لرستان سیراب اما تشنه

لرستان که از دیرباز به استانی سیراب از آب شهره بوده ، درسال های اخیر ازگزند خشکسالی وکم آبی در امان نمانده و متاسفانه علاوه بر کاهش بارندگی وبروز خشکسالی، کشت محصولات آب دوست ، کشاورزی این استان را تهدید می کند.

اقتصاد24:بخش کشاورزی 90 درصد مصرف آب لرستان را به خود اختصاص داده است، منابعی که باید به صورت جدی برای حراست و مراقبت از آن برنامه ریزی کرد امروز در کشت محصولات آب دوست هدر می رود.

یکی دو دهه پیش هر سال حدود 13 میلیارد متر مکعب روان آب از این استان به پایین دست سرازیر می شد اما امروز خود نیازمند سرازیر شدن آب های بالادستی است، آبی که با احداث سد در استان های همجوار هیچ گاه به لرستان نرسیده و تاکنون نیز خبری از اعطای حقابه نشده است.

در این شرایط فرهنگ استفاده از منابع آب نیز در جامعه آن گونه که باید اصلاح نشده و عده ای که شمار آنان نیز کم نیست هنوز در وهم و خیال روزهای پرآبی به سر می برند و انگار که صدای ترک لب های خشک زمین را نمی شنوند.

از جمله این افراد کشاورزانی هستند که با کشت گیاهان آب دوست در مناطق خشکی زده همچنان بر درآمد بیشتر و سودآوری خود پای می فشارند غافل از اینکه این نوع کشاورزی شیره حیات استان را با نیستی پیوند داده است.

سالانه دو میلیارد و 593 میلیون متر مکعب آب در لرستان مصرف می شود، اکنون 60 درصد آب این استان از حوزه کرخه و 40 درصد از حوزه دز تامین می شود.
مقابله با کشت آب دوست در سال های اخیر در لرستان مورد توجه مسوولان قرار گرفته به نحوی که سال 94 اعلام شد با توجه به تداوم خشکسالی و کاهش چشمگیر آب رودخانه ها کشت هندوانه، سیب زمینی، ذرت، برنج و سایر محصولات آبدوست در استان ممنوع شده است.

در این راستا از روستاییان، کشاورزان و بهره برداران زمین های حاشیه رودخانه های لرستان به خصوص رودخانه کشکان و سرشاخه های آن در محدوده شهرستان های خرم آباد، سلسله، چگنی و پلدختر خواسته شد از کشت سبزی، صیفی، جالیز و کشت های تابستانه و پاییزه خودداری کنند.

تا آن زمان 14 هزار هکتار زمین کشاورزی استان زیرکشت گیاهان آب دوست بود و گفته می شد در مجموع 410میلیون متر مکعب آب در این زمین ها مصرف می شود و امروز نیز آماری نزدیک به همین رقم عنوان شده است.

محصولاتی مانند هندوانه، برنج، پیاز، سیب زمینی، ذرت و چغندر گیاهان آب دوست محسوب می شوند که در این میان هندوانه به عنوان آب دوست ترین محصول، موجب هدر رفت و برداشت حجم بسیاری از آب های استان شده است.

به طور میانگین برای تولید هر کیلوگرم هندوانه 500 لیتر آب مصرف می شود و چنانچه از هر هکتار 70 تن محصول برداشت شود در مجموع 210 میلیون متر مکعب آب زیرزمینی و سطحی برای تولید هندوانه در استان مصرف می شود.

حدود هشت هزار هکتار انحراف در کشت محصولات آب دوست

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان در این خصوص گفت: سال گذشته با وجود کنترل کشت محصولات آب دوست، هفت هزار و 834 هکتار انحراف در این کشت گزارش شده است.

رضا میرزایی افزود: از این میزان چهار هزار و 613 هکتار مربوط به کشت برنج بوده است.

وی نصب کنتورهای هوشمند را از راهکارهای اصلی جلوگیری از کشت بی رویه و خارج از الگوی آب دوست ها دانست و گفت: با وجود هشت هزار حلقه چاه کشاورزی در استان و نیاز هر چاه به 100 میلیون ریال اعتبار برای نصب کنتور هوشمند، 800 میلیارد ریال برای این طرح لازم است.

وی بیان کرد: این در حالی است که مجموع اعتبار تعادل بخشی امور آب لرستان برای نصب کنتورهای هوشمند در سال جاری هفت میلیارد و 500 میلیون ریال بود.

میرزایی تاکید کرد: با توجه به کمبود شدید اعتبار در این زمینه، سازمان جهاد کشاورزی باید تسهیلات سامانه های نوین آبیاری را به شرط نصب کنتور هوشمند توسط کشاورزان پرداخت کند.

کشت محصولات آب دوست در کوهدشت، سلسله، دلفان و سیلاخور محدود شود

رییس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز گفت: از مجموع هشت هزار هکتار کشت آب دوست استان خارج از الگوی کشت، چهار هزار و 200 هکتار مربوط به کشت برنج در سیلاخور بوده که باید محدود شود.

عبدالرضا بازدار افزود: کاشت ذرت و چغندر در کوهدشت نیز باید ممنوع و مشکل کشت سیب زمینی در سلسله و دلفان نیز به صورت اصولی بررسی و برطرف شود.

وی ادامه داد: کوهدشت بهترین شرایط را برای کاشت کلزا دارد که این محصول باید مهرماه آبیاری شود اما به دلیل کشت چغندر و به هم خوردن ترکیب کشت، امکان کشت کلزا در این شهرستان از دست می رود.

الگوی کشت محصولات آب دوست در لرستان تعریف شود

استاندار لرستان نیز گفت: الگوی کشت محصولات آب دوست متناسب با هر منطقه باید در استان تعریف شود.

سید موسی خادمی افزود: برای ساماندهی وضعیت کشت محصولات آب دوست در استان باید سه مرحله تعریف الگو، انعقاد قراردادهای متناسب با این الگو و کنترل اجرای این قرارداد به خوبی انجام شود.

وی با تاکید بر بهره وری منابع آب استان تاکید کرد: باید دقت شود آب استان در راستای تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر استفاده شود.

خادمی با بیان اینکه برای تولید هر کیلوگرم هندوانه 500 لیتر آب مصرف می شود گفت: بازاریابی و بازرگانی در حوزه کشاورزی نیز اهمیت بسیاری دارد و نباید به نحوی کشت شود که همانند سال گذشته محصول چغندر کوهدشت بدون مشتری باشد.

استاندار لرستان ادامه داد: آب ثروت ارزشمندی است که باید مدیریت شود و برای این مهم 2 راهکار شامل کنترل سطح و یا کنترل آب وجود دارد که با توجه به نبود ابزار کنترل آب مانند کنتورهای هوشمند، کنترل سطح کشت محصولات آب دوست باید توسط ناظران کشاورزی انجام شود.

خادمی بیان کرد: امسال نسبت به سال 96، کاشت محصولات آب دوست در استان کاهش یافت اما درهمسنجی با برنامه الگوی کشت، همچنان انحراف وجود دارد.

وی گفت: در نهایت باید سطوح کشت خاصی برای محصولات آب دوست در نقاط مشخصی از استان تعریف و این برنامه به فرمانداران ابلاغ شود تا نسبت به کنترل اجرای آن اقدام کنند.

منابع آبی در کشور رو به اتمام بوده و لرستان نیز از این مهم جدا نیست در حالی که به گفته کارشناسان، در سال های آینده جنگ نفت جای خود را به جنگ آب می دهد لازم است همه در راستای حفظ این سرمایه ارزشمند و گرانبها دلسوز باشند.
از مجموع 800 هزار هکتار مین کشاورزی لرستان حدود 25 درصد آبی و مابقی دیم است.

منبع: ایرنا