چرا نفت در دنیا جایگزین ندارد؟/ بازار انرژی‌های نو کم‌خریدار است

اقتصاد۲۴ - برخی کارشناسان بر این باورند با سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر به راحتی می‌توان این انرژی‌ها را جایگزین نفت کرد و همچنین به‌دلیل سطح بالای فناوری این انرژی‌ها می‌توان از طریق سرمایه‌گذاری در این حوزه فرصت‌های اشتغال جدیدی را برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کشور ایجاد کرد.

در حال حاضر همچنان بخش عمده نیاز انرژی جهانی از طریق سوخت‌های فسیلی مانند نفت و زغال سنگ تأمین می‌شود؛ اما برخی دولت‌ها روند توسعه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به انرژی‌های فسیلی را آغاز کرده‌اند.

شاید انرژی‌های فسیلی یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا و افزایش تولید کربن در هوا باشند، اما همچنان به عنوان انرژی ارزان و قابل دسترس به طور مستقیم نیاز مصرف کنندگان بخشی از انرژی در جهان را تأمین می‌کند.

در زمان حاضر شرکت‌های بزرگ تأمین کننده انرژی جهان که عمدتا در زمینه تولید انرژی از سوخت‌های فسیلی فعال هستند، چندان نتوانسته‌اند خود را با شرایط جدید همراه کنند. بسیاری از کارشناسان معتقدند در حال حاضر زمان اوج مصرف سوخت‌های فسیلی در جهان فرارسیده و این موضوع به توسعه صنایع مختلف برمی گردد.

هرچند کارشناسان بازار انرژی جهانی معتقدند استفاده از انرژی‌های بادی و خورشیدی در آینده نزدیک بازار‌های انرژی را به طور جدی متحول خواهد کرد اما بر پایداری انرژی‌های فسیلی نیز تأکید دارند چراکه این نوع انرژی‌ها همچنان جایگاه خود را در مصارف خانگی و صنعتی حفظ کرده است.

مصرف نفت همچنان پیشتاز در صنایع مختلف

در همین رابطه محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک در گفتگو با اقتصاد۲۴ با اشاره به افت و خیز‌های قیمت نفت در بازار‌های جهانی گفت: قیمت نفت همواره تحت تأثیر عوامل مختلف بوده است و با توجه به شرایطی مانند جنگ، بیماری، رکود اقتصادی و... نرخ این محصول نیز متغیر می‌شود.

مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت گفت: اینکه انرژی‌های جدید در حال ظهور هستند و هر کدام از این انرژی‌های نو جایگاهی را در بخش‌های مختلف مصرفی به دست آورده‌اند در مقطع امروز و دیروز اتفاق نیفتاده است و بحث کوتاه مدت نیست.

بیشتر بخوانید: تولید برق از انرژی خورشیدی و بادی در ایران زیر ۱ درصد است!/ دردسر‌های دولت برای سرمایه‌گذاران

وی تصریح کرد: مدتهاست دنیا به دنبال انرژی‌های جدید است و حدود ۵ دهه از ورود انرژی‌های تجدیدپذیر به سبد انرژی کشور‌های جهان می‌گذرد، اما هیچ گاه نتوانسته جایگزین مناسبی برای نفت باشد.

این کارشناس حوزه بین الملل نفت ادامه داد: کشور‌های مصرف کننده و قطعاً کشور‌های صنعتی تمایل به کاهش مصرف انرژی‌های فسیلی به ویژه نفت دارند و به دنبال انرژی‌های جایگزین هستند، اما نکته‌ای که بیش از هر مورد دیگری به آن توجه می‌شود، اقتصادی بودن نفت است.

خطیبی ادامه داد: بسیاری از این انرژی‌های جایگزین گران تمام می‌شود و دولت‌ها یارانه‌های سنگینی به این انرژی‌ها می‌دهند، چون در مقایسه با نفت اقتصاد بسیار گرانی دارند.

مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت گفت: حالا با توجه به مصرف این نوع انرژی‌ها یا مصرف کننده باید هزینه اضافی آن را بپردازد یا تولید کننده در پایان به محصول تولیدی خود هزینه انرژی را اضافه می‌کند که در نهایت باز هم برای مصرف کننده گران تمام می‌شود.

گرانی انرژی‌های نو

وی یادآور شد: برقی که از نفت یا زغال سنگ و یا سایر انرژی‌های دیگر به دست می‌آید هرکدام قیمت‌های متفاوت خود را دارد، اما نکته‌ای که حائز اهمیت است این است که مصرف کننده با داشتن فهرست‌های مختلف از قیمت‌ها قدرت انتخاب دارد.

این کارشناس حوزه بین الملل نفت ادامه داد: انرژی‌های جایگزین می‌توانند جایگزین شوند که از قیمت نفت پایین‌تر باشند که مصرف کننده آن‌ها را به نفت و سایر انرژی‌های فسیلی ترجیح دهد.

نماینده سابق ایران در اوپک می‌گوید: امروز قیمت انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان انرژ‌ی های جایگزین گران‌تر از نفت است، دولت‌ها یارانه‌ می‌دهند، اما این نوع حمایت هم تا حدی قابل اجراست بنابراین تا زمانی که انرژی‌های جایگزین اقتصادی نشده و هزینه‌های آن‌ها کمتر از نفت نشده است شانس جایگزینی این نوع انرژی‌ها تا حدی است که دولت‌ها به آن یارانه می‌دهند.

خطیبی گفت: اگر همین حمایت دولت‌ها به انرژی‌های نو قطع شود قطعاً انرژی های جایگزین از چرخه تولید حذف خواهند شد این بدان معنی است که این انرژی‌ها بسیار گران تمام می‌شود و هیچ گاه نمی‌توانند جایگزینی برای نفت و گاز ارزان باشند.

وی تصریح کرد: تنها انرژی می‌تواند حرف اول و آخر را بزند که هم ارزان و هم قابل دسترس باشد و می‌تواند مورد استقبال مصرف کننده قرار بگیرد.

نماینده سابق ایران در اوپک ادامه داد: هزینه گران انرژی‌های نو اجازه افزایش را به مصرف کننده نمی‌دهد چراکه طی این ۵ دهه فعالیت انرژی‌های تجدیدپذیر نشان داده که تنها با حمایت و سوبسید دولت‌ها توانسته اند فعال باشند هرچند بیشتر کشور‌های صنعتی به دنبال راهی برای جایگزینی نفت بوده اند، اما هنوز این موضوع به دلیل گرانی نتوانسته به قطعیت برسد.

خطیبی تأکید کرد: آینده این جایگزین‌ها بستگی به هزینه‌های تولید، کاهش هزینه‌ها و ترجیح مصرف کنندگان دارد، این نوع انرژی‌ها تاکنون جایگزین شده است هرچند حجم آن ناچیز بوده است.