آیت‌الله شبیری زنجانی: شرایط به گونه‌ای بناشد که اول بدهکار را به زندان بیندازند

حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی بر لزوم اثبات «تمکن پرداخت» برای به زندان انداختن افراد بدهکار تاکید کردند و گفتند نباید شرایط به گونه ای باشد که اول بدهکار را به زندان بیندازند و بعد از او بخواهند درخواست اعسار دهد.

اقتصاد۲۴- این مرجع تقلید شیعیان در دیدار رئیس دادگستری قم با ایشان افزودند: قاضی وظیفه دارد قبل از اینکه حکم به زندان کند، تمکن فرد را بررسی کند، اگر فرد تمکن داشت و عمدا از پرداخت بدهی سرپیچی کرد، برای واداشتن او به پرداخت حالا می تواند برای او حکم زندان صادر کند نه اینکه از اول فرد را در زندان بیندازد.

ایشان با اشاره به برخی از اخباری که درباره برخورد قضات با مردم به ایشان رسیده فرمودند: گاهی شنیده می شود که برخی از قضات برای خود، شان و جایگاه خاصی را قائل شده و با مردم از سر استعلاء برخورد می کنند. اگر چنین مواردی وجود دارد باید به آن رسیدگی شود. شرایط باید به گونه ای باشد که مراجعه کننده از حضور در محضر قاضی احساس آرامش کند.

حضرت آیت الله شبیری زنجانی شجاعت و اخلاص را از ویژگی‌های لازم برای تصدی قضاوت دانستند و فرمودند: قاضی اگر مخلص باشد و در کار خود به خداوند و حضرات معصومین متوسل شود، خدا برای او نه یک راه، بلکه سُبُل متعدد قرار می دهد و قطعا در دنیا و آخرت ماجور است.

ایشان تصریح کردند: اگر قاضی مخلص باشد به طعن و تبلیغات خلافی که علیه او می شود اعتنا نمی کند و فقط برای او رضای خدا و اجرای دستورات دین مهم است و در چنین شرایطی قاضی در جامعه هم محبوب خواهد بود.
این مرجع تقلید شیعیان ادامه داد: از شیخ عبدالحسین فقیهی شنیدم می گفت شیخ عبدالله مازندرانی که از مراجع تقلید زمان مشروطه بود قضاوت‌های مهم عراق را انجام می داد و با این وجود در بین مردم شیخ مقدسی بود و قضاوت‌های ایشان در نظر مردم تاثیری نمی کرد. نمی پذیرفتند او با کسی ساخت و پاخت کرده باشد چون انسان پاکی بود.

ایشان با تاکید بر لزوم برگذاری جلسات «اخلاق موثر» برای قضات افزودند: تاریخ شیعه پر است از علمایی که به خاطر شجاعت و اخلاص و عدالتشان برای ما آبرو بوده اند. یکی از علمای درجه اول قم شیخ جواد قمی بوده که قضاوت می کرده است. متولی باشی که در قم سلطنت می کرد با رعیتش اختلاف پیدا می کند و برای قضاوت نزد شیخ جواد قمی می آیند. متولی باشی کنار شیخ می نشیند. بعد از صحبت، شیخ جواد متوجه می شود برای رفع اختلاف آمده اند و به متولی باشی می گوید رعیت باید کنار دست شما بنشیند نه اینکه او پایین مجلس باشد و شما بالای مجلس. یعنی متولی را در کنار رعیت می نشاند و متولی می بیند این رفتار نمی ارزد و از شکایت متصرف می شود. علمای سلف ما خدا را در نظر می گرفتند و قضاوت می‌کردند و همین موضوع سبب محبوبیت آنان در جامعه شده بود.