رکورد ۲۵ سال اخیر شاخص فلاکت شکست

اقتصاد۲۴- با انتشار گزارش اخیر مرکز آمار از نرخ بیکاری و تورم، حالا می‌توان برآیندی از شاخص فلاکت در اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۰ داشت. چنانکه اعداد موجود نشان می‌دهد شاخص فلاکت در سال گذشته به اوج بیست‌وپنج ساله رسیده و رکورد بالایی را از خود بر جای گذاشته است. شاخص فلاکت از مجموع نرخ بیکاری و نرخ تورم به دست آمده و ماهیتی سالانه دارد. در این شاخص تورم را باید به صورت سالانه (یعنی تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده به صورت میانگین دوازده‌ماهه در مقایسه با موقعیت مشابه خود در سال قبل) در نظر گرفته و نرخ بیکاری را نیز در حالت سالانه مورد ارزیابی قرار داد. هرچه میزان این شاخص در منطقه‌ای بالاتر باشد هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی در آن منطقه نیز بالاتر بوده و هزینه‌های تجربه‌شده مردم نیز در این مدت بیشتر بوده و در نهایت این متغیر، شاخصی برای ارزیابی وضعیت رفاه مردم در کشور خواهد بود.

شاخص فلاکت تا آنجا برای محاسبات اقتصادی اهمیت دارد که برخی دیدگاه‌ها افزایش این متغیر اقتصادی را بر موضوعات اجتماعی همچون نرخ جرم و جنایت، فقر، خودکشی و... نیز اثرگذار می‌دانند.
پیش از این بالاترین میزان شاخص فلاکت در ایران در سال ۱۳۷۴ ثبت شده بود که معادل با ۵۸.۴ درصد بود. مهم‌ترین دلیل این رکوردزنی می‌تواند ریشه در تورم بالای تجربه شده در آن سال داشته باشد. شاخصی که طبق آمار‌های بانک مرکزی تقریبا معادل با ۴۹.۴ درصد بوده و نرخ بیکاری در آن سال هم در حدود ۹ درصد به ثبت رسیده بود. در واقع بررسی‌های موجود نشان می‌دهد که هر چقدر رشد عمومی قیمت‌ها در کشور بالاتر بوده؛ شاخص فلاکت نیز به اوج خود نزدیک‌تر شده است.

بیشتر بخوانید: رصد تراکنش‌های بانکی چه بحران‌هایی در پی خواهد داشت؟

گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد روند نرخ بیکاری در ایران مسیری نزولی پیموده و در سال ۱۴۰۰ به ۹.۲ درصد رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد این کمترین میزان نرخ بیکاری در یک دهه اخیر بوده است. البته پایین آمدن نرخ بیکاری را برخی ناشی از بهبود وضعیت اشتغال و برخی دیگر در ادامه کاهش نرخ مشارکت اقتصادی می‌دانند. براساس داده‌های مرکز آمار، نرخ مشارکت در سال ۹۹ برابر با ۴۰.۴ درصد در کل کشور بوده که در سال جاری با ۰.۰۱ واحد در صد کاهش به ۴۰.۳ درصد رسیده است. اما این کاهش بیکاری در شرایطی ثبت شده که نرخ تورم در کشور مسیری فزاینده داشته و در ۱۴۰۰ به رکورد ربع قرن دست پیدا کرده است. در سال ۱۴۰۰ که نرخ تورم در کشور برابر با ۴۰.۲ درصد بوده و نرخ بیکاری نیز معادل با ۹.۲ درصد ثبت شده شاخص فلاکت نیز در ایران معادل با ۴۹.۴ درصد رسیده و بیشترین سطح را در بازه بیست‌وپنج ساله داشته است.

سایت اکوایران نیز در این باره نوشته است: میانگین نرخ بیکاری در ایران نشان می‌دهد این متغیر کلان اقتصادی در کانال ۱۱ تا ۱۲ درصد قرار داشته که برخی از اقتصاددانان معتقدند این رقم به نحوی معادل با بیکاری طبیعی در ایران بوده و در سال‌های مختلف تغییرات آنچنانی ندارد. در همین رابطه میزان طبیعی نرخ مشارکت اقتصادی در کشور نیز حول و حوش ۴۰ درصد است. به عبارت دیگر بررسی آماری از وضعیت اقتصادی ایران نشان می‌دهد آنچه به نوعی متغیر تاثیرگذارتری بر شاخص فلاکت است، تورم بوده و به نحوی برای بهینه‌تر کردن اوضاع اقتصادی بهتر آن است که تمرکز سیاست‌گذاری‌های کلان روی کنترل تورم باشد.