آخرین خبرها از وضعیت سیل در سیستان و بلوچستان/ وضعیت بحرانی ذخایر خونی در سیستان

 

اقتصاد۲۴- آنچه بیش از همه دشواری‌های رخ داده آزار دهنده است، نابسامانی و متوازن نبودن توزیع کمک‌های امدادی و نیز کمبود تجهیزات امدادی است.

 

گزارش ها حاکی از ان است ، به دلیل وسعت زیاد ویرانی رخ داده و نیز پراکنده بودن ۵۰۰ روستا‌های سیل زده و نیز اصولی نبودن مدیریت بحران از سوی ارگان‌های کمک کننده، به غیر از کمک‌های مردم بومی به همدیگر، در برخی نقاط هنوز کمک‌های امدادی نرسیده است و مردم آن نقاط همچنان در محاصره سیل هستند و از آب گل آلود تغذیه می‌کنند.

جدا از این مساله معتقدند باید تیم زبده‌ای به بررسی خسارت وارد شده به زیرساخت‌ها بپردازد چرا که مشکل سیل زدگان امروز دیگر تنها آب، غذا و پوشاک و چادر نیست

در بحران سیل سیستان و بلوچستان، آسیب دیدگان ناشی از بارش‌های سنگین و سیلابی خاش فراموش شدند و هم اینک به پلاستیک، چادر امدادی، مواد غذائی، لوازم بهداشتی و سوخت نیاز دارند.

ساکنان شهر خاش، نقاط گوهرکوه، ایرندگان، پشتکوه، حاشیه تفتان، نوک آباد، اسماعیل آباد، خان بی بی، تلگزی، شوگه، دشت آبخوان، کارواندر، سرتلاپ، چاه کمال، حوزه چاه احمد، ناصری، کلکوه، سنگان، ناصرآباد، فیروزآباد، تمندان، کوشه، نرون، سنیب، اسکل آباد، برهان آباد، قاسم آباد، ساکنان ارتفاعات بیرک و سیاه بند و الله آباد پنج انگشت، قادرآباد، دشت رباط و ... در روز‌های اخیر بر اثر وقوع بارش‌های سنگین خسارت دیده اند و شهر‌ها و نقاط روستائی به زیر آب رفتند.

شماری از مردم محروم منطقه خاش سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه خدمات دهی هلال احمر فقط در زمان فرو ریختن سقف منازل و آن هم در حد اسکان اضطراری و تهیه برخی اقلام ضروری است، بر ضرورت و اهمیت اعطای تسهیلات بدون بهره و بلاعوض از سوی دولت تاکید کردند.

احمد کریمی از ساکنان ایرندگان خاش گفت: ده‌ها منزل مسکونی مردم این بخش محروم که خشت و گلی هستند بین ۷۰ تا ۱۰۰ درصدی تخریب شده اند، اما از سوی نهاد‌های رسمی مانند هلال احمر و ارگان‌های دولتی برآورد خسارت نشده اند و ایرندگانی‌ها به مانند سایر مردم خاش مظلوم واقع شده اند.

رضا قلندرزهی از ساکنان گوهرکوه خاش هم با اشاره به اینکه افتخار ما این است که در زمان سختی‌ها به یاری آسیب دیدگان بشتابیم و ایثار داشته باشیم گفت: خدمات دهی به مردم آسیب دیده ناشی از بارش‌های سنگین و سیلابی در این منطقه بسیار ضعیف بوده است.

مسعود ریگی از ساکنان دیگر گوهرکوه خاش هم با بیان اینکه خانه‌های مردم خاش بعد از گذشت پنج روز از بارش‌ها چکه می‌کنند و بسیاری از منازل نیز فرو ریخته اند گفت: مردم گوهرکوه رسانه و صدای رسا ندارندو متاسفانه هر خدمتی در شهرستان و یا استان انجام می‌شود، مردم این منطقه محروم می‌مانند.

وی اظهار داشت: خدمات هلال احمر و دستگاه‌های امدادرسان به شرایط بحران و اضطرار و در زمان فرو ریختن سقف منازل بر سر مردم اختصاص دارد و اگر فردی به هلال احمر مراجعه کنند، پاسخ آن‌ها به شکایت و گلایه مردم این است که وظیفه ما نیست به شما خدمتی انجام دهیم و این خدمات ما در زمان تخریب منزل تان هست.

محمد براهویی هم گفت: بسیاری از مردم منطقه خاش از لحاظ مالی ضعیف هستند و هیچ درآمدی نداشته و برای نان شب شان مانده اند و اگر درآمدی هست، همین یارانه شان بوده که آن هم در شرایط دشوار اقتصادی کشور و گرانی‌های سرسام آور و نرخ بالای خدمات آب و برق و ... هیچ دردی را دوا نمی‌کند.

وی اظهار داشت: فرمانداری و دستگاه‌های دولتی و نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی باید درد‌های مردم مظلوم و مستضعف خاش را به مقامات بالا گزارش کنند تا به این قشر رنج کشیده کمک و خدمتی شایسته ارائه بشود.

مراد خاشی از ساکنان روستای شوگه خاش هم گفت: ساکنان روستا و روستا‌های خان بی بی و تلگزی و کروجی ضعیف‌ترین قشر در خاش هستند، به طوری که برای تهیه نان شب شان مانده اند و سالهاست در سیاه چادر، کپر و خانه‌های بلوکی و آجری نا ایمن زندگی می‌کنند و در مواقع بارشی بدترین شرایط را دارند.

وی اظهار داشت: هلال احمر و خیران باید برای تامین چادر امدادی، پلاستیک، مواد غذائی و لوازم بهداشتی به یاری این مردم بشتابند و تاکید می‌کنیم این خدمات هر ماه باشد، زیرا وضعیت این مردم و زندگی شان بسیار رنج آور و مشقت بار است.

خاشی ادامه داد: در این مناطق باید سوخت مازاد نیز داده شود، زیرا مانند تفتان برف خیز، این نقاط بسیار سرد هستند و حداقل در ۶ ماه از سال یخبندان شبانه و سرمای شدید در این منطقه وجود دارد و هم اینک در بحران کمبود گاز در خاش، گرمای منازل و پخت و پز مردم با نفت انجام می‌شود.

این شهروند بیان کرد: سالهاست زندگی مردم در بارش‌های تند و سیلابی و سرما و یخبندان نابود می‌شود، اما از دولت برای پرداخت خسارت‌های کشاورزی و دامداری خیری ندیده ایم و هر سال هم با بدتر شدن شرایط دشوار اقتصادی بر فقر و محرومیت مردم اضافه می‌شود.

 

رییس سازمان مدیریت بحران کشور از شهروندانی که قصد کمک به سیل زدگان را دارند، خواست کمک‌های خود را به شماره حساب نهاد‌های رسمی نظیر هلال احمر واریز کنند.

اسماعیل نجار درباره اعلام برخی شماره‌حساب‌ها در فضای مجازی که با هدف کمک به سیل زدگان اعلام می‌شود، گفت: درخواست ما از شهروندان این است که کمک‌های خود را به حساب نهاد‌هایی مانند هلال احمر، کمیته امداد و ... واریز کنند و از واریز این مبالغ به حساب‌های دیگر افراد و همچنین حساب‌های ناشناس خودداری کنند.

وی با اشاره به اعلام شماره حساب از سوی برخی از افراد شناخته شده نیز گفت: واقعیت این است که باید بر هزینه‌کرد این مبالغ نیز نظارت وجود داشته باشد و هرچند ممکن است افراد با نیت خیر دست به این کار زده باشند، اما این احتمال وجود دارد که نتوانند کمک‌ها را صرف افرادی کنند که واقعا نیاز دارند. علاوه بر آن ما تجربه‌ای داشتیم که در زلزله کرمانشاه مبالغی جمع شد که ما چندان از هزینه‌کرد آن خبر نداریم.

رییس سازمان مدیریت بحران کشور افزود: به همین دلیل نیز درخواست ما از مردم نوع‌دوست و دغدغه‌مند کشورمان این است که اگر قصد کمک به سیل زدگان را دارند آن را از طریق هلال احمر، کمیته امداد و ... انجام دهند.

با توجه به وقوع بارش‌های سنگین و سیلابی روز‌های گذشته و شرایط نا مناسب منطقه در جهت کمک به حفظ سلامت فرزندان مردم مدارس این منطقه برای پنجمین روز متوالی تعطیل هستند.

روابط عمومی آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان؛ اعلام کرد: مدارس منطقه دشتیاری چابهار با عنایت به مسدود بودن جاده ها، آبگرفتگی معابر، گل آلود بودن مسیر‌های دسترسی به مدارس و ضرورت صیانت از سلامت دانش آموزان و پیشگیری از بروز حوادث احتمالی، بنا بر تصمیم ستاد مدیریت بحران و دستور معاون استاندار و فرماندار شهرستان چابهار در مقاطع تحصیلی دو شیفت صبح و عصر منطقه دشتیاری فردا چهارشنبه تعطیل اعلام می‌گردد. ضمنا برگزاری امتحانات نهایی متوسطه به قوت خود باقیست.

مرکز مدیریت راه‌ها نیز اعلام کرد: محور فنوج_ کتیج_رمشک که بعلت طغیان رودخانه‌های محلی مسدود شده بود ساعتی قبل بازگشایی شده است.

مدیرکل سازمان انتقال خون سیستان و بلوچستان گفت: وضعیت ذخایر فرآورده‌های خونی به مرحله بحرانی رسیده است که این وضعیت نگران‌کننده است.

دکتر خسروی در جمع خبرنگاران گفت: ذخیره فرآورده‌های خونی در سیستان و بلوچستان با توجه به بارندگی‌های چند روز گذشته در این استان به پایین‌ترین سطح رسیده است.

وی با بیان اینکه تعداد اهداء کنندگان خون کاهش چشمگیری داشته است، گفت: در شرایطی کنونی باید ذخایر خونی مناسبی داشته باشیم تا بتوانیم به موقع به مناطق سیل‌زده جنوب سیستان و بلوچستان ارسال کنیم.

مدیرکل سازمان انتقال خون سیستان و بلوچستان افزود: بیماران تالاسمی که اغلب در جنوب استان هستند، نیازمند خون و فرآورده‌های خونی هستند.

دکترخسروی با بیان اینکه روزانه ۳۸۰ تا ۴۰۰ واحد خون و فرآورده‌های خونی مورد نیاز است، افزود: در شرایطی که تمام کشور با سرمای شدید مواجه است، امکان ارسال خون از سایر نقاط کشور کاهش یافته و همت مردم استان را می‌طلبد تا کمبود خون را جبران کند.


وی خاطرنشان کرد: استان سیستان و بلوچستان با داشتن ۳ هزار و ۲۴۰ بیمار تالاسمی و ۷۰۰ بیمار دیالیزی، بالاترین میزان مصرف خون در کشور را دارد.

 

همزمان با وقوع سیل و طغیان رودخانه‌ها در استان سیستان و بلوچستان، تمساح‌های پوزه کوتاه که به آن‌ها "گاندو" گفته می‌شود از محیط‌های آبی خارج و در خشکی پراکنده شدند و به باور برخی، خزندگان تهدیدی برای انسان است؛ ولی به گفته محققان این حوزه، گاندو‌ها هر چند که حیوانات شکارگری هستند، ولی در فصل زمستان تمایلی به خوردن ندارند؛ از این رو در مواجهه با این خزندگان بهتر است با اداره محیط زیست منطقه تماس بگیرند.

باربد صفایی مهرو، محقق حوزه خزنده‌شناسی گفت: تمساح تالابی با نام محلی "گاندو"در استان سیستان و بلوچستان شناخته می‌شود و زیستگاه آن در کشور‌های نپال، هند و پاکستان و غربی‌ترین پراکنش جهانی این خزنده مربوط به سیستان و بلوچستان در ایران است.

وی زیستگاه گاندو‌ها در استان سیستان و بلوچستان را در رودخانه‌های "کاجو"، باهوکلات" و "سرباز" دانست و اظهار کرد: منطقه حفاظت شده تمساح تالابی گاندو از حدود پنجاه سال پیش بوده که ابتدا نام آن منطقه حفاظت شده "باهوکلات" بوده و بعد‌ها این منطقه به نام منطقه حفاظت شده گاندو تغییر نام داده شد. این منطقه برای حفاظت حیات وحش بی نظیر بلوچستان و گونه شاخص آن یعنی گاندو سال‌ها است تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد.

این خزنده شناس با بیان اینکه این گونه بزرگترین خزنده خشکی در ایران محسوب می‌شود، خاطر نشان کرد: طول تقریبی گاندو‌های بالغ ۳ متر است و معمولا در اوایل بهار جفت‌گیری می‌کنند و ۵۰ تا ۶۰ روز پس از جفت‌گیری تخمگذاری صورت می‌گیرد و حدود دو ماه پس از تخمگذاری، بچه گاندو‌ها از تخم بیرون می‌آیند.

صفایی ادامه داد: زمان تخمگذاری که در اوخر بهار و اوایل تابستان است، خطرناک­‌ترین زمان برای نزدیک شدن به این خزنده است؛ چراکه این تمساح‌­ها رفتار مراقبت‌های والدینی دارند؛ از این رو در این زمان والدین در نزدیکی تخم‌ها هستند و زمانی که از تخم‌ها صدایی بشنوند، معمولا به کمک آن‌ها می‌آیند و حتی نوزادان گاندو را از تخم خارج و وارد آب می‌کنند. از این رو این زمان گاندو‌ها بیشترین حملات را دارند.

این محقق حوزه خزنده، محدود شدن منابع آب و خشکسالی را از دیگر مواقعی دانست که گاندو‌ها بیشترین تعارض را با انسان دارند و در این باره توضیح داد: زمانی که منبع آبی کوچک می‌شود، مردم ساکن در منطقه نیاز به آب بیشتر دارند و مجبور هستند به زیستگاه‌های این خزندگان وارد شوند؛ یعنی در جایی که بیشترین تعداد موتور پمپ‌های کشاورزی وجود دارد و مردم ساکن در این مناطق برای رفع نیاز‌های آبی خود، چون شست و شو و شنا در کنار منابع آبی حضور دارند.

وی با بیان اینکه محدود شدن منابع آبی به معنای برکه‌ای به اندازه کوچکتر از یک هکتار است، یادآور شد: حتی در چنین فضای محدود و کوچکی مردم بلوچستان با گاندو‌ها هم‌زیستی دارند و با رعایت نکات ایمنی، اتفاقی برای مردم منطقه به واسطه حضور گاندو‌ها رخ نمی‌دهد.

صفایی با اشاره به وقوع سیل ناشی از بارندگی در استان سیستان و بلوچستان با تاکید بر اینکه با افزایش میزان آب، شاهد بیشترین مشاهده گاندو‌ها در منطقه هستیم، ادامه داد: در حال حاضر مطابق با سرشماری‌های رسمی سازمان حفاظت محیط زیست نزدیک به ۴۰۰ فرد گاندو در زیستگاه‌های طبیعی سیستان و بلوچستان گزارش شده است که احتمالا در سیل اخیر شاهد پراکنده شدن گاندو‌ها در منطقه پراکنده هستیم.

 

این خزنده ­شناس به بیان دلایل پراکنده شدن گاندو‌ها به محیط شهری پرداخت و در این باره گفت: حیوانات زودتر از انسان از خطرات آگاه می‌شوند و با وقوع سیل ناشی از بارندگی، گاندو‌ها دیگر نمی‌توانند در آب باقی بمانند، چون از بین می‌روند؛ از این رو از آب خارج می‌شوند.

وی با بیان اینکه اکثر روستا‌های کشور در اطراف رودخانه‌ها بنا شده‌اند، اظهار کرد: از این رو با خارج شدن گاندو‌ها از آب معمولا وارد محدوده روستا از جمله خانه‌ها و یا مدارس می‌شوند و در چنین شرایطی بهتر است مردم با شماره سراسری ۱۵۴۰ مربوط به سازمان حفاظت محیط زیست تماس بگیرند که بصورت شبانه روزی پاسخگو هستند. همچنین در حال حاضر گشت امداد محیط زیست و محیط بان در منطقه حضور دارند و تمساح‌های وارد شده به حریم شهری را خارج می‌کنند.

 

صفایی با بیان اینکه مشاهده تمساح‌ها در مناطقی، چون باهوکلات و جکیگور امری طبیعی است، خاطر نشان کرد: خروج از آب برای جانوران تالابی امری معمول است، همانطور که به عنوان مثال زمانی که قورباغه‌ها و سمندر‌ها در زمان بارندگی به کنار آب می‌آیند، این رفتار نیز در گاندو‌ها وجود دارد و یک واکنش طبیعی برای بقا در چنین جاندارانی است؛ چرا که این حیوانات خطر را احساس می‌کنند و می‌دانند که در چنین شرایطی اگر در آب باقی بمانند، می‌میرند؛ از این رو از آب خارج می‌شوند.

وی اضافه کرد: بیشترین خطر گاندو‌ها در زمانی است که در داخل منابع آبی محدود قرار می‌گیرند، ولی با زیاد شدن میزان آب و پراکنده شدن آن‌ها امکان حمله از جانب این خزندگان خیلی کم است.

به گفته صفایی، از آنجایی که این خزنده در خشکی حرکت بسیار کندی دارد؛ از این رو خطر متوجه انسان نیست و معمولا شکار آن‌ها در محیط‌های آبی است.

 

وی در خصوص برخی تصورات با پراکنده شدن گاندو‌ها در منطقه به دلیل سیل، توضیح داد: این سیل در فصل زمستان رخ داد و دمای هوا در این منطقه بسیار پایین است و این خزنده بزرگ جثه در فصل زمستان میلی به غذا خوردن ندارد و علی‌رغم این حقیقت ما در مسیر خبری افتاده‌ایم که گاندو‌ها با پراکنده شدن در منطقه بنای خوردن مردم را دارند.

صفایی با تاکید بر اینکه چنین رفتار‌هایی از سوی این خزنده در فصل زمستان بعید خواهد بود، افزود: من شاهد بودم که در کنار سد "پیشین" که تعداد زیادی گاندو در حال استراحت بودند، بلافاصله با احساس حضور ما در آن منطقه، همگی داخل آب شدند و با توجه به رفتارشناسی که از این خزنده سراغ دارم، خوردن انسان از سوی گاندو‌ها در این فصل امری بعید است.

این محقق حوزه خزنده‌شناسی اضافه کرد:، ولی آنچه مردم باید رعایت کنند، این است که برای رفتن در کنار رودخانه حتما از زمان روشنایی هوا استفاده کنند؛ چون این خزنده شکارگر است و در روز دید انسان کامل‌تر است، ولی باز تاکید می‌کنم اگر هم حمله صورت بگیرد، بیشتر به منظور دفاع است تا شکار.

صفایی با بیان اینکه مردم منطقه سیستان و بلوچستان نحوه هم‌زیستی با گاندو‌ها را به خوبی می‌دانند، گفت: زمانی که بزرگتر‌ها مشاهده می‌کنند که گاندویی به کودکانشان نزدیک می‌شود با فریاد زدن "دزده دزده" کودکان را از وجود خطر حمله گاندو‌ها آگاه می‌کنند و این رفتار نشان از آشنایی مردم منطقه از این جاندار دارد.

وی به نکات ایمنی در رفتار با گاندو‌ها اشاره کرد و گفت: در حال حاضر به دلیل وقوع سیل گاندو‌ها در مناطق "باهوکلات" و "جکی گور" پراکنده شده‌اند و بهتر است مردم نکاتی از قبیل استفاده از نور روز برای تردد در رودخانه را رعایت کنند.

به گفته رئیس هیات مدیره موسسه خزنده‌شناسان در صورتی که مردم با این تمساح‌ها در کنار ساحل رودخانه یا خشکی مواجه شدند، بهتر است در زاویه ۴۵ درجه‌ای از این خزنده دور شوند، چرا که گاندو بدن بزرگی دارد و برایش بسیار سخت است که به سمت فرد مورد نظر بچرخد؛ از این رو بهتر است مردم در مواجهه با این خزنده خط مستقیم را طی نکنند و در زاویه ۴۵ درجه‌ای آن قرار بگیرند.

صفایی با تاکید بر اینکه در چنین شرایطی مردم هرگز به سمت گاندو‌ها حمله نکنند، افزود: در صورت حمله به گاندوها، این خزندگان درصدد دفاع از خود بر می‌آیند و این، وضعیت را برای محفوظ نگه داشتن انسان در برابر این جانوران، خطرناک‌تر می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه مردم در مواجهه با گاندو‌ها فاصله ایمن داشته باشند، گفت: در صورتی که مردم با این خزندگان فاصله ایمن داشته باشند، از سمت پشت سر پتویی بر روی سر و چشمان گاندو انداخته شود و در این شرایط این خزنده ساکن در جای خود خواهد ماند و بعد می‌توان به اداره محیط زیست تماس گرفت تا در حداقل زمان ممکن محیط بانان کارآزموده ادارات چابهار و راسک به کمک مردم بیایند.

صفایی اضافه کرد: در صورتی که به دلیل وقوع سیل راه روستا‌ها قطع شده است و مردم با تمساح‌ها مواجه هستند، می‌توانند برای مهار این خزندگان از روش انداختن پتو بر روی سر آن‌ها استفاده کنند، ولی توصیه می‌شود که اگر افراد با این روش‌ها آشنایی ندارند، در این زمینه اقدام نکنند و تنها اطراف تمساح را خلوت کنند که در اثر ازدحام جمعیت به فردی آسیب نرسد.

 

وزیر بهداشت به عنوان نماینده هیات دولت به منظور بازدید از مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان و ارزیابی روند خدمات بهداشتی، درمانی و فوریت‌های پزشکی در سفری دو روزه وارد چابهار شد.

در این سفر دکتر تقوی نژاد معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه ریزی، دکتر جان بابایی معاون درمان وزارت بهداشت، دکتر کولیوند رییس سازمان اورژانس کشور، دکتر گویا رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر و دکتر جهانپور رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، دکتر نمکی را همراهی می‌کنند.

سعید نمکی وزیر بهداشت در این سفر به بررسی وضعیت سیل زدگان و میزان خسارت سیلاب در مناطق جنوب استان می‌پردازد.

وزیر بهداشت در بدو ورود به چابهار مورد استقبال احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان قرار گرفت.

علیرضا تابش رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و محمد مخبر رئیس ستاد اجرائی فرمان وارد مناطق سیل زده چابهار و کنارک شدند.

رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در ابلاغیه‌ای به رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ماموریت داد که اوضاع سیل زدگان سیستان و بلوچستان را مورد بررسی قرار دهد.

در پیام دکتر نوبخت آمده است: نظر به وقوع سیل و خسارات وارده به ویژه در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان، در اسرع وقت نسبت به بازدید از مناطق یاد شده اقدام و نسبت به برآورد خسارات اقدامات لازم معمول گردد تا هر کمکی که نسبت به تسکین آلام و رفع نیاز‌های مردم ضروری است با قید فوریت اعلام تا نسبت به تخصیص اعتبارات مناسب اقدام شود.

نوبخت همچنین تاکید کرده: مبلغ یکصد میلیارد تومان به عنوان تنخواه برای پرداخت‌های فوری در اختیار آن بنیاد قرار می‌گیرد تا طبق ضوابط مربوطه برای امور هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای اقدام نماید.