به روسیه خوش آمدید؛ چرا فراریانِ از غرب، به مسکو پناهنده می‌شوند؟/ «من شیفته پرزیدنت پوتین هستم»

اقتصاد ۲۴- نوژن اعتضادالسلطنه- در اوایل ماه گذشته نشستی با حضور افرادی از ۱۲ کشور غربی در کتابخانه‌ای در شویا، شهری در مرکز روسیه، برگزار شد. تمام شرکت کنندگان در آن نشست به عنوان "مهاجران ایدئولوژیک" شناخته می‌شوند. همه آنان در یک نکته مشترک بودند: آنان به دلیل نارضایتی خود از جهت گیری سیاسی دولت‌هایشان به روسیه نقل مکان کرده بودند.

"ماریا بوتینا" جاسوس سابق روسیه که به عضویت دومای ایالتی درآمده در سازماندهی این نشست به عنوان بخشی از اقدام در راستای جذب افراد خارجی از کشور‌های به اصطلاح "غیر دوست" کمک کرد تا آن افراد با دریافت روادید به دلیل "ارزش‌های مشترک" شان با روسیه به آن کشور سفر کنند. بسیاری از شرکت کنندگان در نشست ماه گذشته برگزار شده توسط بوتینا هم اکنون حساب‌های کاربری در رسانه‌های اجتماعی دارند که با اشتیاق زندگی در روسیه را ترویج کرده و دیگران را به سفر و مهاجرت به روسیه تشویق می‌کنند.

به گفته بوتینا رئیس سازمان "به روسیه خوش آمدید"، از زمان آغاز حمله نظامی روسیه علیه اوکراین تقریبا سه هزار شهروند از "کشور‌های غیر دوست" به روسیه نقل مکان کرده‌اند. تقریبا یک سوم آنان از آلمان و بسیاری دیگر از کشور‌های حوزه بالتیک، ایتالیا، فرانسه، کانادا، ایالات متحده و استرالیا به روسیه نقل مکان کرده‌اند. "بوتینا" در سال ۲۰۲۱ میلادی کرسی‌ای را در دومای ایالتی به نمایندگی از منطقه کیروف در روسیه به دست آورد. سه سال پس از آن او سازمان "به روسیه خوش آمدید" را تاسیس کرد تا به مهاجران جدیدی که از "کشور‌های غیردوست" به روسیه می‌روند کمک کند. اکنون او بخش عمده وقت خود را صرف تبلیغ آن سازمان می‌کند و برای آن سفر‌هایی را انجام داده که از سوی دولت روسیه تنظیم شده‌اند.

بوتینا اولین بار زمانی که در سال ۲۰۱۸ در ایالات متحده بازداشت و به عنوان جاسوس روسیه متهم شد، در معرض دید عموم قرار گرفت. بازرسان او را به ملاقات با سیاستمداران جمهوری خواه و برعهده گرفتن نقش "نماینده بلندپایه دولت روسیه" متهم کردند. او در آوریل ۲۰۱۹ میلادی به ۱۸ ماه زندان محکوم شد. با این وجود، پس از مدت کوتاهی از زندان آزاد شد و اواخر همان سال اخراج و به روسیه بازگردانده شد. "ماریا زاخارووا" سخنگوی وزارت خارجه روسیه، در بدو ورود بوتینا به مسکو با او دیدار داشت و رسانه‌های دولتی روسیه بازگشت او به روسیه را "پیروزمندانه" توصیف کردند.

 

ماریا بوتینا  

کشور‌های "غیر دوست" روسیه به چه معناست؟

فهرست کشور‌هایی که از سوی دولت روسیه "غیر دوست" قلمداد می‌شوند ایالات متحده، بریتانیا، کانادا، استرالیا، نیوزیلند، کره جنوبی، ژاپن، سنگاپور، تایوان و همه کشور‌های اتحادیه اروپا به جز مجارستان و اسلواکی را شامل می‌شود. این فهرست در مارس ۲۰۲۲ میلادی از سوی دولت روسیه اندکی پس از آغاز تهاجم آن کشور علیه اوکراین تهیه شد. کرملین هر کشوری را که "تحمیل کننده نگرش‌های ایدئولوژیک نئولیبرال مخرب" و "مشارکت کننده در فعالیت‌های غیر دوستانه" نسبت به روسیه قلمداد شود، به طور بالقوه واجد شرایط افزوده شدن به آن فهرست قلمداد می‌کند.

بیشتر بخوانید: بمب ساعتی اقتصاد روسیه: فروپاشی بانک‌ها و شرکت‌ها در کمین کاخ کرملین/ پوتین روی بمب ساخته دست خود نشسته است

دیدگاه‌های جایگزین

"شیانگ" (نام مستعار) یک بازرگان ۴۷ ساله در حوزه رمزارز دیجیتال در اواخر سال ۲۰۲۴ میلادی از یک کشور غیر دوست در قاره آسیا به مسکو نقل مکان کرد. "شیانگ" که در سال ۲۰۱۴ تماشای برنامه‌های شبکه خبری "راشاتودی" را آغاز کرد، می‌گوید به سرعت دریافت که به دیدگاه‌های "جایگزین" ارائه شده توسط آن شبکه خبری در مورد موضوعاتی مانند الحاق کریمه به روسیه، جنگ در دونباس و در کل اخبار منتشر شده آن شبکه در مورد روسیه علاقه دارد. او به روزنامه "نوایا گازتا" می‌گوید: "من به شدت شیفته پرزیدنت پوتین هستم. من فکر می‌کنم او واقعا باهوش است. دوست دارم به حرف هایش گوش دهم. او متفاوت از سیاستمداران دیگر است".

"شیانگ" علیرغم دریافت حقوق نسبتاً بالایی که پیش از مهاجرت دریافت می‌کرد، به دلیل هزینه‌های بالای زندگی قادر به خرید آپارتمان خود نبود. او تصمیم داشت به روسیه مهاجرت کند، اما در نهایت به دلیل عدم اطمینان در مورد این که آیا می‌تواند روادید شغلی یا تحصیلی دریافت کند یا خیر برای انجام این کار تردید داشت.

 

ایرنه چکینی  

دانشجوی ایتالیایی که از پوتین درخواست تسهیل شرایط سفر خارجی‌ها به روسیه را داشت

علیرغم آن که مهاجرت به روسیه از کشور‌های غربی موضوع تازه‌ای نیست اما از زمان آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین شبکه‌های نزدیک به دولت روسیه توجه دقیق تری به این پدیده و نقش بالقوه‌ای که می‌تواند در تغییر نگرش غربی‌ها نسبت به روسیه ایفا کند، داشته‌اند. یک نقطه کانونی خاص برای رسانه‌های طرفدار کرملین، مورد "ایرنه چکینی" دانشجوی ایتالیایی بود که عشق به روسیه باعث شد در فوریه ۲۰۲۴ در مجمعی در مسکو به طور مستقیم پوتین را مورد خطاب قرار دهد و از او بخواهد که روند مهاجرت خارجی‌هایی را که امیدوارند به روسیه بر اساس ارزش‌های فرهنگی، سنتی و خانوادگی مشترک شان نقل مکان کنند، سرعت بخشد.

پوتین با توجه به اظهارات "چکینی" اقدامات لازم را بعمل آورد و شش ماه بعد فرمانی را امضا کرد که روادید جدیدی تحت عنوان "ارزش‌های مشترک" برای مهاجران بالقوه صادر می‌کرد. این طرح که به طور قابل توجهی روند دشوار مهاجرت را ساده می‌سازد، صرفا از متقاضیان می‌خواهد بیمه درمانی خریداری کرده و با نگارش نامه‌ای اعتراض خود را به "تحمیل نگرش‌های ایدئولوژیک مغایر با ارزش‌های معنوی و اخلاقی سنتی روسیه" ابراز کنند.

 

شرایط "مهاجرت ایدئولوژیک" به روسیه

مهاجران ایدئولوژیک پس از ورود به روسیه می‌توانند برای اجازه اقامت موقت سه ساله درخواست ارائه دهند که بر خلاف سایر مجوز‌های اقامت صادر شده توسط مقام‌های روسیه نیازی به ارائه مدرکی دال بر این که متقاضی به زبان روسی صحبت می‌کند یا با تاریخ روسیه و قوانین آن کشور آشنایی دارد یا خیر نخواهد داشت. با این وجود، فرد مذکور پس از دریافت مجوز بلافاصله قادر به کار، راه اندازی کسب و کار و دسترسی به خدمات مراقبت‌های بهداشتی خواهد بود.

فرار از "شستشوی مغزی"

"شیانگ" مدت کوتاهی پس از اعلام طرح جدید روادید، با کنسولگری محلی روسیه تماس گرفت و درخواستی را ارائه کرد. او در اکتبر ۲۰۲۴ به مسکو نقل مکان کرد. او می‌گوید: "اصلا از این تصمیم پشیمان نیستم من اینجا را دوست دارم". او می‌گوید از آنجایی که از راه دور کار می‌کند، قادر است همان حقوقی را که در کشورش دریافت می‌کند کماکان دریافت کند. در عوض، او در روسیه سه برابر کم‌تر از کشورش هزینه مسکن، آب و برق پرداخت می‌کند. با این وجود، دلیل اصلی مهاجرت "شیانگ" برای رفتن به روسیه "ایدئولوژیک" بود. او از این موضوع می‌ترسید که تحصیلات در کشورش "بیش از اندازه امریکاییزه" شده باشد و برادرزاده هایش در مدرسه "شستشوی مغزی" شوند.

لذت بردن از خفیف بودن محدودیت‌ها و مقررات مرتبط با پاندمی کووید در روسیه در مقایسه با غرب

"لئون" (نام مستعار) یک مرد ۳۵ ساله از بلژیک، اخیراً روادید روسی "ارزش‌های مشترک" خود را دریافت کرده و قصد دارد در آینده نزدیک به سن پترزبورگ نقل مکان کند، زیرا در طول پاندمی کووید به عنوان یک گردشگر از مسکو بازدید کرده بود و از فقدان نسبی محدودیت‌های موجود در مورد مقابله با پاندمی کووید در روسیه در مقایسه با بلژیک لذت برده بود.

بیشتر بخوانید:  کا گ ب در اقتصاد پیش و پس از شوروی چه نقشی داشت؟/ پوتین بعد از فروپاشی شوروی برای چه کسی کار می‌کرد؟

بیزاری از رویکرد غرب نسبت به مسائل جنسیتی

"لئون" که از رویکرد کشور‌های غربی در قبال مسائل جنسیتی "بیزار" است اشاره می‌کند از این موضوع که در برنامه‌های درسی مدارس ابتدایی به کودکان می‌آموزند که آنان می‌توانند جنسیت خود را انتخاب کنند آزرده خاطر شده بود. او معتقد است که مدارس در غرب به "اردوگاه شستشوی مغزی" دانش آموزان تبدیل شده‌اند. 
"لئون" می‌گوید علاوه بر آن شیوع مصرف مواد مخدر و فقدان امنیت در کشور‌های اروپایی از جمله در فرانسه و بلژیک عامل دیگری برای تصمیم او به منظور نقل مکان به روسیه بوده است.

او به "نوایا گازتا" روزنامه روسی منتقد دولت روسیه که در مسکو چاپ می‌شود می‌گوید:"من در اینجا احساس آرامش می‌کنم. شما در روسیه می‌توانید هر زمانی که خواستید از خانه خارج شوید و قدم بزنید بدون آن که احساس کنید زندگی تان را به خطر می‌اندازید. در اینجا شما می‌دانید اگر اتفاقی برایتان رخ دهد پلیس به شما کمک خواهد کرد". او می‌گوید تصمیم پوتین برای اعلام سال ۲۰۲۴ میلادی به عنوان "سال خانواده" او را مصمم ساخت تا به روسیه مهاجرت کند چرا که آن کشور را پایبند به "ارزش‌های سنتی" می‌داند، ارزش‌هایی که او نیز به آن باور دارد. 

 

الکساندرا یوست  

از روسیه با عشق در یوتیوب

"الکساندرا یوست" متولد هنگ کنگ شاید شناخته شده‌ترین فرد این گروه باشد. یوست که از پدری آمریکایی و مادری روسی متولد شد، در ایالات متحده بزرگ شد و در بلژیک تحصیل کرد، اما پس از گذراندن یک سال در سن پترزبورگ در سن ۱۹ سالگی تصمیم گرفت برای همیشه به روسیه نقل مکان کند. اگرچه اولین کانال یوتیوب یوست توسط این پلتفرم "بدون هیچ توضیحی" حذف شد، اما او عزمی جدی برای به اشتراک گذاشتن اشتیاق خود به سرزمین مادری اش دارد. او به "نوایا گازتا" می‌گوید:"به نظر می‌رسد هر ویدئوی مثبتی در مورد روسیه به عنوان "پروپاگاندا" محسوب شده و حذف می‌شود. با این وجود، همان طور که همه ما می‌دانیم، روس‌ها تسلیم نمی‌شوند و من سکوت نخواهم کرد".

"یوست" در حالی که کانال جدید یوتیوب خود با نام "ساشا و روسیه" را معرفی می‌کند اشاره کرد که او در آن کانال گفته است که به نظر می‌رسد گویا امروز دوست داشتن روسیه "خطرناک‌ترین جنایت" قلمداد می‌شود.  او می‌گوید: "مردم در کشور‌های غربی تصوری ساختگی از روسیه دارند، زیرا در آنجا زندگی نکرده‌اند آنان کیفیت زندگی‌ای را به روسیه نسبت می‌دهند که تناسبی با واقعیت ندارد".

علیرغم ممنوعیت رسمی پلتفرم "تیک تاک" در روسیه از مارس ۲۰۲۲ میلادی، "یوست" بیش از ۱۵۰۰۰۰ دنبال کننده در این پلتفرم دارد و ویدئو‌های ظاهرا غیرسیاسی او که معمولاً در آن درباره جاذبه‌های توریستی، طبیعت و سنت‌های روسیه صحبت می‌کند، در حالی که همیشه ذکر می‌کند که زندگی در "غرب" بسیار بدتر از روسیه است، میلیون‌ها بازدید کننده داشته است.

انگیزه اصلی برای نقل مکان به روسیه؛ از بحران هزینه تا مخالفت با سیاست‌های جنسیتی غرب

در سالیان اخیر تعدادی از روس‌های آلمانی تبار از نوادگان آلمانی‌های ولگا که در اتحاد جماهیر شوروی زندگی می‌کردند نیز به روسیه نقل مکان کرده‌اند. علیرغم آن که بسیاری از آنان نارضایتی خود از سیاست‌های جنسیتی در غرب را انگیزه اصلی برای نقل مکان به روسیه عنوان کرده‌اند بسیاری از آنان نیز به بحران هزینه زندگی، مالیات‌های بالا و دسترسی محدود به مراقبت‌های بهداشتی در کشور خود به عنوان عوامل دیگری که بر تصمیم شان برای مهاجرت به روسیه تاثیرگذار بوده اشاره کرده‌اند.

به گفته "مارگاریتا زاوادسکایا" پژوهشگر مؤسسه روابط بین‌الملل فنلاند، کرملین در شناسایی و بهره‌برداری از منابع نارضایتی در سایر کشور‌ها به منظور افزایش جذابیت روسیه برای شهروندان خارجی سرخورده برتری دارد. او می‌گوید: "در نتیجه، بسیاری از افرادی که از سوی کرملین برای جذب شدن به روسیه هدف قرار می‌گیرند آن کشور را اصطلاحا با "عینک رنگی" و با نگاهی خوش بینانه می‌بینند". 

 

آیا تاکنون هیچ یک از "مهاجران ایدئولوژیک" متوجه وجود شکاف‌هایی در روسیه شده‌اند؟ 

"لئون" می‌گوید روایت‌هایی شنیده بود مبنی بر آن که افسران پلیس در روسیه زندانیان را با استفاده از بطری شکنجه کرده و در ازای رفع اتهامات خواستار برقراری رابطه جنسی با آنان شده‌اند.

"لئون" می‌گوید: "من روایت‌های بسیار بدی را شنیده‌ام. با این وجود، به نظرم چنین مقیاسی از خشونت پلیس در کل روسیه وجود ندارد". "لئون" می‌گوید تاکنون تجربیات او در مواجهه با پلیس روسیه "کاملا مثبت" بوده و از این که تمام افسران پلیس روسیه را در یک دسته بندی قرار دهد خودداری می‌کند و اصرار دارد که تنها "چند نفر" باعث شده‌اند شهرت پلیس روسیه خدشه دار شود.

منبع: نوایا گازتا