کسری بودجه دولت چگونه باید جبران شود؟/ مهمترین مشکل بودجه 99 بحث فروش نفت است

اکرم جدیدی‌ممتاز، اقتصاد۲۴- ضرورت برنامه‌ریزی‌های دقیق و قابل اجرا برای بودجه سالانه کشور مهم‌ترین فاکتوری است که در شرایط نامطلوب اقتصادی سال‌های اخیر می‌تواند راهکاری واقع‌بینانه برای برون رفت از رکود اقتصادی کشور باشد. بدون تردید تناسب بودجه، مهم‌ترین ابزار دولت و مردم در راستای تحقق اهداف توسعه و سیاست کلی نظام تلقی می‌شود.

بودجه سال ۹۹ متفاوت از همه بودجه‌های بعد از انقلاب بسته شد. پیش‌بینی فروش یک میلیون بشکه نفت در روز آن هم با قیمت ۵۰ دلار در شرایط تحریم خود حکایت از این دارد که بودجه واقعی بسته نشده است. از طرفی، شیوع ویروس کرونا پس از ارائه لایحه بودجه هم باعث شد تا پیشگیری و درمان در این بخش هم به‌صورت مجزا در بودجه دیده نشود و در نهایت به‌دلیل تعطیلی مجلس ابتکار عمل و تصویب بودجه به دست کمیسیون تلفیقی افتاد که اکثر نمایندگان با شکل تصمیمات آن‌ها مخالف بودند.

با ادامه ویروس کرونا و کاهش بی‌سابقه قیمت نفت یک موضوع بیش از همیشه مطرح است، دولت چطور می‌خواهد کسری بودجه خود را جبران کند؟

در همین خصوص، علی بختیار عضو کمیسیون انرژی مجلس به اقتصاد۲۴ گفت: متاسفانه کلیات بودجه سال ۹۹ پس از بررسی در چند جلسه علنی در مجلس با شیوع ویروس کرونا به‌صورت ضرب‌الاجل بسته شد. در حالی که ستاد مبارزه با کرونا به تعطیلی مجلس تاکید داشت. این بودجه با تصویب کمیسیون تلفیق و با تایید شورای نگهبان به تصویب رسید؛ لذا لازم است با توجه به اقتصاد جامعه، طرح بودجه به دولت برگردد تا اصلاح شود و یا با توجه به اینکه بودجه در کمیسیون تلفیق و در صحن علنی بررسی شده دوباره آن را بازبینی و اصلاح کنیم.

بیشتر بخوانید: دولت متمم کرونایی بودجه 99 را ارائه کند

نماینده مردم گلپایگان و خوانسار به اشکالات بودجه مصوب اشاره کرد و افزود: نمایندگان مجلس در جلساتی که برگزار شد در محور‌های میزان و قیمت فروش نفت اشکالاتی را گرفتند. یکی از مشکلات مهم بودجه این بود که با توجه به تحریم‌های نفتی چطور می‌توانیم روزانه یک میلیون بشکه نفتی صادر کنیم؟

وی تصریح کرد: همان‌طور که در بودجه ۹۸ هم موافق صدور یک میلیون بشکه نفت نبودیم و تاکید داشتیم که امکان‌پذیر نیست و دیدیم که در بودجه سال ۹۸ آن پیش‌بینی‌ها محقق نشد با برنامه‌ریزی بودجه بر مبنای صدور یک میلیون بشکه در روز برای بودجه ۹۹ نیز موافق نبودیم و از این‌رو پیش‌بینی می‌کنیم که در سال ۹۹ نیز درآمد‌های حاصل از صادرات نفت محقق نمی‌شود.

عضو فراکسیون امید مجلس یادآور شد: دولت بر اساس درآمد‌های نفتی بودجه را تنظیم و ارائه کرده است. به همین علت اصلاح بودجه اجتناب‌ناپذیر است. سابقاً اگر دولت اصلاحیه بودجه‌ای را مثلاً در ۶ ماهه دوم انجام می‌داد امسال باید بودجه را در ۶ ماهه اول سال اصلاح و بازبینی کند تا زودتر بتوانیم کسری درآمد‌های دولت را از محل دیگری تامین کنیم.

عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه دولت در مواقع اضطراری می‌تواند از ظرفیت جلسه سران سه قوه استفاده کند ادامه داد: دولت می‌تواند مانند سال گذشته که برای افزایش قیمت بنزین در جلسه سران سه قوه تصمیم‌گیری کرد و نرخ بنزین را افزایش داد در مورد اصلاح بودجه ۹۹ نیز در چنین جلسه‌ای تصمیم‌گیری کند، اما باید تا سه ماه آینده که شرایط کرونا کنترلی‌تر می‌شود این اصلاحیه را انجام دهد.

بختیار گفت: امیدواریم در مجلس آتی که نمایندگان تازه‌کار و بعضاً جوان وارد می‌شوند بتوانند در مورد برنامه‌ریزی بودجه در چهارچوبی قانونمند با دولت همفکری کنند.

نماینده مردم گلپایگان تصریح کرد: ما موافق افزایش فشار‌های مالیاتی به اقشاری که در حال حاضر مالیات می‌دهند نیستیم و افزایش درآمد مالیاتی دولت باید از طریق افزایش پایه‌های مالیاتی باشد و در واقع دولت و سازمان مالیات برای جبران کسری بودجه باید به سمت کسانی بروند که مالیات نمی‌دهند. بار‌ها در مجلس در مورد اینکه بسیاری از فعالان اقتصادی که درآمد‌های ناشی از واسطه‌گری، خرید و فروش ارز و... دارند و با وجود فعالیت‌های اقتصادی بزرگ و سود‌های کلان از مالیات فرار می‌کنند بحث شده است. حال باید پرسید چرا این عده عملاً از مالیات معاف هستند؟ بیش از ۷۰ درصد فعالانی که با واسطه‌گری درآمد دارند مالیات نمی‌پردازند، اما کارمندان و کارگران با حداقل حقوق و دستمزد به‌طور مستقیم و با کسر از حقوق، مالیات می‌دهند. فشار به این اقشار بسیار بالاست و ما موافق افزایش فشار بیشتر به این طبقات نیستیم، البته با اینکه مالیات با افزایش فعالیت و درآمد هماهنگ و اخذ شود مخالفتی نداریم، زیرا ما باید بتوانیم درآمد‌های مالیاتی را جایگزین درآمد‌های نفتی کنیم.

رییس فراکسیون پاسخگو گفت: افزایش فعالیت‌های اقتصادی و بزرگ‌تر کردن کیفیت اقتصادی از مباحث مهمی است که باید در جای خودش به آن پرداخت و برنامه‌ریزی دقیق کرد تا درآمد دولت را افزایش داد. دو مسئله مهم این است که اولاً با فشار مالیاتی بیشتر به مردم در عالم اقتصادی موجود موافق نیستیم و دوماً حتماً باید فعالانی که فعالیت‌هایشان در جایی ثبت نمی‌شود شناسایی و از آن‌ها مالیات گرفته شود.

بختیار در پایان به صنعت گردشگری به‌عنوان صنعت درآمدزا برای دولت اشاره کرد و گفت: در بخش گردشگری موفق نبودیم و به جایگاه این ظرفیت به‌عنوان بخش مهم تامین‌کننده درآمد کشور پرداخته نشده است. اقتصاد گردشگری می‌تواند از فشار‌های مالیاتی مردم کاسته و در رشد اقتصادی کشور نقش بسزایی داشته باشد.