ویروس تازه، هم سارس است هم کرونا!

اقتصاد ۲۴-گونه جدیدی از سارس‌کووید‌۲ که اولین بار در افریقای جنوبی گزارش شد، هشدار‌هایی را برای مقامات بهداشت جهانی به صدا درآورده است. هشدار‌هایی که به محدودیت‌های جدید سفر انجامیده و در عین حال وحشت‌های جدیدی را برانگیخته است از اینکه گونه جدید نسبت به انواع واکسن‌های موجود از خودش مقاومت نشان بدهد.
محققان در افریقای جنوبی، با انجام تحلیل‌های ژنتیکی بر روی ویروس کووید‌۱۹، گونه جدیدی (B.۱.۱.۵۲۹) را کشف کرده‌اند؛ و آن‌طور که وزیر بهداشت این کشور در ۲۵ نوامبر اعلام کرد، مواردی از ابتلا به این گونه جدید در افریقای جنوبی، بوتسوانا، و نیز یکی از مسافرینی که از افریقای جنوبی به هنگ‌کنگ سفر کرده بود، یافت شده است.
روز بعد از آن، مقامات بهداشت بلژیک نیز اولین مورد ابتلا به نوع جدید را در اروپا گزارش کردند. در همان روز، سازمان بهداشت جهانی «B.۱.۱.۵۲۹» را به عنوان یک گونه نگران‌کننده معرفی کرد و آن را به فهرستِ رو به درازای این گونه از ویروس اضافه کرد؛ و برچسب Omicron را به آن الصاق نمود.

بیشتر بخوانید: حاشیه‌های نامگذاری سویه جدید ویروس کرونا؛ از انتقاد پسر ترامپ تا واکنش تد کروز

به موازات آن پرزیدنت بایدن، محدودیت‌های سفر از کشور‌های افریقای جنوبی به امریکا و بالعکس را به عنوان «اقدامی پیش‌گیرانه» اعلام کرد.

دکتر آنتونی فائوچی، مشاور ارشد پزشکی کووید‌۱۹ در کاخ سفید و نیز مدیر مؤسسه ملی بیماری‌های آلرژیک و عفونی، به سی‌ان‌ان اعلام کرد که محققان امریکا به همراهی همکاران افریقای جنوبی‌شان به دنبال‌اند که «از مراوده‌ی دانشمندان و محققان با یکدیگر دریابند که دقیقاً چه اتفاقی دارد می‌افتد.»

این گونه‌ی جدید از چه رو نگران‌کننده است؟

عاملی که نوع جدید را به طور ویژه‌ای نگران‌کننده کرده تعداد جهش‌های آن است (که تا ۳۰ مورد گزارش شده‌اند) که دانشمندان افریقای جنوبی در پروتئین اسپایک، که هدف اصلی و حالِ حاضر برای واکسن‌ها و درمان‌های داروییِ موجود است، گزارش کرده‌اند.
همین تغییرات باعث شده‌اند که پروتئین آنقدری با گونه‌ اصلی تفاوت داشته باشد که دانشمندان را نگران کند مبادا واکسن‌های موجود از پسِ محافظت در مقابل این یکی بر‌نیایند. محققان حالا می‌خواهند بفهمند که گونه جدید چه میزان قدرت انتشار دارد و آیا واقعاً می‌تواند در برابر واکسن مقاومت کند یا خیر.

بیشتر بخوانید: تاخت و تاز اومیکرون، سویه جدید کرونا

محققان تا به حال حرف‌شان این بوده است که واکسن‌های موجود همچنان در برابر گونه‌های شدید بیماری یارای مقاومت دارند و قادرند میزان بستری شدن در بیمارستان و مرگ‌و‌میر ناشی از کووید‌۱۹ را در مناطقی که پوشش واکسیناسیون بالا بوده است، کم کنند.
موضوع این است که شمار زیادی در سراسر دنیا هنوز واکسینه نشده‌اند؛ حالا یا دسترسی نداشته‌اند و یا برای واکسیناسیون مرددند؛ و این عاملی است که به جریان ثابت عفونت‌های جدید کمک می‌کند و فرصت‌های تازه‌ای نیز برای جهش یافتن به ویروس ارائه می‌دهد. کارشناسان هم دیگر نسبت به گونه‌های جدید و احتمال مقاومت‌شان در برابر واکسن احتیاط بیشتری به خرج می‌دهند.

عکس‌العمل جهان به چه نحوی‌ست؟

تا وقتی محققان در مورد این گونه جدید اطلاعاتی کسب نکنند، هیچ شانسی برای مقامات بهداشتی و رهبران سیاسی وجود نخواهد داشت؛ چون جهان دارد خود را برای فصل شلوغ سفر‌ها نیز آماده می‌کند. بریتانیا بلافاصله پس از انتشار اخبار مربوط به ویروس جدید پرواز‌های شش کشور افریقایی_‌افریقای جنوبی، نامیبیا، لسوتو، بوتسوانا، اسواتینی و زیمبابوه را ممنوع و برای مسافرینی هم که از این کشور‌ها وارد بریتانیا می‌شوند، ده روز قرنطینه اجباری وضع کرد. ساجد جاوید، وزیر بهداشت بریتانیا گفت که گونه جدید «یک نگرانی بزرگ بین‌المللی» است.

مقامات بهداشتی بلژیک گفتند که موردی از این گونه جدید در مسافری که واکسینه نشده و از خارج کشور برگشته بود، در کشورشان ظاهر شده است. اورسولا فون در لیدن، رئیس کمیسیون اروپا در بیانیه‌ای گفت که پرواز‌ها از کشور‌های افریقای جنوبی «تا زمانی که درک روشنی از خطرات ناشی از این گونه جدید حاصل نشده است» باید متوقف شوند. در این منطقه، طی هفته‌های اخیر تعداد موارد ابتلا به دلیل نرخ پایین واکسیناسیون و نیز تراکم بالای افراد در مناطق عمومی افزایش داشته است.

بیشتر بخوانید: اولین مورد ابتلای مشکوک به اومیکرون، گونه جهش‌یافته کرونا در آلمان شناسایی شد

در ایالات‌متحده، از جمله اولین اولویت‌های محققان، دریافت جزئیات بیشتر است در مورد ویژگی‌های مولکولی ویروس که به آن‌ها امکان می‌دهد آزمایشاتی برای آغاز جستجوی نوع ویروس در کشور به انجام برسانند. همین‌طور که تصمیم دارند واریانت جدید را در آزمایشگاه روی آنتی‌بادی‌های تولید شده در افراد واکسینه‌شده یا آن‌هایی که از کووید‌۱۹ بهبود یافته‌اند به چالش بکشند تا معلوم شود آیا این آنتی‌بادی‌ها همچنان به خنثی کردن ویروس جدید ادامه خواهند داد یا خیر.

پیش از این نتایج، دانشمندان در حال بررسی واکسنی هستند که به طور خاص بتواند واریانت جدید ویروس را هدف قرار دهد. واکسن‌های فایزر‌_‌بیو‌ان‌تک و مدرنا بر فناوری mRNA متکی هستند و به اندازه‌ای انعطاف‌پذیرند که در یک بازه زمانی شش هفته‌ای، به دانشمندان اجازه ساخت واکسنی جدید را با امضای ژنتیکی نوع تازه خواهند داد؛ و با این وصف قاعدتاً تا چند ماه آینده، آزمایش واکسن جدید هم آغاز خواهد شد.

تایم / فراز