از روزنامه نگاران تا سیاستمداران قربانی پگاسوس/ جاسوس افزار «پگاسوس» از کجا آمده است؟

اقتصاد ۲۴-سازمان عفو بین‌الملل روز شنبه خواستار توقف فعالیت‌های مرتبط با نظارت سایبری تا زمان تعیین یک چارچوب قانونی برای استفاده از این نوع فن‌آوری نوین شد.

هدف از این درخواست ایجاد یک چارچوب قانونی برای اعمال کنترل‌هایی بر استفاده از فن‌آوری‌های نظارت سایبری است که به اعتقاد عفو بین‌الملل حریم خصوصی و حقوق شهروندانِ جهان را با تهدید‌های جدی روبرو کرده است.
این سازمان حقوق بشری که در تحقیقات گسترده یک کنسرسیوم رسانه‌ای با هدف افشای ماهیت بدافزار جاسوسی پگاسوس مشارکت جدی داشته همچنین خواستار آن شده است که مقررات و کنترل‌های قانونی دربخش نظارت سایبری بیش از پیش تقویت شود.

پگاسوس و بحران نقض حقوق انسان‌ها در سطح جهان

در بیانیه عفو بین‌الملل بر این نکته تاکید شده است که افشاگری‌های انجام شده در خصوص بدافزار جاسوسی پگاسوس «بحران نقض حقوق انسان‌ها در سطح جهان» را آشکار می‌کند.
در این بیانیه همچنین خواسته شده است که فروش و استفاده از فن آوری‌های مرتبط با نظارت سایبری تا زمان اجرایی شدن یک چارچوب نظارتی قانونی به حالی تعلیق درآید.
این بیانیه در ادامه نسبت به آنچه «اثرات مخرب نظارت غیرمجاز سایبری بر حقوق بشر در همه جای دنیا» خوانده شده، هشدار داده است.
آنی‌یِس کالامار، دبیر کل عفو بین الملل در این بیانیه تاکید کرده که افشاگری‌های اخیر در خصوص کارکرد بدافزار جاسوسی پگاسوس به وضوح خطرات و آسیب‌های بالقوه‌ای را که افراد پس از هدف واقع شدنِ غیرقانونی در معرض آن قرار می‌گیرند آشکار کرده است.

گروه «ان‌اس‌او» تنها یکی از بازیگران این عرصه

عفو بین‌الملل از شرکت اسرائیلی طراح و سازنده بدافزار جاسوسی پگاسوس موسوم به گروه «ان‌اس‌او» به عنوان تنها یکی از بازیگران این عرصه نام برده؛ عرصه‌ای که به اعتقاد این سازمان حقوق بشری به جهت فعالیت طولانی مدت و به دور از نظارت‌های قانونی، بسیار خطرناک قلمداد می‌شود.
شرکت «ان‌اس‌او» توسعه دهنده و عرضه‌کننده تجاری این بدافزار در جهان بار‌ها به همدستی با رژیم‌های استبدادی متهم شده است.
این شرکت اسرائیلی، اما مدعی است که نرم‌افزار توسعه یافته توسط متخصصان این گروه جز با هدف به دست آوردن اطلاعات از «شبکه‌های جنایتکار و یا تروریستی» طراحی و ساخته نشده است.

در بیانیه عفو بین الملل به صراحت خواسته شده که با وضع یک مهلت قانونی جهت تعیین چارچوب‌های لازم و سازگار با اصل حقوق بشر هرگونه فعالیت در زمینه صادرات، فروش، انتقال و استفاده از فن‌آوری‌های نظارت سایبری تا اطلاع ثانوی به حال تعلیق درآید.
سازمان عفو بین‌الملل همچنین در بیانیه خود تاکید می‌کند: «اگر رهبران جهان از این طریق (بدافزار‌ها و نظارت‌های سایبری) هدف قرار گرفته‌اند، این بدان معنی است که حقوق کلیه افراد، بویژه فعالان حقوق بشر، روزنامه‌نگاران، وکلا و حقوقدانان بیش از پیش در معض تهدید و خطر است.»

بدافزاد پگاسوس با ورود به تلفن‌های هوشمند امکان دسترسی به پیام‌ها، عکس‌ها، فهرست تماس‌ها و شنود مکالمات را برای هکر‌ها فراهم می‌کند و از طریق آن حتی می‌توان میکرفن گوشی‌های هوشمند را از راه دور فعال کرد.

هک سرشناس ها

نوزدهم جولای ۲۰۲۱ یعنی حدود یک هفته قبل، ۱۷ شرکت رسانه‌ای بزرگ نتایج حاصل از یک تحقیق گسترده را منتشر کردند که نشان داد تعداد زیادی از سیاستمداران، وکلا، افراد سرشناس دولتی، رسانه‌های صاحبنام غربی، روزنامه نگاران و... مورد حمله یک نرم‌افزار جاسوسی قرار گرفته‌اند که توسط یک شرکت اسرائیلی مدیریت می‌شود و برای دوره زمانی قابل ملاحظه تمام اطلاعات آن‌ها سرقت شده است.

این نرم‌افزار جاسوسی موسوم به «پگاسوس» که در شرکت صهیونیستی «ان‌اس‌او» ساخته شده است به‌صورت ویژه تلفن‌های همراه و رایانه‌های مربوط به افراد سرشناس را هک کرده است و در گزارش‌های تکمیلی گفته شد که ابزار‌های الکترونیکی دست‌کم ۵۰ هزار فعال حقوق بشر، سیاستمدار، روزنامه نگار و وکیل به دام «پگاسوس» افتاده است.

در پی این رسوایی بزرگ کمیسر اتحادیه اروپا این سؤال هم را مطرح کرد که رژیم صهیونیستی با اطلاعات بدافزار جاسوسی پگاسوس چه خواهد کرد؟

آن سوی پگاسوس

روزنامه‌های بزرگی، چون واشنگتن پست، نیویورک تایمز، اکونومیست، گاردین و لوموند به همراه خبرگزاری‌های سرشناسی نظیر سی‌ان‌ان، آسوشیتدپرس، رویترز و... در گزارش مشترک خود توضیح دادند که با تحقیقاتی که چند سال به طول انجامیده است، متوجه شدند بدافزار صهیونیستی «پگاسوس» به‌صورت مخفیانه اطلاعات مهم را از افراد بزرگ و سرشناس سرقت کرده است و بررسی‌های بیشتر نشان داد «ویکتور اوربان» نخست‌وزیر مجارستان که از متحدان اسرائیل در اروپای مرکزی محسوب می‌شود از ماه‌ها قبل این نرم‌افزار مخرب را علیه روزنامه نگاران و رقبای خود استفاده می‌کرده است.

«اورسولا فون درلاین» رئیس کمیسیون اروپا که در پی این افشاگری به‌صورت اضطراری به پراگ سفر کرده است با محکوم کردن هک سایبری تلفن‌های همراه و رایانه‌های شخصی فعالان حوزه رسانه، خواستار آزادی هرچه بیشتر رسانه‌ها شد.

نفوذ پگاسوس به واتس اپ

شرکت واتس‌اپ، صاحب بزرگترین اپلیکیشن پیام‌رسان جهان با بیش از یک میلیارد کاربر فعال نیز با انتشار بیانیه‌ای توضیح داد که در پی هک شدن سرور‌های این شرکت در کالیفرنیا و دسترسی پگاسوس به محتوای پیام‌های رد و بدل شده بین کاربران آن از شرکت «ان‌اس‌او» شکایت کرده است و همچنین اعلام شد تلفن همراه «جمال خاشقجی» روزنامه نگار سعودی که سه سال قبل در کنسولگری عربستان در شهر استانبول به قتل رسید نیز توسط همین بدافزار جاسوسی هک شده بود.

بدافزار پگاسوس نخستین بار در سال ۲۰۱۶ میلادی شناسایی شد که آن زمان با ارسال پیام‌های متنی آلوده، ابزار جاسوسی را روی تلفن همراه قربانیان نصب می‌کرد و البته نسخه اولیه آن به گونه‌ای ساخته شده بود که تنها با کلیک کردن کاربر روی لینک مربوطه فعال می‌شد. از آنجایی که این روش شانس نصب موفقیت‌آمیز پگاسوس را محدود می‌کرد، هکر‌های صهیونیستی ساختار آن را تغییر دادند تا این برنامه با استفاده از نقاط ضعف در اپلیکیشن‌های معمول تلفن‌های همراه بتواند وارد گوشی مورد نظر خود شود.

نفوذ از واتس اپ

آخرین ویرایش این بدافزار که به تازگی شناسایی شده است از طریق یک تماس ساده در اپلیکیشن پیام‌رسان واتس‌اپ می‌تواند به‌صورت مخفیانه وارد تلفن همراه شود و حتی اگر کاربر به تماس مربوطه پاسخ ندهد هم این جاسوس‌افزار فعالیت خود را آغاز می‌کند.

جاسوس افزار پگاسوس، همچنین از طریق اپلیکیشن ارتباطی آی‌مسیج در دستگاه‌های موبایلی اپل توانسته است یک میلیارد دستگاه آیفون در سراسر جهان را مورد تهدید قرار دهد و صاحبان این گوشی هوشمند حتی بدون کلیک کردن روی لینک‌های ناشناخته هم در معرض هک شدن توسط هکر‌های صهیونیستی قرار بگیرند.

ساختار پگاسوس به گونه‌ای است که برای خواندن پیام‌های صوتی و متنی، پست‌های الکترونیکی، تصاویر، فایل‌های ویدیویی، ضبط تماس‌های تلفنی، ردیابی موقعیت مکانی، فیلمبرداری از محیط پیرامون توسط دوربین گوشی و... مورد استفاده قرار می‌گیرد و البته باید توجه داشته باشید که تمامی این اتفاقات بدون اطلاع کاربر صورت می‌گیرد. آنچه پگاسوس را از بدافزار‌های مشابه متمایز می‌کند این است که این جاسوس‌افزار صهیونیستی هیچ گونه ردپایی از خود به جا نمی‌گذارد و برای فعال شدن در دستگاه الکترونیکی مورد نظر نیاز به فریب دادن کاربران ندارد.

اهداف پگاسوس

درپی افشاگری‌های مربوط به هک شدن تلفن‌های همراه و رایانه‌های شخصی سیاستمداران بزرگ، رئیس‌جمهوری فرانسه به همراه اعضای کابینه و شورای امنیت ملی این کشور با ریاست «امانوئل مکرون» نشست اضطراری تشکیل دادند تا بتوانند هر چه سریع‌تر جلوی تبعات این فعالیت جاسوسی را بگیرند. «گابریل آتال» سخنگوی دولت فرانسه اعلام کرد که با گسترده شدن هرچه بیشتر دامنه فعالیت‌های پگاسوس، «امانوئل مکرون» شماره تلفن و گوشی هوشمند خود را بسرعت عوض کرده است و پروتکل‌های امنیتی رئیس‌جمهوری فرانسه نیز به طور کامل به‌روز شده است.

روزنامه لوموند نیز در تازه‌ترین شماره خود فاش کرد که دستگاه امنیتی کشور مراکش با استفاده از این نرم‌افزار جاسوسی سعی داشته است کنترل تلفن همراه مکرون را به دست بگیرد و دادستان مجارستان نیز توضیح داد که تحقیق درباره چند شکایت دریافت شده درمورد این بدافزار را آغاز کرده است.

این طور که آمار‌های منتشر شده نشان می‌دهد تاکنون بیش از ۶۰۰ سیاستمدار و مقام ارشد دولتی، ۱۸۹ روزنامه نگار، ۵۰ هزار شماره تلفن همراه، ۶۴ مدیریت شرکت‌های بزرگ، ۸۵ فعال حقوق بشر و اعضای خانواده سلطنتی کشور‌های عربی توسط بدافزار صهیونیستی پگاسوس هک شده‌اند و اطلاعات آن‌ها در اختیار جاسوسان سایبری قرار گرفته است.

گفتنی است درحالی که شرکت اسراییلی «ان‌اس‌او» هدف از ساخت این نرم‌افزار مخرب را مبارزه با تروریست‌ها اعلام کرده است، ولی بررسی‌های بیشتر نشان داد که در سال‌های اخیر پگاسوس به ارتش‌ها، نهاد‌های امنیتی، مراکز پلیس و... فروخته شده است و با آلوده کردن گوشی‌های هوشمند اندرویدی و آیفون، به دولت‌ها این امکان را می‌دهد که ضمن دسترسی به پیامک‌ها، عکس‌ها، ایمیل‌ها و تماس‌های تلفنی، کنترل میکروفون و دوربین گوشی را هم در اختیار بگیرند.

«ادوارد اسنودن» پیمانکار اسبق سازمان اطلاعات امریکا نیز این هفته با انتشار گزارشی توضیح داد ادعای شرکت «ان‌اس‌او» مبنی بر غیرممکن بودن هک تلفن همراه «جو بایدن» رئیس‌جمهوری امریکا و «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه بی‌اساس است و یک کد مشخص توانسته است سیستم امنیتی آیفون هردو رئیس‌جمهوری را براحتی دور بزند. در این میان روزنامه واشنگتن پست هم تأیید کرد که گوشی هوشمند رئیس‌جمهوری فرانسه توسط این بدافزار هک شده است که البته با توجه به اینکه مکرون چند دستگاه تلفن همراه دارد، هنوز بدرستی مشخص نیست کدام یک از این گوشی‌ها مورد حمله پگاسوس قرار گرفته است.

بیشتر بخوانید : افشای زوایای پنهان ۲ دهه روابط ابوظبی و تل‌آویو

در این میان «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان فروش این برنامه جاسوسی به دولت‌ها را محکوم کرد وخواستار قوانین امنیتی گسترده‌تر اتحادیه اروپا برای مقابله با این قبیل بدافزار‌ها شد. در دیگر گزارش‌ها همچنین گفته شد «عمران خان» نخست‌وزیر پاکستان و «محمد ششم» پادشاه مراکش نیز مورد حمله این ابزار جاسوسی قرار گرفته‌اند. شرکت‌های رسانه‌ای که نحوه فعالیت جاسوس‌افزار پگاسوس در چند سال گذشته را نمایان کردند، در پایان گزارش مشترک خود توضیح دادند که بزودی فهرست کامل افراد سرشناسی را که قربانی این بدافزار صهیونیستی شده‌اند، منتشر خواهند کرد.

لازم به ذکر است حدود دو هفته قبل شرکت اسراییلی «ان‌اس‌او» سازنده این جاسوس‌افزار بیانیه‌ای را در ۳۲ صفحه منتشر کرد که در آن قواعد مربوط به استفاده از این نرم‌افزار و نحوه پایبندی به حریم شخصی کاربران را توضیح داد که البته سازمان عفو بین‌الملل این بیانیه را بی‌معنی خواند و از این بیانیه به‌عنوان یک «بروشور تبلیغاتی» یاد کرد.