نشانه گیری موزه‌ها توسط اسرائیل؛ شایعه یا واقعیت؟

اقتصاد۲۴- یک کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به احتمال حمله دشمن به مراکز میراثی و تاریخی گفت: با دشمنی بی‌رحم مثل اسرائیل مواجه هستیم و با توجه به اینکه اینها کینه و عداوت خاصی با فرهنگ و بنیاد‌های فرهنگی ملت ایران دارند قاعدتا مراکز میراثی و آثار تاریخی ما نیز می‌تواند یک هدف باشد و باید تمهیداتی برای پیشگیری کُنشی از جرم تخریب آثار تاریخی در جنگ بیاندیشیم.

رجبعلی لباف خانیکی: شاهد بودیم که داعش در عراق و سوریه و دیگر کشور‌ها به طور مشخص آثار تاریخی را در معرض خطر و آسیب قرار داد. ولی تا حالا خوشبختانه من نشنیدم که اثر تاریخی به طور خاص در جنگ اخیر مورد هدف قرار گرفته و در معرض خطر باشد

به گزارش گروه شهرنوشت حدود ۳۹ هزار اثر تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند و ایران دارای ۲۸ اثر ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است.

اگرچه در جنگ‌ها و درگیری‌های مسلحانه، همواره جان انسان‌ها و زیرساخت‌های شهری تهدید می‌شوند، اما یکی از قربانیان خاموش این بحران‌ها، میراث فرهنگی و آثار تاریخی است گنجینه‌هایی که هویت تاریخی ملت‌ها را شکل می‌دهند و پیوندی ناگسستنی میان گذشته و حال برقرار می‌کنند.

براساس اسناد و معاهدات بین‌المللی همچون کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه، کنوانسیون ۱۹۷۲ یونسکو و قطعنامه‌های شورای امنیت، حفظ و حراست از اموال فرهنگی در زمان جنگ از الزامات حقوق بین‌الملل است و نقض آن می‌تواند مصداق جنایت جنگی یا حتی جنایت علیه بشریت تلقی شود.

بیشتر بخوانید:تخفیف ویژه ۳۰ درصدی هتل‌های منطقه آزاد ارس برای گردشگران

اما در دهه‌های اخیر شاهد تخریب عامدانه آثار فرهنگی در افغانستان، غارت موزه‌های عراق و ویرانی گسترده محوطه‌های تاریخی در سوریه و عراق بوده‌ایم.

حملات وحشیانه اسرائیل به ایران و کشتن غیرنظامیان نیز نشان داد که این رژیم به هیچ‌یک از قوانین و اصول جهانی پایبند نیست. از همین رو به‌رغم اقدامات انجام شده در طول جنگ ۱۲ روزه برای حفظ آثار تاریخی و باستانی به ویژه در موزه‌ها، سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی در نامه‌ای به یونسکو، بر لزوم حمایت از میراث فرهنگی ایران در جنگ اسرائیل علیه ایران تاکید کرد.

آثار تاریخی در جنگ‌ها در معرض خطر نابودی هستند

رجبعلی لباف خانیکی، باستان‌شناس و کارشناس میراث فرهنگی در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی» درباره لزوم حفظ میراث فرهنگی و آثار تاریخی در زمان جنگ گفت: واقعیت این است که در مواقع حساس و جنگی، آثار باستانی و تاریخی و میراث‌های فرهنگی هم در معرض خطر قرار می‌گیرند و باید حفاظت‌هایی از آنها صورت گیرد.

یک کارشناس میراث فرهنگی: جسته و گریخته شایعاتی مبنی بر احتمال پنهان شدن مواد حساس در اماکن تاریخی پخش شد که شاید مقدمه‌ای بود برای رسیدن به این مرحله که آثار تاریخی را هم مورد هدف قرار دهند که البته شایعه بود و صحت ندارد

وی ادامه داد: تا آنجایی که من اطلاع دارم وزارت میراث فرهنگی، مسوولین وزارت میراث فرهنگی این مسئله را به مسئولین جهانی یونسکو و یا سایر سازمان‌های بین‌المللی که در زمینه مسئولیت حفاظت از آثار باستانی و مراقبت از آنها فعالیت می‌کنند اطلاع داده و و نگرانی‌های ایران را از احتمال آسیب به این اماکن و میراث تاریخی و فرهنگی اطلاع داده‌اند.

این کارشناس میراث فرهنگی درباره شایعاتی که ممکن است باعث آسیب رساندن دشمن به اماکن تاریخی می‌شود، گفت: مسلما این مراکز میراثی و تاریخی در جنگ در معرض خطر هستند. کما اینکه در جنگ‌های این چنینی که به هر حال با دشمن بی‌رحم مثل اسرائیل مواجه هستیم و با توجه به اینکه اینها کینه و عداوت خاصی به فرهنگ و بنیاد‌های فرهنگی ملت ایران دارند قاعدتا مراکز میراثی و آثار تاریخی ما نیز می‌توانست یک هدف باشد و در معرض خطر قرار بگیرد ازاین‌رو باید تمهیداتی برای پیشگیری کُنشی از جرم تخریب آثار تاریخی در جنگ بیاندیشیم.

بیشتر بخوانید: میراث جهانی اصفهان دستمایه شایعه‌سازان/ بررسی ابعاد مختلف شایعه دفن اورانیوم غنی‌شده در مراکز تاریخی ایران

لباف خانیکی تصریح کرد: البته از آنجایی که احتمالا دسته‌بندی و درجه‌بندی برای اهداف خود داشتند، می‌خواستند تأسیسات زیربنایی و هسته‌ای کشور را هدف قرار دهند، اما اگر جنگ ادامه پیدا می‌کرد مسلما به مرحله آسیب به میراث هم می‌رسیدند.

وی ادامه داد: کما اینکه شاهد بودیم داعش در عراق و سوریه و جا‌های دیگر به طور مشخص آثار تاریخی را در معرض خطر و آسیب قرار می‌داد؛ ولی تا حالا خوشبختانه من نشنیدم که اثر تاریخی به طور خاص در این ۱۲ روز مورد هدف قرار گرفته و در معرض خطر باشد.

این کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به شایعاتی که درباره حمل مواد حساس به زیر این اماکن در فضای مجازی گفت: البته جسته و گریخته صحبت‌ها یا شایعاتی پخش می‌شد مبنی بر اینکه این احتمال وجود دارد که مواد حساس در اماکن تاریخی پنهان شده باشد که این شاید مقدمه‌ای بود برای رسیدن به این مرحله که آثار تاریخی را هم مورد هدف قرار دهند و البته این موضوعات شایعه بوده و اصلا صحت ندارد.

میراث باستانی ایران به بشریت تعلق دارد

وی ادامه داد: البته در صورتی که به این مراکز میراثی و تاریخی خدایی نکرده آسیب وارد شود می‌توانیم به مراکز بین‌المللی که در این زمینه فعال هستند شکایت کنیم. ببینید میراث فرهنگی بخصوص آنها که در فهرست یونسکو ثبت شده‌اند به عنوان میراث بشری هستند. یعنی فقط به ایران تعلق ندارند و به کل مردم جهان تعلق دارند و ارزش و اعتبارشان بسیار بالاست.

وی ادامه داد: خوشبختانه ایران مهد تمدن است و صاحب تعداد بسیار زیادی اثر تاریخی است که دارای ثبت جهانی است و مسلم است که این مسئله دغدغه مسئولین فرهنگی و نگهبانان آثار باستانی ایران و وزارت میراث فرهنگی و متولیان است و خدای نکرده اگر آسیبی به میراث فرهنگی ایران وارد شود، یکی از کار‌هایی که به طور مسلم انجام خواهد شد پیگیری از مبادی قانونی است تا این مسئله را مورد توجه جهانیان قرار دهد.

این کارشناس میراث فرهنگی درباره اقدامات انجام شده در موزه‌ها در طول جنگ ۱۲ روزه گفت: قاعدتا هر موزه‌ای یک مخزن یا محلی برای مواقع ضروری اینچنینی یا زمانی که مثلا زلزله یا سوانح طبیعی اتفاق بیفتد دارد و قطعا با انتقال آثار به این مخزن از آنها نگهداری خواهد کرد.

در این جنگ نیز این اتفاق افتاده است کما اینکه در زمان جنگ تحمیلی هشت‌ساله عراق علیه ایران هم اشیا و آثار را به مخازن امن موزه و موزه ایران باستان انتقال دادیم و قاعدتا در حال حاضر هم باید این امر صورت بگیرد و تا آنجایی که اطلاع دارم انجام شده است.

منبع: توسعه ایرانی