اقتصاد ایران تحت تاثیر تحریمهای بانکی که روابط ایران با کمپانیهای خارجی را مختل کرده قرار گرفته است. اما تبادلات پولی با بیتکوین میتواند به ایرانیها اجازه دهد پرداختهای بین المللی خود را با دور زدن تحریمهای بانکی آمریکا تسهیل کنند.
در گذشته، تهدید تحریمهای آمریکا کافی بود تا بیشتر تجارتها در ایران را زمینگیر کند، اما روشهای پرداختی با بیتکوین میتواند این شرایط را تغییر دهد.
در حالی که آمریکا قادر است بیشتر کمپانیها را زیر نظر بگیرد، اما کمپانیهای کوچک و متوسط همچنان میتوانند با بهرهگیری از بیتکوین یا دیگر ارزهای دیجیتالی تجارت خود را تحت رادار نظارتی آمریکا با ایران ادامه دهند.
وزارت خزانهداری آمریکا نیز از این تهدید به خوبی آگاه است و سعی کرده بیت کوین و دیگر ارزها را نیز تحت کنترل داشته باشد. در هفتههای اخیر وزارت خزانهداری آمریکا در واکنش به یک پرونده نفوذ اینترنتی ایران، دو حساب ایرانی و بیتکوینی را که به کیف پول معروف است مسدود کرد. این حسابها برای مبادله ارز به کار میرفت.
وزارت خزانهداری همچنین تهدید کرده که فضای بازار دیجیتال که در آن بیتکوین خرید و فروش میشود و کمپانیهایی که کامپیوترهایی برای پروسس تراکنشهای بیت کوین را در اختیار میگدارند حق ندارند به ایرانیها خدمات ارائه کنند. بسیاری از سایتهای شناخته شده تجاری خریداران و فروشندگان ایرانی را بلاک کردهاند. برخی اموال متعلق به ایرانیها را مصادره کردهاند.
وزارت خزانهداری آمریکا در بیانیهای اعلام کرده بود که این وزارتخانه قویا هر گونه تلاش ایران برای بهرهبرداری از ارزهای دیجیتال را پیگیری خواهد کرد.
اما ارزرمزها به واسطه ماهیتی که دارند قابل کنترل نیستند. در بهترین حالت میتوان قوانینی برای آنها وضع کرد. با بیت کوین و دیگر ارزرمزها به راحتی میتوان تحریمهای بانکی را که به اقتصاد ایران ضربه زده دور زد.
تراکنشهای بیت کوین در دیتابیسهای دیجیتالی تحت عنوان بلاک چین ثبت میشود و عملا توسط بسیاری کامپیوتر مستقل پیشتیانی میشود. این سیستم طراحی شده تا صراحتا بانکهای مرکزی و موسسات بزرگ مالی را دور بزند. مانند ایمیلهایی که بدون استفاده از خدمات یک پست مرکزی مخابره میشوند، شبکه کامپیوتر دادههای بیت کوین را نگهداری و انتقال پول بدون عبور از یک جایگاه مرکزی ممکن میسازد.
دولت ایران کم کم توانایی دور زدن تحریمها توسط بیت کوین را شناسایی کرده است.
با وجود شکست ارز مرز ملی پترو در ونزوئلا، بانک مرکزی ایران اخیرا از ایجاد چیزی شبیه به پترو که قرار است ارزرمز ریال نام بگیرد خبر داده است.
همچنان تمایل ایران به سمت بیت کوین در مقایسه با اتفاقی که در گرجستان افتاد و هزاران نفر اقدام به خرید ارز مرز کردند بسیار ناچیز است.
در این میان نیویورک تایمز گزارشی از چند جوان ایرانی که در بیابانهای کشور مشغول به بهرهبرداری از ظرفیتهای بیت کوین هستند تهیه کرده است.
این رسانه در گزارش خود نوشته عملیات پروسس بیت کوین توسط این جوانان ۲۸۰۰ کامپیتور چینی را که در هشت کانتینر جا ساز شدهاند و زمانی که به هم وصل میشوند به آنها مزرعه گفته میشود در برمیگیرد. این کامپیوترها وظیفه انجام محاسبات ریاضیاتی تحت عنوان معدن کاوی را دارند که لازمه تراکنشهای بیت کوین است.
در میان این جوانان یک مسافر اروپایی نیز دیده میشود که سعی میکند با موبایل خود برآورد کند چقدر پول ممکن است از این مزرعه و کامپیوترها با توجه به هزینههای عملیات و هزینه برق به دست آورد. برآورد او ۵ بیت کوین در ماه است. هر بیت کوین ۴۰۰۰ دلار ارزش دارد و به این ترتیب ماهانه ۲۰ هزار دلار از این طریق در آمد خواهند داشت.
بهزاد که رییس هیات مدیره یک شرکت ایرانی است نیز در میان این جوانان حضور دارد. او به نیویورک تایمز گفته ما دو مهندس در این سایت داریم که باید همه چیز را تحت نظر داشته باشند.
او به دلیل ترس از تحریمهای آمریکا نام خانوادگی خود را در گزارش عنوان نکرده است.
کامپیوترهای چینی که به آنها A9Antminers میگویند از نظر مسافر اروپایی بسیار قدیمیاند. او گفته به نظر من اینجا آخرین نقطه روی کره زمین است که این کامپیوترها را مورد استفاده قرار میدهد.
آنچه بیشترین هزینه را برای استخراج کنندگان بیت کوین در جهان به دنبال دارد، هزینههای سرسام آور برق برای تامین برق لازم برای کامپیوترهاییست که شبانه روز باید محاسبات ریاضی انجام دهند.
نیویورک تایمز در این گزارش تاکید میکند آنچه ایران را به جای جذابی برای استخراج کنندگان بیت کوین تبدیل میکند هزینههای پایین برق به دلیل سوبسیدهای دولتی است. هزینه هر کیلووات بر ساعت مصرف برق در ایران ۰.۶ سنت است که در مقایسه با ۱۲ سنت برای هر کیلووات بر ساعت در آمریکا و ۳۵ سنت در آلمان هزینه بسیار پایینی است.
در ماههای اخیر بسیاری از سرمایهگذاران خارجی از اروپا، روسیه و آسیا برای انجام عملیات استخراج بیت کوین راهی ایران و کشورهای دیگری نظیر گرجستان شده اند.
یکی از سرمایهگذاران اروپایی به نیویورک تایمز گفته ما در این صنعت بسیار منعطف هستیم و هرجایی که قیمتها پایینتر باشد برای بقای خودمان انتخاب میکنیم.
برخی شرکتهای بزرگ در ایران نیز شروع به پرداخت با بیت کوین و دور زدن تحریمهای آمریکا کردهاند. شرکای آسیایی و اروپایی این شرکتها نیز همکاری میکنند چرا که دولتهایشان با تصمیم آمریکا برای خروج از برجام مخالف است.
ضیا صدر کارشناس ۲۵ ساله بیت کوین به نیویورک تایمز گفته «هیچ راه دیگری برای ما باقی نمانده و بیت کوین نمیتواند توسط هیچ کسی تحریم شود.» اما این واقعیت ندارد چرا که آمریکا همین اخیرا موفق به مسدودسازی آدرس کیف پول دو ارز رمز متعلق به ایرانیها کرده و نشان داده میتواند در تجارت با ارز رمزها نیز خلل ایجاد کند.
کیف پولهای بی نام، اما ظرف چند دقیقه ساخته میشوند.
اقدام وزارت خزانهداری آمریکا بعد از محکوم کردن دو ایرانی به استفاده از بدافزار سم سام در یک طرح پیچیده حمله به بیمارستانها و آژانسهای آمریکایی در آتلانتا انجام شد. دو ایرانی به نامهای فرامرز شاهی و محمدمهدی شاه منصوری در حال حاضر تحت تعقیب اف بی آی هستند. آمریکا گفته آنها در ایران مخفی شدهاند.
در جریان حمله به آتلانتا که یکی از بزرگترین و جدیترین حملات سایبری علیه یکی از بزرگترین شهرهای آمریکا به شمار میرفت این دو نفر به کامپیوترها نفوذ کرده و دادهها را گروگان گرفتهاند و در نهایت ۵۱ هزار بیت کوین باج گرفته اند. به گقته بازپرسان این پرونده ۶ میلیون دلار ارز این بیت کوینها بوده است.
زمانی که هکرها میخواستند بیت کوینها را با یک حساب ریالی در ایران مبادله کنند با دو تاجر محلی از طریق واتس آپ تماس گرفتهاند. تجاری که با انها تماس گرفته اند علی خوراشادی زاده ۲۹ ساله و محمد قربانیان ۳۱ ساده بودند.
زمانی که یکی از دوستان قربانیان در ۲۸ نوامبر به او خبر میدهد که نامش در خبرها آمده است او ابتدا فکر میکند که اشتباهی رخ داده و بعد متوجه میشود که دفتر داراییهای خارجی وزارت خزانهداری نام او و خراشادی زاده را تحت تحریمها قرار داده و حساب بیت کوینی آنها را مسدود کرده است.