تاریخ انتشار: ۱۰:۰۱ - ۱۸ خرداد ۱۳۹۹
بانک مرکزی به چهار ابهام پاسخ داد

چک‌لیست هدف‌گیری تورمی

بانک مرکزی در یک گزارش تحلیلی، به چهار ابهام درباره «مفهوم هدف‌گذاری تورمی در سطح ۲۲ درصد»، «هدایت تورم به نرخ هدف»، «کنترل دستوری یا غیردستوری تورم» و «نحوه کنترل نرخ سود سیاستی» پاسخ داده‌ است. مطابق این گزارش، مادامی که نرخ تورم در محدوده هدف بانک مرکزی قرار گیرد، این نهاد دخالتی در روند تورم نخواهد داشت؛ اما زمانی که تورم از این محدوده مجاز مشخص‌شده عبور کند، بانک مرکزی با ابزارهای خود، در بازار دخالت می‌کند و تورم را به محدوده اعلام‌شده باز خواهد گرداند.

تورم

اقتصاد۲۴- تنظیم نرخ تورم، براساس سیاست جدید بانک مرکزی از دو بال سیاستی بهره می‌برد. نخست، تغییر مکانیزم کسری بودجه است که در گذشته عمدتا به شکل مستقیم و غیرمستقیم با پایه پولی تامین می‌شده، اما در شرایط کنونی مبتنی بر فروش دارایی‌ها و انتشار اوراق بهادار دولتی است. بال دوم، بهره‌گیری از «دالان نرخ سود بانکی» است. سیاست‌گذار پولی قصد دارد با بهره‌گیری از عملیات بازار باز و با خرید یا فروش اوراق بهادار دولتی نرخ سود بین بانکی را به نرخ سود سیاستی نزدیک کرده و در نتیجه سیاست پولی انبساطی یا انقباضی را متناسب با هدف تورمی تعریف کند. مجموعه این سیاست‌ها بانک مرکزی را یاری خواهد کرد که به شکل غیردستوری، هدف‌گذاری تورمی را محقق سازد.

بانک مرکزی در یک گزارش به چهار ابهام در خصوص «مفهوم هدف‌گذاری تورمی در سطح ۲۲ درصد»، «هدایت تورم به نرخ هدف»، «کنترل دستوری یا غیردستوری تورم» و «نحوه کنترل نرخ سود سیاستی» پاسخ داد. در واقع پاسخ به این چهار پرسش، دستورالعمل هدف‌گیری تورمی را برای مخاطبان مشخص می‌کند. بانک مرکزی در ۶ خردادماه سال جاری، چارچوب هدف‌گذاری تورمی سال جدید را منتشر کرد. در این هدف‌گذاری نرخ تورم برای بازه زمانی یک ساله، ۲۲ درصد با دامنه مثبت و منفی ۲ واحد درصد بوده است. پس از انتشار گزارش اولیه، حال روابط عمومی بانک مرکزی، با انتشار گزارشی مکمل، در راستای شرح و بسط سیاست «هدف‌گذاری تورم»، به چهار سوال مورد توجه صاحب‌نظران و افکار عمومی توسط اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی پاسخ داده است.
 

معنی هدف تورم ۲۲ درصدی

پرسش نخست که بانک مرکزی به آن پرداخته است، این است که نرخ هدف تورم ۲۲ درصد، برای سال ۹۹ به چه معنی است؟ بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش، ابتدا به تشریح مفهوم هدف‌گذاری تورم پرداخته است. بر این اساس، «هدف‌گذاری تورم» یک سازوکار پیشرفته و آزموده شده در سیاست‌گذاری پولی است که چارچوبی را برای بانک مرکزی فراهم می‌آورد تا بر اساس آن بتواند تغییرات و تحولات متغیر‌های اقتصادکلان و نحوه اثرگذاری آن‌ها روی تورم را رصد کرده، توضیح داده و بر اساس آن سیاست‌گذاری کند. نرخ تورم هدف، یک راهنما برای سیاست‌گذار پولی و مردم و فعالان اقتصادی است. با اعلام نرخ تورم هدف و مشخص کردن محدوده قابل قبول تغییرات آن، سیاست‌گذار پولی اعلام می‌کند که چه نرخ تورمی را مدنظر دارد و قصد دارد به آن برسد تا آحاد مردم و فعالان اقتصادی بتوانند انتظارات خود را شکل داده و برنامه‌ریزی کنند.

بانک مرکزی با ارائه این مقدمه توضیح می‌دهد که در گام اول بانک مرکزی هدف ۲۲ درصد را تعیین کرده و به تدریج و در آینده نرخ تورم را بیشتر کاهش خواهد داد. همچنین این نهاد توضیح می‌دهد که زمان مداخله به چه شکل است. در این چارچوب وقتی نرخ تورم در محدوده قابل قبول (۲± درصد حول تورم هدف) باقی بماند، سیاست‌گذار دخالتی در بازار و نرخ سود سیاستی و دالان نرخ سود بازار بین بانکی نخواهد کرد یا به عبارتی نیازی به تغییر در سیاست پولی نمی‌بیند، اما اگر نرخ تورم از محدوده‌ای که اعلام شده است به‌صورت پایداری فاصله داشته باشد، بانک مرکزی در بازار دخالت کرده و نرخ سود سیاستی یا دالان نرخ سود بازار بین بانکی را چنان تغییر خواهد داد که تورم به محدوده اعلام شده برگردد.

هدایت تورم به محدوده هدف‌گذاری

پرسش متداول دومی که بانک مرکزی به آن پاسخ داده این است که «نحوه گسیل و هدایت نرخ تورم کنونی به محدوده هدف‌گذاری تورمی چگونه است؟» در پاسخ به این پرسش، بانک مرکزی سه موضوع، نحوه تامین کسری بودجه، بهره‌گیری از نرخ بهره و ثبات ارز را تشریح کرده است. به اعتقاد کارشناسان بانک مرکزی، بر خلاف گذشته، برنامه دولت برای تامین مالی کسری بودجه مبتنی بر فروش دارایی‌ها و انتشار اوراق بهادار دولتی طراحی شده است. این سیاست اصولی و درست، اتکا بر نقدینگی موجود در اقتصاد دارد و در نتیجه سیاستی در جهت کاهش فشار تورمی است. همزمان، بانک مرکزی با نظارت موثر و دقیق بر ترازنامه بانک‌ها، ناترازی بانک‌ها را کاهش داده و ثبات بازار ارز را نیز ادامه خواهد داد. نرخ سود و دالان سود بازار بین بانکی نیز چنان تنظیم خواهد شد که همزمان با حفظ وضعیت سیاست پولی (که به جهت شوک منفی عرضه و شیوع بحران کرونا موقتا و به‌صورت اجتناب‌ناپذیر انبساطی بوده است)، میزان انبساط پولی به تدریج کاهش پیدا کرده و عملا رشد تقاضای کل اقتصاد کنترل شده و نرخ تورم به محدوده هدف نزدیک شده و در کانال ۲۲ درصد قرار بگیرد.

کنترل دستوری تورم؟

یکی از ابهاماتی که درخصوص هدف‌گذاری تورمی وجود دارد این است که آیا این هدف‌گذاری به معنی کنترل دستوری نرخ تورم است. بانک مرکزی در پاسخ به پرسش سوم، ابتدا به تشریح تورم پرداخته و تجربه دنیا برای کنترل این متغیر مهم را تشریح کرده است. بر اساس این گزارش، تورم ماحصل تعاملات متغیر‌های کلان اقتصادی، مانند نرخ سود، رشد نقدینگی، کسری بودجه دولت و سایر متغیر‌های اثرگذار است. تورم، به معنی افزایش مداوم سطح عمومی قیمت کالا‌ها و خدمات در اقتصاد را نمی‌توان به‌صورت دستوری کاهش یا افزایش داد. اما تورم را می‌توان با تغییر متغیر‌های سیاست‌گذاری اقتصادی کلان مانند نرخ سود سیاستی، خرید و فروش اوراق در عملیات بازار باز، تغییر ساختار بودجه و میزان تامین مالی کسری بودجه با استفاده از اوراق و نظایر آن، کنترل کرد. به بیان دیگر، چون تورم نتیجه سیاست‌گذاری اقتصادی است، می‌توان با تغییر برخی متغیرها، آن را تغییر داد.

بانک‌های مرکزی مدرن دنیا، توانسته‌اند با به‌کارگیری ابزار‌های پیشرفته مانند عملیات بازار باز، دالان نرخ سود، اعطای وثیقه‌دار اعتبار به بانک‌ها و سپرده‌پذیری از بانک‌ها و عدم دخالت غیر علمی در بازار ارز، عملا تورم را مهار کنند. البته شرط کلیدی موفقیت سیاست‌های بانک‌های مرکزی در کنترل تورم همراهی دولت در رعایت انضباط مالی، کنترل کسری بودجه همراه با حفظ پایداری مالی و عدم توسل به منابع بانک مرکزی برای جبران کسری بودجه یا تامین مالی سیاست‌های توسعه‌ای بوده است.
 


هدایت نرخ سود خرده‌فروشی


در این گزارش پرسش آخر نیز این گونه عنوان شده است که «آیا کنترل نرخ سود سیاستی دخالت در نرخ سود بازار نیست؟» اشاره بانک مرکزی به نرخ سود بازار، همان نرخ سودی است که در شبکه بانکی کشور وجود دارد و محصول تعادل بین عرضه (سپرده‌گذاری) و تقاضا (وام‌دهی) در کل شبکه بانکی است، بدیهی است که در فضای رقابتی و با توجه به سابقه، سرمایه، دامنه نفوذ بانکی، خدمات بانکی و مانند آن، نرخ سود می‌تواند از بانکی به بانک دیگر متفاوت باشد، ولی قاعدتا نرخ‌های سود در شبکه بانکی به‌هم نزدیک هستند. اصطلاحا این نرخ‌ها، «نرخ سود خرده‌فروشی» نامیده می‌شوند.

کارشناسان تاکید می‌کنند که بانک مرکزی این نرخ‌ها را تعیین نمی‌کند. اما بانک‌ها در بازار بین بانکی با بانک مرکزی در تعامل هستند. در واقع بانک‌ها، هر روز، بر اساس وضعیت ترازنامه و میزان ذخایر قانونی خود، دارای مازاد یا کمبود در بازار بین بانکی هستند که می‌توانند با یکدیگر مبادلاتی را انجام دهند و نیازهایشان را مرتفع کنند. اما اگر در این مبادلات که اصطلاحا با نرخ‌های سود بین بانکی انجام می‌شود، نرخ سود بین بانکی از نرخ سود سیاستی که بانک مرکزی در نظر دارد انحراف پیدا کند، بانک مرکزی با خرید یا فروش اوراق بهادار دولتی نرخ سود بین بانکی را به نرخ سود سیاستی نزدیک می‌کند.

در بانکداری مرکزی مدرن، این نرخ، کلیدی‌ترین متغیر و ابزار اعمال سیاست پولی است. البته بانک مرکزی می‌تواند با تغییر نرخ کف دالان سود یا نرخ سقف، استفاده از ابزار‌های دیگر خود مانند قرارداد خرید مجدد یا معکوس آن، میزان نقدینگی و نهایتا نرخ سود بین بانکی را تغییر دهد. با تغییر نرخ سود بین بانکی، این تغییر به نرخ‌های خرده‌فروشی نیز تسری پیدا می‌کند و در نهایت قدرت وام‌دهی و سپرده‌گیری بانک‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد که در نتیجه آن، تقاضای کل در اقتصاد تغییر کرده و تورم نیز تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد. معمولا نحوه کارکرد و کانال اثرگذاری سیاست پولی بانک مرکزی (تعیین نرخ سود سیاستی و تغییر آن) روی سایر نرخ‌های سود موجود در اقتصاد و بالطبع روی تقاضای کل و نهایتا نرخ تورم، ممکن است در مراحل اولیه هدف‌گذاری تورم توسط بانک مرکزی، با عدم قطعیت‌هایی همراه باشد که به مرور با شناخت آن، درجه توفیق سیاست پولی نیز بهبود می‌یابد.
منبع: دنیای اقتصاد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت ساعت اپل، سامسونگ و شیائومی امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه پارسیان امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع زعفران + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت دلار و یورو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی یک کارشناس از قیمت مسکن تا پایان خرداد

پیش بینی قیمت طلا و سکه ۹ فروردین ۱۴۰۳

سیزده بدر امسال بارانی است؟

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

کنایه معنادار عباس عبدی به زاکانی

این ربات از زیر دریا خبر می‌دهد

استراتژی معاملاتی موفق برای انتخاب سهام

فیلم/ رفتار جالب فراستی علیه مجری

فروردین، ماهی صعودی برای بورس

درخواست سپاهانی‌ها از فدراسیون

رشیدی کوچی: قالیباف بازنده بزرگ مجلس بعدی

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

خبر خوش برای زنان هوادار تراکتور

مسافران نوروزی در بازار مشهد

قیمت این خودرو در بازار ترکید

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان و اوقات شرعی

مسجد جمکران ۱۰۷۲ ساله شد

واکنش دکتر هاشمی به خودکشی پرستو بخشی

دیدار زیاد نخاله با آیت‌الله خامنه‌ای

خبر خوش برای استقلالی‌ها

ورود گردشگران به میانکاله در روز طبیعت ممنوع شد

کیمیا علیزاده عضو تیم ملی بلغارستان شد

فیلم/ روبوسی نخست وزیر لبنان با یک زن دیگر به جای نخست‌وزیر ایتالیا!

پول افغانستان از دلار سودآورتر شد

ورود گردشگران به کویر مرنجاب و سیازگه ممنوع شد

حداکثر حقوق مدیران دولتی اعلام شد

بایدن از ترامپ پیشی گرفت

افزایش ساعت خدمات دهی مترو از فردا

فیلم/ تصاویری زیبا از دریاچه پرآب ارومیه

اینفوگرافی/ بهترین گلزنان تاریخ تیم ملی

بهروز محبی: قیمت واقعی دلار از نرخ نیمایی هم پایین‌تر است

خواص سقز که نمی‌دانستید

ماجرای رأی لحظه آخری احمدی‌نژاد بعد از عمل جراحی پلک

تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختیست

عکس/ جواد عزتی در پشت‌صحنه زخم کاری ۳

خبر فوری شورای نگهبان درباره لایحه عفاف و حجاب

مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

آخرین آمار شمار کشته‌های تصادفات نوروزی

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

نرخ جریمه‌های رانندگی ۵ برابر می‌شود

دیدار اسماعیل هنیه با محمدباقر قالیباف

قیمت محصولات ایران‌خودرو پنج‌شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

اینفوگرافی/ کدام آقازاده‌ها تا امروز محاکمه شده‌اند؟

پسر آیت‌الله علم‌الهدی: ارتباطی با هولدینگ گردشگری ندارم

آغاز فروش بلیت قطارهای نیمه دوم فروردین

آخرین وضعیت جاده‌های کشور

فیلم/ ریزش سنگ در محور سیاه بیشه جاده چالوس

فیلم/ رپ خواندن حمید صفت در سریال اژدهای هفت سر

عکس خانوادگی مهلقا باقری برای نوروز

فیلم/ تصاویری باور نکردنی از رسول خادم

فیلم/ واکنش جالب سحر دولت‌شاهی به شنیدن واژه خیانت

هشدار به مردم درباره آگهی‌های جعلی فروش مسکن

مرعشی: اگر قرار بود رئیسی و قالیباف رئیس دو قوه شوند، چرا آن‌ها را جابه‌جا گذاشتید؟