تاریخ انتشار: ۰۹:۱۹ - ۱۱ آبان ۱۳۹۸

عارضه فضای‌ کسب‌وکار در دهه ۹۰

سعید مسگری*
سعید مسگری
در سال‌های نه‌چندان دور سرمایه اعم از فیزیکی و انسانی عامل اصلی رشد اقتصادی قلمداد می‌شد اما به مرور مشخص شد عوامل دیگری نیز بر سطح تولید و رشد اقتصادی در جوامع موثر هستند. فضای کسب‌وکار یکی از عوامل مهمی است که بر فعالیت شرکت‌ها، موسسات و تولیدکنندگان تاثیر مستقیمی دارد. کشورهایی که از فضای کسب‌وکار مساعدی برخوردار باشند می‌توانند در مسیر رشد اقتصادی متناسب با ظرفیت‌های خود حرکت کنند. اما کشورهایی که فضای کسب‌وکار مناسب ندارند نمی‌توانند ظرفیت‌های بالقوه اقتصاد خود را به شکوفایی برسانند.توجه به فضای کسب‌وکار از سال ۲۰۰۴ که بانک جهانی اقدام به تدوین و انتشار گزارش فضای کسب‌وکار کرد دو چندان شد.

این گزارش اکنون تبدیل به یکی از گزارش‌های مهم بانک جهانی شده که به صورت سالانه و منظم منتشر می‌‌شود. انتشار این گزارش سبب شد تمام کشورها حتی کشورهای در حال توسعه به اهمیت بهبود فضای کسب‌وکار خود پی برده و برای بهبود آن اقدام کنند.متاسفانه کشور ما نیز همانند اکثر کشورهای در حال توسعه فضای کسب‌وکار مناسبی ندارد و از همان‌ اول رتبه‌های بالایی را در گزارش بانک جهانی کسب نکرده است. با مشخص شدن اهمیت این موضوع در داخل کشور‌ در سال‌های اخیر بهبود فضای کسب‌وکار به عنوان یکی از اولویت‌های دولت‌های اخیر قرار گرفت. تلاش‌های مختلفی نیز بدین منظور صورت گرفت و اقدامات متعددی اجرایی شد. در این سال‌ها نه تنها دولتمردان بهبود فضای کسب‌وکار را به عنوان یکی از برنامه‌های خود اعلام می‌کردند بلکه دفاتر و نهادهایی نیز برای این منظور تاسیس شد.انجام مطالعات و بررسی‌های مختلف در زمینه بهبود فضای کسب‌وکار و انجام اقدامات مختلف برای این منظور سبب شد تا دهه ۹۰ را بتوان دهه تلاش برای بهبود فضای کسب‌وکار کشور دانست. قطعا یکی از رویدادها و روندهای اقتصادی مهم و مثبت کشور در دهه ۹۰ همین موضوع است.

اما سوال این است که این تلاش‌ها به چه میزان موفق بوده است. پس از گذشت چندین سال و اجرای برنامه‌های مختلف حالا نوبت آن است که به بررسی عملکرد کشور در حوزه بهبود فضای کسب‌وکار پرداخته شود.

این بررسی کار دشواری نیست و کافی است آخرین گزارش‌های بانک جهانی را مرور کنیم. در روزهای اخیر گزارش جدید بانک جهانی منتشر شد و نشان داد که رتبه کلی ایران در سهولت فضای کسب‌وکار در سال گذشته میلادی ۱۲۷ در بین ۱۹۰ کشور جهان بوده است. این رتبه به خوبی نشان می‌دهد که با وجود تمام تلاش‌های صورت گرفته همچنان وضعیت اقتصاد ایران از نظر فضای کسب‌وکار مناسب نیست.رتبه ایران در دو سال قبل نیز چندان تفاوتی با رتبه اخیر آن ندارد و در دو سال گذشته رتبه‌های ۱۲۸ و ۱۲۴ کسب شده است. جالب آنکه در تمام سال‌های دهه ۹۰ هیچ‌گاه رتبه ایران در این شاخص به زیر ۱۱۰ نیامده است. با وجود آنکه وعده دو رقمی شدن رتبه ایران در دولت دهم داده شده بود نه در آن دولت و نه در دو دولت بعدی این وعده محقق نشد.

صرف‌نظر از نوسانات محدودی که امتیاز و رتبه ایران در شاخص فضای کسب‌وکار در دهه ۹۰ داشته عملکرد آن مناسب نبوده و به جز بهبودهای مقطعی و اندک، دستاورد دیگری حاصل نشده است.

بنابراین می‌توان گفت تلاش‌ها برای بهبود فضای کسب‌وکار با شکست مواجه شده و راه به جایی نبرده است. با توجه به قابل‌توجه بودن این تلاش‌ها در دولت‌های اخیر به نظر می‌رسد مشکلات جدی و ریشه‌ای در راه بهبود فضای کسب‌وکار وجود دارد و نمی‌توان به راحتی از کنار آنها گذشت.بنابراین اقتصاد ایران در دهه ۹۰ دچار یک عارضه جدید شده که درمان آن دشوار است. این عارضه، نافرجامی تلاش‌ها برای بهبود فضای کسب‌وکار است. اگرچه فضای نامناسب کسب‌وکار یک مشکل دیرینه در اقتصاد ایران است اما تلاش‌ها برای بهبود آن قدمت زیادی ندارد.

در سال‌های اخیر مشخص شده محیط کسب‌وکار کشور به درمان‌ها و تدابیری که اندیشیده می‌شود پاسخ نمی‌دهد و این موضوع باید به عنوان یک عارضه مستقل و مهم مورد توجه قرار گیرد.تعدد و تنوع زیاد نهادهای مسوول در این حوزه، تضاد منافع بین این نهادها، نبود زیرساخت‌های لازم و عدم گسترش دولت الکترونیک، نبود متولی مشخص، واحد، صاحب صلاحیت و دارای قدرت اجرایی، نبود تضامین اجرایی برای تصمیمات و‌… ازجمله مواردی هستند که سبب عدم موفقیت دولت‌ها در بهبود فضای کسب‌وکار شده‌اند.

به نظر می‌رسد فضای کسب‌وکار کشور در شرایطی نیست که صرفا با اقدامات ساده‌، ابلاغ بخشنامه، ‌دستور حذف برخی رویه‌ها و مجوزها بهبود پیدا کند. لذا ابتدا باید این مشکلات برطرف و الزامات مورد نیاز محقق شود.اکنون ضروری است دو اقدام مهم از سوی رسانه‌ها، کارشناسان و دولتمردان انجام شود؛ از یک سو به آسیب‌شناسی برنامه‌های اجرایی برای بهبود کسب‌وکار پرداخته شود و دلایل‌ و ریشه‌های عدم موفقیت آنها به صورت دقیق و علمی شناسایی شود. از سوی دیگر الزامات و پیش‌نیازهای بهبود فضای کسب‌وکار و موانع اصلی موجود بر سر راه بهبود فضای کسب‌وکار شناسایی شوند.

تا زمانی که این دو اقدام به درستی اجرایی نشود نمی‌توان به بهبود فضای کسب‌وکار و موفقیت اقدامات آتی امید داشت. با استمرار فضای نامناسب کسب‌وکار نیز خروج اقتصاد ایران از چالش رشد اقتصادی پایین ناممکن نخواهد بود.

*تحلیلگر اقتصادی
منبع: جهان صنعت
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ لباس اجق وجق بهاره رهنما در دیدار با جاری سابقش

عکس/ زنان اصفهانی ۵۸ سال پیش در حال شستن لباس در زاینده رود

عکس/ تیپ دیده نشده محمدرضا شریفی نیا در ۲۵ سالگی با انگشترای عجیب

عکس/ تاج پرنسسی همسر دوم معین در مراسم عروسیشان

عکس/ چهره بامزه علی دایی ۲۳ سال پیش با لباس سربازی

تصاویر تکان دهنده از بازداشت قاتلان دانشجوی دانشگاه تهران

عکس/ پوستر AFC برای بازی بین استقلال و الریان

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

بازگشت کریستیانو رونالدو در آستانه دیدار با استقلال + عکس

اعلام محدودیت ترافیکی جاده‌ای تا چهارم اسفند

علی پروین از خودش رفع اتهام کرد

روزنامه اصولگرا: می‌خواهند با پروژه قتل یک دانشجو، ناآرامی خیابانی را شروع کنند

جویباری: منتظر جواب ماتزاری هستیم

سیدمحمد خاتمی یک پیام صادر کرد

سازمان لیگ برای تعویق دربی همراهی کند

نخستین عکس از دیدار امیر قطر با رهبر انقلاب

قدردانی پزشکیان از تلاش امیر قطر برای برقراری آتش بس در غزه

استراتژی ما، هوشمندسازی فرآیند‌ها و خلق ارزش بر مبنای تحلیل نیاز‌های مشتریان است

ورود برنج ۴۸ هزار تومانی به بازار

همدلی قوا باعث خروج از مشکلات اقتصادی کشور می‌شود/ اقدامات مهم غیرتورمی برای رسیدن به رشد اقتصادی

عزم جدی برای تأمین مالی رشد اقتصادی/ تأمین حدود ۸۰ درصد بودجه دولت از سوی وزارت اقتصاد

لزوم حمایت سازمان پدافند غیرعامل کشور برای مدیریت پیشگیری و توسعه زیرساخت‌های کیش

آمار عجیب از شمار مرگ‌و میر‌های جاده‌ای در ایران

بانک صادرات ایران برترین غرفه اولین نمایشگاه دستاورد‌ها و توانمندی‌های حراست

ادارات این استان تا آخر سال پنج‌شنبه‌ها تعطیل شد

حمایت بانک رفاه کارگران از واحد‌های فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

پزشکیان: قطر جایگاه ویژه‌ای در ایران دارد

شخصی‌سازی بیمه‌نامه‌ها و توسعه خدمات آنلاین چشم‌انداز آینده بیمه نوین

عملکرد مناسب و قابل دفاع شرکت سرمایه‌گذاری دستاورد دی

پااپ فرانسیس رهبر کلیسای کاتولیک کیست؟ / از نگرش‌های نوین در دنیای معاصر تا ترویج هم‌زیستی میان ادیان

60 هزار فروشنده در پیندو تا نیمه بهمن 1403

قیمت حبوبات افزایش یافت

فیلم/ امیر قطر: ما تاکید کردیم که بهترین راه برای حل نزاع‌هایی که در منطقه وجود دارد گفت‌و‌گو‌های سازنده است

اینفوگرافی/ ترفندهای خانه‌تکانی سریع و آسان برای عید

اروپا و خاورمیانه در برابر دو انتخاب

اولین واکنش بازار به استیضاح همتی در بحبوحه فشار‌های خارجی

سالمندان از چه رفتار‌هایی بدشان می‌آید؟

فیلم/ جزئیات کالابرگ قبل از عید از زبان عضو کمیسیون اجتماعی

ارزش سهام عدالت امروز ۱ اسفند ۱۴۰۳+ جدول

منوچهر والی‌زاده دوبلور معروف درگذشت

فیلم/ کارگران قربانیان تاخیر در حق بیمه کارفرمایان

اینفوگرافی/ حداقل حقوق کارگران به دلار از سال ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۳

عکس احساسی از عارف و دخترش ۵۰ سال پیش

توافق سنگین پرسپولیس با ژوائو دقیقه‌ای ۱۲۳ میلیون!

فیلم/ پزشکیان: قدرت مشکلات مردم را حل کنیم

سیگنال بهارستان به جهش قیمت طلا

اتسز بن قطب الدین کیست؟/از مهم‌ترین چهره‌های اولیه سلسله خوارزمشاهیان

فیلم/ به گِل نشستن ده‌ها نهنگ دندان‌کلفت در ساحل تاسمانی

قیمت دلار افزایشی شد

فیلم/ افشاگری مدیرعامل سابق ایران‌خودرو

استراحت کارتال به پرسپولیسی‌ها

دستور پزشکیان برای بازنگری سهمیه‌های کنکور

ایرج رضایی کیست؟/صدای ماندگار دوبلاژ ایران که درگذشت

اطلاعیه باشگاه پرسپولیس درباره تاریخ دربی

عکس/ تیپ خاص ترانه علیدوستی و همسرش ۱۲ سال پیش در ویتنام

فیلم/ رسایی: با واگذاری ایران‌خودرو به کروز باید منتظر بلایی مثل پیجر‌های لبنان باشیم

سراج‌الدین حقانی کیست؟/ بررسی زندگی و تأثیرات رهبر شبکه حقانی

فیلم/ لحظات نفسگیر نجات جان نوزاد چهار ماهه