جدال ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه دارد

اقتصاد۲۴- نشست ماه سپتامبر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از روز دوشنبه در وین آغاز شد. دو موضوع امنیت و پادمان‌ها در اوکراین و نظارت و پادمان‌ها در ایران مهم‌ترین محور‌های این نشست بودند. در حالی که پیش از آغاز این نشست تنش میان ایران و تروئیکای اروپایی بالا گرفته بود، اما خبر‌های رسیده از وین حاکی از این بود که قرار نیست در این نشست دوره‌ای مانند نشست خرداد ماه شاهد صدور قطعنامه علیه ایران باشیم. تروئیکای اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) شامگاه شنبه با صدور بیانیه‌ای مشترک ادعا‌ها درباره عدم همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حوزه کشف مواد هسته‌ای در چند مکان اعلام نشده در ایران را تکرار کرده و اراده تهران برای به نتیجه رسیدن مذاکرات احیای برجام را زیر سوال بردند. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در یک موضع‌گیری رسمی، غربی‌ها را به تبعیت از رژیم اسراییل در این پرونده متهم کرده و به آن‌ها هشدار داد که دست از زیاده‌خواهی در مسیر احیای برجام بردارند یا مسوولیت این انتخاب را بپذیرند.

به گزارش «اعتماد»، صبح دوشنبه خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی در نشست خبری با سخنگوی وزارت خارجه باز هم مساله بیانیه تروئیکای اروپایی و دلیل اصرار ایران بر مختومه شدن پرونده اختلاف با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همزمان با اجرای برجام (در صورت حصول توافق) را مطرح کردند. این‌بار ناصر کنعانی با لحن ملایم‌تری نسبت به اختلاف ایران با آژانس و به تبع آن اختلاف میان تهران با تروئیکای اروپایی و امریکا اشاره کرده و تاکید کرد که ایران با درنظر گرفتن دو مساله تعهدات و حقوق خود به عنوان عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آماده همکاری برای حل و فصل اختلاف‌های باقی مانده است.

براساس گزارش‌های رسانه‌ای در دو هفته اخیر، ایران در آخرین پاسخ به متن پیشنهادی ایالات متحده برای احیای برجام برای نخستین‌بار مطالبه همیشگی، اما شفاهی خود برای مختومه شدن پرونده اختلاف پادمانی با آژانس را مکتوب کرده و همین مساله مراتب اعتراض طرف غربی را به دنبال داشته است. برخی منابع آگاه می‌گویند که ایران و طرف غربی بر سر حل و فصل این اختلاف طی یک سازوکار مشخص به شکل شفاهی به نتیجه رسیده بودند، اما تهران ترجیح داده این مساله را برای محکم‌کاری و پرهیز از تعابیر دیگر در زمان اجرای برجام در متن دومین پاسخ مکتوب کند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران:آماده همکاری سازنده با آژانس هستیم

به گزارش خبرگزاری فارس، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری روز گذشته اقدام تروئیکای اروپایی در صدور بیانیه مشترک علیه ایران را موضعی نادرست و نسنجیده در یک زمان نادرست خواند و گفت: توافق یک مسیر دو طرفه است و انتظار این بود طرف‌های مذاکره در این مسیر سازنده عمل کنند. اثبات شده که ماهیت فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، صلح‌آمیز است. جمع‌بندی سال ۲۰۱۵ میلادی، سال امضای توافق و بعد از آن گزارش‌های مکرری که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داد، همگی دال بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران بود. در باب امور پادمانی، جمهوری اسلامی ایران به همان اندازه که حامی ثابت قدم خلع سلاح هسته‌ای بود و هست، به همان میزان هم نسبت به عدم اشاعه متعهد و پایبند است و در عین حال بر اجرای غیرتبعیض‌آمیز و بی‌طرفانه نظام پادمان‌ها توسط آژانس تاکید دارد. همواره تاکید کرده و می‌کنیم که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم باید به وظایف خود به صورت حرفه‌ای و فارغ از فشار طرف‌های ثالث، به خصوص درباره اتهامات بی‌اساسی که از سوی یک رژیم غیرپایبند و غیرعضو در نظام جامع پادمان‌ها ارایه شده، عمل کند.

کنعانی در بخش‌های دیگری از سخنانش گفت: ایران آمادگی خودش را هم برای ادامه همکاری سازنده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده و می‌کند و همچنین آمادگی دارد در مسیر زدودن تصاویر ساختگی و غیرواقعی درخصوص فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود با آژانس همکاری کند. تاکید می‌کنیم که همکاری با آژانس هم در مسیر حقوق است و هم در مسیر تکالیف، ایران همان‌طور که تکالیفی دارد، حقوقی هم دارد. این دو در کنار هم معنا و مفهوم پیدا می‌کند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و احتمال صدور قطعنامه ضدایرانی گفت: در رابطه با نشست شورای حکام تا جایی که اطلاع داریم تا الان پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای نشست ارایه نشده است. معتقدیم که هرگونه تکرار اقدام غیرسازنده مشابه اقدام غیرسازنده قبلی در آژانس، مجددا نتیجه غیرسازنده خواهد داشت. امیدواریم برخی کشور‌هایی که اعتبار آژانس برای آن‌ها اهمیت دارد، اعتبار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به عنوان سازمان فنی و تخصصی و غیرسیاسی، قربانی دیدگاه‌ها و منافع سیاسی خودشان نکنند. ما امیدواریم مدیرکل آژانس نقش حرفه‌ای خودش را در این زمینه ایفا کرده و به حفظ اعتبار و جایگاه حرفه‌ای و تخصصی آژانس توجه بیشتری کند. انتظار یک رویکرد سازنده از آژانس و اعضای شورای حکام داریم. اما ایران هرگونه اقدام و واکنش خودش را در ارتباط با تحولات آتی، متناسب با تحولی که در آژانس رخ خواهد داد، تنظیم می‌کند و مبتنی بر آن رفتارش را تنظیم خواهد کرد.

رافائل گروسی: هیچ‌کدام از مسائل پادمانی با ایران حل نشده است

به گزارش ایرنا، رافائل گروسی روز دوشنبه در ابتدای نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ایراد سخنانی که یک نسخه آن در تارنمای این سازمان منتشر شد ادعا کرد: علی‌رغم اعلام آمادگی آژانس برای تعامل بدون تاخیر با ایران برای حل مسائل پادمانی، ایران با آژانس تعاملی نداشته است. در نتیجه، هیچ تحولی در این دوره صورت نگرفته و هیچ یک از مسائل باقی مانده حل نشده است. بنابراین، تمام این مسائل پادمانی باقی مانده است. تا زمانی که ایران از لحاظ فنی توضیحات معتبری برای حضور ذرات اورانیوم با منشا انسانی در سه مکان اعلام نشده در ایران ارایه نکند و مکان (های) فعلی مواد هسته‌ای و/یا تجهیزات آلوده را به آژانس اطلاع ندهد، آژانس قادر نخواهد بود صحت و کامل بودن اظهارات ایران را تحت موافقتنامه جامع پادمان تایید کند.

بیشتر بخوانید: توافق برجام مانده در کشمکش‌های غربی، شرقی و عبری

از آنجا که ایران هنوز توضیحات معتبری را ارایه نکرده است، آژانس در موقعیتی نیست که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصرا صلح‌آمیز است. آژانس همچنان آماده تعامل مجدد با ایران برای حل بدون تاخیر این مسائل است.

دچار شکاف اطلاعاتی هستیم

به گزارش ایلنا، گروسی در بخش‌های دیگری از سخنانش در نشست خبری با خبرنگاران به خاموش بودن دوربین‌های برجامی آژانس در ایران اشاره کرده و گفت: ما امروز نمی‌دانیم چه اتفاقی در حال وقوع است و ما بعضی دوربین‌های خود را امروز نداریم. صادقانه بگویم دچار شکاف اطلاعاتی درخصوص برنامه هسته‌ای ایران هستیم و این شکاف هر روز بزرگ‌تر می‌شود. در صورت احیای برجام با مشکلات زیادی مواجه هستیم. ما نمی‌خواهیم دراماتیک به نظر برسیم، اما واقعیت این است که بسیار دشوار است و ما باید خیلی سخت کار کنیم و ایران باید در دسترسی ما به اطلاعات بسیار شفاف عمل کند تا بتوانیم تصویری را جمع‌آوری کنیم که دقیق باشد.

به دنبال تشدید تنش نیستم

او در پاسخ به سوالی درباره آنچه رویکرد متعصبانه وی نسبت به فعالیت‌های اتمی ایران خوانده می‌شود گفت: از این ارزیابی متاسف هستم. اینکه آژانس خواستار توضیح درباره یکسری مسائل است و ایران به گونه‌ای که انتظار می‌رود رفتار نمی‌کند و ما را به سیاسی کاری متهم می‌کنند مساله جدیدی نیست. ما ذرات اتمی را در مکان‌هایی که قبلا اعلام نشده بود پیدا کردیم و در حال بررسی هستیم. بگویید که این چه ارتباطی به استفاده سیاسی من از اختیاراتم دارد؟ رفتار‌های من در چارچوب وظایف آژانس است و امیدوارم که ایران هرچه سریع‌تر در این زمینه همکاری کند. ما آماده هستیم و تمایلی به تشدید اوضاع نداریم. فقط می‌خواهیم که این مساله روشن شود. امیدواریم که ایران به گونه دیگری به این مساله نگاه کند.

زیر فشار سیاسی زندگی می‌کنم

به گزارش فارس، گروسی در پاسخ به سوالی درباره قرار گرفتن زیر فشار‌های سیاسی گفت: «من زیر فشار‌های سیاسی زندگی می‌کنم. در مورد ایران باشد یا اوکراین، همیشه تحت فشار سیاسی هستیم. مهم این است که ما چه کاری انجام می‌دهیم. وقتی دیگران برای منافع ملی خود فشار می‌آورند احساس آزردگی پیدا نمی‌کنم.»

درباره زمان گریز هسته‌ای ایران گمانه‌زنی نمی‌کنم

گروسی درباره ادعا‌های اخیر مقامات اسراییلی درباره زمان گریز هسته‌ای ایران و ارتباطات تهران و آژانس در هفته‌های اخیر گفت: «ما به گمانه‌زنی درباره مسائلی مانند زمان گریز هسته‌ای وارد نمی‌شویم. برخی نهاد‌ها یا اندیشکده‌ها دوست دارند این محاسبات را انجام دهند. ما ناظر و پایشگر هستیم. ما اندازه‌گیری می‌کنیم و اطلاعات خود را منتشر می‌کنیم. اما در مورد تعامل با ایران، در سطحی نیست که تمایل دارم شاهدش باشم. البته که یک نمایندگی دایمی [ایران]را در اینجا داریم و با آن‌ها در تماسیم. معتقدم باید سطح بالاتری از روابط و تعامل را داشته باشیم. پیش‌تر گفتگو‌های فشرده‌ای با تهران داشتیم که امیدوارم آن‌ها ادامه پیدا کنند.»

نشانه‌ای دال بر عزم ایران برای خروج از ان‌پی‌تی نداریم

گروسی در پاسخ به سوالی درباره احتمال عدم احیای برجام و خروج ایران از معاهده عدم گسترش سلاح‌های اتمی (NPT) گفت: «هیچ دلالتی بر تمایل ایران برای خروج از NPT نمی‌بینم. بسیاری از کشور‌ها در سال‌های گذشته دست به اشاعه سلاح‌های اتمی زده‌اند، اما در مورد ایران در تمایل برای حفظ تعهداتش در این معاهده بسیار شفاف عمل کرده است و امیدوارم همین‌طور بماند.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره مذاکرات وین از سال گذشته تاکنون گفت: «در یک سال و نیم گذشته آژانس و شخص من کاری نکرده‌ایم جز اینکه در‌ها را باز بگذاریم یا حتی دریچه‌هایی را برای دیپلماسی بسازیم که وجود نداشتند تا ایران بتواند راحت‌تر به تعهداتش عمل کند.»

منبع: اعتماد