تاریخ انتشار: ۱۱:۰۵ - ۰۱ بهمن ۱۳۹۷
زیباکلام در گفت‌وگو با اقتصاد۲۴:

«آقازادگی» محصول اقتصاد دولتی است/ ظرف 200 سال گذشته یک اقتصاد دولتی موفق نمی‌توان پیدا کرد

در هفته‌های گذشته پدیده «آقازادگی» بیشتر از گذشته محل بحث و هشتگ در شبکه‌های اجتماعی شده است. اما علت ظهور و بروز چنین پدیده‌ای در اقتصاد کشور چیست؟
آقازادگی
اقتصاد24 – برخی آن را بهترین شغل دنیا می‌دانند و برخی دیگر، مقابلش ایستاده‌اند. «آقازادگی» حالا به یک پدیده قدیمی در اقتصاد ایران تبدیل شده که روز به روز بیشتر در ریشه‌های اقتصاد تنیده می‌شود. شاید شروع دوباره صحبت درباره آن را بتوان، مساله انتصاب داماد رئیس‌جمهور بدون سابقه اجرایی به معاونت وزارت صمت دانست. اما همراه شدن آن چه قبل و چه بعد از این انتصاب، سبب شد تا هشتگی هم به همین نام در توییتر رد و بدل شود. هرچند که حدود یک سال قبل، مساله «ژن خوب» هم بهانه‌ای برای پرداختن به این پدیده شده بود.

انتصاب داماد امام‌جمعه موقت تهران در سازمان برنامه و بودجه، برگزاری مراسم لاکچری عروسی برای فرزند سفیر سابق ایران در یک کشور، استفاده از رانت ویژه برای تحصیل در خارج از کشور از سوی فرزندان چندین مسئول کنونی و همه مواردی شبیه به این، پدیده آقازادگی را در این مدت شدت بخشیده است.

شروع از لواسان

با این حال، در هفته‌های گذشته «لواسان» مرکز توجه به این آقازاده‌ها بود. چه آن زمان که دوربین مخفی به سراغ داماد شمخانی رفت و چه زمانی که سگ دست یک کودک را در همانجا گاز گرفت و کار کودک را به بیمارستان کشاند و بعدتر گفته شد این سگ متعلق به یک آقازاده بود که بلافاصله توسط رئیس دادگستری لواسانات تکذیب شد.



مساله دوربین مخفی ویلاهای لواسان و ساخت و سازهای غیرقانونی آن، چیزی بود که پای یک نماینده مجلس و پدرش را هم به میان آورد. عنوان «ویلاسازی سیده فاطمه حسینی در لواسان» چیزی بود که سبب شد این نماینده اصلاح‌طلب در توییتر خود بنویسد: «در پی شایعه پراکنی و ادعای اخیر علیه اینجانب مبنی بر «ویلای غیرقانونی در لواسان»، حق پیگیری قضایی را برای خود محفوظ دانسته و در راستای شفافیت، به دستگاه قضا شکایت می‌کنم. زندگی و فعالیت‌های اینجانب همواره شفاف بوده و حال وقت آن رسیده که مدعیان، اسناد ادعاهای خویش را در راستای شفافیت، به دادگاه ارائه کنند.» هرچند که چند روز بعد شهرداری لواسان این مسئله را تایید کرد.



کمی بعد بود که سید مهدی صدرالساداتی روحانی عدالتخواه در پست اینستاگرامی خود نوشت: «این ملکی که دورش را استتار کردند تا طبقات را اضافه کنند، متعلق است به هادی میرمحمدعلی و برادرش هانی میرمحمدعلی که اتفاقا همسر فاطمه حسینی است و شریک دیگر خود فاطمه حسینی که نماینده مجلس است. خانم حسینی به لواسان سر می‌زنند و پست می‌گذارند که در حال حل مشکلات کشاورزی لواسان هستند، درست در همان روزهایی که خود ایشان و همسرشان و شرکا روی زمین‌های تغییر کاربری داده شده کشاورزی و باغات و با تخلف بر افزودن تعداد طبقات مجاز و با بیرون کردن ماموران شهرداری ناظر، در حال ویلاسازی در لواسان بوده‌اند.»



همه اینها در نهایت سبب واکنش امام جمعه لواسان شد. او عنوان کرد که «اگر مسئولان قدرت رسیدگی به تخلفات برخی افراد در لواسان را ندارند، بگویند». حتی کمی بعد هم گفته شد که در یک برنامه تلویزیونی، دست به افشاگری درباره صاحبان قدرت و ساخت و سازهای غیرقانونی لواسان زد.

 



 

کلید اول: ساختار اقتصاد دولتی

اما سوالی که در این میان مطرح است، چگونگی بروز و ظهور پدیده‌ای به نام «آقازادگی» است. چه سیستمی در اقتصاد ایران پیاده شده که در نهایت به بروز این پدیده‌ها منجر شده است؟ صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران علت آن را علاوه بر عوامل فرعی، مساله اقتصاد دولتی در ایران می‌داند. او به اقتصاد24 می‌گوید: «دلیل اصلی این مساله که زیربنایی‌تر است، ساختار اقتصاد دولتی در ایران است. اقتصاد ایران یک اقتصاد ناکارآمد و دولتی است که قبل از انقلاب و قبل‌تر از آن هم دولتی بوده است، یعنی اساسا از زمانی که مدرنیته در ایران به وجود آمد و از زمان رضا شاه - با ایجاد سلسله پهلوی- اقتصاد ایران یک اقتصاد دولتی بوده است. با کمال تاسف باید گفت که بعد از انقلاب با مصادره‌هایی که صورت گرفت، دولتی‌تر هم شده است.»

این استاد دانشگاه در عین حال به یک علت دیگر بروز پدیده آقازادگی هم اشاره می‌کند: «از گذشته تاکنون با «اقتصاد ناکارآمد دولتی ایران» مواجه بوده‌ایم، بنابراین چنین اقتصادی سبب شده تا یکی از تولیدات این اتفاق‌ها، پدیده آقازادگی باشد.»

هیچ اقتصاد دولتی موفق نبوده است


به گفته زیباکلام، افزایش نابرابری و بی‌عدالتی از جمله تبعات اقتصاد دولتی در ایران است. اگر ضریب جینی را اندازه‌گیری کنیم، قطعا نشان می‌دهد که وضعیت کشور از نظر عدالت، مطلوب نیست و شکاف و فاصله طبقاتی، امروز بیش از هر زمان دیگری خود را نشان داده که این هم باز خودش نتیجه اقتصاد دولتی است.

زیباکلام عنوان می‌کند: «مادامی که اقتصاد ایران دولتی باقی بماند این وضعیت ادامه پیدا می‌کند و مفاسد بیشتر می‌شود، همچنان که به نسبت 20 سال گذشته مفاسد اقتصادی و پدیده آقازادگی در ایران به مراتب بیش از گذشته خود را نشان داده است.»

این استاد دانشگاه ریشه پدیده آقازادگی را بی‌عدالتی و نابرابری در ایران می‌داند که نسبت به گذشته افزایش داشته است. او معتقد است که اینها همه کارکردها و آسیب‌هایی است که اقتصاد دولتی چه بخواهیم چه نخواهیم، با خود به همراه می‌آورد.



زیباکلام عنوان می‌کند: «به عنوان سخن تکمیلی باید بگویم که ظرف 200 سالی که از پیدایش اقتصاد مدرن سرمایه‌داری می‌گذرد - ظرف دو قرنی که از گفته‌های آدام اسمیت می‌گذرد- یک اقتصاد دولتی موفق در این مدت نمی‌توان پیدا کرد. اقتصاد دولتی نه در چین موفق بود نه در کوبا و نه در هیچ یک از کشورهای اروپای شرقی و یا عراق یا سوریه. کشور ما نیز یک تابلوی بزرگ است که ناکارآمدی اقتصاد دولتی را به نمایش می‌گذارد.»

به اعتقاد زیباکلام، اصلاح سیستمی که آقازاده‌ها در آن بیشتر شده‌اند، نیازمند اصلاح سیستم اقتصاد دولتی در ایران است، چرا که تا زمانی که ساختارها اصلاح نشود، عملا پدیده آقازادگی محصول طبیعی اقتصاد خواهد بود.
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت ساعت اپل، سامسونگ و شیائومی امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه پارسیان امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع زعفران + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت دلار و یورو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی یک کارشناس از قیمت مسکن تا پایان خرداد

پیش بینی قیمت طلا و سکه ۹ فروردین ۱۴۰۳

سیزده بدر امسال بارانی است؟

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

کنایه معنادار عباس عبدی به زاکانی

این ربات از زیر دریا خبر می‌دهد

استراتژی معاملاتی موفق برای انتخاب سهام

فیلم/ رفتار جالب فراستی علیه مجری

فروردین، ماهی صعودی برای بورس

درخواست سپاهانی‌ها از فدراسیون

رشیدی کوچی: قالیباف بازنده بزرگ مجلس بعدی

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

خبر خوش برای زنان هوادار تراکتور

مسافران نوروزی در بازار مشهد

قیمت این خودرو در بازار ترکید

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان و اوقات شرعی

مسجد جمکران ۱۰۷۲ ساله شد

واکنش دکتر هاشمی به خودکشی پرستو بخشی

دیدار زیاد نخاله با آیت‌الله خامنه‌ای

خبر خوش برای استقلالی‌ها

ورود گردشگران به میانکاله در روز طبیعت ممنوع شد

کیمیا علیزاده عضو تیم ملی بلغارستان شد

فیلم/ روبوسی نخست وزیر لبنان با یک زن دیگر به جای نخست‌وزیر ایتالیا!

پول افغانستان از دلار سودآورتر شد

ورود گردشگران به کویر مرنجاب و سیازگه ممنوع شد

حداکثر حقوق مدیران دولتی اعلام شد

بایدن از ترامپ پیشی گرفت

افزایش ساعت خدمات دهی مترو از فردا

فیلم/ تصاویری زیبا از دریاچه پرآب ارومیه

اینفوگرافی/ بهترین گلزنان تاریخ تیم ملی

بهروز محبی: قیمت واقعی دلار از نرخ نیمایی هم پایین‌تر است

خواص سقز که نمی‌دانستید

ماجرای رأی لحظه آخری احمدی‌نژاد بعد از عمل جراحی پلک

تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختیست

عکس/ جواد عزتی در پشت‌صحنه زخم کاری ۳

خبر فوری شورای نگهبان درباره لایحه عفاف و حجاب

مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

آخرین آمار شمار کشته‌های تصادفات نوروزی

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

نرخ جریمه‌های رانندگی ۵ برابر می‌شود

دیدار اسماعیل هنیه با محمدباقر قالیباف

قیمت محصولات ایران‌خودرو پنج‌شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

اینفوگرافی/ کدام آقازاده‌ها تا امروز محاکمه شده‌اند؟

پسر آیت‌الله علم‌الهدی: ارتباطی با هولدینگ گردشگری ندارم

آغاز فروش بلیت قطارهای نیمه دوم فروردین

آخرین وضعیت جاده‌های کشور

فیلم/ ریزش سنگ در محور سیاه بیشه جاده چالوس

فیلم/ رپ خواندن حمید صفت در سریال اژدهای هفت سر

عکس خانوادگی مهلقا باقری برای نوروز

فیلم/ تصاویری باور نکردنی از رسول خادم

فیلم/ واکنش جالب سحر دولت‌شاهی به شنیدن واژه خیانت

هشدار به مردم درباره آگهی‌های جعلی فروش مسکن

مرعشی: اگر قرار بود رئیسی و قالیباف رئیس دو قوه شوند، چرا آن‌ها را جابه‌جا گذاشتید؟