جایی که اقتصادش قابل پیش‌بینی نباشد سرمایه‌گذار فراری می‌‌شود/ بخشنامه‌های متعدد تولیدکنندگان را کلافه کرده

سال جاری به نام سال «رونق تولید» نامگذاری شده است، مسئله‌ای که سال‌هاست به پاشنه آشیل اقتصاد کشور تبدیل شده و برخی بازارهای داخلی را جولانگاه اجناس بنجل خارجی به ویژه چینی کرده است. اما موانع تولید داخلی چیست و چه راهکارهایی برای رونق تولید وجود دارد؟

اقتصاد24- بازارهای داخلی چند سالی است که دچار رکود شده و صدای تولیدکنندگان نیز درآمده و روز به روز بر گلایه‌های آنها افزوده می‌شود؛ یک روز از اثرات نوسانات ارزی بر بازارهای خود می‌گویند و روزی دیگر از صدور بخشنامه‌های پی در پی برای کنترل این نوسانات گلایه‌مندند. نظام پولی و بانکی هم که تکلیفش مشخص است و سر سازگاری با تولید داخل را ندارد و به دنبال سود هنگفت خود از تسهیلات ارائه شده به بنگاه‌های کوچک و بزرگ است.

نامگذاری سال جاری به نام سال «رونق تولید» بهانه خوبی است تا تولید داخل ساماندهی شود و قدر تولیدکنندگان داخلی دانسته شود، هرچند که همچنان به کیفیت نازل برخی تولیدات داخل نیز همچنان انتقادات جدی وارد است. اما برای رفع موانع تولید داخلی چه باید کرد و تکلیف دولت و حاکمیت در این زمینه چیست؟ در این باره با سه فعال اقتصادی به گفتگو نشسته‌ایم که ماحاصل آن در پی می آید.

اتابک: موجودی انبار تمام شرکت‌های تولیدی افزایش پیدا کرده است

سید محمد اتابک، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در رابطه با مشکلات حوزه تولید به خبرنگار اقتصاد24 گفت: بزگترین مشکل تولید مشکل عرضه است. اگر نگاهی به سال 97 بیاندازیم می بینیم که موجودی انبار تمام شرکت‌های تولیدی افزایش پیدا کرده و بابت پولی که برای تولید هزینه کردند به بانک ها بدهکارند. این استقراض باعث کاهش سود آنها شد و در نتیجه شرکت‌ها هم از لحاظ تولید در کاهش هستند و هم از لحاظ سوددهی، پس مشکل عمده ما در عرضه است. تولیدات کشور عمدتا به دو دلیل کاهش ارزش پول ملی و قدرت خرید مردم و نیز عدم رونق کسب و کار همه در رکود هستند.

وی افزود: رکود در سرعت گردش پول در جامعه نیز تاثیر گذاشته است و این باعث شده قسمت عرضه تولیدات با مشکلاتی مواجه شود. مشکل ما در تولید، مربوط به عرضه است و اگر بتوانیم عرضه را درست کنیم گردش پول نیز اصلاح می‌شود و مقداری از مشکلات تولید حل و رونق نسبی حاصل خواهد شد.

ارزش پول در کشور از ارزش تولیدات حاشیه آن بسیار بیشتر شده است

اتابک در ادامه درباره کاهش ارزش پول کشور و تاثیر آن بر تولید، گفت: ارزش پول در کشور از ارزش تولیدات حاشیه آن بسیار بیشتر شده است، به این معنی که اگر کسی بخواهد پولی برای تولید فراهم کند هرگز تولید محصولی که انجام می‌دهد به اندازه بهره‌ای که بابت پول باید پرداخت شود سودآوری ندارد.

وی در ادامه بیان کرد: ما باید قدرت خرید مردم را افزایش دهیم چرا که اکنون امکان خرید بسیاری از کالاها برای عمده مردم وجود ندارد.

دولت فشار کمبود بودجه خود را به تولیدکننده منتقل می‌کند

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در ادامه با اشاره به برخی مشکلاتت تولیدکنندگان در کشور، اظهار کرد: دولت در قبال تولیدکننده‌ها با محدودیت بودجه بسیار زیادی مواجه است و فشار کمبود بودجه خود را به تولیدکننده منتقل می‌کند. ما سازمان تامین اجتماعی را داریم که با وجود اطلاع از وضعیت تولیدی در کشور خود بیشترین حد محدودیت را دارد.

اتابک افزود: بخش عمده فشاری که بر تولید وجود دارد و باعث عدم رونق تولید در کشور می‌شود اتفاقا بر اثر نبود بودجه در سازمان‌هایی همانند تامین اجتماعی است که می‌تواند چنین شرایطی را برای تولیدکنندگان به وجود بیاورد و آنها را در تنگنا قرار دهد. بسیاری از کارخانجاتی که در کشور متوقف شده‌اند اکثرا مورد هجمه سازمان مالیاتی و یا تامین اجتماعی هستند.

دست‌کاری در روابط تولید باعث بیکاری نیروی کار خواهد شد

وی ادامه داد: دولت باید برای تولیدکنندگانی که در اثر رکود ناشی از سال‌های اخیر که اقتصاد رشد کمتر از انتظار خود را داشته و در سال جاری که رشد آن منفی است فکری کند. دولت به این مسئله توجه ندارد که دست‌کاری در روابط تولید باعث بیکاری نیروی کار خواهد شد.

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در خصوص راهکار تولید پول برای جبران کسری بودجه نیز اظهار کرد:‌ اگرپول را از راهی به غیر از تولید، به دست آوریم باید تبعات آن را بدهیم. اشکال کشور در افزایش نقدینگی ناگهانی و شرایطی است که اکنون باعث کاهش قدرت پول ملی شده است.

راهکارهایی برای تحقق رونق تولید

اتابک درباره راهکارهای تحقق رونق تولید، بیان کرد: راهکاری که امروز در کشور وجود دارد و باید آنی عمل شود فعال کردن آن بخشی است که وزن اقتصادی بالایی دارد و می‌تواند صنوف مختلفی را به کار بکشد، اگر توجه کنیم می‌بینیم آن بخش چیزی به جز بخش ساختمان نمی‌تواند باشد که صنف‌های زیادی را به دنبال خود می‌کشد و می‌تواند ارزش افزوده ایجاد کند. راهکار خیلی از آبادانی‌ها در کشور دخالت بخش خصوصی است اما دولت عملا سیاستی برای دخالت بخش خصوصی ندارد.

پورقاضی: برخورد شعاری با شعار سال

مهدی پورقاضی رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تهران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد24 با بیان اینکه معمولا با شعارهای آغاز سال به طور شعاری برخورد می شود و این مسئله تاثیری در اقتصاد کشور نداشته است، گفت: با شعار نمی شود مشکلی را حل کرد باید در عمل اقدام شود و این اقدام باید بر مبنای علم و دانش و تجربیات بین المللی باشد.

وی ادامه داد: در سال های گذشته شعارهایی مبتنی بر حمایت از تولید داخلی تعیین شد اما با آن برخورد شعار شد و هیچ تاثیر مطلوبی بر اقتصاد نداشت. با یک نگاه به ۵ سال اخیر می‌توان دریافت که نه تنها بهبودی حاصل نشده است بلکه روز به روز شاهد بدتر شدن شرایط اقتصادی هستیم.

شعارهای اقتصاد مقاومتی در برون رفت از مشکلات تاثیر گزار نیست

پورقاضی با تاکید بر ضرورت برقراری روابط بین المللی میان ایران و جامعه جهانی افزود: الگوهای اقتصادی غیر پیچیده‌‌ای در جهان وجود دارد که دولت باید از این الگوها استفاده کند و دست از هزینه تراشی‌های اضافه بردارد و بودجه‌ها را صرف توسعه اقتصادی کند و در برقراری روابط دوستانه با کشورهای دیگر تامل داشته باشد تا آرامش و امنیت اقتصادی به کشور برگردد و باعث ایجاد انگیزه برای سرمایه گذاری شود، اما متاسفانه دولت در این زمینه اراده ای ندارد؛ حالا هر چقدر هم شعار رونق اقتصادی بدهیم اثری ندارد چرا که تا اراده نباشد تغییری اتفاق نمی افتد.

وی تاکید کرد: اقتصاد ایران قابل پیش بینی نیست لذا در جایی که اقتصادش قابل پیش بینی نباشد سرمایه گذار میلی به سرمایه گذاری ندارد.

پورقاضی در پایان با اشاره به اینکه صنعت ایران در صادرات، روابط بین الملل و ارز مشکل دارد، گفت: امروز نوسانات ارزی مشکل ساز شده است. تک نرخی کردن ارز باید صورت بپذیرد چرا که ارز عرصه رقابت نیست و باید مسیر روشنی داشته باشد.

سهل‌آبادی: بانک‌ها فکر می‌کنند وثیقه صرفاً ملکی سه نبش در خیابان‌‌های خوب تهران است

عبدالوهاب سهل‌آبادی، رئیس اتاق بازرگانی اصفهان نیز در گفتگو با خبرنگار اقتصاد ۲۴ با اشاره به نامگذاری شعار رونق تولید در سال 98 گفت: برای رسیدن به رونق اقتصادی به همت تولیدکنندگان داریم. خوشبختانه تولیدکنندگان در این چند سال ثابت کرده‌اند که با توجه به همه مشکلات پیش رو سربازی خودشان را ادامه می دهند و در این جنگ اقتصادی کوتاه نمی آیند و به جهت دفاع، در کنار مردم هستند.

تولید در کشور با مخاطرات جدی مواجه شده است

سهل‌آبادی مسائل ارزی را یکی از مشکلات تولیدکنندگان به خصوص تولیدکنندگان در حوزه صادرات دانست و افزود: مسائل ارزی مشکلات فراوانی را در تهیه مواد اولیه و ماشین آلات موردنیاز تولیدکنندگان به وجود آورده است. مواد اولیه یکی از مهمترین رکن‌های تولید برای تولیدکنندگانی است که مواد اولیه وارداتی استفاده می‌کنند، اما با مشکلاتی که دشمنان خارجی و همچنین خودمان در داخل به وجود آورده ایم تولید در کشور با مخاطرات جدی مواجه شده است.

وی افزود: امروز تبدیل ارز بسیار مشکل ساز شده است چرا که بانک مرکزی یک روز دینار می‌خواهد و روز دیگر دلار یا یورو را قبول می‌کند.

بانک‌ها به رفع مشکلات تولیدکنندگان کمک کنند

رئیس اتاق بازرگانی اصفهان درخصوص راهکارهای رفع مشکلات تولیدکنندگان در کشور بیان کرد : یکی از مسائلی که به ما برای رسیدن به رونق کمک می‌کند این است که بانک‌ها درصدد رفع به‌موقع مشکلات تولیدکنندگان برآیند. متاسفانه هنوز نتوانستیم به بانک‌ها بگوییم که وثیقه صرفاً نباید ملکی سه نبش در خیابان‌‌های خوب تهران باشد. بی انضباطی هایی که در بانک مرکزی دیده می شود برای تولید کنندگان در انتقال کالا و محصول یا مواد اولیه مشکل ساز شده است.

بی ثباتی و بی انضباطی در بخشنامه‌ها تولید کنندگان را کلافه کرده است

سهل‌آبادی با اشاره به صدور بخش نامه های پی در پی در شرایط بحران اقتصادی، تصریح کرد: توصیه می کنم مسئولان قبل از اینکه بخواهند تصمیمی را اجرایی کنند با تشکل های صنعتی مثل خانه صنعت و معدن و انجمن‌های همراهش مذاکره کنند و در اتاق‌های فکر از کسانی که دستی بر آتش دارند استفاده شود.

وی افزود: این بی ثباتی و بی انضباطی در بخش نامه‌ها، تولید کنندگان را کلافه کرده است و امکان ندارد صادرات یک کالا یک روز آزاد باشد و روز بعد ممنوع شود. در این حالت صادرکنندگان نمی توانند که وارد قراردادها شوند. امروز به دلیل همین نوع رفتارها اعتبار قراردادی خود را از دست داده ایم و به سختی می توانیم اعتماد جهانی را جلب کنیم.

پروسه‌های اداری باعث یاس افراد می شود

رئیس اتاق بازرگانی اصفهان پروسه های اداری را از مشکلات مهم پیش روی تولید کنندگان اعلام کرد و گفت: دولت باید به بی نظمی‌ها توجه کند چرا که امروز پروسه‌های اداری، پیچیده و بسیار وقت گیر شده است. امروز تحریم‌های داخلی برای ما مهمتر و اثرگذارتر از تحریم های خارجی شده است. پروسه‌های اداری باعث می شود افراد مأیوس شوند، درحالی که تکریم ارباب رجوع بسیار مورد اهمیت است، آن هم تکریم سربازانی که در جبهه اقتصادی قرار دارند.

سهل آبادی در ادامه گفت: باید به یاد بیاوریم زمانی را که در جبهه جنگ نظامی بودیم و وقتی مردم رزمنده ای را می دیدند احترام خاصی برای او قائل بودند. در نظر داشته باشیم که در جنگ اقتصادی افراد به مراتب کارهای دشوارتری را انجام می دهند.

وی افزود: فرزندان این مرز و بوم از نداشتن شغل رنج می برند و امیدی به یافتن آن ندارند، اگر اقتصاد رونق پیدا کند تبعات اجتماعی آن در جامعه مثبت خواهد بود. حل مسائل اخلاقی یکی از این اثرات مثبت است و اگر بیکاری جوانان حل شود آمار طلاق پایین آمده و آمار ازدواج مطلوب می شود.

رئیس اتاق بازرگانی اصفهان در پایان خاطرنشان کرد: همه ما تولیدکنندگان، مردم، کارگران و به خصوص دولت باید به این موضوع توجه کنیم که اگر بخش خصوصی و سرمایه کشور قوی باشد دشمن هم کمتر جرأت می کند به کشور ضربه بزند. نباید شعارهای سال در حد شعار باقی بماند.