تاثیر فروش اوراق سلف نفتی بر اقتصاد چیست؟/ بازار سرمایه اولین متضرر ناکامی احتمالی فروش نفت

اوراق سلف نفت خام و انتشار آن در بورس انرژی ایران خبر خوشی بود که در قاب «گشایش اقتصادی» توسط رئیس جمهور رمزگشایی شد، یعنی نفت خام به صورت بشکه‌ای در بازار بورس عرضه می‌شود. همه مردم می‌توانند با کد بورس یا بدون کد بورسی، نفت تولیدی پالایشگاه‌های ایران را خریداری کنند و اوراق سلف نفت مثل سهام در بورس قابل معامله است.

اقتصاد۲۴ - همواره بازار بورس یکی از گزینه‌های پیشنهادی برای سرمایه‌گذاران است و با توجه به سود و ریسکی که در آن وجود دارد افراد زیادی تمایل به حضور در این بازار دارند.

مدتی است که دولت به واسطه حضور نقدینگی مردم در بازار سرمایه زمزمه‌های طرح «گشایش اقتصادی» را مطرح کرد، طرحی که با فروش اوراق سلف نفتی قرار است انقلابی در اقتصاد به وجود بیاورد.

در همین رابطه پیشتر عبدالناصر همتی در یادداشتی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام به طرح دولت برای انتشار اوراق ریالی سلف نفتی اشاره کرد و دلایل دولت برای اتخاذ این تصمیم را چنین توضیح داد: «مدیریت بازار ارز و پول و نهایتاً کنترل تورم، در شرایط اقتصادی امروز، وظیفه اصلی بانک مرکزی است. کسری بودجه دولت، به‌خاطر تحریم صادرات نفت، یک واقعیت است و «تأمین مالی سالم» این کسری، بدون استقراض از بانک مرکزی، نیز یک ضرورت.

تأمین مالی سالم کسری بودجه دولت، چهار راه حل بیشتر ندارد: کاهش هزینه‌ها، افزایش درآمد‌های مالیاتی، فروش سهام و اموال دولت و انتشار اوراق بدهی یا پیش فروش کالا‌هایی نظیر نفت در شرایط تحریمی.

ظرفیت افزایش درآمد مالیاتی و کاهش هزینه برای دولت و مجلس در سال جاری، با عنایت به کرونا، مشخص و محدود است. فروش سهام با همه موانع در حال انجام است و اوراق بدهی نیز، تاکنون ۵۲ هزار میلیارد تومان فروش رفته است.
طرح فروش اوراق ریالی سلف نفتی که عملاً فروش قطعی است و تحویل آن دو سال دیگر خواهد بود، دو ویژگی دارد: یکی انتظارات تورمی را مدیریت می‌کند. همچنین نسبت به اوراق قرضه کم هزینه‌تر و قابل مدیریت‌تر است، همزمان سود بیشتری نیز برای دارنده این اوراق دارد. البته، واضح است که برای موفقیت این طرح، توافق تمام ارکان نظام و تکیه بر نظرات دقیق کارشناسان، ضروری است».

لازمه شفافیت در اقتصاد درصورت انتشار اوراق سلف نفتی

در همین رابطه علی حیدری کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: اگر اقتصاد دارای شفافیت و قدرت اجرایی لازم باشد، وجود ابزار‌های متنوع معاملاتی مانند سلف در بازار پول و سهام، سودمند و اثرگذار است.

وی تصریح کرد: در صورت تامین مالی از طریق اوراق سلف در بازار سهام می‌توان امیدوار بود که زیر ساخت‌های نفتی – پالایشی ایران در حیطه رقابتی منطقه علی رغم تحریم‌ها بتواند اثرگذار باشد حتی به درآمدزایی آن باید امیدوار بود.

این تحلیلگر بازار سرمایه درباره تاثیر اوراق نفتی در اقتصاد گفت: وجود اوراق سلف در شرایط فعلی و انجام آن در بازار سرمایه می‌تواند سبب تزریق امید و نقدینگی در بازار شده و رشد شاخص را به همراه داشته باشد.

بیشتر بخوانید: فروش نفت تاثیری در روند بازار سرمایه ندارد/ ابهامات عرضه نفت در بورس و سردرگمی سهامداران بورس

به گفته حیدری، این ابزار مالی سلف به تنهایی ثابت می‌کند که دولت‌ها می‌توانند در کنار استقراض از بانک مرکزی با شیوه‌های جدید نیز کسب درآمد کنند.

گام‌های موثر در فروش اوراق سلف نفتی

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: با این کار شاید گام اول مدیریت علمی – اقتصادی برداشته شود. در صورت کسب نقدینگی مورد نیاز از طریق اوراق سلف و با توجه به کسری بودجه احتمالی دولت می‌توان به فروش این اوراق با تردید نگاه کرد چراکه این میزان نقدینگی در شرایط فعلی می‌تواند تنها پاسخگوی بدهی داخلی دولت را بپردازد و احتمال اینکه این دولت نتواند با این میزان نقدینگی بودجه‌های عمرانی و سایر مصارف خود را حل و فصل کند جای ابهام است.

حیدری تبعات منفی فروش اوراق سلف بر اقتصاد را چنین تشریح کرد: وضعیت اقتصاد کشور در مرحله نخست با توجه به وضعیت کشور باید به صورت بلند مدت مورد توجه قرار بگیرد. در صورتی که این دولت بخواهد بدهی‌های خود را با این روش جبران کند و از سایر برنامه‌های عمرانی و تکمیل پروژه‌های اقتصادی خود عقب بماند به این معنی تحمیل کمبود نقدینگی و تورم به دولت آینده و سال‌های بعدی است و این برای بازار سرمایه و اقتصاد زنگ خطر خواهد بود.

زیر ساخت‌ها برای انتشار اوراق سلف فراهم شود

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: موضوع دیگر که در انتشار این اوراق باید مورد توجه قرار بگیرد زیر ساخت‌های اجرای انتشار اوراق سلف است. متاسفانه به‌خاطر مسائل تحریمی و خود تحریمی وزارت نفت در این سال‌ها از نظر تکنولوژی روزآمد نبوده و زیر ساخت‌های آن دارای مشکلات خاص زیادی است. ورود این میزان نقدینگی درصورتی که نتواند وزارت نفت و شرکت پتروشیمی و صنایع پتروشیمی را روزآمد کند اثر چندانی نخواهد گذاشت.

حیدری ادامه داد: در نهایت اثر فروش اوراق سلف در بورس باید عمیقاً رصد شود. در مرحله اول این اوراق و فروش آن به دلیل هجوم نقدینگی مجدد به بورس از نظر رونق و رشد عددی بسیار خوب است، اما با توجه به ابهاماتی که در بودجه دولت وجود دارد درآینده نه چندان دور اولین بازاری که به احتمال ضرر‌های سنگینی خواهد دید بازار سرمایه خواهد بود.