طرح یک میلیاردی وام خرید مسکن در وزارتخانه

اقتصاد۲۴- عبدالرضا گلپایگانی، معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه نوسازی ۵۰۰‌هزار واحد ناپایدار در بافت‌های فرسوده شهری، یکی از تکالیف نهضت ملی مسکن است، می‌گوید: اهداف برنامه نوسازی هنوز محقق نشده است و شاهد روند نزولی صدور پروانه ساخت در تمام مناطق شهری و در بافت‌های فرسوده هستیم. این کاهش صدور پروانه در دو سال اخیر بیشتر شده است. دولت به دنبال راهکار‌های جدید برای نوسازی و دستیابی به اهداف برنامه ساخت در بافت‌های فرسوده است.

به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، در کشور ۵ میلیون و ۷۰۰‌هزار واحد در بافت‌های فرسوده شهری موجود است که ۲ میلیون و ۷۰۰‌هزار واحد نیاز به نوسازی و مقاوم سازی دارد. ۱۰ میلیون نفر در این واحد‌ها ساکن هستند.

با توجه به این موضوع نوسازی از اواسط دهه ۸۰ یکی از محور‌های برنامه‌های جامع بخش مسکن است. دولت چهاردهم نیز اجرای برنامه نوسازی بافت‌های فرسوده را در راس برنامه‌های حوزه مسکن قرار داده و با توجه به شکست این برنامه در سه سال اخیر، به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی راهکار‌هایی برای دستیابی به اهداف برنامه نوسازی بافت‌های فرسوده در دست اقدام است.

معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه پایداری بافت‌های فرسوده و بافت‌های تاریخی و ساماندهی اسکان‌های غیررسمی هدف بازآفرینی شهری هستند گفت: بافت‌های فرسوده یکی از شاخه‌های بازآفرینی است. در بافت‌های فرسوده، نوسازی و مقاوم سازی بافت مورد نظر است. طبق قانون سرانه‌های بافت فرسود باید به متوسط سرانه شهر‌ها برسد.

بیشتر بخوانید: قیمت مسکن در سال ۱۴۰۴ چقدر خواهد شد؟

گلپایگانی با اشاره به عوامل تاثیرگذار در عدم‌موفقیت برنامه نوسازی گفت: بافت‌های فرسوده عمدتا در مرکز و میانه شهر‌ها واقع است و ساختار اجتماعی قدرتمندی دارد که بخشی از ارزش‌های ذاتی شهر است، اما به‌دلیل مسائل اقتصادی و توسعه کالبدی شهرها، توسعه افقی در پیرامون شهر‌ها اتفاق افتاده و جریان ساخت‌وساز به پیرامون شهر‌ها کشیده شده است و بافت‌های مرکزی از جریان نوسازی و مقاوم سازی و رسیدن به سرانه‌های استاندارد‌های ملی ساختمان بازمانده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه دستگاه‌های مختلفی مانند شهرداری ها، وزارتخانه‌های دیگر و... در برنامه نوسازی دخیل هستند، گفت: برآورد ما از سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ نشان می‌دهد حدود ۱۰ میلیون نفر در بافت فرسوده ساکن هستند. این تعداد در ۵ میلیون و ۷۰۰‌هزار واحد زندگی می‌کنند که ۲ میلیون و ۷۰۰‌هزار واحد نیاز به مقاوم سازی و نوسازی دارد. قانون‌گذار نوسازی سالانه ۱۰۰‌هزار واحد را تکلیف کرده است.

طبق آمار شهرداری‌ها در یک سال گذشته (آبان سال قبل تا آبان امسال) حدود ۵۰‌هزار واحد مسکونی در بافت، پروانه ساخت گرفتند، اما لزوما تمام این پروانه‌ها منجر به ساخت‌وساز و پایان کار نشده است. سال گذشته و امسال در کل محدوده‌های شهری آمار صدور پروانه سیر نزولی دارد. وضعیت رکود بر ساختمان سازی حاکم است که این وضعیت در بافت‌ها هم خودش را نشان داده است.

افزایش هزینه ساخت دلایل عقب ماندگی از برنامه نوسازی مسکن

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری افزایش هزینه ساخت و افزایش قیمت مسکن را موجب عقب ماندگی نوسازی از برنامه دانست و گفت: به دلیل رشد قیمت مسکن سهم مسکن از هزینه خانوار افزایش یافته و طیفی که نمی‌توانند خانه دار شوند، گسترده‌تر شده‌اند. رشد درآمد خانوار با رشد قیمت مسکن همخوانی نداشته است. افزایش سهم هزینه مسکن در سبد خانوار فقط به دلیل رشد قیمت مسکن نبوده بلکه، چون درآمد خانوار رشد نداشته، این فاصله بیشتر شده است.

نوسازی سرعت می‌گیرد

به گفته گلپایگانی، برای تسهیل و تسریع نوسازی بافت‌های فرسوده، دولت کاهش زمان و هزینه‌های صدور پروانه و عوارض را اجرا می‌کند. بر اساس قانون سال ۸۶، شهرداری‌ها ملزم هستند ۵۰ درصد در نرخ عوارض و پروانه و سایر هزینه‌ها در بافت فرسوده تخفیف بدهند. شهرداری‌ها تقریبا مجوز‌ها را با تخفیف صادر می‌کنند، اما دولت به خاطر کمبود منابع، نمی‌تواند ما‌به‌التفاوتی را که از بابت این تخفیفات باید به شهرداری‌ها برگرداند بپردازد.

وی افزود: برای حل مشکل، با وزارت اقتصاد رایزنی شده و در این راستا سامانه‌ای در این وزارتخانه طراحی شده است تا شهرداری‌ها عوارض صادر شده و تخفیف اعمال‌شده را در سامانه وارد کنند و هزینه به صورت آنلاین محاسبه شود تا در اعتبارات دولت دیده شود.

بیشتر بخوانید: افزایش تقاضا برای آپارتمان‌های زیر قیمت

براساس قانون ۲۵‌درصد تسهیلات پرداختی در حوزه مسکن باید به نوسازی بافت‌های فرسوده تخصیص داده شود. با اینکه نوسازی سالانه ۱۰۰‌هزار واحد در قانون آمده، اما به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، امسال در کل کشور ۲‌هزار و ۴۰۰فقره وام برای نوسازی بافت فرسوده پرداخت شده است که کمتر از ۲‌درصد برنامه است.

گلپایگانی گفت:، چون برنامه نوسازی به صورت خود‌مالکی است، در نهضت ملی مسکن تسهیلات بانکی به سمت کسانی که مالک نیستند سوق داده شده است، اما برنامه دولت این است تا با اجرای بسته‌های تشویقی و جذب مشارکت، برنامه نوسازی را سرعت ببخشد. تامین سرانه‌ها برای رونق ساخت در بافت را در دستور کار جدی داریم و اقدام مشترک برای تامین منابع را تعریف کرده‌ایم. سند توانمندسازی بافت‌های ناکارآمد در محله‌های هدف تهیه شده که برای تحقق سند در کل کشور، ستاد بازآفرینی ملی ایجاد شده است. در جلسه آتی شورای عالی مسکن با حضور رئیس‌جمهوری، نمایندگان سازمان شهرداری‌ها و سازمان برنامه، موضوع بافت‌ها در دستور کار است و قرار است برای بازگشایی گره‌ها و رفع مشکلات تصمیم‌گیری شود. به دنبال این هستیم اعتبار لازم از منابع قانونی را به سمت بافت‌های مساله‌دار بیاوریم. معاون وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: تلاش ما این است مشارکت در ساخت در بافت‌های فرسوده افزایش یابد و نوسازی در تمام استان‌ها به جریان بودجه و نقدینگی متصل شود.

افزایش وام خرید راهکاری برای رونق تولید در بافت فرسوده

گلپایگانی افزایش وام خرید را برنامه دیگری برای رونق تولید در بافت فرسوده عنوان کرد و گفت: به دنبال این هستیم وام طرف خرید را تقویت کنیم. در بافت چرخه‌ای برای تولید مسکن وجود دارد، ساکنان بافت توان ساخت ندارند و عمدتا از طریق مشارکت نوسازی می‌کنند. برای ترغیب مشارکت، بسته تراکم تشویقی جدیدی مصوب کمیسیون ماده ۵ و شورای عالی شهرسازی ارائه شده است. همچنین وام طرف خریدار اگر تقویت شود، سازندگان نگران خواب سرمایه نخواهند بود، چون قدرت خرید مردم بالا می‌رود. برنامه این است تا بخش قابل‌توجهی از هزینه خرید را وام تامین کند؛ البته افزایش وام خرید برنامه‌ای پیشنهادی است که هنوز تصویب نشده است. افزایش مبلغ وام به یک میلیارد تومان مطرح است، اما هنوز راه طولانی برای تصویب آن در پیش داریم. وی گفت: برنامه دیگر دولت برای تسهیل نوسازی، اجرای برنامه مقاوم سازی است. برخی واحد‌ها در بافت فرسوده در صورت مقاوم سازی پایدار می‌شوند و نیاز به نوسازی ندارد.