درگیریهای چند هفته اخیر ایران و اسرائیل در سوریه تحلیلهای متفاوتی به همراه داشته است. مجله تایم در گزارشی این درگیریها را تلاش تهران و تل آویو برای تعیین خطوط قرمز در سوریه میداند، اما این خط و نشانها با یک حرکت اشتباه به جنگی تمام عیار تبدیل خواهد شد.
اقتصاد24 - در ویدئویی که خبرگزاری رسمی دولت سوریه سانا منتشر کرده موشکهایی بر فراز فرودگاه بین المللی دمشق دیده میشود. پس از این حمله، در حرکتی بسیار غیر معمول ارتش اسرائیل در بیانیهای از حمله به اهداف نظامی ایران در سوریه خبر داد.
در این دیدئو اسکیبازانی دیده میشوند که با ژاکتهای آبی از شیب کوه پایین میآیند در حالی که دوربین ناگهان به سمت آسمان میرود. در کپشن ۳۷ ثانیهای این ویدئو گفته شده این چیزی است که گفته شده خانوادههایی که در دامنه کوه هرمون در شمال اسرائیل، اسکی میکردند مشاهده کردند. اسرائیل گفته یک موشک ایرانی از خاک سوریه به سمت اسرائیل شلیک شده است.
این ویدئوی کوتاه توسط وزارت جنگ اسرائیل روز دوشنبه در توییتر منتشر شد.
این ویدئو دقایقی بعد از حمله اسرائیل علیه آنچه اهداف ایرانی در سوریه خوانده میشد منتشر شد. اهدافی که به ادعای نتانیاهو انبارهای سلاح ایرانی در فرودگاه دمشق بوده است.
حملات هوایی اسرائیل به گفته گروههای ناظر ۲۱ کشته در پی داشت که مدعی شدهاند ۱۲ تن از اینها از اعضای سپاه پاسداران و ۶ تن سوری و سه تن غیر سوری بودهاند. در واکنش به این حمله مقامهای ارشد نظامی ایران اسرائیل را تهدید کردند که اقداماتش را متوقف کند.
روز پنجشنبه اسرائیل سامانه آیرون دم (گنبد آهنین) خود را برای پوشش بهتر حملات هوایی در تل آویو مستقر کرد.
نام درگیریهای جدید ایران و اسرائیل را نه میتوان جنگ یر به یر گذاشت نه تهدیدهای انفجاری. اقدامات اخیر نگرانی ورود به یک جنگ تمام عیار میان ایران و اسرائیل را تقویت کرده است.
چرا موشکها بر فراز پیست اسکی در اسرائیل به پرواز درآمدند؟
ویدئوی وزارت جنگ اسرائیل کوههای هرمون را کوههایی در شمال اسرائیل معرفی کرده در حالی که جامعه بینالمللی حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان را به رسمیت نشناخته است. اسرائیل بیشتر این مناطق را در جریان جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷ اشغال کرده و در سال ۱۹۸۱ به طور یکجانبه به نام خود زده است.
اگرچه سوریه و اسرائیل اختلافات ارضی بر سر بلندیهای جولان دارند و مدتهاست با هم در حال جنگیدن هستند، اما مرزهای شمال غربی اسرائیل چندین دهه است که کمترین درگیریها را به خود دیده است. این وضعیت در سال ۲۰۱۱ تغییر کرد.
هدف استراتژیک اولیه ایران تقویت توانایی مقابله با حمله احتمالی اسرائیل به ایران است. حضور نیروهای نظامی متحد ایران در مرزهای شمال غربی اسرائیل بازی را در حوزه موازنه قوا تغییر داد. این حضور توانایی ایران برای حمایت از حزب الله را نیز تقویت کرد.
نتانیاهو در سال ۲۰۱۷ مدعی شده بود ایران میخواهد سوریه را به سنگر نظامی خود تبدیل کند و از سوریه و لبنان به عنوان جبهههای جنگ علیه اسرائیل استفاده کنند.
ایران در سوریه چه میکند؟
ایران هر گونه حضور مستقیم نظامی یا داشتن پایگاه در سوریه را رد میکند و خارج از نیروهای مستشاری ایران در این کشور، هیچ آمار دقیقی درباره تعداد نیروهای ایران در سوریه وجود ندارد. اما به ادعای مجله تایم، دست کم ۲۰۰۰ ایرانی تا کنون در سوریه جان باختهاند.
به اندازه نیروهای ایرانی، نیروهای خارجی در سوریه حضور دارند. علاوه بر حزب الله و نیروهای وفادار اسد در سوریه، ایران حمایت شبه نظامیان شیعه افغان و پاکستان (لشکر فاطمیون و زینبیون) را با خود دارد.
روز پنجشنبه وزارت خزانهداری آمریکا تحریمهای جدیدی علیه تیپ فاطمیون و زینبیون اعمال کرد. گفته میشود این تیپها به ترتیب شامل مبارزان افغان و پاکستانی در سوریهاند.
آیا آمریکا و روسیه میتوانند وضعیت جنگی میان ایران و اسرائیل را تغییر دهند؟
کارشناسان معتقدند اسرائیل ایران در حال تعیین خط قرمز برای درگیری در سوریه هستند و خواستار جنگ مستقیم با هم نیستند. اما خطر تشدید این وضعیت بسیار جدی است. اگر یکی از موشکهای اسرائیلی به اشتباه به یکی از زیرساختهای کلیدی سوریه یا روسیه برخورد کند نمیتوان ادامه این درگیری را پیشبینی کرد.
اگرچه روسیه روسیه روز چهارشنبه اعلام کرد حملات هوایی اسرائیل باید متوقف شود، اما این کشور همه اقدامات اسرائیل علیه نیروهای ایرانی یا حامی ایران را تحمل کرده و از تجهیزات نظامی خود در سوریه استفادهای نکرده است.
مسکو عملا به هر دو کشور کمک میکند تا خطوط قرمزی را علیه یکدیگر ترسیم کنند، اما به دنبال برتری ایران یا اسرائیل نیست. مسکو خواستار ایجاد یک وضعیت خنثی است. به ادعای تایم در شرایط بحرانی مسکو قادر است جلوی ایران را بگیرد.
ارتش اسرائیل چطور سعی میکند از نفوذ ایران در منطقه جلوگیری کند؟
تا همین چند وقت پیش اسرائیل سیاست ابهام در فعالیتهایش در سوریه را حفظ کرده بود. این یعنی آنها آشکارا مسئولیت حملات به زیرساختهای و نیروهای ایرانی را نمیپذیرفتند. اسرائیلیها تا کنون آشکارا از تامین مالی نیروهای شورشی در شمال سوریه برای مسدود کردن مسیر مبارزان حامی بشار اسد حرفی نزده بودند.
در ماه سپتامبر یک مقام اطلاعاتی اسرائیل اعلام کرد که اسرائیل بیش از ۲۰ حمله علیه اهداف ایرانی در سوریه در دو سال گذشته انجام داده است. اوایل ماه نیز یکی از مقامهای سابق اسرائیل به نیویورک تایمز گفته بود وزارت جنگ اسرائیل هزاران هدف را از سال ۲۰۱۱ در سوریه مورد حمله قرار داده است.
این اعلامیههای آشکار پس از پرتاب ۲۰ راکت به بلندیهای جولان مطرح شد.
آویگدور لیبرمن وزیر جنگ اسرائیل پس از چندین حمله انتقام جویانه علیه آنچه زیرساختهای ایرانی در سوریه گفته میشد، مدعی شد: آنها باید بدانند اگر اینجا باران ببارد، برای آنها سیل خواهد آمد. من امیدوارم ما این فصل را تمام کرده باشیم و همه پیام لازم را دریافت کرده باشند.
به هفتههای اخیر نگاه کنید! به نظر نمیرسد چنین اتفاقی افتاده باشد.