نیم نگاهی به سلاح‌های جنگ اوکراین

اقتصاد۲۴- حمله سراسری روسیه به اوکراین به سرعت به بزرگترین درگیری نظامی اروپا از زمان جنگ جهانی دوم بدین سو تبدیل شده است. ارتش روسیه با استفاده از مجموعه‌ای از فناوری‌های تسلیحاتی، مناطق وسیعی را در اوکراین با حملات هوایی درهم کوبیده و بمباران‌های موشکی و توپخانه‌ای وسیعی را انجام داده که تلفات زیادی را نیز در پی داشته است.
در نقطه آغازین جنگ، ارتش روسیه به لحاظ قدرت آتش و شمار نیرو‌ها از اوکراین سرتر بود. با این حال از زمانی که غرب به طور جدی شروع به ارائه تسلیحات جدید به اوکراینی‌ها کرده وضعیت اندکی متفاوت شده است؛ هرچند تنها زمان مشخص خواهد کرد که این کمک‌های تسلیحاتی چه تفاوتی ایجاد خواهد کرد.
در اینجا نگاهی می‌اندازیم به برخی از مهم‌ترین سلاح‌هایی که تا کنون در این درگیری به کار گرفته شده‌اند.

موشک‌های کروز دوربرد «کالیبر»

ارتش روسیه از موشک‌های کروز کالیبر برای هدف قرار دادن تأسیسات در اوکراین استفاده کرده است. این موشک‌ها می‌توانند در حملات ضدکشتی، ضدزیردریایی، زمین به زمین و هوا به زمین به کار روند.
کالیبر با سر جنگی ۴۵۰ کیلوگرمی یک سلاح دقیق به حساب می‌آید، اما تأسیسات نظامی اوکراین و ساختمان‌های دولتی که ظاهراً توسط این موشک‌ها در دو شهر کی‌یف و خارکیف هدف قرار گرفته‌اند نزدیک به مناطق مسکونی واقع شده‌اند که این امر منجر به تلفات غیرنظامی شده است.

موشک بالستیک اسکندر

ارتش روسیه برای هدف قرار دادن اهداف کلیدی از موشک‌های اسکندر نیز استفاده کرده است که بردی تا ۵۰۰ کیلومتر دارند و کلاهک بسیار قوی‌تری (تا ۷۰۰ کیلوگرم) را حمل می‌کنند.
شماری از این موشک‌های کوتاه‌برد، که می‌توانند ساختمان‌های بزرگ و برخی از تأسیسات مستحکم را نابود کنند، از خاک کشور متحد روسیه یعنی بلاروس شلیک شده‌اند.

راکت و توپخانه

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین ارتش روسیه را به گلوله‌باران بی‌وقفه ساختمان‌های مسکونی، مدارس و بیمارستان‌ها در سراسر کشور متهم کرده است. تصاویر تایید شده توسط خبرگزاری‌ها شمار قابل توجهی از راکت‌های روسی را نشان می‌دهند که به ساختمان‌های مسکونی برخورد کرده‌اند.
این راکت‌ها عمدتا توسط راکت‌انداز‌های چندگانه «گراد»، «اسمرک» و «اورگان» پرتاب می‌شوند که با هدف از بین بردن تمرکز نیرو‌ها یا تجهیزات نظامی طرف مقابل توسط اتحاد جماهیر شوروی طراحی شده‌اند. استفاده از این راکت‌ها علیه مناطق پرجمعیت تلفات سنگین و خسارات عمده به زیرساخت‌های غیرنظامی را در پی دارد.
ارتش روسیه همچنین دارای طیف گسترده‌ای از واحد‌های توپخانه قدرتمند متعلق به عصر شوروی است که به طرز عجیبی به نام گل‌ها نامگذاری شده‌اند؛ مانند توپ خودکششی ۲۰۳ میلی‌متری «گل صد تومانی» و توپ خودکششی ۱۵۲ میلی‌متری «سنبل».
این توپ‌ها می‌توانند ویرانی وسیعی را ایجاد کنند. خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده است که آسیب‌های گسترده به زیرساخت‌های غیرنظامی و مناطق مسکونی در کیف، خارکف و بسیاری از شهر‌ها و شهرک‌های دیگر در سراسر اوکراین وارد شده است.
میشل باشله، مسئول حقوق بشر سازمان ملل هفته گذشته در سخنانی در شورای حقوق بشر در ژنو گفته است: «بیشتر تلفات غیرنظامیان ناشی از استفاده از توپخانه سنگین، سامانه‌های موشکی چند پرتابی و حملات هوایی در مناطق پرجمعیت بوده است».

بمب‌های خوشه‌ای

مقامات اوکراینی روسیه را به استفاده از مهمات خوشه‌ای متهم کرده‌اند، امری که کرملین آن را رد کرده است. چنین سلاح‌هایی برای هدف قرار دادن سربازان و تجهیزات دشمن در یک منطقه وسیع طراحی شده‌اند و استفاده از آن‌ها در مناطق پرجمعیت به طور اجتناب‌ناپذیری منجر به تلفات گسترده در بین غیرنظامیان می‌شود.
سیلندر بمب‌های خوشه‌ای در هوا باز می‌شوند و مهمات فرعی شامل صد‌ها «بمب کوچک» را آزاد می‌کنند. این بمب‌ها در یک منطقه بزرگ پراکنده شده و به طور همزمان چندین هدف را مورد اصابت قرار می‌دهند. فراتر از ضربه اولیه، بمب‌ها با قابلیت بالای انفجاری مثل مین در زمین می‌مانند و تبدیل به تهدیدی بلندمدت برای کشتن و ناقص کردن افراد حتی با گذشت زمان طولانی پس از جنگ می‌شوند.

موشک‌های ترموباریک

این موشک‌ها را اصطلاحا «ترسناک‌ترین سلاح زرادخانه روسیه» می‌نامند. کلاهک‌های ترموباریک از مهمات معمول پر نمی‌شوند و در واقع درون آن‌ها ترکیبات شیمیایی فشرده با قابلیت انفجاری بالا کار گذاشته می‌شود. این مواد آتش‌زا در لحظه اصابت در هوا پخش می‌شوند و با ترکیب با اکسیژن هوا غباری انفجاری را ایجاد می‌کنند. در این مرحله، جرقه دوم زده می‌شود و در عمل موج انفجار و خلاء با هم ترکیب شده و انفجاری با دمای بالا به وجود می‌آید.
به این سلاح کشنده «بمب خلاء» (vacuum bomb) نیز گفته می‌شود چرا که به هنگام عمل کردن، اکسیژن هوای اطراف را می‌مکد تا انفجاری بزرگ ایجاد کند. موج انفجارعظیم ناشی از آن نیز که مافوق صوت است، می‌تواند بسیار ویرانگر باشد.
ترموباریک می‌تواند چندین بلوک ساختمانی شهری را با درجا با یک شلیک به آواری در حال سوختن تبدیل کند. پنتاگون گفته است که پرتابگر‌های متحرک روسی برای شلیک موشک‌های ترموباریک را در داخل اوکراین مشاهده کرده است، اما نمی‌تواند استفاده از آن‌ها را تایید کند.

چه چیزی در زرادخانه اوکراین وجود دارد؟

ارتش اوکراین به همان مجموعه‌ای از موشک‌انداز‌ها و توپخانه‌های ساخت شوروی متکی است که ارتش روسیه نیز آن‌ها در اختیار دارد.
اوکراین تسلیحات دقیق دوربرد و پیچیده نظیر موشک‌های بالستیک اسکندر روسیه و یا موشک‌های کروز کالیبر را در اختیار ندارد، اما شماری موشک بالستیک کوتاه‌برد توچکا متعلق به عصر شوروی را در زرادخانه خود می‌بیند. این موشک‌ها هرچند کلاهک‌های جنگی قدرتمندی دارند، با این حال در مقایسه با جدیدترین تسلیحات روسی از دقت پایین‌تری برخوردارند.
اوکراین علاوه بر زرادخانه‌های قدیمی ساخت شوروی، محموله‌های بزرگی از تسلیحات غربی مانند موشک‌های ضد تانک جاولین ساخت آمریکا و موشک‌های ضد هوایی استینگر را دریافت کرده است.
این دو سلاح به دلیل قابلیت فوق‌العاده‌شان می‌توانند در نتیجه جنگ سرنوشت‌ساز شوند و مقامات اوکراینی می‌گویند ارتش این کشور از آن‌ها برای وارد کردن تلفات سنگین به نیرو‌های متجاوز روسیه استفاده کرده است.
جاولین که یک موشک هدایت‌شونده ضدتانک محصول ایالات متحده است از طبقه موشک‌هایی محسوب می‌شود که اصطلاحا «شلیک کن و فراموش کن» نامگذاری شد‌ه‌اند. به این معنی که پس از شلیک، خود تا لحظه انفجار روی هدف قفل می‌کند و نیازی به دخالت فرد شلیک‌کننده ندارد.
ارتش اوکراین همچنین در هوا از پهپاد‌های رزمی بایراکتار ساخت ترکیه استفاده می‌کند. این پهپاد‌ها قبل از شروع جنگ توسط ارتش اوکراین خریداری شده بود و شماری از ویدئو‌هایی که به تازگی از صحنه‌های نبرد منتشر شده‌اند آن‌ها را در حال حمله به کاروان‌های نظامی روسیه نشان می‌دهد.

منبع: یورونیوز