تاریخ انتشار: ۱۱:۱۴ - ۱۷ بهمن ۱۳۹۸
در گفتگو با اقتصاد ۲۴ پاسخ داده شد؛

چرا ایران در رنکینگ فساد دولتی جایگاه بالایی دارد؟/ بستر فساد چگونه شکل می‌گیرد؟

یک اقتصاددان معتقد است: فساد دولتی از جایی که ابدا ربطی با مردم عادی ندارد، شروع شده و مهار نشدن آن باعث شده است امروز از نظر عامه مردم هر مسئول و صاحب اختیاری متهم به سوء استفاده از قدرت و موقعیت باشد.
فساد دولتی
 
اقتصاد۲۴- تازه‌ترین گزارش سازمان بین المللی شفافیت (TI) در رابطه با ایران خبر‌های خوبی ندارد؛ این گزارش که به بررسی وضعیت مبارزه با فساد دولتی در ۱۸۰ کشور جهان مربوط می‌شود می‌گوید که جمهوری اسلامی ایران سقوط هشت پله‌ای داشته است؛ سال گذشته این سازمان در گزارش خود رتبه ایران را کشور یکصدوسی و هشتم ثبت کرده بود، اما حالا رتبه جدید ایران کشور یکصدوچهل و ششم است.
 
هرچند از نظر TI کارنامه مبارزه با فسادِ بیشتر کشورها در سال گذشته میلادی چندان درخشان نبوده است، اما به صورت مشخص ارزیابی که این سازمان در رابطه وضعیت فساد در ایران داشته است نشان می‌دهد که چرا در فاصله زمستان ۹۶ تا پاییز ۹۸ میزان نارضایتی مردم از شرایط عمومی کشور افزایش داشته است؟
 
سازمان بین المللی شفافیت (TI)
 
گسترش فساد در جامعه طوری است که حتی مقامات رسمی کشور نیز آن را انکار نمی‌کنند، چه آنکه اخیرا اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری گفته است: «ریشه کن کردن فساد راهی جز نظارت عمومی و پذیرش نقش رسانه‌ها در شفاف‌سازی وجود ندارد و برای مبارزه با فساد نیازمند عزم ملی در کشور هستیم چرا که امروز فساد مثل موریانه به جان انقلاب افتاده و در شرایطی که عده‌ای در کشور به نان شب محتاج هستند، عده ای دیگر در حال چپاول بیت المال هستند.»
 
در این باره «مهدی تقوی» اقتصاددان به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: گزارش جدید TI نگران کننده است؛ این وضعیت به صورت تدریجی از سال‌ها قبل آغاز شد؛ زمانی که کشور‌های مختلف به اجرای سیاست‌های نئولیبرالی روی آوردند؛ در خود انگلستان که هم نئولیبرالیسم با تاچرسیم آغاز شد حالا خیلی وقت است که شرایط تغییر کرده، شاخص امنیت در حوزه‌های مختلف زندگی افت کرده است و برای همین می‌توان گفت که با شرایط امروز، فساد در ایران هم از این قاعده مستثنی نیست.
 
فساد اقتصادی
 
تقوی که باور دارد حوزه اقتصاد تنها یکی از خواستگاه‌های شیوع فساد دولتی است؛ می‌گوید: اقتصاد مهمترین و موثرترین خواستگاه در فساد دولتی است؛ وقتی که قرار بر تخطی از قانون باشد هرکس که قدرت بیشتری دارد هم موفق‌تر است و هم باقی جامعه از او الگوبرداری می‌کنند؛ حالا وقت آن است که دولت و حاکمیت تکلیف خود را با این حوزه مشخص کنند؛ نمی‌توان امور اقتصادی را به حال خود رها کرد تا خود به خود وضعیت جامعه سرو سامان یابد؛ فساد دولتی از جایی که ابدا ربطی با مردم عادی ندارد، شروع شده است و مهار نشدن آن باعث شده است امروز از نظر عامه مردم هر مسئول و صاحب اختیاری متهم به سوء استفاده از قدرت و موقعیت باشد.
 
وی با یادآوری سلسله اتفاقاتی که در چند سال گذشته به افزایش بی سابقه سطح نارضایتی عومی در جامعه منجر شده است، می‌گوید: الناس علی دین ملوکهم؛ قبح فساد در جامعه ریخته است؛ مردم دست اندازی ذی نفوذان به حقوقشان را دیده اند؛ طبیعی است که هم بدبین و ناراضی باشند و هم در مناسبات با خود از این رفتار بالادستی‌ها الگوبرداری کنند؛ صاحب حقوق شندرغازی که نمی‌تواند منشا و مروج فساد باشد؛ او و خیلی‌های دیگر مثل او دیده اند که قدر قدرت‌ها چگونه حق و ناحق می‌کنند و خب حالا آن‌ها هم یادگرفته و همین کار را با دیگران می‌کنند.
 
این مدرس علم اقتصاد در ادامه می‌افزاید: رصد ساختار فساد کار سختی نیست؛ تجربه نشان داده هرجا قانون سختگیری بکند قابلیت شکل گیری فساد هم وجود دارد؛ همین جا نقطه شروع برای تغییر ساختار است؛ اگر قرار است کاری صورت بگیرد باید کسانی که در قدرت و دولت نقش دارند آن را انجام دهند و گرنه از کارمند عادی کاری ساخته نیست؛ آن‌ها که در دولت مسئولیت دارند مثلا روسای دستگاه‌ها و سازمان‌ها حتی آن‌ها که در سایر بخش‌های حاکمیتی حضور دارند؛ این‌ها هستند که می‌توانند از دور دستی بر فساد داشته باشند؛ باید مشخص کنند که ساز و کار‌ها مقابله با فساد باید چگونه باشد.
 
تقوی ادامه می‌دهد: نمی‌توان با رویکرد مکتبی برای مبارزه با فساد اقتصادی تصمیم‌گیری کرد؛ تجربه نشان داده دخالت بیش از حد دولت به اندازه عدم دخالت دولت می‌تواند بستر فساد دولتی را شکل بدهد؛ مسئله این است که چگونه صاحبان ثروت را متقاعد کنیم تا بابت حفظ و تثبیت دارایی‌های خود مالیات بدهند؛ هر قانونی امکان دارد که قاطعیت و برندگی خود را از دست بدهد؛ اجرای قوانین و مقررات باید فراگیر و عمومی باشد، استثنا قائل شدن منشاء فساد است؛ همه افراد میل به گریز از قانون دارند، فقط این میل در افرادتوانگر و صاحب نفوذ بیشتر است؛ برای همین است که متولیان قدرت در ایران باید درباره ساز و کار جدید قوانین جدید تصمیم بگیرند؛ بالاخره معلوم است که در ساختار پول و ثروت چطور جابجا می‌شوند؛ همین برای شناسایی کانون‌هایی که قابلیت تبدیل شدن به بستر فساد را دارند کافی است و فقط باید تصمیم گرفت که چطور باید شرایط اصلاح شود.
 
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

شکست شاگردان پیاتزا دربرابر لهستان

فیلم/ روایت شاهدان عینی از حمله اسرائیل به میدان تجریش

فیلم/ سخنگوی پیشین رژیم اسرائیل: ما خسته‌ و شکست خورده‌ایم

فیلم/ نبویان: از بازرسان آژانس ریزتراشه جاسوسی کشف کرده‌ایم

ممنوعیت جدید عراق برای هواپیماهای ایران

عراقچی ما تعیین می‌کنیم چگونه به مذاکرات بازگردیم

بازپرداخت وجه بلیت ایرلاین‌ها از هفته آینده

فیلم/ عراقچی: هیچ عجله‌ای برای ورود به یک مذاکره نسنجیده نداریم

هشدار وزیر خارجه قطر درباره طرح تجزیه ایران

اعمال سهمیه ایثارگران برای خانواده شهدای حمله اسرائیل

بازگشت یار قدیمی ساپینتو به نیمکت استقلال

عکس/ حمله مورگان فری‌من به ترامپ

قرارداد کاپیتان استقلال تمدید شد

درخواست سنگین کایسری از استقلال برای علی کریمی

حکم ۵ سال حبس تجمیعی تاج‌زاده ابلاغ شد

اصلاح نرخ پروازهای اربعین با دستور معاون اول رئیس‌جمهور

درخواست همکاری از طرف عراقی برای کنترل آتش هورالعظیم

فیلم/ علم الهدی: خواهران بی‌حجاب بدانند بی‌حجابی ابزار دشمن در جنگ نرم است

اعلام اسامی ۱۲ شهید رسانه‌ای در حملات اسرائیل

افشای نقش سفیر آمریکا در اسرائیل در حمله به ایران

دیدگاه پوتین درباره حق غنی‌سازی ایران فاش شد

فیلم/ ترامپ: یک شخص بسیار خاص مرا نجات داد

عکس/ استوری تامل‌برانگیز مشاور قالیباف در امور راهبردی

فیلم/ نتانیاهو موقعی به آمریکا می‌رود که طرح بزرگی در سر دارد

فیلم/ ابتکار: خط‌کشی بین ایران و اعتقادات مردم یک خط انحرافیست

سه سناریوی آموزش‌وپرورش برای بازگشایی مدارس

آبفای تهران: قبوض آب علی‌الحساب است

عکس/ سردار قاآنی در لحظه دریافت درجه سرتیپی

زیباکلام نسل بعد از انقلاب پیوند کم‌تری با نظام دارد

فیلم/ تصاویری از خروج اتباع افغانستانی از مرز میلک

المیادین: ایران پیشنهادی از روسیه درباره توقف غنی‌سازی دریافت نکرده است

هشدار سازمان سنجش به کنکوری‌ها

فیلم/ جملات خبرساز ده‌نمکی روی آنتن تلویزیون

دلیل کندی امروز سرعت اینترنت چیست؟

تیراندازی پلیس در شهر ری؛ دلیل چه بود؟

ماجرای شنیده‌شدن صدای انفجار در ایلام

ابهام در آغاز مذاکرات ایران و آمریکا

طلا بخریم یا نقره؟ راهنمای انتخاب بین فلزات گرانبها برای سرمایه گذاری

توانمندسازی کارکنان در مصاحبه با مجید محمودی مدیرعامل آهن یک دو سه

کاهش نرخ بیکاری به ۷.۳ درصد در بهار ۱۴۰۴

ورود یک ویروس گوارشی جدید به ایران

پیش‌بینی بورس فردا یک‌شنبه ۲۲ تیر ۱۴۰۴

عکس/ شکل و شمایل زنان ۱۲۵ سال پیش در یک مجلس اشرافی با دامن و جوراب شلواری

جنگنده F‑۳۵ سریع‌تر است یا J‑۳۵؟ + عکس

عکس/ استوری معنادار کاپیتان استقلال که بوی جدایی می‌دهد

عکس/ نشست سران قوا به میزبانی رئیس‌جمهور

تکلیف ادامه همکاری ایران با آژانس روشن شد

عکس/ پدر صنعت موشکی ایران و سردار حاجی زاده ۴۲ سال پیش با لباس بسیج

عربستان برای کنترل قیمت نفت، سقف تولید اوپک را شکست

فیلم/ عراقچی شرط اصلی مذاکره با آمریکا را اعلام کرد