بر اساس طرح رصد اشتغال دانش آموختگان، از بین جمعیت 12 و نیم میلیون نفری دانش آموختگان یا در حال تحصیل، 56 درصد دانش آموختگان جویای کار هستند.
اقتصاد24-عدم تناسب بین رشته های دانشگاهی با خواسته ها و نیازهای جامعه از یک سو، همچنین عدم ایجاد مهارت های خاص در دانشجویان جهت پاسخگویی به تغییرات و نیازهای بازار کار از دلایل عمده افزایش نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی است.
آمارهای موجود در خصوص اشتغال دانش آموختگان و تعداد دانشجویان کشور، بیانگر پایین بودن نرخ اشتغال آنان است.
برای نخستین بار، معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اقدام به پایش وضعیت اشتغال دانش آموختگان در سال 96 کردند که برخی آمارها احصاء شد.
به منظور پیمایش اشتغال دانش آموختگان، دو روش مورد ارزیابی قرار گرفت. در روش اول دانشگاه ها بر اساس فرم های ارسالی در معاونت پژوهش و فناوری نسبت به برقراری ارتباط با دانش آموختگان سال 93-92 اقدام کردند.
در روش دوم، بر اساس کد ملی دانشجویان و بررسی اطلاعات ثبت شده در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وضعیت اشتغال دانش آموختگان مورد بررسی قرار گرفت.
شرکت 87 دانشگاه در طرح رصد دانش آموختگان
اطلاعات آماری طرح رصد اشتغال دانش آموختگان از 87 دانشگاه دریافت شد.
تعداد دانشجویان به اذعان مرکز آمار ایران
بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، تعداد 3 میلیون و 794 هزار و 420 دانشجو در دانشگاه های کشور مشغول به تحصیل هستند که از این تعداد، یک میلیون و 723 هزار و 269 نفر زن و 2 میلیون و 71 هزار و 151 دانشجو مرد هستند.
56درصد دانش آموختگان جویای کارند
وضعیت فعالیت جمعیت دانش آموخته یا در حال تحصیل در سال 96 نشان می دهد از حدود 12 و نیم میلیون نفر جمعیت دانش آموخته یا در حال تحصیل دوره های عالی، حدود 7.1 میلیون نفر معادل 56.9 درصد فعال اقتصادی(جویای کار) هستند که از این تعداد 5.7 میلیون نفر معادل 80.6 درصد شاغل و 1.4 میلیون نفر معادل 19.4 درصد بیکار هستند.
همچنین 5.4 میلیون نفر معادل 43.1 درصد غیرفعال اقتصادی محسوب می شوند به این معنا که به دنبال شغل نیستند.
کاهش نرخ بیکاری در سال 96
در سال 96، در مقایسه با سال 95، بیش از 424 هزار نفر به جمعیت فعال اقتصادی این گروه اضافه، حدود 385 هزار نفر به جامعه شاغلان و بیش از 39 هزار نفر به جامعه بیکاران افزوده شده است.
همچنین نرخ بیکاری در سال 96 نسبت به سال قبل به میزان 6.0 درصد کاهش داشته است.
بیشترین جذب دانش آموختگان
بیشترین جذب دانش آموختگان در بخش خدمات شامل سازمان ها، دستگاه ها، ادارات دولتی، خصوصی و آموزش و پرورش همچنین دانشگاه ها است.
ظرفیت بخش خدمات محدود است و بخشی از دانش آموختگان جذب می شوند و بخش عمده ای از آنان، به دلیل عدم آموزش های مهارتی و عدم نیازهای خدماتی، بیکار می ماندند.
پرشغل ترین رشته ها
بر اساس دیگر آمار ارائه شده از سوی معاونت پژوهشی وزارت علوم، رشته های مکانیک، کامپیوتر، عمران، برق و زبان انگلیسی جزء رشته های با میانگین درصد اشتغال بین 50 تا 60 درصد و رشته های علوم پایه مانند فیزیک، ریاضی، ادبیات فارسی بین 10 تا 40 درصد اشتغال دارند.
دانشگاه های دارای بیشترین اشتغال
میانگین درصد اشتغال دانشگاه ها در مقطع تحصیلی کارشناسی نشان می دهد که 87 درصد دانش آموختگان دانشگاه صنعتی سهند تبریز شغل دارند و کمترین آمار با 50 درصد به دانشگاه هرمزگان می رسد.
میانگین درصد اشتغال دانشگاه ها در مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد دانشگاه ها حاکی از آن است که دانش آموختگان دانشگاه صنعتی سهند تبریز با 93 درصد، بیشترین آمار اشتغال را دارند و کمترین آمار به دانشگاه زابل با 47 درصد می رسد.
میانگین درصد اشتغال دانشگاه ها در مقطع دکتری نشان می دهد دانش آموختگان مقطع دکتری دانشگاه ولی عصر رفسنجان، صنعتی سهند تبریز، میبد و شهید بهشتی 100 درصد شاغل هستند و کمترین آمار به دانشگاه صنعتی شاهرود با 64 درصد می رسد.
تاکید وزارت علوم بر رصد اشتغال دانش آموختگان
محمدسعید سیف، مدیرکل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا درباره رصد اشتغال دانش آموختگان توسط دانشگاه ها، تاکید کرد: این رصد برای نخستین بار توسط دانشگاه ها صورت گرفته است. هدف مهم وزارت علوم در این طرح، ورود دانشگاه ها به رصد اشتغال دانش آموختگان شان است و تا وقتی دانشگاه ها به طور مستقیم با دانش آموختگان ارتباط برقرار نکرده و مشکلات شان را نشنوند و ندانند، این رصدها تاثیری ندارد.
وی افزود: در نخستین مرحله رصد اشتغال دانش آموختگان که امسال برای سال 96 صورت گرفت، 87 دانشگاه از طریق ارتباط با دانش آموختگان در این طرح شرکت کردند.
به گفته مدیرکل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم، این طرح به عنوان یک وظیفه برای دانشگاه ها تعریف شده است و موظف هستند هر سال اشتغال دانش آموختگان خود را رصد کنند تا در پذیرش دانشجو، تکمیل برنامه ریزی ها و تهیه برنامه ریزی های درسی، اقدامات مناسب تری انجام دهند.