سناریو تکراری حریق در سریال آتش‌سوزی میانکاله

اقتصاد۲۴- آتش میانکاله که بامداد جمعه مهار شده بود، دیروز بار دیگر شعله‌ور شد. پناهگاه حیات وحش میانکاله در استان مازندران سال گذشته ۴۲ مرتبه گرفتار آتش شده بود و از ابتدای امسال ۶ مرتبه در آتشی که مسئولان دلیل اغلب آن‌ها را عمدی اعلام کرده‌اند، سوخته و بخشی از منابع ارزشمند آن به خاکستر بدل شده است. اکنون محیط‌بانان و نیرو‌های مردمی در حال اطفای حریق در نوار ساحلی میانکاله‌اند. این عملیات در حالی است که وزش باد و گرمای شدید مقابله با آتش و اطفای حریق را سخت‌تر کرده است. سال گذشته که این زیستگاه شمالی تقریبا یک روز در میان در آتش بود، فعالان محیط زیست بار‌ها از طمع سودجویان برای زمین‌خواری در این نقطه از سرزمین گفته بودند، دلیل حریق فعلی و میزان خسارت، اما هنوز مشخص نیست.

علی کلانه، رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله دیروز از وقوع ششمین آتش‌سوزی سال جاری در قسمت‌هایی از این زیستگاه ارزشمند خبر داد و گفت: «متاسفانه از شب گذشته (پنج‌شنبه) آتش‌سوزی در ضلع شمالی و بخشی از محدوده ساحلی میانکاله رخ داد که این آتش‌سوزی کماکان ادامه دارد و محیط‌بانان در حال مهار آتش هستند.» او به ایرنا توضیح داد که ساعت ۲۱:۳۰ پنج‌شنبه گزارشی مبنی بر وقوع آتش‌سوزی در ضلع شمالی و محدوده ساحلی میانکاله دریافت شد و بلافاصله نیرو‌های محیط زیست برای مهار آتش به منطقه اعزام شدند. آن‌ها با امکانات موجود تلاش کردند و در نهایت در ساعت ۴ بامداد جمعه حریق مهار شد، اما این پایان ماجرا نبود، چون «متاسفانه به دلیل خشک بودن پوشش گیاهی و وزش باد دوباره آتش شعله‌ور شد.» تا لحظه نگارش این گزارش همچنان این آتش‌سوزی ادامه دارد.

بر اساس توضیح کلانه آتش‌سوزی در کیلومتر ۱۸ ورودی غربی میانکاله رخ داده که پوشش گیاهی منطقه هم عمدتا سازیل است و به دلیل گرمای هوا و خشک بودن پوشش منطقه مهار آتش مشکل شده است. رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله همچنین عنوان کرد: «نیرو‌های محیط‌بانی در حال تلاش برای جلوگیری از پیشروی آتش و مهار آن هستند ضمن این که درخواست نیروی کمکی و اعزام تجهیزات و ماشین‌آلات نیز ارائه شده است.» به گفته کلانه هنوز مساحت عرصه‌های آسیب دیده از آتش‌سوزی قابل محاسبه نیست و پس از آتش‌سوزی باید ارزیابی انجام شود.

بیشتر بخوانید: وضعیت منفی ذخایر آب تهران نسبت به سال قبل

همچنین اینطور که خبرگزاری فارس نوشته، مسلم آهنگری، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست مازندران با اشاره به تکرار سریال آتش‌سوزی‌ها در این زیستگاه گفته است: «در حال حاضر محیط‌بانان و نیرو‌های مردمی در حال مهار حریق هستند، گویا درخواست بالگرد هم داشتند تا برای مهار حریق فعال شود.» طی سفر رئیس‌جمهور به مازندران و بازدید از میانکاله مقرر شد پایگاه اطفای حریق در میانکاله راه‌اندازی شود که هنوز این کار به سرانجام نرسیده است.
وقوع این آتش‌سوزی در پناهگاه حیات وحش میانکاله در حالی است که پیش از این هم طی سال جاری، پنج فقره آتش‌سوزی در میانکاله رخ داد و طبق آمار محیط زیست مازندران در مجموع هشت و نیم هکتار از این زیستگاه را از بین برد. بر اساس آمار‌ها سال ۱۴۰۰ نیز در پناهگاه حیات وحش میانکاله ۴۲ مورد آتش‌سوزی رخ داد که مجموع مساحت این اراضی در آتش سوخته حدود ۴۵۰ هکتار بود. آوای خزر نیز نوشته است که آوای خزر، بیش از ۱۰ هکتار از میانکاله به طور ویژه در نوار ساحلی میانکاله، امسال طعمه آتش‌سوزی‌های عمدی شده است.
حر منصوری، فعال محیط زیست پیش از این درباره آتش‌سوزی‌های میانکاله به «پیام ما» گفته بود: «میانکاله یک روز در میان در آتش است. بعضی مواقع در چند منطقه آتش‌سوزی اتفاق می‌افتد. بر اساس شواهد به نظر می‌رسد این آتش‌سوزی‌ها عمدی است و تضاد منافع بین بهره‌برداران قانونی و غیرقانونی سبب شده است افرادی انتقام‌شان را از طبیعت بگیرند. آتش‌سوزی مسئله‌ای است که از چند سال پیش میانکاله درگیر آن است. در یک دهه گذشته، دست کم یک‌چهارم پوشش گیاهی میانکاله در قسمت خشکی، به واسطه همین آتش‌سوزی‌ها از بین رفته است.»
بر اساس اظهارات فعالان محیط زیست این منطقه، حریق‌های میانکاله اگرچه دلایل متفاوتی دارد، اما همگی انسانی هستند. آتش‌سوزی‌هایی که در مناطق ساحلی میانکاله رخ می‌دهد توسط افرادی صورت می‌گیرد که ادعای مالکیت را در اراضی پناهگاه حیات وحش مطرح می‌کنند و مواردی از آتش‌سوزی‌های اخیر نیز مربوط به تصرف غیرقانونی زمین در این منطقه است. آن‌ها همچنین معتقدند که گاه لجبازی با محیط زیست دلیل و انگیزه این آتش‌سوزی‌ها بوده است.

میانکاله از فروردین‌ماه ۱۴۰۰ تا ۲۱ مرداد پارسال ۲۶ بار آتش گرفته بود. در آن زمان نیز علی کلانه، رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره میانکاله به «پیام‌ما» گفته بود: «هر ۲۶ آتش‌سوزی عمدی است؛ ما اینجا مشکل رعد‌وبرق و یا سایر مسائل طبیعی دیگر را نداریم.» طبق گفته او در آن زمان نیرو‌های امنیتی از جمله سپاه، اطلاعات و نیروی انتظامی به دنبال دلایل این آتش‌های پیاپی بودند.
در پی این آتش‌سوزی‌ها همچنین کلانه با ابراز گلایه از سازمان جهاد کشاورزی و مجموعه منابع طبیعی استان مازندران که متولی اطفای حریق اراضی طبیعی و ملی هستند، خواستار ورود جدی آن‌ها به این موضوع شده بود. او گفته بود که محیط زیست حتی یک ماشین آتش‌نشانی استاندارد ندارد و فقط یک تراکتور دارند که یک تانکر آب به آن وصل کرده و یک پمپ روی آن بسته اند و در این شرایط محیط‌بانان با جان و دل با همین امکانات کم آتش را خاموش می‌کنند.
تالاب بین‌المللی میانکاله با ۶۸ هزار هکتار مساحت در شرق مازندران و در حوزه استحفاظی شهرستان بهشهر و در حاشیه دریای خزر واقع است. این تالاب که در دل شبه جزیره میانکاله واقع شده، به دلیل برخورداری از تنوع زیستی به ویژه مواد غذایی مهم‌ترین زیستگاه بیش از ۳۲۰ گونه پرنده مهاجر و بومی و ۱۸۰ گونه گیاه به شمار می‌رود.

منبع: پیام ما