صعود نفت تا کجا ادامه خواهد یافت؟

اقتصاد ۲۴ - با وجود این که قیمت‌های نفت در روز‌های اخیر به بالاترین سطوح چند سال گذشته صعود کرده‌اند، اما زمستان امسال فضای بیشتری برای افزایش خواهند داشت. دستکم عوامل بنیادین کوتاه مدت بازار چنین نشان می‌دهند. بهبود تقاضا در بحبوحه واکنش ضعیفتر تولیدکنندگان برای افزودن به عرضه باعث شده است ذخایر در سراسر جهان به پایین میانگین پنج ساله پیش از پاندمی افت کنند. کمبود انرژی در اروپا و آسیا و قیمت‌های بالای گاز طبیعی و زغال سنگ، خوش بینی به قیمت نفت در ماه‌های آینده را تقویت کرده است. سوئیچ از گاز به فرآورده‌های نفتی مانند نفت کوره و دیزل به خصوص در آسیا به وقوع پیوسته است. الگوی معاملات نفت هم از محدود شدن عرضه در بازار و حرکت به سمت قیمت‌های بالاتر حکایت دارد.

افت ذخایر با بهبود تقاضا

در بخش عرضه، احیای اقتصاد‌ها و رفت و آمد، تقاضای جهانی برای نفت را در ماه‌های گذشته بهبود بخشیده و به برداشت از ذخایر منجر شده که سطح ذخایر جهانی را به پایین میانگین اخیر رسانده است. در آمریکا و اقتصاد‌های توسعه یافته عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD)، روند رشد چشمگیری که ذخایر نفت تجاری در بهار و تابستان سال گذشته داشتند، معکوس شد و سطح این ذخایر به پایین میانگین پنج ساله نزول کردند. طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ذخایر تجاری آمریکا اکنون در حدود ۴۲۷ میلیون بشکه ایستاده که حدود شش درصد پایین میانگین پنج ساله برای این وقت از سال است. ذخایر بنزین حدود دو درصد و ذخایر سوخت‌های دیگرحدود ۹ درصد پایین‌تر است در حالی که ذخایر پروپان/پروپیلن ۲۱ درصد پایین میانگین پنج ساله برای این وقت از سال است.

آژانس بین المللی انرژی (IEA) در جدیدترین گزارش ماهانه خود اعلام کرد ذخایر تجاری سازمان توسعه و همکاری اقتصادی در اوت ۱۶۲ میلیون بشکه پایین میانگین پنج ساله پیش از شیوع کرونا بود. آمار مقدماتی برای آمریکا، اروپا و ژاپن نشان می‌دهد ذخایر نفت در خشکی به میزان ۲۳ میلیون بشکه در سپتامبر کاهش پیدا کرده‌اند. این آژانس پیش بینی بحران انرژی در اروپا و آسیا می‌تواند تقاضای جهانی برای نفت را به میزان ۵۰۰ هزار بشکه در روز در مقایسه با شرایط عادی بازار که کمبود عرضه گاز طبیعی و زغال سنگ وجود ندارد، افزایش دهد.

عرضه به پای تقاضا نرسید

در حالی که تقاضا با وجود شعله‌ور شدن کووید در آمریکا و آسیا در تابستان امسال بهبود یافت، عرضه به بازار با روند رشد تقاضا همگام نبوده است. نخست این که طوفان آیدا عرضه نفت از منطقه خلیج مکزیکو را از اواخر اوت تا بخش زیادی از سپتامبر محدود کرد. میزان عرضه تا اوایل سال آینده به ظرفیت کامل خود بهبود پیدا نخواهد کرد، زیرا سکوی تحت اداره شرکت شل تا پایان سال ۲۰۲۱ متوقف می‌ماند.

همزمان اوپک پلاس عرضه به بازار را محدود نگه داشته و هر ماه تنها ۴۰۰ هزار بشکه در روز به عرضه اضافه می‌کند. این گروه در حالی به روند افزایش تدریجی عرضه ادامه می‌دهد که آمریکا و سایر کشور‌های مصرف کننده از اوپک پلاس خواسته‌اند شیر‌های نفت را بازار کرده و روند صعودی قیمت‌ها را کنترل کند. همزمان بحران انرژی و صعود کم سابقه قیمت‌های گاز طبیعی نیروگاه‌ها را وادار کرده است به استفاده از نفت روی بیاورند که تقاضا برای فرآورده‌های نفتی را تقویت کرده است.

بیشتربخوانید:بحران انرژی تهدیدی برای احیای اقتصاد جهانی

سران اوپک پلاس در تصمیم برای افزایش ماهانه تولید برای تعدیل محدودیت‌های عرضه، به پیش بینی مازاد عرضه در سال آینده و ضرورت نگاه بلندمدت اشاره کرده اند. شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی هفته گذشته احتمال افزوده شدن عرضه بیشتر از برنامه توسط اوپک پلاس را منتفی دانست.

بعلاوه آمارتولید حاکی از آن است که تولید جمعی اوپک پلاس در واقع بسیار پایین‌تر از سقف تولید تعیین شده است. طبق برآورد بلومبرگ، اگر همه اعضای این گروه به سقف تولیدشان در سپتامبر پایبند می‌ماندند، مجموع تولید اوپک پلاس ۷۴۷ هزار بشکه در روز بالاتر می‌رفت.

بر اساس گزارش اویل پرایس، به نظر می‌رسد اوپک پلاس با ۸۵ دلاری شدن نفت بسیار نگران نابودی تقاضاست. سران این گروه بر اهمیت نگرش بلندمدت و ثبات بازار اشاره کرده اند و انتظار دارند میزان عرضه در سال ۲۰۲۲ از سوی این گروه و صنعت نفت شیل آمریکا افزایش پیدا کند.

قیمت نفت روز جمعه کاهش یافت و با کاهش ملایم قیمت زغال سنگ و گاز، در مسیر نخستین کاهش هفتگی در چند هفته گذشته قرار گرفت. بهای معاملات نفت برنت ۴۸ سنت معادل ۰.۶ درصد کاهش یافت و به ۸۴ دلار و ۱۳ سنت در هر بشکه رسید و به افت یک دلار و ۲۱ سنت روز گذشته افزود. نفت برنت روز پنج شنبه تا مرز ۸۶ دلار و ۱۰ سنت صعود کرده بود، اما از ابتدای هفته جاری تاکنون ۰.۸ درصد کاهش یافته که نخستین کاهش هفتگی از سوم سپتامبر است. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۳۷ سنت معادل ۰.۵ درصد کاهش، به ۸۲ دلار و ۱۳ سنت در هر بشکه رسید و افت ۹۲ سنتی روز گذشته را دنبال کرد.