تاریخ انتشار: ۰۸:۰۰ - ۰۸ فروردين ۱۴۰۴
در گفت‌وگوی اقتصاد ۲۴ با یک کارشناس مسائل اقتصادی مطرح شد؛

سیاست همتی در حذف ارز ترجیحی، درست بود/ سیل حوادث سیاسی عامل افزایش انتظارات تورمی و رشد قیمت دلار

یک تحلیلگر مسائل اقتصادی می‌گوید: آقای همتی معتقد بود سیاست‌های دولت گذشته و تثبیت ارز ادامه پیدا نکند بلکه شکاف دلار سامانه نیما با دلار بازار آزاد کم شود. این هم به باور من سیاست درستی بود چراکه مشاهده می‌کردند که ارزی که با تفاوت نرخ دلار نیمایی و بازار آزاد در دسترس دیگران قرار می‌گیرد، چندان به هدف اثبات نمی‌کند. از این رو نگاه ایشان این بود که با حذف این شکاف، رانت‌ها در اقتصاد کشور از میان برود.

دلار

اقتصاد۲۴- سال ۱۴۰۳ با تمام رخداد‌های عظیم سیاسی که هر یک شوک‌های بزرگی را به اقتصاد ایران وارد کرد، به پایان رسید. از این رو علاوه بر بازار سهام، طلا و سکه، بازار ارز هم از شوک‌های سیاسی وارد شده در امان نبود. نگاهی به افت و خیز قیمت ارز نشان می‌دهد که دلار سال ۱۴۰۳ را در محدوده ۶۰ هزار تومان شروع کرد و در اوایل آذرماه وارد کانال ۷۰ هزار تومان شد. یک ماه پس از آن، دلار وارد کانال ۸۰ هزار تومان شده و سرانجام در هفته آخر بهمن نرخ خود را به کانال ۹۰ هزار تومان می‌رساند؛ اما از اواخر سال ۱۴۰۳ ماجرا قدری ترسناک‌تر شد و دلار به کانال ۱۰۰ هزار تومانی رسید و در سال جاری نیز در همین روزهای ابتدایی سال، دلار نرخ ۱۰۵ هزار تومانی را هم لمس کرد. در مجموع، طی یک سال اخیر، دلار در بازار آزاد رشد بیش از ۵۵ درصدی را تجربه کرده است.

ایمان زنگنه، کارشناس مسائل اقتصادی در تحلیل خود از روندی که بازار ارز در سال ۱۴۰۳ طی کرد، به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «سال ۱۴۰۳ تقریبا سال بی‌سابقه‌ای برای کشور بود. به واسطه چندین شوک خیلی بزرگی که هرکدام از ما شاید یک بار در هر سال باید آن را تجربه می‌کردیم، به نوعی سال ممتازی بود. امیدوارم بدین شکل تکرار نشود چراکه اتفاقاتی رخ داد که در زمره حادثه ریسک و مخاطره ارزیابی نمی‌شود. بدین معنا که جنس اتفاقات قابل پیش‌بینی نبود؛ کسی در اردیبهشت ماه پیش‌بینی نمی‌کرد که هلیکوپتر رئیس جمهور سقوط کند یا حتی حمله به کنسولگری ایران در دمشق هم بی‌سابقه بود. از این رو سیلی از حوادث به صورت سلسه وار در سال گذشته رخ داد که به افزایش انتظارات و تلاطماتی که افزایش دلار را در خودش می‌دمید، دامن زد. تنش‌های سیاسی متعددی برای کشور به وجود آمد و ما تا آستانه جنگ مستقیم پیش رفتیم و نقطه عطفش ترور اسماعیل هنیه در روز تحلیف رییس جمهور بود. تنها اتفاقی که در این ابعاد برای ما تاکنون رخ داده بود، جنگ تحمیلی بود که آن را هم طی ۸ سال مدیریت کردیم.»


بیشتر بخوانید: پرتره اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴؛ همه چالش‌های بازار ارز، طلا و سکه، مسکن و بورس در سال آینده


وی دو اتفاق مهم سال برای بازار ارز را اینگونه عنوان کرد: «دو اتفاق در سال گذشته رخ داد؛ یکی اینکه بانک مرکزی باتوجه به موضوعاتی که پیش آمد، سیاست تثبیت را پی گرفت. باتوجه به شرایطی که در کشور داشتیم و نیاز به برقراری آرامش بود، ارز ترجیحی به برخی اقلام و کالا‌های اساسی تعلق گرفت. به بیانی می‌خواهم بگویم که در شرایط عادی هیچکدام از این سیاست‌ها را نمی‌توان تجویز کرد ولی سال گذشته سال عادی نبود و نمی‌توانیم بگوییم که بانک مرکزی قیمت دلار را نتوانست کنترل کند.»

زنگنه افزود: «اتفاق دوم زمانی بود که دولت جدید مستقر شد. آقای همتی معتقد بودند که سیاست‌های دولت گذشته و تثبیت ارز ادامه پیدا نکند بلکه شکاف دلار سامانه نیما با دلار بازار آزاد کم شود. این هم به باور من سیاست درستی بود چراکه مشاهده می‌کردند که ارزی که با تفاوت نرخ دلار نیمایی و بازار آزاد در دسترس دیگران قرار می‌گیرد، چندان به هدف اثبات نمی‌کند. از این رو نگاه ایشان این بود که با حذف این شکاف، رانت‌ها در اقتصاد کشور از میان برود. اما راجع به نرخ ارز ما باید یک ملاحظه‌ای داشته باشیم و آن این است که در شرایطی که کشور در تحریم به سر می‌برد، شاید اگر نظام توزیع ما کارآمدتر باشد، بازار ارز در شرایط مناسب‌تری قرار گیرد.»

این کارشناس مسائل اقتصادی ضمن تاکید براینکه تمام گرفتاری بازار ارز ما از نظام توزیع نشأت می‌گیرد، افزود: «درواقع شما ارز ترجیحی را در راستای حمایت از برخی از دهک‌های درآمدی تخصیص می‌دهید، اما این نظام توزیع اجازه نمی‌دهد که به هدف مطلوب خود برسید. حال شرایط چیست؟ ما باید سمت توزیع نقدی یارانه حرکت کنیم که سیاست خوبی است و کشور‌های دیگر هم تجربه‌اش را داشته‌اند و دست‌کم عوارض و پیامد‌های سیاست‌های دیگر را ندارد. کما اینکه در آمریکا هم آقای ترامپ در دوران کرونا پرداخت‌های انتقالی دولت به مردم را انجام داد. در کشور‌های دیگر هم سیاست توریع نقدی موثرتر و کارآمدتر است و کمتر فساد رخ می‌دهد.»

دلار

زنگنه خاطرنشان کرد: «بنابراین ما دو برهه مهم در سال ۱۴۰۳ داشتیم؛ یکی تا زمانی بود که سیاست‌های دولت جدید اجرا نشده بود و بانک مرکزی سیاست تثبیت را دنبال می‌کرد و توانسته بود در یک محدوده‌ای قیمت ارز را کنترل کند، اما زمانی که دولت جدید با نگاه جدید آمد، تصمیم به افزایش نرخ ارزی گرفت که در اختیار بانک مرکزی است.»

وی ادامه داد: «نکته‌ای که باید در نظر بگیریم این است که ارز به واسطه اینکه برخی از متغیر‌ها روی نرخش تاثیر دارند، شبیه یک گلوله برفی است که شاید کنترل شروع حرکتش در ابتدا با شما باشد ولی وقتی بزرگ‌تر شود، کنترلش از دست خارج می‌شود. برخی از مدیران ما یک سری سیاست‌هایی را پیاده می‌کنند که شروعش دست خودشان است ولی خاتمه با آنها نیست و در نهایت هم خود و هم کشور را غرق می‌کنند.»


بیشتر بخوانید: آیا باید منتظر دلار ۱۱۰ هزار تومانی باشیم؟


زنگنه با بیان اینکه اکنون ما شاهد افزایش شتاب‌دهنده نرخ ارز، پس از اجرای سیاست‌های وزیر معزول شده اقتصاد هستیم، به اقتصاد ۲۴ گفت: «البته بانک مرکزی اعلام کرده است که سیاست تثبیت را مجدد دنبال می‌کند. به نوعی این سیگنال را به مردم انتقال می‌دهد که به هر شکلی قرار بر این است که سال آینده کنترلی که پیشتر تحت عنوان سیاست تثبیت داشتیم، ادامه دارد. علاوه بر آن کالا‌های اساسی را هم مشمول ارز ترجیحی می‌کنند. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که ما باز هم نگران نظام توزیع هستیم. بحثم این است که شاید اگر شرایط کشور بهتر شود، بانک مرکزی یا سیاست دولت به این سمت حرکت کند که نظام توزیع نقدی را جایگزین کند. ممکن است در شرایط فعلی و باتوجه به اینکه بخشی از وفاق جامعه از دست رفته است، نگاه بانک مرکزی این باشد که ارز را تامین تا مواد اولیه اساسی از آن استفاده کنند. هرچند شاید در آینده به این سیاست خرده وارد شود و ناکارآمد باشد.»

این تحلیلگر مسائل اقتصادی در پیش‌بینی خود از وضعیت بازار ارز در سال آینده، عنوان کرد: «برای من جای سوال دارد که چطور در ۴۵ سال نتوانستیم یا نخواستیم نظام توزیع را در کشور سامان دهیم؟ تجربه ثابت شده دنیا و کشور‌هایی که این اقدامات را رقم زده‌اند این است که توزیع نقدی را ترجیح می‌دهند. مگر اینکه تشخیص داده شود که کشور در مقطع خاصی قرار دارد چراکه مسائل ما صرفا اقتصادی نیست بلکه موضوعات، مواجه‌ها و منازعات سیاسی وجود دارد که تحریم‌ها و ریسک ترامپ را هم باید به آنها اضافه کنیم. شاید همه اینها سیاست‌گذار را مجبور کرده است که آن سیاست‌های ناکارآمد توزیع نقدی در قالب تخصیص ارز به کالا‌های اساسی را ادامه دهند. با نگاهی که در بانک مرکزی است امیدوارم معایب آن را مرتفع کنند و شکل آبرومندانه‌ای از توزیع ارز را شاهد باشیم.»

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ تصاویری از پیاده‌روی مسیح و آرش در کربلا

اظهارات مهم لاریجانی خطاب به اعضای حزب الله

عکس/ پوشش متفاوت عراقچی در عراق

عکس/ حضور ظریف در خطبه خوانی اربعین

شرط حماس برای تخلیه غزه اعلام شد

مجلس خواستار اصلاح فوری دهک‌بندی یارانه‌ها

متن نامه رسمی تروئیکا درباره بازگشت تحریم‌ها

هشدار درباره حذف یارانه سوخت بر دهک‌های پایین

ترافیک سنگین در جاده‌های شمالی

جدیدترین قیمت رهن و اجاره آپارتمان نقلی در منطقه سلسبیل+ جدول

قیمت بیت‌کوین در آستانه ۱۲۵ هزار دلار

نوسان ارز، بازیگر اصلی بازار طلا

فیلم/ شوآف محسن افشانی در سفر به عراق

قیمت طلا در آستانه شکست مقاومت

عکس/ هواپیمای لاریجانی مجبور به تغییر مسیر شد

سیگنال منفی نامه تروئیکا به قیمت دلار

آب این مشترکان ۱۲ ساعت قطع می‌شود+ جزییات

جزئیات جدید درباره پرداخت مطالبات گندمکاران

اعلام فهرست برند‌های غیرمجاز برای واردات خودرو

عکس/ نام خرید تازه استقلال فاش شد

آیا تالاب گاوخونی در آستانه مرگ قرار دارد؟ رد پای پتاس در نابودی یک زیست‌بوم دیگر + فیلم

فیلم/ نذر واکس در تجمع اربعین تهران

خریدوفروش سهام عدالت کلید خورد

لایحه‌ای که می‌تواند عراق را دگرگون کند؛ حشدالشعبی، انتخابات، و بازی پیچیده قدرت در بغداد

واکنش تند بقائی به ایده اسرائیل بزرگ نتانیاهو

عکس/ حسین طائب در پیاده روی جاماندگان اربعین

تعلیق برخی تحریم‌های روسیه از سوی آمریکا

سقوط آزاد قیمت مسکن در بازار

ادعای تازه وزیر خارجه انگلیس درباره مکانیزم ماشه

وضعیت هوای تهران قرمز شد

از خاموشی‌های دهه شصت تا ابرچالش امروز؛ ناترازی برق، نتیجه سیاست‌گذاری‌های معیوب و بی‌انگیزگی سرمایه‌گذاران

فیلم/ حضور مردم تهران در پیاده روی جاماندگان اربعین حسینی

عکس/ سلفی خاص سعید جلیلی در نجف

کدام بازنشستگان مشمول فوق‌العاده خاص می‌شوند؟

از بنی‌صدر تا پزشکیان؛ تندرو‌ها تاریخ را ورق زدند تا امروز را به استیضاح پیوند بزنند

ترمز افزایش قیمت خودرو کشیده شد+ جدول

فشار تورم در کدام استان بیشتر است؟

ماکرون موضوع جلسه ترامپ و پوتین را لو داد

کاهش ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومانی قیمت خانه در شمال تهران

عکس/ واکنش عراقچی به ادعای نتانیاهو درمورد اسرائیل بزرگ

برنامه قطعی برق تهران امروز پنج‌شنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۴ + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

کارنامه محمدرضا فرزین؛ از وعده ثبات تا واقعیت آشفتگی در بازار ارز و طلا/ ریال در دوران سه ساله فرزین ۵۷ درصد از ارزش خود را از دست داد

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول