یک پاسخ ساده به «چرا قیمت دلار بالا می‌رود؟»/ مسئولان باید جسارت جراحی عمیق اقتصاد ایران را پیدا کنند

سمیعی زفرقندی گفت: در وهله نخست بهتر است نرخ تورم و بهره در کشور کنترل و در قدم بعدی ارزش پول ملی حفظ شود؛ اما اگر به هر علتی، قادر به کنترل نرخ بهره و تورم نبودیم بهتر است که اجازه داده شود نرخ ارز هم مثل کالاهای دیگر، با شیب ملایم تعدیل شود.

سحر گلی‌زاده، اقتصاد۲۴- همزمان با شیوع کرونا و خودقرنطینگی بسیاری از مردم، کمتر معامله‌گری تصور می‌کرد، دلار در آخرین هفته اسفندماه روند افزایشی در پیش بگیرد. انتظارات کاهشی به اندازه‌ای در بازار در انتهای هفته گذشته فعال شد که بخشی از معامله‌گران رو به خالی‌فروشی آوردند که رییس کل بانک مرکزی هم عوامل غیربنیادی را در رشد قیمت دلار موثر می‌دانست.

اما کدام عوامل باعث رشد قیمت دلار در آخرین روز‌ها و هفته‌های سال ۹۸ شد و آیا این افزایش قیمت را در سال ۹۹ شاهد خواهیم بود؟

در همین رابطه علی‌اصغر سمیعی زفرقندی، رییس هیات موسس کانون صرافان و تحلیلگر بازار ارز در گفتگو با خبرنگار اقتصاد۲۴ گفت: در یک کشور زمانی که بانک مرکزی با خلق پول، بیش از نرخ توسعه به افزایش تورم دامن می زند در واقع ارزش پول خود را نسبت به کشورهایی که خلق پول نمی کنند پایین می آورد.

وی افزود: اینکه گاهی این سوال را می پرسند که چرا قیمت ارز بالا رفت، بهتر است بگوییم که چرا قیمت تومان پایین آمد؟ با چاپ اسکناس و خلق پول، تورم ایجاد می شود و این تورم قیمت تومان را کاهش می دهد. اگر گاهی با تزریق بیش از تقاضا، از بالا رفتن قیمت دلار جلوگیری شود، این موضوع هم اشتباه دیگری است چرا که اگر با ایجاد سدی بخواهیم جلوی جریان آب رودخانه را بگیریم مسلماً برای همیشه نمی توان این کار را انجام داد و فشار آب چون دائمی است و ادامه دارد، در آخر باعث شکستن سد می شود.

بیشتر بخوانید: بالا رفتن نرخ ارز می‌تواند مثبت باشد

رییس هیات موسس کانون صرافان در ادامه اظهار کرد: ممکن است بسته به استحکام سد، زمان شکستن آن، دیرتر یا زودتر باشد، ولی هیچ سدی برای همیشه نمی تواند جلوی رودخانه ای را بگیرد، مگر اینکه جریان آب متوقف شود، یا به طور منظم آب های انباشته شده، تخلیه و از فشار آن کاسته شود و اگر اینگونه نشود، آن وقت است که باید شاهد آمدن سیل و ویرانی باشیم.

سمیعی زفرقندی خاطرنشان کرد: بنابراین در وهله نخست بهتر است که نرخ تورم و بهره در کشور کنترل و در قدم بعدی ارزش پول ملی حفظ شود؛ اما اگر به هر علتی، قادر به کنترل نرخ بهره و تورم نبودیم بهتر است که اجازه داده شود نرخ ارز هم مثل کالاهای دیگر، با شیب ملایم تعدیل شود. نکته مهم دیگر راجع به نرخ ارز این است که باید اجازه داده شود عرضه و تقاضا نرخ واقعی و واحد را برای آن تبیین کند. چند نرخی بودن هر کالا به خصوص ارز، باعث ایجاد رانت و ویژه خواری خواهد بود که بسیار فسادآور و ضد اخلاقی است.

وی اظهار کرد: اینکه بعضی تصور می کنند دولت ها از بالا رفتن نرخ ارز، سود حاصل می کنند اینگونه نیست، اما آنچه باعث سود دولت و ملت می شود، واقعی یا نزدیک به واقعی کردن نرخ ارز است چراکه غیر واقعی و چند گانه بودن، به ضرر ملت و دولت و به نفع سوداگران و رانت خواران است.

بیشتر بخوانید: روایت همتی از پشت‌پرده افزایش قیمت دلار توسط «خالی‌فروشان»

رییس هیات موسس کانون صرافان عنوان کرد: به نظر می رسد بهترین راه جبران کسری بودجه دولت ها، واقعی کردن قیمت ها مانند ارز و حامل های انرژی و بقیه کالاها و خدمات و قطع کامل سوبسیدها برای آنهاست؛ البته به جز مقوله‌هایی نظیر آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، قضاوت و امنیت که به این سه مورد می‌باید از بودجه دولت به مقدار لازم یارانه پرداخت شود.

سمیعی زفرقندی خاطرنشان کرد: راه دیگر که کسری بودجه دولت را می تواند کم کند گرفتن مالیات های عادلانه است. به نظر می رسد آینده بازار ارز با این حجم از نرخ تورم، طبیعی است که قیمت ارز رو به افزایش باشد، مانند بقیه کالاها یعنی همانطور که مطرح شد تا زمانی که نرخ تورم رو به افزایش است به طور منظم، از ارزش پول ملی کاسته می شود، مگر اینکه اراده و جسارتی برای جراحی عمیق اقتصادی پیدا شود.