دست قاچاقچیان چرب شد

اقتصاد۲۴- کار از قاچاق صرف روغن گذشته است. شبکه سازمان یافته قاچاق فقط روغن های تولید شده یارانه‌ای را قاچاق نمی‌کنند آنها در اقدام اخیرشان دست به تقلبی فاجعه بار زده‌اند و به جای محصول استحصال شده از دانه‌های روغنی، ضایعاتی بی شباهت به روغن اما با نام روغن نباتی را قاچاق می‌کنند.

محموله‌های روغن های تقلبی که در استان مرزی سیستان و بلوچستان کشف شده، به گفته مقامات مطلع، بعضا در بازار داخلی نیز عرضه می شود. بنابراین نه تنها وجهه ایران در بازارهای صادراتی منطقه با این محموله های تقلبی تخریب می شود بلکه مصرف کنندگان داخلی نیز در معرض خطر استفاده از ضایعات قرار دارند.

محمد محبی دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان خبر تقلبی بودن روغن های کشف شده را اعلام کرده و می‌گوید: هفته گذشته چندین انبار روغن خوراکی قاچاق با همکاری پلیس امنیت اقتصادی کشف شد که میزان محموله های این کشفیات حدود ۱۰۰ تن برآورد شده است.

او  توضیح می دهد: از ۱۰۰ تن روغن کشف شده، حدود ۴۰ تن بدون هیچ علامت استانداردی است و عمدتا در مراکز غیرمجاز پر شده است. چنانکه با انجام آزمایش های صورت گرفته روی محموله های کشف شده قاچاق مشخص شد که این محموله ها روغن خوراکی نیست و ضایعاتی از مواد شیمیایی است که شباهتی به روغن نباتی ندارد. این آزمایش از سوی سازمان استاندارد انجام شده و در پاسخ آزمایشگاه سازمان استاندارد قید شده است که نمونه آزمایش شده، روغن خوراکی نیست.

محبی می افزاید: این محموله ها در مراکز غیرمجاز تهیه شده و با سوءاستفاده از برندهای معروف کشور قاچاق می‌شود و ممکن است بخشی از آن نیز در بازارهای داخل نیز عرضه شود.

اعزام به مرز مستقیم از کارخانه و کارگاه های غیرمجاز

به گفته دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان تاریخ تولید محموله‌های کشف شده مربوط به ۲ روز یا سه روز پیش از کشف بوده است. این به مفهوم آن است که روغن ها از همان درب کارگاه مستقیم به مرز هدایت شده و اصلا با انگیزه قاچاق تولید می شوند. در این رابطه مجموعه ستاد مبارزه با قاچاق ورود کرده و کارخانه های تولیدکننده را تحت رصد قرار داده است.

کارگاه های غیرمجاز روغن در ۲ سال گذشته مثل قارچ از زمین سر برآوردند. در این کارگاه ها گالن های بزرگ روغن پر شده و نام برخی برندهای معتبر به آن الصاق می شود. اما مشخص نیست موادی که به نام روغن در این گالن ها ریخته می شود چیست و چه زیان هایی برای سلامت مصرف کننده دارد.

در کشف یکی از کارگاه های غیرمجاز روغن توسط پلیس امنیت اقتصادی چندین کارگر اتباع بیگانه کار می کردند که اطلاعی از محتویات ظروف نداشتند. آنها اعتراف می‌کردند که این کار را به خواست صاحب کارگاه به طور مخفیانه انجام می دادند اما نمی دانستند چه ماده ای را در بطری ها و گالن ها پر می کنند.

شکایت به مراجع قضائی و اعاده حیثیت

امیرهوشنگ بی رشک دبیر انجمن روغن نباتی از وجود روغن های تقلبی قاچاق اظهار بی اطلاعی می کند و می افزاید: در صورتی که مشخص شود با نام برندهای معتبر، قاچاق صورت می گیرد به طور حتم واحدهای حقوقی صنایع از طریق مراجع قضائی موضوع را پیگیری کرده و اعاده حیثیت خواهند کرد.

او با تاکید بر اینکه درخواست ما از مسئولان دستگیری هرچه سریعتر این مجرمان است متذکر می شود: پیدا کردن سرشبکه ها نیز کار پیچیده ای نیست. در صورتی که راننده های متخلف را دستگیر کنند محل بارگیری محموله ها و نهایتا کارگاه فروشنده آن مشخص می شود.

او با بیان اینکه تا کنون با مواردی از روغن های غیراستاندارد در صنعت مواجه نشده اند می گوید: بازی با سلامت مردم گناهی نابخشودنی است و متخلفان باید به اشد مجازات محکوم شوند. او تاکید می‌کند که کارخانجات به دنبال قاچاق نبوده‌اند و تخلفی در صنایع در حوزه قاچاق تا کنون مشاهده نشده است. قاچاق روغن از سوی سودجویانی انجام می شود که جزو تولیدکنندگان نبوده و سلامت مردم نیز برای آنها مهم نیست.

بی رشک عنوان می کند: انجمن روغن نباتی امکان کنترل همه صنایع را ندارد و مراجع دیگری باید به موضوع قاچاق بپردازند اما تا زمانی که اختلاف ارز وجود دارد و ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات دانه روغنی تخصیص می یابد این قاچاق نیز وجود خواهد داشت.

۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تن روغن خوراکی قاچاق می شود

قاچاق روغن خوراکی از ۲ سال قبل شدت گرفت و به اندازه ای محبوب شد که جای محموله های سوخت که حرف اول را بین کالاهای قاچاق می زد، گرفته است.

قاچاق روغن دردسر انفجار و سوختگی را به همراه ندارد. سوخت برانی که تا به حال جانشان را کف دست می گرفتند و گازوئیل از مرز خارج می کردند حالا می توانند بدون نگرانی از انفجار، بار روغن جا به جا کنند.

با کمترین بار می‌توان بیشترین سود را برد. چرا که ارزش هر یک و نیم لیتر روغن خوراکی با ۲۰ لیتر گازوئیل برابری می کند. بنابراین چه کاری از این محموله کم حجم و بی دردسر و پرسود، بهتر.

ماجرای قاچاق روغن به ۲ سال قبل باز می گردد که دولت در سیاستی نابهنگام، تصمیم گرفت واردات ارزان انجام شود و به این ترتیب ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات کالاها از جمله دانه های روغنی تخصیص داد.

در این مدت هر سال بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تن روغن از مرزهای کشور به صورت غیرقانونی خارج شده است. این عدد از جهشی که در مصرف روغن کشور طی دو سال گذشته اتفاق افتاده، تخمین زده می شود.

بنا بر گفته انجمن صنایع غذایی کشور، قبل از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی، مصرف سالانه روغن یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن بود اما بعد از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی بلافاصله مصرف تا ۲ میلیون تن بالا رفت. امسال نیز برآوردها از میزان مصرف ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تنی حکایت دارد.

این جهش مصرف قطعا به دلیل رشد مصرف در داخل کشور اتفاق نیفتاده است و آنچه اضافه تولید شده به صورت غیرقانونی از مرزهای کشور خارج شده و سر سفره افغانستانی ها، پاکستانی ها و مردم کشورهای آسیای میانه نشسته است.

هرچند در مرز نیروهای پلیس امنیت، اطلاعات، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در حال کشف و برخورد هستند اما با وجود اقدامات اطلاعاتی که در شهرستان چابهار انجام شده و به رغم مکاتبات رئیس جمهور در خصوص قاچاق روغن خوراکی، این قاچاق همچنان ادامه دارد.

یک قاچاق سازمان یافته و دستگیری معاون وزیر

به قاچاق روغن، سازمان یافته اطلاق می شود. قاچاق این محموله ها از دستگاه های اجرایی جایی که تخصیص های ارز ۴۲۰۰ تومانی تصمیم گیری می شود آغاز شده، کارگاه ها و واحدهای تولیدی روغن را درگیر کرده، باربری ها هماهنگ شده و نهایتا رانندگان محموله های قاچاق را به مرز می رسانند.

این تشکیلات بزرگ به دلیل سود دندان گیری که در فروش روغن نهفته است ایجاد شده. خبر دستگیری یکی از مقامات سابق نیز دلالت بر نقش مجریان سیاست های دولت در قاچاق روغن دارد.

به گفته دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان، قاچاق روغن بدون همکاری مرتبطین دولتی امکان پذیر نیست. فعالان حوزه قاچاق به دلیل ارتباط با برخی مرتبطین دولتی، از آخرین سیاست گذاری ها و تصمیمات اطلاع دارند و به همین دلیل مدام شگردها را برای قاچاق روغن تغییر می دهند.

در حلقه بعدی زنجیره قاچاق روغن نیز واحدهای غیرمجاز تولید روغن هستند که روغن خام و گاهی ضایعات را در بطری ها ریخته و مستقیم از درب کارگاه به مرز روانه می کنند. شاهد این مدعا که روغن ها از بازار جمع نمی شود بلکه مستقیم از واحد تولیدی به مرز می آید، تاریخ تولید این روغن هاست که دو یا سه روز پیش از کشف درج شده است. اگر این روغن ها از سطح بازار قرار بود جمع شود و به مرز برسد فاصله زمانی بیشتری را باید طی می کرد. ضمن آنکه در کشفیات صورت گرفته از سوی پلیس امنیت اقتصادی و ... کارگاه های غیرمجازی که نسبت به ارسال گالن های روغن اقدام کرده بودند شناسایی شده است.

بیشتربخوانید:ماجرای بحران گرانی روغن چیست؟

محبی می افزاید: انتقال روغن تا استان های مرزی کار سختی نیست. هیچ ممنوعیت و محدودیتی در تردد کامیون های حامل روغن بین استان ها وجود ندارد. به همین دلیل به راحتی محموله های بزرگ روغن و بسیار بیشتر از نیاز استان وارد می شود.

بار روغن به ۲ صورت از مرز عبور داده می شود. یا در جاسازهایی در کانتینرها گذاشته می شود و یا اینکه به صورت کاملا عیان بار کانتینر شده و از مرز خارج می شود. بسته به اینکه سرشبکه قاچاق تا چه اندازه نفوذ و رابطه داشته باشد؛ روش عبور انتخاب می شود.

قاچاق روغن علنی انجام می شود

این اتفاق مورد تایید علیرضا مهاجر معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی نیز هست. او می گوید: قاچاق روغن به هیچ عنوان مخفیانه نیست و آشکارا انجام می شود.

مهاجر در پاسخ به اینکه در گذشته طی نشستی خبری به وجود برخی واحدهای غیرمجاز روغن اشاره کرده بودید آیا این واحدها هنوز وجود دارند؟ اظهار می کند: چنین گفته ای را به خاطر ندارم. اما امروز قاچاق روغن به راحتی و در حجم بالا انجام می شود. دلیل آن نیز ارز ارزانی بود که به دانه های روغنی تخصیص می یافت. وقتی یک کالا به یک پنجم قیمت واقعی عرضه می شود باید انتظار بروز قاچاق را داشته باشیم.

معاون وزیر جهاد کشاورزی اشاره می کند: تا زمانی که ما سیاست های رانتی را حذف نکنیم؛ برخورد با قاچاق فایده ای نخواهد داشت و این پدیده ریشه کن نخواهد شد.