تاریخ انتشار: ۱۳:۲۲ - ۰۹ آذر ۱۳۹۹
در گفتگوی اقتصاد۲۴ با مرتضی عزتی تشریح شد؛

چرا اقتصاد ایران پنجمین اقتصاد بسته جهان است؟/ نفوذی‌هایی که اجازه آزادی در اقتصاد را نمی‌دهند

یک استاد دانشگاه می‌گوید: عزم برای آزادسازی اقتصاد در ایران وجود دارد، اما بخش عمده‌ای از مانع‌تراشی به نظر می‌رسد از سوی نفوذی‌هایی است که قصد تخریب اقتصاد کشور را دارند، البته بخشی از این افراد از روی ناآگاهی با آزادی اقتصاد مشکل دارند.

اقتصاد بسته جهان

اقتصاد۲۴  - موسسه تحقیقاتی فریزر در جدیدترین گزارش خود به بررسی کاهش آزادی اقتصادی ۱۶۲ کشور جهان طی سال ۲۰۱۸ پرداخته است.

بر اساس این گزارش که برپایه آمار سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷) تهیه شده است، ایران از نظر آزادی اقتصادی، نمره ۴.۸۰ را کسب کرده و جایگاه ۱۵۸ را به خود اختصاص داده است و در محدوده قرمز قرار دارد.

در واقع ایران پنجمین اقتصاد بسته در جهان است و این به معنای آن است که انحصار در اقتصاد مانع از فعالیت کسب و کار‌ها و سرمایه گذاری در اقتصاد می‌شود. هرچند تحریم‌ها همواره به عنوان علت العلل بسیاری از مشکلات اقتصادی است، اما باید در نظر داشت حتی در زمان‌هایی که فشار تحریم‌ها کمتر بوده است اقتصاد ایران از آزادی لازم برخوردار نبوده است.

فارغ از اینکه اقتصاد ایران از نداشتن یک شیوه مشخص اقتصادی چه آزاد و یا چه نهادگرا رنج می‌برد، اما همواره بوروکراسی و قوانین دست و پاگیر مانع از پا گرفتن فعالیت‌های اقتصادی می‌شود. در این بین، اما بزرگ شدن اقتصاد دولتی و حاکمیتی قدرت رقابت را از اقتصاد سلب کرده است که در این بین تلاش‌ها برای واگذاری اقتصاد به بخش خصوصی همواره در دولت‌ها با شکست روبرو شده است.

حال سوال اینجاست که علیرغم تجربه راه غلط اقتصاد انحصاری چرا هیچ کنش مثبتی برای میدان داری اقتصاد مردمی یا به تعبیری اقتصاد غیر دولتی و غیر رانتی صورت نمی‌گیرد. به نظر می‌رسد حتی مجلس یازدهم نیز علیرغم شعار‌های اقتصادی‌ای که در ابتدای روی کار آمدن داشت نه تنها هیچ اقدامی برای زدودن قوانین اضافه از دست و پای اقتصاد نکرده است که با ارائه طرح‌های شکست خورده و پوپولیستی مانند پرداخت یارانه تنها به بدتر شدن شرایط اقتصادی دامن خواهد زد.

مرتضی عزتی

چرا اقتصاد ایران بسته است

مرتضی عزتی، اقتصاددان و استاد دانشگاه شهید بهشتی در این زمینه به اقتصاد۲۴ می‌گوید: یک عامل بسته‌تر شدن اقتصاد به تحریم بازمی‌گردد. ارتباط با کشور‌های خارجی کمتر شده و از آن سو برای جبران درآمد‌های نفتی، واردات برخی کالا‌ها ممنوع شده است. در سوی دیگر تخصیص ارز کاهش یافته است و همین موضوع سبب کاهش زیر شاخص‌های باز بودن اقتصاد می‌شود.

وی تصریح می‌کند: اما آزادی اقتصادی مقوله دیگری است که بسته بودن اقتصاد و تحریم‌ها نیز می‌تواند در آن موثر باشد. در واقع تحریم‌ها به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها دامن زده، اما این معضل از قبل نیز در اقتصاد وجود داشته است.

این استاد دانشگاه خاطرنشان می‌کند: اصل پایین بودن شاخص آزادی اقتصادی به دلیل محدودیت‌هایی است که همواره برای فعالیت اقتصادی وجود داشته و دارد. این محدودیت‌ها برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی وجود دارد. موانع و افرادی در سیستم وجود دارند که همواره جلوی پای سرمایه گذاری سنگ اندازی می‌کنند.

عزتی با بیان اینکه عده‌ای تمایل ندارند افرادی صاحب سرمایه باشند و در اقتصاد فعالیت کنند، می‌افزاید: خصوصی سازی طی این سال‌ها همواره با مانع تراشی روبرو بوده است و هر کسی نمی‌تواند به راحتی وارد فعالیت‌های اقتصادی شود.
 
وی تصریح می‌کند: رانت، نفوذ و رقبای قدرتمند اجازه ورود سرمایه گذار به فعالیت اقتصادی را نمی‌دهد. نمونه آن صنعت خودروسازی است که اجازه ورود سرمایه گذار خارجی به این حوزه داده نمی‌شود، چرا که یا عده‌ای رانت خودرو‌های دخلی را می‌برند و یا عده‌ای دچار کج فهمی در خصوص سرمایه گذاری خارجی هستند.

نفوذی‌هایی که قصد تخریب اقتصاد کشور را دارند

عزتی معتقد است عده‌ای نفوذی هم در اقتصاد وجود دارند که به طور عامدانه قصد تخریبگری در اقتصاد را دارند. وی می‌گوید: این‌ها مجموعه عواملی است که باعث کاهش شاخص آزادی اقتصادی می‌شود. در زمان تحریم نیز این افراد دور بیشتری برای محدود کردن فضای اقتصادی گرفته‌اند.
 
این استاد دانشگاه تاکید می‌کند: علیرغم آنکه همه دلسوزان نظام می‌دانند که هر نوع سرمایه گذاری اقتصادی برای کشور مفید است، اما عده‌ای مانع می‌شوند و حتی مقرراتی را تصویب می‌کنند تا کسی نتواند فعالیت اقتصادی انجام دهد.

عزتی می‌گوید: موانع مالکیت خارجی در کشور زیاد است. چرا نباید یک سرمایه گذار خارجی صدردرصد مالکیت سرمایه‌گذاری را در اختیار داشته باشد و یا چرا سرمایه گذاران داخلی برای سرمایه گذاری موانع زیادی دارند؟ در داخل اگر کسی سرمایه بزرگ داشته باشد و بخواهد سرمایه گذاری کند انواع محدودیت‌ها را برای آن قائل می‌شوند.

وی ادامه می‌دهد: این‌ها مسائلی است که شاخص آزادی را پایین می‌آورد و در اقتصاد نابسامانی ایجاد می‌کند. عزم برای آزادسازی اقتصاد وجود دارد، اما به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از مانع تراشیها  از سوی نفوذی‌هایی است که قصد تخریب اقتصاد کشور را دارند. البته بخشی از این افراد از روی نا آگاهی با آزادی اقتصاد مشکل دارند. در این بین عده‌ای هم فقط بنای مخالفت دارند بدون آنکه بدانند مخالفت با اقتصاد باز چه تبعاتی دارد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه همه دنیا شیوه باز اقتصادی را تجربه کرده و به نتیجه رسیده است، می‌افزاید: در کشور ما نیز هم پیش و هم پس از انقلاب هرگاه شاخص‌های باز بودن اقتصاد بالا بوده رشد اقتصادی نیز حاصل شده است. این تجربه ثابت شده کسانی که مخالفت می‌کنند یا ناآگاه هستند و یا مغرض که منافعشان در مخالفت با اقتصاد باز است و قصد تخریب اقتصاد کشور را دارند.
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

بیم و امید سهامداران بورس

پیش بینی بورس امروز شنبه ۳ آذر ۱۴۰۳

عکس/استوری احساسی نانسی عجرم با پرچم لبنان

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

صفحه اول روزنامه‌های ورزشی امروز

صفحه اول روزنامه‌های اقتصادی امروز

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

نظر سید احمد خمینی درباره سید محمد خاتمی

بهترین دلیل برای نوشیدن آب کافی در طول روز

پدر علم اقتصاد ایران کیست؟

این ویتامین سبب کاهش کلسترول می‌شود

۸ عادت میلیاردرهای موفق جهان کدامند؟/ این عادت‌ها می‌تواند به موفقیت‌تان کمک کنند

واکنش دولت به توهین یک فرماندار به خبرنگاران

عکس/ استوری مدافع استقلال برای قلعه نویی

ادعای جدید چهره نزدیک به سعید جلیلی درباره فیلترینگ

پوتین: به آزمایش موشک‌های بالستیک مافوق صوت ادامه خواهیم داد

زاینده‌رود از امشب بازگشایی می شود

روسیه: قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام، هدیه بایدن به ترامپ است

انتقام قتل برادر در هلیلان

پرونده بازگشت عادل فردوسی‌پور به صدا و سیما بسته شد

وضعیت آب و هوای تهران طی روز‌های آینده

تخلیه برخی مدارس اصفهان به‌دلیل فرونشست

عکس/اولین واکنش به دیدار پزشکیان با مولوی عبدالحمید

آیت‌الله سید علی سیستانی کیست؟

افزایش تولید هیچ ارتباطی به حوزه وکالت ندارد/ قانون تسهیل باید از مسیر قانونی خود اصلاح شود

قانون تسهیل لطمات جبران‌ناپذیری بر پیکره نهاد وکالت زد/ حرفه وکالت را باید به جایگاه اصلی خود رساند

عکس/آقای ‎عراقچی، قرار نیست مملکت را نجات بدهید؟

پیش بینی قیمت سکه و طلا فردا ۳ آ‌ذر ۱۴۰۳/ دو شوک جدید به بازار طلا

پیش بینی بورس فردا شنبه ۳ آذر ۱۴۰۳

ماسکرانو سرمربی مسی شد

قتل هولناک در پارک قیطریه تهران

کنایه محسن رضایی به اروپایی‌ها بعد از صدور قطعنامه علیه ایران

سید محمود علوی دستیار ویژه رییس‌جمهور کیست؟

ورثه منتظر واریزی سود سهام عدالت باشند

این نقطه آلوده‌ترین جای ایران شد

پیش بینی قیمت دلار فردا ۳ آذر ۱۴۰۳/ سیگنال جدید برای دلار؛ تتر صعودی شد

معنای قطعنامه جدید آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای چیست؟

وزیر خارجه عراق: تهدید‌های آشکاری از سوی رژیم صهیونیستی علیه عراق وجود دارد

اجرای همسان سازیِ ۴۰ درصدی برای همه بازنشستگان از آذرماه

توییت مهم پزشکیان بعد از سفر به سیستان و بلوچستان

پایان زودهنگام رویای بیرانوند و رفقا در تبریز

حمله موشکی حزب‌الله به پایگاه حیفا

ذاکر: افزایش قیمت بنزین سوپر شاید مقدمه‌ای بر بالا رفتن نرخ بنزین باشد

امام جمعه قم: حرمت قم نسبت به شهرهای دیگر چند برابر است

علم الهدی بالاخره پس از ۳ سال دولت رئیسی نگران گرانی ها شد

عکس/ عملکرد پرسپولیس و استقلال در ۱۰ دوره اخیر جام حذفی

مشخصات هواپیمای هشدار زودهنگام A-۵۰

مسعود جمعه مهاجم کنیایی و جدید استقلال کیست؟

لطفعلی خان زند کیست و چگونه به سلطنت رسید؟

کریمخان زند کیست و دوران سلطنتش چگونه گذشت؟