قطعی اینترنت دامن تولیدکنندگان را هم گرفت

اقتصاد۲۴- آخرین گزارش منتشرشده اتاق ایران درباره شامخ کل اقتصاد نشان می‌دهد که تولیدکنندگان در شهریور ماه به ۱۳ مشکل اساسی دست و پنجه نرم کردند و در این بین نگرانی‌هایی از آینده فعالیت خود دارند. از نظر آن‌ها شروع قطعی اینترنت به شکل سراسری تبعات جبران‌ناپذیری در مهر ماه خواهد داشت.

پیش از این نیز بررسی‌های تجارت‌نیوز با استناد به داده‌های سازمان امور مالیاتی نشان داد که هر روز قطعی اینترنت در ایران حداقل زیان ۳۰۰۰ میلیارد تومانی برای کسب‌وکار‌ها در پی دارد.

امروز نیز جمشید عدالتیان‌شهریاری، فعال بخش خصوصی اعلام کرد که با توقف و کاهش فروش آنلاین، میزان تولید برخی از کارخانه حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش پیدا کرد.

او اعتقاد دارد که با استمرار قطعی اینترنت در ایران بسیاری از کسب‌وکار‌ها نسبت به ترویج اقتصاد دیجیتال ابراز پشیمانی می‌کنند.

آتش قطعی اینترنت بر دامان تولید

بر این اساس گویا آتش قطعی اینترنت نه‌تن‌ها بخش توزیع و فروش که دامن‌گیر بخش تولید هم شده است. به نظر می‌رسد با ادامه این روند حتی برخی کسب‌وکار‌ها دچار ورشکستگی و تعطیلی هم شوند.

گرچه مسئولان و دولتمردان تا کنون سعی داشتند شرایط رکودزده تولید را به گردن تحریم و کاخ سفید بیندازند، اما نظرسنجی صورت‌گرفته در شامخ کل اقتصاد نشان می‌دهد که در قبال مشکلات موجود داخلی، اثرات تحریم ناچیز است.

بیشتر بخوانید: بحران ثبت نسخه الکترونیک

علاوه بر قطعی اینترنت، فعالان اقتصاد در شهریور ماه همچنان با شش مشکل اساسی دیگر مواجه بودند.

دستمزد نیروی کار افزایش یابد

مدیران خرید معتقدند که به دلیل پایین بودن حقوق و دستمزد نیروی کار، گردش پولی در کشور و نقدینگی مشتریان کم است. از این رو پیشنهاد داده‌اند که حقوق و دستمزد نیروی کار، به‌ویژه صنایع فلزی افزایش یابد.

کمبود نیروی کار به‌رغم معضل بیکاری!

در حالی که حدود نیمی از جمعیت کشور هیچ‌گونه مشارکت رسمی در اقتصاد ایران ندارند و بیکاری از معضلات اصلی جوانان به حساب می‌آید، فعالان اقتصادی کمبود نیروی کار را از مهم‌ترین مشکلات خود می‌دانند. آن‌طور که آن‌ها می‌گویند بسیاری از شرکت‌ها با کمبود نیروی کار و کارگر روبه‌رو هستند. از این رو، تقاضای مشتریان و فروش داخلی در همه صنایع کاهش یافته است. در این بین ممکن است با قطعی اینترنت بخش دیگری از نیروی کار هم شغل خود را از دست دهند.

همچنین به دلیل کمبود شدید نقدینگی، صنایع توان خرید مواد اولیه را ندارند و تولید با ظرفیت بسیار کمتر از توان واقعی انجام می‌شود. به‌ویژه پس از حذف ارز ترجیحی و چند برابر شدن مواد اولیه مورد نیاز خوراک دام و طیور و دستوری بودن قیمت فروش بشدت با کمبود نقدینگی مواجه هستند. صنایع کشاورزی بیش از سایر صنایع در این زمینه آسیب دیده‌اند.

در این بین بانک‌ها هم در ارائه تسهیلات به شرکت‌ها تعلل بسیار دارند و در موارد بسیار از تشکیل پرونده برای بنگاه‌ها جهت دریافت تسهیلات بانکی امتناع می‌کنند و یا به وعده خود عمل نمی‌کنند. با توجه به کمبود شدید نقدینگی شرکت‌ها در تأمین سرمایه در گردش خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند. صنایع لاستیک و پلاستیک، مواد شیمیایی، فلزی و کشاورزی ازجمله این صنایع هستند. حال ممکن است با قطعی اینترنت بانک‌ها بهانه‌ای جدید برای ارائه تسهیلات داشته باشند.

تولیدکنندگان همچنان با اقتصاد دستوری باید برنامه‌ریزی انجام دهند. قیمت‌های دستوری باعث شده تا هزینه تولید با قیمت فروش متناسب نباشد. این در حالی است که شرکت‌ها در حوزه مواد غذایی با کمبود تقاضای مشتریان روبه‌رو هستند.

فشار‌های تأمین اجتماعی به شرکت‌ها نیز هنوز ادامه دارد. طبق اعلام تولیدکنندگان سازمان تأمین اجتماعی، هزینه‌های هنگفت و ناعادلانه‌ای از شرکت‌ها دریافت می‌کند و بابت آن خدمات متناسبی ارائه نمی‌دهد. تولیدکنندگان صنایع غذایی بیش از سایر صنعت‌گران نسبت به این موضوع گلایه دارند.

ایراد نحوه رفع تعهد ارزی

مشکلات فعالان اقتصادی به قطعی اینترنت و شش موردی که به آن اشاره شد محدود نمی‌شود. وجود نحوه رفع تعهد ارزی همچنان مانع بزرگی برای صادرکنندگان به حساب می‌آید. ازجمله به کشور‌هایی که صادرات ریالی انجام می‌شود (مانند عراق و افغانستان)، زیرا در اظهارنامه مالیاتی باید رقم دلاری ذکر شود. درحالی‌که ریال دریافت شده و باید در سامانه نیما دلار عرضه کنند. این آسیب بیشتر متوجه صادرکنندگان نفت و گاز بود.

در شهریور ماه صنایع پایین‌دستی، ازجمله لاستیک و پلاستیک در تأمین مواد اولیه از پتروشیمی‌ها با مشکل روبه‌رو بوده‌اند.

در ماه مذکور به دلیل تعطیلات اربعین، صادرات به عراق به‌ویژه در استان‌های مرزی بسیار کاهش یافت. صنایع کانی غیرفلزی ازجمله تولیدکنندگانی بودند که با مشکل جدی مواجه شدند.

فعالان اقتصادی برای رفع مشکل قاچاق و حمایت از تولیدکنندگان داخلی پیشنهاد داده‌اند که از واردات قاچاق محصول مشابه چینی جلوگیری شود. تولیدکنندگان کاشی و سرامیک بیش از سایر صنایع به این موضوع تأکید داشته‌اند.

در این میان صنایع وسایل نقلیه و قطعات وابسته هم همچنان درگیر وصول مطالبات خود هستند و این موضوع را یکی از مشکلات اصلی کنونی خود می‌دانند.

همچنین تولیدکنندگان چوب، کاغذ و مبلمان هم با کمبود و سهمیه‌بندی کاغذ مواجه هستند. طبق اعلام آن‌ها وزارت ارشاد سهمیه کاغذ را فقط برای ناشران منتشر می‌کند و سهمیه‌ای برای صنایع بسته‌بندی و حتی دارویی قائل نیست. در حالی که بنا بود عرضه کاغذ در بورس انجام شود که محقق نشد. در حال حاضر تعداد معدودی عرضه‌کننده کاغذ سهمیه‌بندی هستند و دسترسی برای اکثر صنایع با قیمت‌های آزاد است که در صنایعی مانند بسته‌بندی دارویی مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.

قطعی اینترنت هم مربوط به تحریم است؟

حال پرسش این است که در کدام یک از ۱۳ مشکلی که به آن اشاره شد تحریم اثرگذار است. به نظر می‌رسد تحریم به بهانه‌ای تبدیل شده تا برخی مسئولان برای فرار از پاسخ‌گویی راهی داشته باشند.

البته اخیراً شکل‌گیری اعتراضات هم به بهانه‌ای جدید تبدیل شد تا گروهی چشم روی مشکلات موجود و راهکار‌های آن ببندند. چنانکه امروز محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، با اشاره شرایط کنونی کشور و استمرار اعتراضات این هشدار را مطرح کرد که نتیجه منفی آن در ماه‌های آینده در معیشت مردم مشاهده می‌شود! در حالی که تصمیم‌گیران با قطعی اینترنت حدود سه هفته است که معیشت ۱۰ میلیون نفر را به‌طور مستقیم مورد هدف قرار داده‌اند.