سیل بیاعتمادی در لرستان با اقتصادی کمتر توسعه یافته
حسین سلاح ورزی*
اقتصاد24 - سرکشی طبیعت درایران سابقه دارد و این نخستین بار نیست که ایرانیان سیل و سرکشی آب را به چشم میبینند. هیچ آدم خردمندی نمیخواهد بگوید جلوی باریدن بارانهایی را که سیل راه انداختند و در یک دوره 10 روزه بخش بزرگی از ایران را با دشواری رو به رو کردند، میشد گرفت. از سوی دیگر هیچ ایرانی خردمند و هوشمندی نیست که این روزها از نبود مدیریت کارآمد و رفتارهای خلاف منطق دهها دستگاه کوچک و بزرگ انتقاد نکند. این انتقاد از سوی کسانی که خانه و کاشانه و داراییشان با سرکشی طبیعت به باد رفته است، بیشتر و دامنه دارتر و ژرفتر بوده وهست.
اگر بهطور مثال پایتختنشینان از دیدن چند فیلم کوتاه و چند عکس ارسالی از سوی شاهدان سیل درجریان آسیبها قرار گرفته و نقد رفتار مدیریتی سیل را در دستور کار قرار دادهاند، بدیهی است کسانی که وسط میدان آسیب و تخریب سیل بوده و هنوز هستند، انتقادات بیشتری دارند. انتقادها از رفتار مدیریتی نهادهای مسئول در روزهای اخیر در حالی انجام میشود که هنوز برآورد دقیقی از خسارت وارده بر زیربناهای شهرها و روستاهای آسیب دیده لرستان نیز منتشر نشده یا هنوز فهرست دقیقی از این تخریب گسترده تهیه یا منتشر نشده است. واقعیت این است که سطح و عمق تخریب زیربناهای استان حتی شاید بیشتر از برخی استانهای دیگر باشد. با توجه به اینکه اقتصاد لرستان درمقایسه با استان فارس یا استان خوزستان ضعیفتر و سطح توسعه یافتگی آن کمتر است به همان نسبت آسیبهای وارده به نسبت تولید ناخالص داخلی استان بیشتر خواهد بود.
باید منتظر بمانیم تا وزارتخانههایی مثل وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، وزارت راه و شهرسازی و صنعت معدن و تجارت برآوردهای خود از آسیب به بخش کشاورزی، تأسیسات زیربنایی و بنگاهها را تهیه و دراختیار افکار عمومی قرار دهند تا بتوان نسبت به پیامدهای حتمی سیل تحلیل دقیقی کرد اما برآوردهای نخستین نشان میدهد از کل خسارت 4500 میلیارد تومانی بر بخش کشاورزی نزدیک به 12درصد آن به بخش کشاورزی لرستان بوده است که رقمی معادل 500 میلیارد تومان است که جبران آن برای کشاورزان این استان دشوار است. یک مقام مرتبط با آب در لرستان نیز گفته است در بحث آب روستایی خسارت زیاد بوده است. به نظر میرسد تأسیسات برق و راه و بویژه منازل مسکونی روستا و شهرهای استان با آسیبهای جدی مواجه شدهاند. علیرضا کاکاوند، مدیر عامل آبفار لرستان هم در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان اعلام کرده است که تا بهحال حدود ۶۲۰ روستای استان دچار خسارت شدند که ۲۰۵ روستا وصل شده و روستاهای باقیمانده عمدتاً مشکل راه ارتباطی و برق دارند و سیل بیش از ۱۳۰ میلیارد تومان به شبکههای آبرسانی روستایی استان خسارت وارد کرده است.
همچنین متأسفانه دو میلیارد تومان به تأسیسات برقی استان آسیب وارد شده که مربوط به شهرستانهای بروجرد، نورآباد، الشتر و چند روستای الیگودرز، خرمآباد و دورود بوده و راه ارتباطی ندارند. تخریب منازل مسکونی دراستان نیز خسارت به بارآورده است که باید آمار دقیق آن ارائه شود. بدیهی است که فعالیتهای اقتصادی شامل فعالیت بنگاهها و خانوارهای لرستانی در روزهای آتی بهدلیل شوک این سیل و آسیبهای آن از روند معمولی پیش از نوروز خارج شده و نیاز به بازسازی در ذهن و عمل دارد.
بدترین اتفاقی که لرستانیها را تا اندازه زیادی اندوهگین کرد این بود که این مردم احساس کردند به لحاظ رسیدگی به آنها از سوی مدیران در مقایسه با دیگر استانها نوعی تبعیض سهوی یا براثر غفلت رخ داده است. واقعیت این است که وقوع سیل و سرکشی طبیعت را شهروندان بهدلیل آموزههای اعتقادی و آگاهیهایی که روز به روز برحجم و عمق آن اضافه میشود، به هرحال میپذیرند اما احساس بیاعتنایی ذهنیت شهروندان این استان را آزار میدهد. همانطور که مدیران ارشد اجرایی و قانونگذاری نیز اعتراف کردند مدیریت نه چندان کارآمد دهها دستگاه دولتی و حکومتی و انداختن توپ به سازمان دیگر و برخی موازیکاریها روح و روان مردم آسیب دیده از سیل را آزار داد و این بیاعتمادی فزاینده اثرات دهشتناک برآینده خواهد داشت.
درحالی که به نظر میرسد در روزها و هفتههای آتی شاهد بارندگیهای سیلساز نباشیم، باید به مدیریت دولتی یادآور شد مداراجویی بیشتر، کارآمدی افزونتر و توزیع بهینهتر منابع تجهیز و تخصیص یافته برای توزیع میان آسیبدیدگان باید در کانون توجه باشد تا آسیب ذهنی کمتر شود. زندگی اقتصادی غیرعادی در لرستان دست کم تا بهار امسال ویژگی اقتصادی این استان است و باید منتظر ماند و دید که مدیران دولتی چه تمهیداتی میاندیشند. سیل بیاعتمادی و اندوه شهروندان بردبار و مداراجوی لرستان را با ناکارآمدی افزونتر از میزان موجود نکنیم.