
اقتصاد۲۴-عرضه اولیه سهام همواره یکی از جذابترین فرصتها برای سرمایهگذاران در بازار بورس محسوب میشود. این عرضهها فرصتی برای خرید بخشی از سهام شرکتها با قیمت پایینتر از ارزش واقعی خود فراهم میکنند و معمولا با استقبال گسترده سرمایهگذاران مواجه میشوند. اما چگونه سود عرضه اولیه محاسبه میشود و چه عواملی در رشد قیمت آن نقش دارند؟
در فرآیند عرضه اولیه، تحلیلگران بورس ارزش هر سهم شرکت را بررسی میکنند و مشخص میکنند که قیمت واقعی آن چقدر است. برای مثال، ممکن است ارزش ذاتی یک سهم ۵۰۰ تومان باشد، اما سازمان بورس برای جذب تعداد بیشتری سرمایهگذار، قیمت اولیه را پایینتر اعلام میکند. شرکتها نیز اغلب مایلاند قیمت سهام خود را کمی کمتر از ارزش واقعی عرضه کنند تا تقاضا افزایش یابد.
در اغلب عرضههای اولیه، شرکت بخشی از سهام خود، معمولا بین پنج تا ده درصد، را در مرحله اول به فروش میگذارد و در روزهای بعدی، بخشی دیگر از سهام به بازار عرضه میشود. این روند باعث ایجاد صف خرید و افزایش قیمت سهم در بازار ثانویه میشود. در روز معاملاتی بعد از عرضه اولیه، معمولاً سهم به حداکثر دامنه نوسان خود میرسد و متقاضیان زیادی برای خرید آن ثبت سفارش میکنند. این فرآیند بهنوعی یک بازی برد-برد است؛ سرمایهگذاران اولیه از خرید سهام ارزان قیمت سود میبرند و شرکتها با فروش سهام بیشتر در قیمتهای بالاتر درآمد بیشتری کسب میکنند.
در بیشتر موارد، عرضه اولیه سودآور است، زیرا تعداد سهام عرضه شده محدود است و تقاضای خریداران زیاد است. تشکیل صف خرید یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت سهام پس از عرضه اولیه است. سرمایهگذاران معمولا در بازهای کوتاه بین ۲۰ تا ۳۰ درصد سود کسب میکنند. هرچند با توجه به محدودیت تعداد سهام قابل خرید و قیمت پایین هر سهم، مبلغ سود هر سرمایهگذار زیاد نیست و حتی اگر سود اولیه ۵۰ درصد باشد، ارزش نقدی آن برای هر نفر معمولاً مبلغ کمی است.
برای بسیاری از افراد، اولین تجربه سرمایهگذاری در بورس از طریق خرید عرضه اولیه است. این تجربه معمولاً شیرین و موفق است، زیرا سهم عرضه شده اغلب تا چند روز صف خرید دارد و رشد ۵ درصدی روزانه را تجربه میکند. با این حال، عرضه اولیه همواره با سود همراه نیست. در مواردی که قیمت عرضه بالا باشد، سرمایهگذاران ممکن است بلافاصله پس از خرید اقدام به فروش کنند و کسانی که سهام خود را نگه داشتهاند متحمل زیان شوند. همچنین ممکن است در بازار ثانویه، قیمت سهم پایینتر از قیمت عرضه اولیه بیاید؛ بنابراین خرید عرضه اولیه سرمایهگذاری کاملا بدون ریسک نیست.
بیشتر بخوانید: عرضه اولیه کیمازی یا شرکت دارویی دانشبنیان کیمیا کالای رازی+ جزئیات
رشد قیمت سهام پس از عرضه اولیه به عوامل متعددی بستگی دارد:
تصمیمگیری برای فروش سهام به عهده سرمایهگذار است. برخی افراد روز پس از عرضه اولیه سهم خود را میفروشند، اما معمولاً بهتر است تا زمانی که صف خرید وجود دارد سهام نگهداری شود تا از رشد قیمت بهرهمند شوند. برای کسانی که اطلاعات کافی درباره ارزش ذاتی سهم ندارند، فروش در زمان وجود صف خرید میتواند اقدامی محافظهکارانه باشد.
مثالی از بازدهی عرضه اولیه
این مثالها نشان میدهد که عرضه اولیه همیشه سودآور نیست و ممکن است زیان هم داشته باشد. در سالهای بعد، شرکتهای دیگری مانند عطرین نخ قم، کشاورزی و مکانیزه اصفهان کشت، کشت و دام پارس، رهاورد تامین و پلی پروپیلن جم بازدهیهای بالای ۳۰ تا ۲۰۰ درصد برای سرمایهگذاران خود فراهم کردند. این ارقام نشان میدهد که با انتخاب درست و تحلیل بازار، عرضه اولیه میتواند فرصت مناسبی برای کسب سود کوتاهمدت باشد.