هر آنچه باید از بیماری درختی دانست

اقتصاد۲۴- مریم آیتی: بیماری "ورم پاپیلاری" (Epidermodysplasia verruciformis) که به آن "بیماری درختی" نیز گفته می‌شود، یک بیماری نادر و ژنتیکی پوستی است که ناشی از عفونت با ویروس پاپیلوما (HPV) است. 

در بیماری "ورم پاپیلاری"، عفونت با ویروس HPV منجر به تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های پوستی و ضعف سیستم ایمنی می‌شود. این ترکیب می‌تواند به رشد زیاد و عجیب زائده‌های پوستی و افزایش خطر عفونت‌های دیگر منجر شود. درمان‌های موجود معمولاً بر کنترل علائم و تقویت سیستم ایمنی تمرکز دارند.

ویژگی‌ها و علائم بیماری درختی (ورم پاپیلاری)

زائده‌های پوستی: این زائده‌ها عموماً در نواحی مختلف بدن ظاهر می‌شوند و ممکن است به شدت بزرگ و غیرعادی باشند.

ظاهر غیرعادی: این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که فرد از نظر ظاهری به درخت یا پوست درخت شباهت پیدا کند.

در بیماری درختی چه تغییراتی در پوست، خون، سلول‌ها و سیستم ایمنی بدن رخ می‌دهد؟

در عفونت با ویروس‌های پاپیلوما (HPV)، تغییرات زیادی در سطح پوست و همچنین در سیستم ایمنی بدن رخ می‌دهد. در ادامه به جزئیات این تغییرات پرداخته می‌شود:

۱. تغییرات در پوست

رشد غیرطبیعی سلول‌های پوستی: ویروس HPV باعث می‌شود که سلول‌های اپیدرمی (سلول‌های سطحی پوست) به طور غیرطبیعی رشد کنند و زائده‌های پوستی شبیه به پوست درخت ایجاد شود.

زائده‌های پاپیلاری: این زائده‌ها ممکن است به صورت برجستگی‌های کوچک و خشن بر روی پوست ظاهر شوند و به تدریج بزرگتر شوند.

۲. تغییرات در خون و سلول‌ها

عفونت ویروسی: ویروس HPV به سلول‌های پوست حمله می‌کند و می‌تواند به سلول‌های دیگر نیز نفوذ کند، اما معمولاً تأثیر اصلی آن بر روی سلول‌های اپیدرمی است.

تغییر در ساختار سلولی: عفونت ویروسی ممکن است منجر به تغییرات در ساختار سلولی و عملکرد آنها شود، اما معمولاً تأثیر مستقیم بر روی سلول‌های خون ندارد.

۳. تأثیر بر سیستم ایمنی

ضعف سیستم ایمنی: افراد مبتلا به ورم پاپیلاری معمولاً دارای یک نقص ژنتیکی در پاسخ ایمنی خود هستند، به ویژه در مقابله با عفونت‌های ویروسی.

نقص در پاسخ به HPV: سیستم ایمنی بدن نمی‌تواند به طور مؤثری با ویروس HPV مقابله کند، که منجر به رشد و تکثیر زائده‌های پوستی می‌شود.

افزایش خطر عفونت‌های دیگر: ضعف سیستم ایمنی ممکن است فرد را در معرض عفونت‌های دیگر قرار دهد.

بیشتر بخوانید: عوامل سرطان ریه و راه‌های درمان آن

کدام از انواع ویروس HPV باعث بیماری درختی می‌شوند؟

بیماری "ورم پاپیلاری" (Epidermodysplasia verruciformis) عمدتاً به دلیل عفونت با ویروس‌های پاپیلوما انسانی (HPV) از نوع خاصی ایجاد می‌شود. مهم‌ترین انواع HPV که به این بیماری مرتبط هستند، شامل موارد زیر هستند:

HPV نوع ۵

•    این نوع از ویروس یکی از اصلی‌ترین عاملان ایجاد ورم پاپیلاری است و می‌تواند به زائده‌های پوستی و تغییرات غیرطبیعی در پوست منجر شود.

HPV نوع ۸

•    نوع دیگری از HPV که به شکل‌گیری زائده‌های پوستی و عفونت‌های مرتبط با ورم پاپیلاری کمک می‌کند.

نکته مهم

ویروس‌های HPV معمولاً به طور طبیعی در جمعیت‌های مردمی وجود دارند و بسیاری از افراد ممکن است بدون اینکه به بیماری خاصی دچار شوند به ویروس HPV مبتلا باشند، ولی در افرادی که دارای نقص ژنتیکی در پاسخ ایمنی هستند، این ویروس‌ها می‌توانند به بیماری‌های جدی‌تری مانند ورم پاپیلاری منجر شوند.

نقش سیستم ایمنی در پیشگیری از بیماری درختی چیست؟

نقش سیستم ایمنی در پیشگیری از بیماری "ورم پاپیلاری" بسیار حیاتی است. یک سیستم ایمنی سالم قادر است با ویروس‌های پاپیلوما مقابله کند و از بروز عفونت و تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های پوستی جلوگیری کند. در افراد مبتلا به ورم پاپیلاری، نقص در سیستم ایمنی منجر به عفونت و رشد زائده‌های پوستی می‌شود.

در زیر به بررسی نقش حیاتی سیستم ایمنی و اهمیت آن پرداخته می‌شود:

۱. شناسایی و مقابله با ویروس‌ها

پاسخ ایمنی: سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی برای شناسایی و مقابله با ویروس‌های خارجی، از جمله ویروس‌های پاپیلوما (HPV) طراحی شده است. سلول‌های ایمنی، مانند لنفوسیت‌ها، به شناسایی و نابودی ویروس‌های مهاجم کمک می‌کنند.

۲. جلوگیری از عفونت

ایمنی ذاتی: سیستم ایمنی ذاتی (غیر اختصاصی) شامل موانع فیزیکی و شیمیایی مانند پوست و غشا‌های مخاطی است که از ورود ویروس‌ها به داخل بدن جلوگیری می‌کند.

ایمنی اکتسابی: ایمنی اکتسابی (اختصاصی) به وسیله تولید آنتی‌بادی‌ها و سلول‌های ایمنی خاص در پاسخ به عفونت‌های قبلی، بدن را در برابر عفونت‌های جدید محافظت می‌کند.

۳. کنترل رشد سلول‌ها

نقش در تنظیم رشد: سیستم ایمنی می‌تواند به تنظیم رشد سلول‌ها کمک کند و از تکثیر غیرطبیعی سلول‌ها جلوگیری کند. در افراد مبتلا به ورم پاپیلاری، نقص در این پاسخ ایمنی منجر به رشد غیرطبیعی سلول‌های پوستی می‌شود.

۴. نقص در سیستم ایمنی

نقص ژنتیکی: در افرادی که به ورم پاپیلاری مبتلا می‌شوند، معمولاً نقص ژنتیکی در سیستم ایمنی وجود دارد که مانع از توانایی بدن در مقابله مؤثر با HPV می‌شود.

افزایش خطر عفونت: این نقص باعث می‌شود که افراد نسبت به عفونت‌های ویروسی آسیب‌پذیرتر باشند و احتمال بروز زائده‌های پوستی افزایش یابد.

آیا ژن‌های خاصی در این نقص ایمنی نقش دارند؟

بله، در بیماری "ورم پاپیلاری" (Epidermodysplasia verruciformis) نقص‌های ژنتیکی خاصی وجود دارند که می‌توانند در ضعف سیستم ایمنی و عدم توانایی بدن در مقابله با ویروس‌های پاپیلوما (HPV) نقش داشته باشند. در زیر به برخی از این ژن‌ها و نقش آنها اشاره می‌شود:

۱. ژن‌های مربوط به پاسخ ایمنی

ژن EVER۱ و EVER۲ 

*این دو ژن به طور خاص با بیماری ورم پاپیلاری مرتبط هستند. نقص یا جهش در این ژن‌ها می‌تواند به اختلال در پاسخ ایمنی لنفوسیت‌های T و در نتیجه آسیب‌پذیری بیشتر در برابر عفونت‌های ویروسی منجر شود.

۲. نقش در کنترل عفونت

پاسخ ایمنی مختل

افراد مبتلا به نقص در این ژن‌ها به طور مؤثر نمی‌توانند با ویروس‌های HPV مقابله کنند، که این موضوع باعث می‌شود عفونت‌های مزمن و تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های پوستی رخ دهد.

۳. وراثت

الگوی وراثت 

 ورم پاپیلاری معمولاً یک بیماری اتوزومال مغلوب است، به این معنی که هر دو والدین باید ناقل جهش‌های ژنتیکی باشند تا فرزندشان به این بیماری مبتلا شود.

۴. اهمیت شناسایی ژن‌ها

شخیص زودهنگام

شناسایی جهش‌های ژنتیکی مرتبط با این بیماری می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر افراد در معرض خطر کمک کند.

چه آزمایش‌هایی برای تشخیص قطعی بیماری درختی لازم است؟

۱. بیوپسی پوست

•    نمونه‌برداری: در این روش، یک نمونه کوچک از زائده‌های پوستی برداشته می‌شود.

•    آزمایش پاتولوژیک: نمونه به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا زیر میکروسکوپ بررسی شده و تغییرات سلولی ناشی از عفونت HPV مشخص شود.

۲. آزمایش‌های مولکولی

•    PCR واکنش زنجیره‌ای پلیمراز: این آزمایش برای شناسایی و تعیین نوع ویروس HPV در نمونه‌های پوستی انجام می‌شود. این تکنیک می‌تواند به شناسایی زیرگروه‌های مختلف HPV کمک کند.

۳. آزمایش‌های ژنتیکی

•    آزمایش‌های ژنتیکی: در بعضی موارد، آزمایش‌های ژنتیکی برای شناسایی نقص‌های ژنتیکی مرتبط با سیستم ایمنی و پاسخ به عفونت‌های ویروسی انجام می‌شود.

۴. ارزیابی سیستم ایمنی

•    آزمایش‌های خونی: ممکن است آزمایش‌های خونی برای ارزیابی عملکرد سیستم ایمنی و شناسایی هر گونه نقص در آن انجام شود.

روش‌های درمانی بیماری درختی چیست؟

۱. جراحی

* زائده‌های پوستی معمولاً می‌توانند از طریق جراحی برداشته شوند. این روش می‌تواند به بهبود ظاهر فرد کمک کند، اما ممکن است زائده‌ها دوباره عود کنند.

۲. درمان‌های موضعی

* استفاده از دارو‌های موضعی مثل اسید سالیسیلیک یا دارو‌های شیمی‌درمانی موضعی برای کاهش زائده‌ها.

۳. ایمونوتراپی

* برخی از درمان‌ها به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند تا بتواند بهتر با عفونت‌های ویروسی مقابله کند.

۴. درمان‌های زیبایی

* برای بهبود ظاهر پوست و کاهش اثرات زائده‌ها، برخی از افراد ممکن است در انتهای درمان به درمان‌های زیبایی متوسل شوند.

نکته مهم

به دلیل احتمال عود بیماری، پیگیری مداوم و معاینات منظم پزشکی ضروری است.

عوارض جانبی احتمالی هر یک از روش‌های درمانی بیماری درختی چیست؟

۱. جراحی

•    عفونت: احتمال عفونت در محل جراحی.
•    زخم: زخم‌های ناشی از جراحی ممکن است بهبود یابند و یا به شکل غیرطبیعی باقی بمانند.
•    درد: افراد ممکن است پس از جراحی درد و ناراحتی را تجربه کنند.
•    عود زائده‌ها: زائده‌ها ممکن است دوباره عود کنند.

۲. درمان‌های موضعی

•    تحریک پوستی: ممکن است باعث تحریک، قرمزی یا خارش پوست شود.
•    حساسیت: برخی افراد ممکن است به دارو‌های موضعی حساسیت نشان دهند.
•    اثر محدود: این درمان‌ها ممکن است در کاهش زائده‌ها مؤثر نباشند یا به طور موقت اثر داشته باشند.

۳. ایمنوتراپی

•    عوارض سیستم ایمنی: ممکن است سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار دهد و فرد را نسبت به عفونت‌های دیگر آسیب‌پذیرتر کند.

•    عوارض عمومی: عوارض جانبی عمومی مانند تب، خستگی، و درد عضلانی ممکن است رخ دهد.

۴. درمان‌های زیبایی

•    عوارض زیبایی: ممکن است عوارضی مانند تغییر رنگ پوست یا زخم‌های دائمی ایجاد کند.
•    عدم رضایت: نتیجه نهایی ممکن است مطابق انتظار فرد نباشد و نیاز به درمان‌های اضافی داشته باشد.

راه‌های انتقال بیماری درختی چیست؟

۱. نقص ژنتیکی

* این بیماری معمولاً به دلیل یک نقص ژنتیکی نادر در پاسخ ایمنی بدن به ویروس‌های پاپیلوما ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به این نقص نمی‌توانند به طور مؤثری با HPV مقابله کنند.

۲. عفونت با HPV و انتقال

عفونت با انواع خاصی از ویروس پاپیلوما (HPV) که می‌تواند به تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های پوست منجر شود. ویروس‌های پاپیلوما معمولاً از طریق تماس مستقیم با پوست یا زخم‌های فرد مبتلا منتقل می‌شوند. این تماس می‌تواند شامل تماس‌های پوستی نزدیک یا استفاده از وسایل شخصی مشترک باشد.

آیا بیماری درختی واگیردار است؟

در حالی که HPV می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود، اما "ورم پاپیلاری" به عنوان یک بیماری به خودی خود مسری نیست. این بیماری به دلیل نقص ژنتیکی در سیستم ایمنی فرد رخ می‌دهد و نه صرفاً به دلیل وجود ویروس.

نوع ۵ و ۸ از HPV که باعث ایجاد این بیماری می‌شوند، به طور معمول در پیکربندی‌های خاصی از فرد مبتلا بروز می‌کند. افراد دیگر مستعد ابتلا به این بیماری نمی‌شوند مگر اینکه آنها نیز دارای نقص ژنتیکی مشابه باشند.

آیا بیماری درختی می‌تواند به سرطان پوست منجر شود؟

بله، بیماری "ورم پاپیلاری" (Epidermodysplasia verruciformis) می‌تواند به سرطان پوست منجر شود. در زیر به جزئیات این ارتباط پرداخته می‌شود:

۱. ارتباط با ویروس‌های پاپیلوما

نواع خاص HPV: افراد مبتلا به ورم پاپیلاری بیشتر در معرض عفونت با انواع خاصی از ویروس‌های پاپیلوما انسانی (HPV) هستند، که برخی از آنها می‌توانند به ایجاد سرطان پوست کمک کنند. به ویژه HPV نوع ۵ و ۸ با افزایش خطر سرطان پوست مرتبط هستند.

۲. تغییرات سلولی

تکثیر غیرطبیعی سلول‌ها: عفونت مزمن با HPV می‌تواند منجر به تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های اپیدرمی (سلول‌های سطحی پوست) شود، که در نهایت می‌تواند به سرطان پوست منجر شود.

دیسکرازی‌های پوستی: زائده‌های پوستی که در این بیماری ایجاد می‌شوند، ممکن است به مرور زمان دچار تغییرات پیشرفته شوند که خطر بروز سرطان را افزایش می‌دهند.

۳. افزایش خطر سرطان

سرطان‌های پوست: افراد مبتلا به ورم پاپیلاری بیشتر در معرض خطر سرطان‌های پوست، به ویژه کارسینوم سلول‌های سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma) قرار دارند.

۴. نظارت و پیگیری

معاینات منظم: به دلیل این خطر، افراد مبتلا به ورم پاپیلاری باید تحت نظارت پزشکی قرار بگیرند و معاینات منظم پوستی انجام دهند تا هرگونه تغییر مشکوک در زائده‌ها یا پوست شناسایی و مدیریت شود.

چند نفر در دنیا مبتلا به بیماری درختی هستند؟

بیماری "ورم پاپیلاری" (Epidermodysplasia verruciformis) یک بیماری نادر است و آمار دقیقی از تعداد مبتلایان در سراسر جهان وجود ندارد. با این حال، تخمین‌ها نشان می‌دهند که این بیماری در جمعیت عمومی بسیار نادر بوده و شیوع آن حدود ۱ نفر در هر ۲ میلیون نفر است.