بررسی سدهای حوضه آبریز ۹ گانه کشور نشان میدهد که به غیر از سدهای استان اردبیل که نسبتا حال و روز خوبی داشت، سدهای بقیه استانها در وضعیت بغرنج به سر میبرند.
کارشناسان معتقدند بدون اصلاح ساختار مدیریتی و تغییر نگاه سیاستی به بهرهوری آب در کشاورزی، دستیابی به تولید پایدار و امکان صادرات محصولات غذایی در اقلیم خشک ایران دور از دسترس خواهد بود.
اوضاع آب در تهران وارد مرحلهای بسیار بحرانی شد. سدهای تهران به حجم مرده خود رسیده و خبری از بارش باران نیست. اما باید دید چه عواملی در این وضعیت آخرالزمانی آب در استان تهران نقش داشتهاند؟
عارف با تأکید بر ضرورت مشارکت مردم در مدیریت مصرف گفت: مردم ایران همیشه در صحنههای مختلف از کشور دفاع کردهاند و در موضوع آب هم اگر به درستی در جریان واقعیتها قرار گیرند، وارد عمل میشوند.
با توجه به مدت زمان تاب آوری بسیار کم سدهای لتیان، ماملو، لار و امیرکبیر و لزوم کاهش برداشت از این سدها، تصمیمات ویژهای برای کاهش مصرف آب شهروندان تهرانی، به میزان حداقل ۱۰ درصد بیشتر از مقدار کنونی اتخاذ شد.
مدیر روابط عمومی آبفا گفت: کشور وارد ششمین سال خشکسالی متوالی خود شده است و این شرایط ایجاب میکند که با دقت نظر، رفتار خردمندانه و مصرف مسئولانه از آب که کالایی تولیدشدنی نیست، استفاده کنیم.
سازمان هواشناسی نشان میدهد از حدود ۲۵ سال پیش میانگین بارش سالانه کشور بهطور پیوسته کاهش یافته و الگوی بارش نیز نامنظمتر شده است و بارشها بیشتر به صورت رگباری شکل میگیرند.
براساس جدیدترین آمار وزارت نیرو، در کل کشور میزان بارندگی در سال آبی جاری تاکنون ۲.۳ میلیمتر بوده که نسبت به رقم ۸.۲ میلیمتر دراز مدت ۵۷ ساله ۷۲ کاهش نشان میدهد.
رئیس شورای اسلامی اصفهان نسبت به کاهش شدید ذخایر سد زایندهرود و تبعات آن هشدار داد و گفت: اگر روند کاهش ذخیره سد ادامه یابد، تا ۴۵ روز آینده، تأمین آب شرب شهروندان نیز با مشکل مواجه خواهد شد.
رشد اقتصادی بهار سال جاری در حالی منفی شد که بیشترین تأثیر را افت بخش کشاورزی بر آن وارد کرده بود. در سهماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴ رشته فعالیتهای گروه کشاورزی با افتی شدید به منفی ۲.۷ درصد رسیده بود و حالا در ادامه سال، با تداوم خشکسالی اوضاع در حوزه کشاورزی بغرنجتر از همیشه به نظر میرسد.
آبادان، خرمشهر و شادگان در حال تبدیل شدن به قبرستان نخلها هستند. شوری شدید آب، حدود ۴۰ درصد نخلستانها را نابود کرده و محصول باقیمانده یا بیکیفیت است یا فقط به خوراک دام و فرآوردههای صنعتی تبدیل میشود. کشاورزان و نخلداران با بحران اقتصادی و اجتماعی بیسابقهای روبهرو شدهاند
نعمتالله فاضلی، استاد انسانشناسی، گفت: در دنیای مدرن، بسیاری از مردم از معنای غذا و نوشیدنیها فاصله گرفتهاند. این فاصلهگیری از معنا باعث ایجاد بحرانهایی مانند بحران آب و بحرانهای زیستمحیطی شده است.
با وجود حدود ۲۵ میلیون مترمکعب ذخیره آبی در سد کرج، امکان تولید انرژی برق آبی از این سد وجود ندارد و ۸۶ درصد مخزن این سد خالیست اما هنوز حجم آب پشت سد کرج به حجم مرده مخزن نرسیده است
تهران باید بهدلیل کمبود شدید آب تخلیه میشد، اما با اقدامات وزارت نیرو از جمله طرحهای انتقال آب و مدیریت منابع، جلوی بحران گرفته شد. مشارکت و صرفهجویی مردم نیز در کنترل وضعیت بسیار مؤثر بود و بدون همکاری شهروندان، عبور از این شرایط بحرانی ممکن نبود.
یک کارشناس منابع آب گفت: سدهای اورمیه به بهانه تامین آب شرب احداث شده در حالی که کل نیاز آب حوضه آبریز دریاچه کمتر از ۴۶۰ میلیون متر مکعب است، اما مجموع سدهای احداث شده در این حوضه بالغ بر ۲.۲ میلیارد متر مکعب حجم مخازن است و این یعنی، مخازن در خدمت توسعه سطح زیر کشت قرار گرفتهاند.
کاهش بارندگیها شرایط خشکسالی را در اقلیم خراسان رضوی حادتر و سدها را خالی از آب کرده است.کلانشهر مشهد در تابستانی که گذشت هیچ بارشی را ثبت نکرد، روند بیبارشی حتی تا اواسط مهرماه جاری نیز ادامه داشته و تاکنون بارانی در این کلانشهر باریدن نگرفته است.
وضعیت منابع آب ایران نشان از وخامت اوضاع دارد به گونهای که در سال آبی جاری ۱۹ سد در آستان خشکی قرار گرفته و ۳ سد با آب صفر درصدی دست و پنجه نرم میکنند.
استاد پژوهشکده بینالمللی زلزله میگوید: از سال ۶۰ تاکنون مشکل نشت آب از اطراف مخزن سد پدیدار شد؛ بهنحویکه در سالهای با بارندگی معمول، حدود ۲۲۰ میلیون مترمکعب آب از چشمههای ۱۰ کیلومتری پاییندست سد خارج میشود و تنها ۱۷۰ میلیون مترمکعب آب باقیمانده ذخیرهشده در مخزن به سمت نیروگاه کلان و سد لتیان ارسال میشود.