تخریب بافت مکه به بهانه توسعه/ افزایش زائر و جیب پرپول ملک سلمان

اقتصاد24- اکونومیست در ادامه می نویسد: شهردار مکه، شاهزاده بن فیصل السعود باید برای شکست هایش تاوان پس بدهد. او در در سال ۲۰۰۷ در حالی به عنوان شهردار مکه انتخاب شد که پیش از این در استان عصیر طرح ایجاد بلوک‌هایی با برج‌های مدرن را کلید زده و با شکست مواجه شده بود. او بافت سنتی این استان را نابود و خانه‌های قدیمی را با ساختمان‌هایی مدرن جایگزین کرد.

امروز نیز در شهر مکه بزرگترین پروژه توسعه‌ای در خاورمیانه را کلید زده است. آسمانخراشی که در کنار خانه خدا ساخته شده جلوه خانه خدا را محقر کرده است. حفاری‌هایی که او انجام داده تپه‌هایی را که یک زمان خانه پیامبر و یاران او بوده را مسطح کرده است. بزرگراه‌ها محوطه خانه خدا را احاطه کرده اند. در عین حال اهالی این منطقه نیز به اندازه دولت تشنه این ساخت و ساز‌ها هستند.

کنسرسیوم توسعه جبل عمر که یکی از خانواده‌های قدیمی مکه هستند صد‌ها میلیون دلار برای ساخت آسمانخراش ۵۰ طبقه‌ای در محل خانه یکی از خلفای اسلام سرمایه گذاری کرده است.

به گفته مقامات این تخریب‌ها هزینه ای است که برای توسعه باید پرداخت کرد. در سال ۱۹۵۰ قبل از اینکه همه این ساخت و ساز‌ها آغاز شود، ۵۰ هزار زائر می‌توانستند دور خانه خدا طواف کنند. سال گذشته ۷.۵ میلیون زائر موفق به طواف شدند. در سه سال گذشته مقامات طرح دو برابر کردن این تعداد را تصویب کرده اند. راه دیگری وجود ندارد.

اناس سرافی معمار شرکت جبل عمر می‌گوید برای پوشش این حجم از زائر چه کار دیگری می‌توان انجام داد؟ او ضمن ابراز تاسف از این وضعیت گفته است: در سال ۲۰۱۵ بزرگترین جرثقیل در مسجدالحرام سقوط کرد و به کشته شدن ۱۰۷ زائر خانه خدا انجامید و دو هفته بعد دو هزار نفر در اثر فشار جمعیت در منا به شهادت رسیدند. این‌ها نشان دهنده خطر عدم وجود فضای کافی برای زوار است.

ملک سلمان که متولی مکه است افزایش زائران را برای پرستیژ و جیب خود پرسود می‌داند. در دوران پادشاهی او طرح‌های حمل و نقل و سود حاصل از زوار افزایش داشته و قابل رقابت با درآمد‌های نفتی است. میلیارد‌ها دلار صرف ساخت جاده و پارکینگ‌هایی برای ۱۸ هزار اتوبوس جهت انتقال زوار و هتل‌هایی برای اقامت آن‌ها شده است. تاج‌های طلایی برند مک دونالد بیرون هر یک از باب‌های خانه خدا برق می‌زنند.

برخی همه این اتفاقات را در قرن هجدهم و زمانی که آل سعود و قبائل بادیه نشین متحد آن‌ها علیه عثمانی‌ها قد علم کردند جستجو می‌کنند. با اعلام حکم جهاد، آنها پیدایش اسلام خود را اعلام کردند. اسلامی که به وهابیت معروف شد اول علیه امپراتوری چند دینی قد علم کرد و سپس بعد از سقوط عثمانی‌ها در جنگ جهانی اول، علیه دیگر آیین‌های اسلام اعلام جهاد کرد. آن‌ها در سال ۱۹۲۴ مکه را به عنوان بخشی از کمپین توحید خود اشغال کردند.

منتقدان این روش را مائویسم اسلامی می‌دانند. پیش از آن‌ها مکه ترکیبی از مالکی‌ها، شافعی‌ها و زیدی‌ها را در خود جای داده بود. در کنار لباس‌های سیاه و سفیدی که آن‌ها به اجبار بر تن زنان و مردان کردند، حکام قبیله‌ای جدید، محیط شهری را نیز تغییر دادند.

آن‌ها چهار منبر خانه خدا را که هر کدام به یکی از مکاتب اهل تسنن تعلق داشت را جابه جا کردند و یکی از آن‌ها را نگه داشتند که به مبلغان وهابی اختصاص دارد. آن‌ها به اعتقاد خودشان آداب پرستش مقدسات را پاکسازی کرده و مقبره ائمه شیعه و اهل تسنن را نابود کردند. از همه نماد‌های شهر مکه، تنها خانه خدا نجات پیدا کرد.