مسدودشدن راه باریکه تبادلات بین‌المللی با نپذیرفتن FATF

اقتصاد۲۴- دکتر سعید سرکار با بیان اینکه در حوزه فناوری‌های پیشرفته چندین چالش اصلی داریم، گفت: یکی از چالش‌های اصلی این است که امروزه دنیا، ایران را به عنوان یکی از کشور‌های با محصولات سنتی مانند "فرش" و "زعفران" می‌شناسد و ما را به عنوان کشوری با محصولات "های‌تک" به رسمیت نمی‌شناسند که این امر یک چالش است.

وی با تاکید بر این‌که برای تغییر نگاه دنیا نسبت به ایران باید با محصولات با فناوری پیشرفته اقدام کنیم، اظهار کرد: سرمایه‌گذاری، تدوین برنامه دقیق و حضور در نمایشگاه‌های فناوری معتبر جهانی از راهکار‌های موثر در این زمینه است؛ چرا که از این طریق می‌توانیم محصولات "های‌تک" خودمان را عرضه کنیم تا دنیا ببیند که ایران قادر به عرضه محصولات با فناوری پیشرفته مبتنی بر نانو و دارو‌های پیشرفته بیو و نانو تکنولوژی و تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی پیشرفته و ... هست.

سرکار، نبود متولی برای صادرات محصولات با فناوری پیشرفته در کشور را از دیگر مشکلات کشور در حوزه فناوری کشور دانست و ادامه داد: اتاق بازرگانی ما یک اتاق بازرگانی سنتی است و سالیان سال است که این اتاق فعال است و اقدامات ارزشمندی در زمینه محصولات مرسوم داشتند، ولی اتاق بازرگانی فعلی ما ظرفیت توسعه صادرات محصولات دانش‌بنیان و "های تک" را ندارد؛ چراکه صادرات محصولات "های‌تک" به تخصص، افراد و ادبیات خاصی نیاز دارد.

فراهم نشدن ملزومات برای صادرات "های‌تک‌"ها

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو اظهار کرد: در حال حاضر در زمینه توسعه محصولات با فناوری پیشرفته اقدامات خوبی انجام شده، ولی متاسفانه ملزومات صادرات را همگام با این توسعه فراهم نکرده‌ایم.

وی اخذ تاییدیه‌های بین‌المللی را از دیگر چالش‌های توسعه فناوری در کشور نام برد و خاطر نشان کرد: بازار‌های مختلف بین‌المللی نیاز به استاندارد‌های خاصی دارند، به عنوان مثال اگر بخواهیم محصولی را به بازار‌های اروپایی عرضه کنیم، نیاز به استاندارد CE داریم و لازم است در این حوزه نیز سرمایه‌گذاری کنیم و به شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کنیم تا بنیه مالی آن‌ها ارتقا یابد تا بتوانند برای دریافت استاندارد‌های مورد نیاز اقدام کنند که نهاد‌هایی مانند معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی حمایت‌هایی را از این شرکت‌ها دارند و امیدواریم این حمایت‌ها افزایش یابد.

سرکار اضافه کرد: از سوی دیگر اکثر شرکت‌های دانش‌بنیانی که در کشور فعال شده‌اند، آمادگی‌های لازم را برای صادرات ندارند. این آمادگی‌ها شامل مواردی، چون تهیه سایت تخصصی به زبان انگلیسی، کاتالوگ‌های حرفه‌ای و طراحی‌های صنعتی حرفه‌ای می‌شود، علاوه بر آن بسیاری از شرکت‌هایی که قابلیت خوبی در صادرات دارند، شخصیت مناسب برای صادرات ندارند.

وی در این باره توضیح داد: برای معرفی کردن خود در عرصه‌های بین‌المللی و همچنین برای وارد شدن به مذاکرات، نیاز به ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایی است که ما در این راستا برنامه‌ای برای توانمندسازی و ورود شرکت‌ها به بازار‌های بین‌المللی اجرایی کرده‌ایم.

تبادلات مالی بین‌المللی بن‌بست فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو در خصوص چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در عرصه تبادلات مالی بین‌المللی، خاطرنشان کرد: من اعتقاد دارم که چنین مشکلاتی نباید ما را از اجرای برنامه‌های بلندمدتمان باز دارد؛ این مسائل برطرف خواهد شد و معتقدم اگر دست ما پر باشد و محصولات با کیفیت با قیمت‌های رقابتی عرضه کنیم، مشتریان راه خود را پیدا خواهند کرد.

وی در عین حال گفت: نمی‌خواهم مشکلات مربوط به نقل و انتقال پول و یا تحریم‌های اعمال شده علیه کشور را نادیده بگیرم، ولی این‌ها مسایلی نیست که مانعی برای ما باشد. ما موارد موفقی در این زمینه داشتیم.

سرکار با اشاره به تاثیرات پذیرفتن یا نپذیرفتن لوایح FATF و با بیان اینکه من در این زمینه متخصص نیستم، گفت:، ولی بر اساس اظهار نظر‌هایی که از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان فعال ارائه شده است، گفته می‌شود که اگر FATF رد شود، ما در بن بست قرار می‌گیریم.

وی با بیان اینکه افرادی که در حوزه کسب و کار‌های دانش بنیان فعال هستند، در این زمینه نگرانی‌هایی دارند، افزود: ما نیز وقتی با آن‌ها صحبت می‌کنیم، اعلام می‌کنند که علی‌رغم وجود تنگنا‌ها در حال فعالیت هستند و نگران‌هایی دارند و می‌گویند راه باریکه‌هایی برای تبادلات مالی پیدا کرده‌اند، اما با نپذیرفتن FATF در بن‌بست کامل قرار خواهند گرفت.

روزنه‌هایی که در معرض مسدودی قرار دارند

سرکار با بیان اینکه در حال حاضر برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان روزنه‌هایی برای تبادلات مالی خود یافته‌اند، افزود: در مذاکراتی که با شرکت‌های دانش‌بنیان داشتیم، در زمینه سرنوشت FATF نگرانی‌هایی داشتند و اعلام کردند که در صورت نپذیرفتن FATF کلیه روزنه‌های تبادلات مالی آن‌ها بسته خواهد شد. قطعا همه شرکت‌های دانش‌بنیانی که طی سالیان گذشته تشکیل شده‌اند و توانسته‌اند روزنه‌ای در بیرون پیدا کنند، اگر نتوانند صادر کنند، در داخل خفه خواهند شد؛ چرا که بازار ۸۰ میلیونی ایران بازار بزرگی برای محصولات "های‌تک" و پیشرفته نیست؛ از این رو اگر این شرکت‌ها نتوانند وارد عرصه‌های جهانی شوند، در درون خفه خواهند شد.

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو ادامه داد: بازار داخل برای یک محصول خاص پیشرفته ظرف مدتی اشباع می‌شود که هم‌اکنون نمونه‌هایی از این محصولات را داریم. شرکتی که دستگاه پیشرفته آزمایشگاهی ساخته است، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی به اندازه کافی از این دستگاه خریداری کرده‌اند و در حالی که در گذشته سالانه ۲۰ نمونه از این دستگاه به فروش می‌رسانده است، در حال حاضر سالی دو محصول در داخل نمی‌تواند به فروش برساند.

وی دلیل این امر را اشباع‌شدن بازار‌های داخلی دانست و تصریح کرد: چنین شرکت‌هایی باید وارد عرصه‌های بین‌المللی شوند؛ در غیر این صورت این شرکت‌ها ورشکسته می‌شوند که علاوه بر بیکاری نیرو‌های متخصص، انتشار پیام ناامیدکننده برای دیگرانی که در این مسیر حرکت می‌کنند را در پی خواهد داشت و انتهای این مسیر کوچه بن‌بست است.