نقش موثر مناطق آزاد مالزی در رشد اقتصادی این کشور

مالزی پس از استقلال خود تلاش‌های آگاهانه‌ای برای حرکت به سمت صنعتی شدن انجام داد و در سال 1957 تمرکز خود را بر تشویق صنایع جایگزین و واردات محصولات مصرفی و صنایع مبتنی بر منابع قرارداد و توانست موفقیت‌های اقتصادی زیادی کسب کند.

ساجده رحیمی، اقتصاد24 - مالزی با سواحل، جنگل‌های بارانی و فرهنگ مختلط که شامل مالایی، چینی، هندی و اروپایی است شناخته می‌شود علاوه بر آن نیز آسمان‌خراش‌هایی مانند برج دوقلو پتروناس نیز از شناسه‌های پایتخت این کشور یعنی کوالالامپور محسوب می‌شود.

این کشور زمانی بسیار به کالاهای اصلی خود مانند کائوچو و چوب در دهه پنجاه وابسته بود اما این کشور تلاش‌های آگاهانه‌ای برای حرکت به سمت صنعتی شدن انجام داد و پس از به دست آوردن استقلال خود در سال 1957 تمرکز خود را بر تشویق صنایع جایگزین و واردات محصولات مصرفی و صنایع مبتنی بر منابع قرارداد و توانست موفقیت های اقتصادی زیادی کسب کند. بااین‌وجود این کشور در اواخر دهه 1960 با مشکلات زیادی در خصوص بیکاری روبه‌رو بود و با ایجاد مناطق آزاد بخشی از این مشکلات را حل کرد و با تشویق شرکتهای خارجی برای سرمایه‌گذاری در این مناطق بخشی از بحران بیکاری را پشت سر گذاشت.

کارشناسان بر این عقیده‌اند که اقتصاد مالزی از فاکتورهای داخلی و خارجی تأثیر پذیرفته است. ازجمله تقویت دلار آمریکا، بهای جهانی نفت و فرآورده‌های نفتی، خروج سرمایه خارجی، بحران سیاسی، کاهش رشد اقتصادی چین و... موردنظر تحلیلگران است.

در قرن هفدهم، ذخایر فراوانی از قلع در چند ایالات مالایایی کشف شد و این امر موجب شد تا امپراتوری بریتانیا به‌عنوان حاکمانی بر مالایا چیره شود، درختان کائوچو و خرمای روغنی مالایی را برای مقاصد بازرگانی عرضه کند. بریتانیا در این زمان به‌جای استفاده از نیروی کار بومی ترجیح داد تا از نیروهای چینی و هندی برای کار در معادن و .. استفاده کند.

در دهه 1970 و پس از سال‌ها حرکت مالایا به‌سوی استقلال این کشور به تقلید از رویه چهار قدرت اقتصادی آسیا رو به صنعت و سازندگی آورد و با سرمایه‌گذاری ژاپن توانست در طول چند سال شاهد شکوفایی صنایع سنگین کشورش باشد و صادرات تبدیل به موتور اولیه رشد مالزی شد.پس‌ازآن بود که دولت بهروش‌هایی برای ریشه‌کنی فقر روی آورد و به همین منظور سیاست اقتصادی جدید(NEP) را در دستور کار قرارداد.

اما همچنان و علی‌رغم وضعیت نامناسب اقتصاد جهانی، روند رو به رشد اقتصاد مالزی تداوم‌یافته و به گفته صندوق بین‌المللی پول، تا پایان سال ۲۰۱۸ حجم تولید ناخالص داخلی مالزی در شرایط اسمی معادل ۳۵۳.۶ میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی سرانه معادل ۱۰ هزار و ۹۱۹ دلار عنوان‌شده است.

مناطق آزاد مالزی

کشور مالزی دارای هشت منطقه آزاد است و یکی از مهم‌ترین آن‌ها منطقه آزاد بایان لپاس محسوب می‌شود. این منطقه صنعتی با فناوری پیشرفته در جنوب شرقی جزیره پنانگ قرار دارد که در سال 1972 ایجاد شده است.

در میان این چالش‌هایی که پس از استقلال مالزی این کشور دچار آن شده بود، وزیر وقت آن زمان دکتر لیم چونگ یو با در دست گرفتن سرپرستی ایالت پنانگ توانست قدم بزرگی در توسعه اقتصادی این منطقه بردارد. با پیشنهاد ایجاد یک منطقه آزاد در این جزیره و باهدف جذب مستقیم سرمایه‌گذاری خارجی در صنایع صادرات گرا که می‌توانست ایجاد شغل کند، این کشور و بالأخص این منطقه توانست بحران بیکاری را پشت سر بگذارد.

پنانگ که امروز یکی از پرطرفدارترین و توریستی‌ترین شهرهای گردشگری مالزی محسوب می‌شود، بومیان شکارچی داشته که دسته‌جمعی زندگی می‌کرده‌اند و دارای قامتی کوتاه و سیه‌چرده بوده‌اند. حدود 5000 سال اولین انسان‌های مربوط به دوران نوسنگی می‌زیسته‌اند.

ساحل‌های شنی بکر ، معماری بسیار زیبا ، خوراکی‌های متنوع و جالب ، مکان‌های دیدنی متنوع و فرهنگ جالب مردم این جزیره، آن را در میان گردشگران محبوب کرده است و امروز آن را به نام مروارید شرق می‌شناسند. این جزیره توسط یک کانال کشتیرانی از ساحل غربی سرزمین اصلی مالزی جدا گشته و همانند یک بندر تجاری عمل می‌کند .

جزیره پنانگ به‌عنوان یک شهر بزرگ توسعه‌یافته و صنعتی در مالزی شناخته و شهرت یافته است و ازلحاظ اقتصادی نیز جایگاه خاص و مهمی برای این کشور دارد.

منطقه آزاد بایان لپاس(Bayan Lepas) قلب صنعتی جزیره پنانگ است و در حال حاضر میزبان بسیاری از شرکت‌های مختلف چندملیتی مانند بوش، اینتل، دل، موتورولا و .. است و علاوه بر گردشگری در صنعت و تجارت مشهور است. منطقه پنانگ سومین شاخص توسعه انسانی را در کشور مالزی بعد از ایالت سلانگور و قلمرو فدرال کوالالامپور به خود اختصاص داده است.

منطقه آزاد بایان لپاس اقدامی مؤثر برای عبور از رکود اقتصادی پنانگ در سال‌های 1969 تا 1990 داشت. در آن زمان حدود هزار هکتار از زمین مجاور فرودگاه بین‌المللی پنانگ را برای ساخت منطقه آزاد تجاری قراردادند و شرکت توسعه پنانگ (PDC) وظیفه ساخت منطقه شهری و صنعتی در این قسمت را به عهده گرفت.

در سال 1971 قانون مناطق آزاد تجاری توسط دولت فدرال مالزی برای جذب شرکت‌های چندملیتی به منطقه تصویب شد و مشوق‌های مالیاتی ویژه‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته شد و این شد نقطه آغازی برای پیشرفت این منطقه و تاثیر آن بر اقتصاد مالزی با اتکا بر صنعت و رشد سرمایه گذاری ها خارجی در این کشور.

فاز نخست این منطقه در سال 1972 افتتاح شد و پس‌ازآن به‌مرور گسترش یافت و فاز 4 آن به‌عنوان آخرین مرحله توسعه این منطقه آزاد تا دهه 1990 به پایان رسید.

منطقه آزاد تجاری بایان لپاس در جذب شرکت‌های چندملیتی موفق عمل کرد و ایجاد آن نقش مهمی در معکوس کردن بحران اقتصادی در پنانگ داشت. این منطقه همچنین توانست در صنعت الکترونیک موفق عمل کند و سرمایه‌گذاری شرکت‌های الکترونیکی را به خود اختصاص دهد.این صنعت که پیشرفت چشمگیری داشته در تولید محصولاتی همچون رایانه، لوازم جانبی، اپتیک و یا خدماتی همچون طراحی مدار و نمونه‌سازی اولیه شناخته‌شده است. شرکت‌های بزرگ چندملیتی شامل هیتاچی، سونی،موتورولا،بوش و .. توانستند تولید را به یکی از بخش‌های مهم اقتصادی پنانگ تبدیل کنند.

اقتصاد۲۴ پیشتر نقش مناطق آزاد در اقتصاد آلمان، چین، ترکیه و امارات، هند، سنگاپور، اسپانیا، کره جنوبی ، کاستاریکا ، یونان ، ایتالیا ، عمان ، نیجریه و مناطق ویژه اقتصادی روسیه را نیز بررسی کرده بود که گزارش آن را می‌توانید مطالعه کنید.