کشاورزی در خط مقدم با تحریم

اقتصاد24 - برای دیدگاهی که اقتصاد متکی به درآمد نفت را در تضاد با توسعه کشاورزی پایدار می‌داند، تحریم‌های پردامنه اخیر را به منزله رویدادی نیکو برای درک اهمیت بخش کشاورزی تلقی می‌کند. بخشی که از دیرباز همواره متکی به ظرفیت‌های انسانی و اقلیمی درونی و از برترین نهادهای تدارکاتی در دفاع از مرز و بوم به شمار آمده است.

از موفقیت‌های ملموس در خلال دور اخیر تحریم‌ها و نیز نوسانات شدید ارزی، شرایط با ثبات درعرضه و تقاضای مواد غذایی بوده است. شرایطی که تاکنون کمترین زمینه را برای انباشت و احتکار کالا‌های اساسی ایجاد کرده است. جا دارد به مدیریت بخش کشاورزی که در پایداری این فضا سهم بسزایی ایفا کرده است «خدا قوت» گفت. مدیریتی که با ساختار کم جانش اما با عزمی ستودنی از ظرفیت‌های تولید و «نظم در بازار» حراست کرده تا «غذا» به حربه‌ای برای بازیگران جهانی تبدیل نشود.

وزیر جهاد کشاورزی در جمع معاونین این وزارت و مدیران حفظ نباتات کشور اظهار داشت: «راهکار پیروزی در جنگ اقتصادی و عبور از شرایط تحریم، مقاومت مردم و مسئولان است. خوداتکایی در گندم، موجب بی‌اثر شدن تحریم غذایی ایران شده است. خدا را شاکریم که امروز هر کسی هر کالایی در ارتباط با غذا در کشور نیاز داشته باشد، با وجود همه مشکلات، تأمین شده و به وفور در بازار موجود است. در شرایط سخت و جنگ اقتصادی قرار داریم و در این شرایط ما باید غذای مورد نیاز مردم خود را تأمین کنیم و امروز از هر روزی این امر بر ما روشن‌تر است که باید متکی به خودمان باشیم». آقای حجتی در ادامه این سخنان بر ادامه تلاش در تحقق حداکثر بهره‌وری با وجود بسیاری سنگ اندازی‌ها تأکید کرد.

اما آنچه در سخنان ایشان به باور این راقم از گفتنی‌ها دور ماند انتظار متقابلی است که در این بزنگاه حساس بایستی از جانب مردم صورت بگیرد. با توجه به سرانه مصرف بالاتر از میانگین جهانی در بسیاری کالا‌های اساسی از قبیل گندم، روغن، شکر، برنج و نیز بیش از سی درصد ضایعات محصولات غذایی به نظر می‌آید نقش مشارکت عمومی در نیل به خوداتکایی بسیار پررنگ باشد.

اساساً زیاده روی در مصرف یا ضایعاتی که به نابودی سالانه بیش از سی و پنج تن محصول می‌انجامد از پیامد‌های اقتصاد نفت زده در شش دهه گذشته است. با اندک جستاری در شیوه مصرف جوامع توسعه یافته و مناسبات با مدیریت‌هایشان درمی‌یابیم که «مصرف بهینه» و پایین بودن ضایعات از پارامترهای توسعه یافتگی آن جوامع به شمار می‌آید. گرچه وزیر محترم جهاد کشاورزی در این مراسم به کاهش 10 درصد ضایعات در حوزه اجرایی ابراز امیدواری کردند اما بی‌تردید با مشارکت و در رابطه سازنده مردم با مسئولان و در نتیجه کاهش ضایعات تا مرز سی درصد می‌توان خیزی بلند به سمت خوداتکایی برداشت.

گامی که طی آن، سالانه صرفه‌جویی 15 تا 20 میلیارد متر مکعب آب، 25 تا 35 میلیارد دلار ارزش پولی و بسیاری از پیامد‌های مثبت زیست محیطی و.... در دورنمای آن به چشم می‌خورد. امیدواریم که وزارت جهاد کشاورزی انتظارات از نیروی لایزال مردم را در قالب برنامه‌ای فرهنگ سازانه نهادینه کند. بی‌تردید مردمی که در کارنامه گذشته خود از بذل هر توانایی برای پایداری سرزمین خود فروگذار نکردند در یک رابطه مبتنی بر اعتماد متقابل بازهم چون تاریخ طولانی گذشته خود از زیر خاکستر انفعال سر برون خواهند آورد.

* پژوهشگر کشاورزی

منبع: روزنامه ایران