بحران در تولید فولاد کشور / چرا هنوز فولاد ایران در بازار جهانی ارزان فروخته می‌شود؟

اقتصاد۲۴- مریم بهنام راد- در شرایطی که همه انتظار داشتند با افزایش قیمت محصولات معدنی و فلزی در بازار‌های جهانی، میزان صادرات آن‌ها از کشور افزایش یابد از این فرصت طلایی نتوانستند استفاده کنند و دراین آشفتگی، وزارت صنعت، معدن و تجارت طی بخشنامه‌ای بر صادرات محصولات معدنی به ویژه فولادی عوارض وضع کرد.

این در حالی است که کارشناسان بر توسعه صادرات فولاد با توجه به افزایش قیمت در بازار جهانی تأکید دارند. هرچند صادرات محصولاتی طی سال‌های اخیر با فراز و فرود‌های زیادی مواجه شده است. در همین رابطه سید محمدرضا شهرستانی عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: تولید فولاد در سال ۱۳۹۹ به رقمی معادل ۳۰ میلیون تن رسیده بود که این میزان در سال ۱۴۰۰ به ۲۷ میلیون تن رسید.

وی گفت: درحال حاضر تولید کنندگان در کشور با مازاد تولید فولاد روبرو شده اند و مجوز صادرات آن را هم ندارند. کاهش صادرات فولاد و محدودیت‌های صادراتی، تهدیدی برای صنعت فولاد است و در شرایطی که در داخل کشور رکود وجود دارد، این احتمال وجود دارد که با تداوم کاهش صادرات فولاد، تولید فولاد در کشور نیز نزولی شود.

به گفته شهرستانی؛ هفته گذشته بالای ۲۴۰ هزار تن شمش فولاد در بورس عرضه شد، اما تنها زیر ۶۰ هزار تن یعنی حدود ۱۸ درصد از کل این محصول خریداری شد. این نشان می‌دهد که بازار داخلی برای این محصول وجود ندارد و مازاد تولید روی دست تولید کنندگان فولاد مانده و باید صادر شود.

چوب حراج به محصولات فولادی

عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با تأکید براینکه الزام عرضه فولاد در بورس و عدم صادرات این محصول، چوب حراج به شمش و میلگرد زده، گفت: در حال حاضر فولاد ایران با زیر قیمت در بازار جهانی فروخته می‌شود؛ همین باعث شده خریدار‌های خارجی سوء استفاده کنند و شرکت‌های خارجی فولاد را ۱۷ درصد زیر قیمت جهانی از ایران بخرند.

وی تصریح داشت: همزمان با ارزان فروشی فولاد ایران در بازار جهانی، عوارض ۱۷ درصدی هم برای صادرات فولاد و محصولات فولادی درنظر گرفته شده که در کل فولاد ایران با ۳۴ درصد زیر قیمت وارد بازار جهانی می‌شود، این به معنای نابودی صنعت فولاد کشور! دیگر تولید برای تولید کنندگان ایرانی صرفه اقتصادی ندارد.

شهرستانی گفت: با چنین سیاست‌هایی شرکت‌های تولید کننده فولاد به زیان رفتند و بیشتر این تولید کنندگان در آستانه ورشکستگی هستند.

این فعال صنعت فولاد کشور گفت: در سال ۱۳۹۹ به ۳۰ میلیون تن تولید فولاد دست یافتیم و برای سال ۱۴۰۰ برنامه تولید ۳۴ میلیون تن برنامه ریزی شد، که در فصل اول ۱۴۰۰ هم ۱۲ درصد نسبت به ۹۹ رشد تولید فولاد تجربه شد. اما به دلایلی تولید فولاد در سال گذشته به ۲۷ میلیون تن رسید.

تولید فولاد بازهم کاهش می یابد؟

عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران دلیل روند کاهش تولید فولاد را چنین تشریح کرد؛ سوء مدیریت، قطع برق و قطع گاز و سیاست عرضه در بورس باعث کاهش تولید در سال ۱۴۰۰ شد که این مشکلات به دلیل عدم حمایت از تولید برای سال ۱۴۰۱ نیز تکرارمی شود. این موضوع باعث دلسردی تولید کنندگان در بخش تولید فولاد شده و دیگر هیچ رغبتی برای رقابت در تولید ندارند. برا ی همین رشد تولید فولاد در سال جاری بسیار نا امید کننده است. 

عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با تأکید براینکه تحریم و قیمت‌های دستوری باعث اُفت قیمت فولاد در ایران شده است گفت: پس از سیاست‌های اشتباه داخلی در بخش تولید فولاد، یکی از بزرگترین مشکلات فولاد سازان کشور، تحریم‌ها و سوء استفاده خریداران فولاد از موقعیت ایجاد شده در انتقال پول دراین بخش است.

شهرستانی ایجاد رقابت کاذب در فروش محصولات نهایی مانند میلگرد و تیرآهن با قیمت‌های دستوری به بهانه ارزان فروشی به مصرف کنندگان داخلی اشاره داشت و گفت: این رویه باعث کاهش قیمت‌های صادراتی محصولات پایین دست نسبت به قیمت کالا‌های بالا دست شود.

این فعال صنعت فولاد با تأکید بر اینکه زمانی که از سوی دولت چوب لای چرخ تولید کننده و صادرکننده فولاد گذاشته می‌شود، نمی‌توان انتظار استفاده از فرصت‌های ایجاده شده مانند فرصت طلایی ناشی از جنگ روسی و اوکراین را داشت.

شهرستانی تأکید داشت: با سیاست‌های ضد تولید و توسعه صادراتی در بخش فولاد و محصولات معدنی از سوی وزارت صمت، تصاحب برخی بازار‌ها به دلیل بحران‌های ایجاد شده ناشی از جنگ روسیه و اوکراین غیر ممکن است.