دلیل گسترش جاسوسی صنعتی سایبری چیست؟

اقتصاد۲۴ - جسوسی سایبری یکی از اصطلاحات جدید در حوزه امنیت سایبری محسوب می شود که نگرانی جدی در میان بازیگران مختلف جهانی ایجاد کرده است. در این راستا بارها مشاهده شده که رهبران کشورها، کارشناسان حوزه امنیت سایبری مدیران شرکت های بزرگ چند ملیتی و همچنین افراد مختلف از جاسوسی سایبری به عنوان تهدید بزرگی علیه منافع و امنیت شان صحبت می کنند.

جاسوسی سایبری که نشأت گرفته از انقلاب سایبری است، امکان پذیری و گستردگی دسترسی به ابعاد و حوزه های مختلف کشورها آن هم با کمترین هزینه و زمان فراهم ساخته است. به تعبیر دیگر، فضای سایبر این امکان را برای بازیگران مختلف از جمله دولت ها فراهم کرده تا با کمترین نیروی انسانی و هزینه عملا بیشتر ابعاد و حوزه های مختلف یک کشور را رصد کنند و اطلاعات لازم و حساسی را به دست آوردند. این ابعاد و حوزه ها شامل ابعاد سیاسی، اقتصادی، صنعتی، نظامی، آموزشی، پژوهشی و در نهایت اجتماعی و فرهنگی می شود.

جاسوسی سایبری صنعتی از گونه های مهم جاسوسی سایبری است؛ جاسوسی سایبری صنعتی اشاره به مجموعه اقداماتی دارد که توسط کشورها و شرکت های مختلف با هدف کسب دانش، تجربه، اطلاعات و به تعبیری چم و خم فعالیت های پیشرو در اقتصاد و صنعت صورت می گیرد. در این زمینه می توان به رقابت های صنعتی و اقتصادی و در نتیجه جاسوسی های صنعتی گسترده در دهه های اخیر بین کشورهای مختلف از جمله آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی، چین و شوروی و اخیر چین علیه آمریکا اشاره کرد. بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط دولت آمریکا، دولت و شرکت های چینی بزرگترین سطح و میزان جاسوسی صنعتی را علیه کشورهای اروپایی و آمریکا سامان داده اند.

بیشتربخوانید:یک شرکت امنیت سایبری از حمله هکر‌ها به پیمانکاران نظامی آمریکا خبر داد

اصولا جاسوسی صنعتی در گذشته به گستردگی وجود داشته و یکی از حوزه های برجسته جاسوسی و رقابت بین کشورهای مختلف بوده است. با این حال، فضای سایبر همچون سایر حوزه ها، عملا انقلابی در این عرصه ایجاد کرده، به شکلی که برای تبیین این تحول جدید، از مفهوم جاسوسی سایبری صنعتی استفاده می شود. در واقع، همچون سایر حوزه ها و ابعاد، ایجاد فرصت و امکان گسترده برای جاسوسی، یکی از تاثیرات انقلاب گونه فضای سایبر برای جاسوسی در این عرصه محسوب می شود. بر این اساس، بر خلاف گذشته که شرکت ها و مراکز مهم صنعتی و اقتصادی در زمینه حفظ اطلاعات و دانش حساس خود دست را داشتند، امروزه این مهاجمان هستند که به واسطه دسترسی به فضای سایبر، دست بالا را دارند. در این زمینه می توان به اطلاعات منتشر شده توسط دولت و مراکز مختلف آمریکایی اشاره کرد؛ که نشاندهنده سطح وسیعی از موفقیت در عرصه جاسوسی سایبری برای مهاجمان به خصوص دولت و شرکت های چینی است. نگاهی به دستاوردهای اقتصادی چین که به باور بسیاری حداقل بخشی از آنها ناشی از کپی برداری از دانش شرکت های غربی است، خود گویای این مطلب است.

تحول دیگری که در جاسوسی صنعتی سایبری در مقایسه با جاسوسی صنعتی سنتی می توان مشاهده کرد، تعدد بازیگران در کنار بازیگران دولتی است. در واقع در جاسوسی صنعتی سنتی معمولا نقش دولت ها برجسته است. بر این اساس، در جاسوسی صنعتی یا دولت ها به شکل مستقیم از طریق سیستم های اطلاعاتی و جاسوسی خود، برای به دست آوردن اطلاعات و دانش صنعتی و اقتصادی دست به اقدام می زنند یا اینکه عملا از اقدام شرکت ها و مراکز صنعتی فعال در این حوزه حمایت می کنند. محدودیت ها و محذورات گسترده ای در عرصه جاسوسی صنعتی در معنای سنتی وجود دارد که باعث می شد دولت ها توانایی، تجربه و دانش لازم برای ورود به آن را داشته باشند.

با وجود این، در عرصه جاسوسی سایبری صنعتی، عملا فضا برای ورود سایر بازیگران مهیاست. برای نمونه بر اساس اطلاعات موجود، بسیاری از شرکت های چینی به جای سرمایه گذاری برای تحقیق و توسعه، عملا بخشی را برای جاسوسی صنعتی از غرب ایجاد کرده اند که عمدتا با توسل به فضای سایبری صورت می گیرد. در این زمینه حتی شرکت های مافیایی تشکیل شده که دست به جاسوسی سایبری می زنند و اطلاعات سرقت شده را به شرکت های مختلف می فروشند.

البته چین نیز بارها ادعا کرده است که به کرات از سوی آمریکا هدف حملات و سرقت های سایبری قرار گرفته و به دفعات یادداشت های اعتراض تسلیم واشنگتن کرده است. شرکت امنیت سایبری چیهو 360 که مخصوص مقابله با هکرها و ویروس هاست در گزارشی آورده که آمریکا برای 11 سال از سال 2009 میلادی اقدام به جاسوسی سایبری از چین کرده است. این شرکت می افزاید که موسسات تحقیقاتی، سازمان ها و شرکت های هوانوردی، نهادهای دولتی، شرکت های نفتی و اینترنتی از جمله در شهر پکن و دو استان گوانگ دونگ و جه جیانگ در جنوب و شرق چین هدف این حملات، سرقت ها و جاسوسی های سایبری یک گروه هکر از سازمان سیا آمریکا بوده اند.