بررسی عوامل توسعه نیافتگی بیمه عمر

اقتصاد۲۴ - گفتگو با معصوم ضمیری مدیر عمل بیمه پاسارگاد یادآور یک ظرفیت فن سالار در صنعت بیمه است که به طور همزمان تربیت یافتگی برای انتقال دانش را با تجربه‌ای امید بخش به خاطر عبور از دوران‌های دشوار با خود همراه دارد.
معصوم ضمیری حالا دیگر تنها یک مدیر موفق و صاحب سبک در صنعت بیمه نیست، او حالا یک تحلیلگر ارشد در این حوزه از بازار‌های مالی ایران قلمداد می‌شود.

اینکه چقدر بیمه‌های عمر در کشور ما می‌تواند جدی گرفته شود و در شرایط کنونی سهم بیمه‌های عمر از پرتفوی صنعت بیمه، رقم چهارده و نیم درصد را نشان می‌دهد، موضوع گفت وگوی الفباخبر با این صاحبنظر در این عرصه است. او بیان می‌دارد که در کشور‌های پیشرفته، برترین شرکت در زمینه بیمه عمر، افزون بر ۵۰ تا ۶۰ درصد پرتفو را به خود اختصاص داده است.

ضمیری بر این نکته تأکید می‌کند که بیمه‌های عمر از عصر پهلوی در کشور شکل گرفته و آغاز شده و عمری بیش از ۵۰ سال را طی کرده است، اما هنوز به آن جایگاه در پرتفوی صنعت بیمه نرسیده ایم و به بیان ساده‌تر با میانگین جهانی در کشور‌های توسعه یافته فاصله داریم.

سوال: دیدگاه شما به عنوان یک فرد متخصص در این امر و شرکتی را رهبری می‌کنید که بیش از نیمی از پرتفوی آن در صنعت بیمه بیمه عمر است علت این افتادگی چیست؟

معصوم ضمیری: علت عقب افتادگی در بیمه‌های عمر کشور ما علت‌های مختلفی دارد که می‌شود آن‌ها را طبقه بندی کرد.

۱- موضوع اول این است که در کشور ما تامین از قبیل بازنشستگی و پوشش‌هایی که در بیمه عمر داده می‌شود بسیار متفرق است یعنی صندوق‌های بازنشستگی مختلفی داریم و در کنار این موضوعات شرکت‌های بیمه عمر بازرگانی را مدیریت می‌کنند به طور مثال فرض کنید بحث بازنشستگی در خیلی از کشور‌ها از طریق بیمه‌های عمر تامین می‌شود و بازنشستگی قوی پایه ندارند.

۲- علت دوم آن نپرداختن صنعت بیمه در یک بازه زمانی طولانی به این موضوع بوده است به خاطر اینکه کشور ما در بخش‌های مختلف در بخش کسب حق بیمه آسان‌تر بوده است و شرکت‌های بیمه ترجیح می‌دادند در آن بخش‌ها بروند، ولی اکنون چند سالی است که در حدود ۲۰ سال که صنعت بیمه به بحث‌های بیمه عمر به طور جدی پرداخته است و همین که سهم آن با وجود رشد سایر بخش ها، به طور مثال بخش بیمه اتومبیل و شخص ثالث، سریعتر رو به رشد است، اما بیمه عمر رشد سریعتری داشته است و سهمش از شش درصد چند سال گذشته به ۱۵ درصد رسیده است و همچنان روبه افزایش است و هر ساله این نسبت بیشتر می‌شود ضمن اینکه بنده خبر‌های موثق دارم که اکثر شرکت‌های بیمه توجه کرده اند که پرداختن به بیمه‌های عمر می‌تواند یکی از راه‌های موفقیت آن‌ها باشد.

 

در سال گذشته شرکت بیمه تخصصی بیمه عمر خاورمیانه آغاز به کار کرده است به تازگی نیز یک شرکت (بیمه باران) به صورتی تخصصی در بیمه عمر شروع به کار کرده است و بیمه پاسارگاد نیز به عنوان یک شرکت بیمه‌ی پیشرو، کار خود را به نحوی شایسته سالیانی هست که انجام می‌دهد.

پس از اینکه این موضوع رشد کاملی نداشته است به این معنی نیست که در آن کار نشده اتفاقا کار شده است، ولی نیاز به یک بازه زمانی طولانی دارد که در آینده نزدیک ما بیمه عمر را در بازار کشور به عنوان یک بخش اساسی می‌بینیم.

عوامل دیگری نیز وجود دارد به عنوان مثال بیمه عمر یکی از ضروریاتش داشتن بازار سرمایه‌ی با ثبات است. در بیمه عمر شرکت‌های بیمه چه عملی انجام می‌دهند؟ منابعی را از مردم دریافت می‌کنند و باید در جایی سرمایه‌گذاری کنند تا بتوانند سود مناسب با آن‌ها برگردانند و ما در کشورمان به دلایل مختلف از جمله ۸ سال جنگ تحمیلی و تحریم‌های طولانی یک ثبات اقتصادی دقیقی را نداشتیم.

بنابراین ریسک پذیری برای بیمه عمر زیاد بوده است و شرکت‌های بیمه نگران آن بودند در این فضای اقتصادی ممکن است نتوانند منابعی را که دریافت می‌کنند به کار بگیرند. اما اکنون اقتصاد کشور نیاز به این منابع دارد و تجمیع منابع مالی و همچنین جمع کردن منابع اندک در بین مردم و به کار بردن آن در بخش تولید یکی از سیاست‌های اساسی دولت است و ما فکر می‌کنیم اگر صنعت بیمه در سال‌های آینده مثل ۱۰ سال گذشته کار خود را انجام دهد قطعاً در آینده در بخش بیمه‌های عمر رشد خوبی داریم.

موضوع مهم دیگری که کمک می‌کند به رشد بیمه‌های عمر، موضوع مکانیزه شدن تمامی این بیمه نامه هاست. در صورتی که ما در بخش بیمه‌نامه‌های شخص ثالث این امر را در دستور کار داریم، ولی در کل صنعت بیمه هنوز نداریم و در بیمه‌های عمر هم به صورت اختصاصی وجود ندارد.

سوال: چه تمهیداتی را باید برای انجام این امور پیش بینی کرد؟

ضمیری: به طور کلی کسانی که معتقد هستند که بیمه عمر باید در مسیر رشد قرار بگیرد سه رکن را اشاره می‌کند:

«محصول خوب، سیستم خوب و سوم شبکه فروش خوب»

درخصوص سیستم‌های خوب به طور عام چه در بخش مالی چه در بخش آی تی و چه محاسبات فنی باشد، این مجموعه را می‌گویند باید قوی باشد و اگر یک شرکت بیمه سیستم فنی قوی نداشته باشد، ممکن است در محاسبات اش به یک اشتباه برخورده و در آینده در بخش مالی، برایش مشکل ایجاد کند و یا اگر در بخش مالی قوی نباشد و نتوانند منابعی که جمع آوری می‌کند را سرمایه گذاری کند و پاسخ مناسب به بیمه گذار بدهد و یا اگر از نظر آی تی قوی نباشد...! اصولاً بیمه‌های عمر به تعداد زیاد فروخته می‌شود.

از آن زمانی که بنده در شرکت بیمه پاسارگاد مشغول به کار هستند حدوداً ۵ میلیون بیمه‌نامه به فروش رفته است و این ۵ میلیون بیمه‌نامه برای ۲۰ سال آینده باید از سیستم‌ای تی قوی پیروی کند.

زیرا باید این اطلاعات را نگهداری و تجزیه و تحلیل کند و همچنین سود آن را محاسبه و مشارکت در منافع را به موقع بپردازد و غیر از این هیچ راهی نیست، مگر آنکه سیستم آی تی منحصر به فردی داشته باشند و شرکت بیمه پاسارگاد در این زمینه‌ها قوی است.

همچنین شرکت‌هایی که تازه شروع به کار کرده اند و اندکی مسیر برایشان سخت است دلیلش این موارد است و باید ابتدا ابزارش را فراهم کنند و اگر بیمه پاسارگاد می‌گوید این تجهیزات را دارم، از ده سال پیش این موضوع را شروع کرده است تا هم اکنون به این جایگاه قرار گرفته است.

و برای این ۵ میلیون بیمه‌نامه چیزی حدود ۵ میلیون واریزی وجود دارد و این موضوع را باید یک سیستم مالی و آی تی قوی حمایت کند تا حق بیمه‌ها را به درستی تحلیل کند و هزینه را ثبت کند، کارمزد را پرداخت کند سهم بیمه گذار را جدا کند سود را جدا کند و این موضوع یک مجموعه فعالیت بسیار سنگین است.

سوال: آیا به غیر از بیمه شخص ثالث در بخش دیگری به صورت برخط و آنلاین خدمات رایگان می‌شود؟

ضمیری: بله در قسمت بیمه‌های عمر ابتدا باید خرید بیمه نامه از طریق شبکه انجام شود، زیرا باید به طور کامل برایتان توضیح دهد به طور مثال بیمه عمر کت شلوار سری دوزی نیست.

زیرا نیاز‌های هر بیمه‌گذار و پرداخت‌های هر بیمه‌گذار با فرد دیگر متفاوت است این موارد را باید یک متخصص فروش ویزیت کند و بعد بگوید این مورد برایتان مناسب است. ولی اکنون پرداخت‌های حق بیمه کاملا به صورت آنلاین در جریان است.

الان کاملاً آنلاین می‌باشد به طوری که شما یک بار خرید می‌کنید و ۲۰ سال قسط می‌پردازید.

تمام آن اقساط از اینترنت قابل پرداخت می‌باشد و نیاز به هیچگونه مراجعه حضوری نمی‌باشد، ضمناً شما دسترسی کامل به تمام اطلاعات بیمه نامه تان دارید.

باید گفت که دسترسی به تمام اطلاعات بیمه نامه موجود است. یک بیمه گذار با دریافت کد امنیتی که به او می‌دهیم می‌تواند بیمه نامه خود را کامل مطالعه کند. به طور مثال واریزی به حساب نشسته یا خیر؟

سوال: حتی میزان بازخرید هم می‌تواند ببیند؟ برای چه تعداد از مشتریان این امکان فراهم شده است؟

ضمیری: همانطور که قبلاً صحبت شد کاملاً دسترسی ایجاد شده و هیچ محدودیتی ندارد. برای تمامی بیمه‌نامه‌های فروخته شده به تعداد ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار بیمه نامه این امکان وجود دارد که ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار بیمه نامه دسترسی دارند به جز درصد اندکی که آن‌ها هم یا فوت شده‌اند یا بازخرید کرده‌اند و خسارت آن‌ها پرداخت شده.

اما مسأله‌ای که وجود دارد این است که چه زمانی ما به این علم و تجهیزات رسیدیم ما ده سال پیش استارت این کار را زدیم و سال پیش این موضوع به بهره برداری رسید.

زیرساخت باید قوی باشد تا بتوان بهره برداری کرد. اینطور نیست که با زدن یک سوت بگوییم زیر ساخت اماده است.

سوال: بیمه پاسارگاد یک بیمه پیشرو در این زمینه است، پس اگر بخواهیم این موضوع را در کل صنعت بیمه جا بیندازیم ده سال را زمان می‌برد؟

ضمیری: این طور نیست زمان خیلی کمتری می‌بیند، زیرا آن شرکت اول که استارت کار را زد مشکلات را دید و آن‌ها را حل کرد بقیه شرکت‌ها می‌توانند آن شیوه را الگو قرار دهند و امورات را انجام دهند ضمن اینکه باید بگویم اکنون تکنولوژی و امکانات بسیار پیشرفت داشته و موانع کمتر شده به طور مثال ما ده سال پیش از اینکه یک فرد در خانه بنشیند و حق بیمه را پرداخت کند را نداشتیم و این موضوع به تدریج در سیستم بانکی ما به وجود آمد و ما نیز به همراه آن‌ها توانستیم سیستم مان را قوی کنیم.

 

سوال: از بیمه‌های غیرزندگی و این موضوع را بیمه مرکزی به جد دنبال می‌کند و آقای دکتر صفری مدیرکل بیمه‌های زندگی بیمه مرکزی را که چند وقت پیش از طرف پایگاه الفبا خبر با ایشان گفته داشتیم گفتند این موضوع را پیگیری می‌کنیم، که ظاهراً به لحاظ قانونی یک مانع کوچک بر سر راه وجود دارد من از شما به عنوان یک شرکت پیشرو در این زمینه سوالی دارم که شما هم این موضوع را در نظر دارید برای دفاع از منافع بیمه گزاران بیمه عمر بفرمایید شما چه راهکاری در این زمینه دارید و در صنعت بیمه در رشته بیمه‌های عمر چقدر می‌تواند موفق باشد؟

ما از طریق صورت‌های مالی چه فرمتش را بیمه مرکزی اعلام کرده است موظفیم در انتهای هر سال بگوییم هر بیمه نامه چقدر فروش چقدر سود و چقدر ذخایر داشته است و در کجا سرمایه گذاری شده است و این موضوع جزو یکی از یادداشت‌های اساسی صورت‌های مالی است و بیمه مرکزی ما را موظف کرده است که شرکتی که بیمه عمر می‌فروشد در انتهای هر سال باید اطلاع دهد ارقام ذخیره به چه صورت است و در کجا سرمایه گذاری شده.

زمانی که اطلاعات سال ۹۸ را بررسی و تکمیل می‌کردیم تحلیل بیمه مرکزی می‌دادیم رویت شد که در کجا سرمایه گزاری شده و به چه صورت. زیرا این سرمایه گذاری ملاک واقعی سود بیمه‌نامه است.

سوال: کرونا در بحث صنعت بیمه و همچنین بیمه نامه‌های عمر چه تاثیری گذاشته و اینطور که معلوم است برعکس تمام بیمه نامه‌ها در بخش بیمه عمر می‌تواند رشد خوبی داشته باشد.

ضمیری: بحث کرونا در صنعت بیمه یک تأثیر دو گانه دارد ابتدا که تاثیر کرونا بر اقتصاد، قدرت خرید مردم را پایین می‌آورد، ولی از طرف دیگر نیاز را بالا میبرد یعنی این دو عامل با هم همراه هستند.

اما اگر در بیمه پاسارگاد بخواهیم بررسی کنیم و فکت را ببینیم می‌فهمیم که این دو عامل با هم حدوداً برابر هستند.

یعنی به دلیل کرونا فروش بیمه نامه‌ها کم شد، اما وصولی بیمه نامه‌ها بیشتر شد. یعنی آن‌هایی که حق بیمه هایشان تاخیر داشت آن‌ها را پرداخت کردند، چون دیدند خطر نزدیک است و اگر حق بیمه را نداده باشند متوجه می‌شوند که برای شما مشکل پیش می‌آید و در نتیجه ما وصول‌های ماهانه بالا رفت، ولی بیمه نامه‌های جدید کاهش یافت.

پس می‌توان این طور هم گفت که بیمه عمر کشور آسیبی از کرونا ندیده است و من فکر می‌کنم وصولی‌ها نیز بیشتر می‌شود

آخرین آمار نشان می‌دهد ما در اردیبهشت وصولی حق بیمه مان رکورد حق بیمه در ۱۵ ماه گذشته را داشت در حدود ۲۲۸ میلیارد وصولی حق بیمه فقط طی اردیبهشت بود و در مقایسه با سال گذشته رشدی حدوداً ۵۰ درصدی داشت.

اگر صنعت بیمه همراهی و هماهنگی در برخورد با کرونا به وجود بیاد می‌تواند به یک فرصت تلقی شود می‌تواند خود را معرفی و آثار منفی را کنترل نماید و می‌توانند با کنترل این موضوع زیان جدی نبینند حتی در بازه زمانی ۶ ماهه!

طی برنامه ششم توسعه باید به نرخ ۷ درصدی ضریب نفوذ بیمه برسیم البته الان که رقم ۲/۴ است و با چیزی که باید محقق شود فاصله داریم. باید منتظر ماند و دید در آینده چه می‌شود.

خالی از لطف نیست بگوییم زمانی که ضریب نفوذ را بررسی می‌کنید، موضوع حق بیمه و یک بحث جی دی پی آن است و این دو مورد باهم تغییر می‌کند. امکان دارد تغییر این دو مورد باعث شود نسبت بالا برود پس باید منتظر آینده ماند تا دید جی دی پی افزایش یا کاهش پیدا می‌کند، ولی فقط حق بیمه نیست، چون حق بیمه درحال رشد است، ولی آیا جی دی پی هم رشد خواهد کرد؟

 

منبع: الفبا خبر