اقتصاد۲۴- بر اساس دادههای بین المللی ایران اکنون به لحاظ شدت مصرف انرژی در جایگاه ششمین کشور با شدت مصرف انرژی بالا قرار دارد و این موضوع نشان میدهد مصرف انرژی در ایران به شدت ناکارآمد است. بالا بودن شدت مصرف انرژی ایران بیانگر این واقعیت است که میزان مصرف انرژی در ایران دست کم ۶۰ درصد از میانگین جهانی برای تولید کالا و خدمات مشابه بیشتر است.
بررسی آمار و ارقام رسمی نشان میدهد، شاخص مصرف انرژی در بخش خانگی ایران چیزی حدود ۴۶۰ کیلووات ساعت در سال به ازای هر متر مکعب است که اگر این داده به واحد مگاژول تبدیل شده و با آمارهای جهانی سایر کشورها مقایسه شود، میزان ناکارآمدی مصرف انرژی در بخش خانگی ایران را بیش از پیش نمایان میکند.
در حالی مصرف انرژی به ازای واحد سطح خانه در ایران بر اساس دادههای ترازنامه هیدروکربوری ۱۶۵۰ مگاژول محاسبه میشود که در هیچ یک از کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی، میزان مصرف انرژی با وجود آب و هوایی به مراتب سردتر از ایران از ۱۰۰۰ مگاژول تجاوز نمیکند. به عنوان نمونه میزان مصرف انرژی به ازای واحد سطح خانه در کشور پرتغال چیزی حدود ۲۵۰ مگاژول، در کشور یونان ۴۰۰ مگاژول، در کشور ایتالیا ۶۰۰ مگاژول و در جمهوری چک ۸۰۰ مگاژول است.
محمد اله داد - معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر بهتازگی اعلام کرد: اوج مصرف برق ٦ کشور همسایه با جمعیت ٣٥٠ میلیون نفر با اوج مصرف برق ایران ٨٥ میلیون نفر برابر است.
وی با اشاره به هزینه بالای انرژی در سایر کشورها، پایین بودن قیمت برق را با مصرف بی رویه این انرژی گران بها در کشور مرتبط دانست و قیمت هر کیلووات ساعت برق در کشور تاجیکستان را ٦.٥ تا ٧ سنت و در ترکیه ٢.٥ لیر در بخش خانگی و ٥ لیر در بخش صنعتی عنوان کرد.
بالا بودن شدت مصرف انرژی در ایران تابعی از عوامل مختلفی است که نتیجه آن ناکارآمدی مصرف انرژی در بخشهای مختلف مصرفی ایران به ویژه در بخش خانگی است. به طور نمونه متوسط مصرف برق سالیانه مشترکان بخش خانگی در استان هرمزگان چیزی حدود ۱۰ هزار کیلووات ساعت است که بررسیها نشان میدهد در صورت اجرای برخی راهکارهای مدیریت مصرف میتوان این میزان مصرف را تا ۶۰ درصد کاهش داد.
بیشتر بخوانید:طراحی ۱۸۰ برنامه برای تأمین پایدار برق
یخچال و فریزر از جمله لوازم برقی است که باید بهطور دائم به پریز برق متصل باشد و قطع برق آن حتی برای چند ساعت میتواند سبب فاسد شدن مواد غذایی شود، تنظیم درجه ترموستات یخچال بین ۳ تا ۵ درجه اقدامی است که باعث صرفهجویی برق میشود. همچنین فریزر که مواد غذایی در آن مدت زمان زیادی نگه داشته میشود، از وسایل پرمصرف انرژی است که با راهکار ساده تنظیم درجه ترموستات بین ۱۵ تا ۱۸ درجه سانتیگراد زیر صفر میتوان مصرف انرژی را در این وسیله نیز پایین آورد.
باز و بسته کردن مکرر در یخچال و فریزر موجب افزایش ۱۰ کیلووات ساعت مصرف برق و افزایش هزینهبرق مصرفی میشود، ضمن اینکه باعث هدر رفت سرما نیز خواهد شد. خراب بودن لاستیک در یخچال و فریزر موجب افزایش ۲۰ درصدی انرژی مصرفی و هزینهبرق خانواده میشود، بنابراین لازم است نوارهای دور یخچال را مرتب کنترل کرده و در صورت کوچکترین نشت هوا، نسبت به تعویض آنها اقدام کرد.
از کنار هم چیدن و چسباندن ظروف و مواد غذایی در داخل یخچال و فریزر خودداری کنید، چراکه این کار گردش هوا را در این وسایل دچار اختلال کرده و سبب افزایش مصرف برق میشود، از قرار دادن ظروف غذای گرم در یخچال خودداری کنید. برفک یخچال را بهطور مرتب تمیز کنید، زیرا بار ضخامت برفک به میزان ۵ میلیمتر، مصرف انرژی را بالا میبرد.
بهمنظور تهویه هوا در اطراف یخچال و فریزر سعی کنید که فاصله مناسب (۱۰ سانتیمتری) از دیوارها حفظ شود که این کار موجب کاهش مصرف برق به میزان ۵ کیلووات ساعت در یک ماه میشود.
شاید پیش از هر اقدامی توجه به برچسب انرژی در انتخاب یخچال و فریزر دقت در استاندارد و موارد ایمنی و مصرف انرژی است و بهینهترین حالت انتخاب یخچال و فریزر با شاخص A و +A ضروری است، بعضی از خانوادهها با خرید یخچال و فریزر جدید، بازهم از مدل قدیمی آن استفاده میکنند. غافل از اینکه یخچالهای قدیمی بسیار پرمصرف هستند و باعث ۲ برابر شدن مصرف برق خانواده میشود.
گرایش به استفاده از کولرهای گازی، اسپلیت و داکت اسپلیتها حتی در مناطق معتدل کشور در سالهای اخیر رو به فزونی است، این در حالی است که کولرهای آبی به لحاظ تولید رطوبت و خنکای مطبوع، صرفه اقتصادی و مصرف متعارفتر انرژی، همچنان بهترین گزینه برای مناطق عادی کشور به شمار میروند، مناطق معتدلی که بیش از ۸۰ درصد مساحت کشور را در بر میگیرد.
حال چگونه میتوان بیشترین بهرهوری را از کولرهای آبی در عین مصرف مطلوب و توام با ایجاد رفاه و آسایش داشت؟ سرویس منظم و دورهای کولر، شستشو و تعویض بهموقع پوشالهای آن، علاوه بر کاهش مصرف انرژی، باعث افزایش طول عمر دستگاه شده و از نظر اقتصادی نیز بهصرفه است.
در عین حال مهمترین نکته درباره کولرهای آبی که مصرف برق آن را تا بیش از ۵۰ درصد کم کرده و به همان نسبت رقم قبض ما را نیز کاهش میدهد، استفاده از "دور کند" است. شاید فکر کنید که این کار در روزهای خیلی گرم شدنی نیست، اما هر مشکل راهحلی دارد. کافی است یک سایه بان روی کولر نصب کنیم و ضمن عایقبندی مناسب کانالها، از بسته بودن درها و پنجرهها مطمئن شویم تا از ورود هوای گرم به داخل منزل و اتلاف هوای خنک جلوگیری شود.
در هنگام خرید کولرآبی به برچسب مصرف انرژی توجه کنیم و کولر را با توجه به برچسب انرژی، مشخصات فنی و متناسب با نوع نیاز خریداری کنیم، استفاده همزمان از چند وسیله گرمازا مانند اجاق، سماور، لامپهایی که گرمای زیادی تولید میکنند، موجب بالا رفتن دمای خانه شده و نیاز به استفاده از کولر را افزایش میدهد.
بیشتر بخوانید:لزوم همکاری و همراهی مردم در مصرف برق
این در حالی است که در مناطق گرمسیر و شرجی کشور که دما و رطوبت بالا است، با توجه به الگوی مصرف برق ویژه این مناطق که در ماههای گرم به ۳۰۰۰ کیلووات ساعت هم میرسد، استفاده از کولرهای گازی توجیهپذیر است. البته بسیاری میپرسند دمای آسایش کولرگازی چه دمایی است که هم خنکی لازم حاصل شود و همچنین کمترین افزایش قبض برق را داشته باشیم.
کارشناسان انرژی دمای آسایش را برای کولرهای گازی ۲۴ تا ۲۶ درجه میدانند، به اعتقاد آنها سرویس بهموقع کندانسور کولرگازی و شست و شوی مداوم فیلترها و شبکه داخل کولر موجب صرفهجویی ۱۰ تا ۱۵ درصدی برق میشود. درزگیر مناسب اطراف کولر، قرار نگرفتن در معرض تابش مستقیم خورشید نیز تأثیر زیادی در کاهش مصرف انرژی دارد. خاموش کردن یک کولرگازی در منزل موجب کاهش ۳۰ درصدی مصرف برق خانوار میشود.
خاموش کردن لامپهای اضافی یا به عبارتی لامپ اضافی خاموش، شاید این مطلب خیلی تکراری باشد، ولی گفتن این که همیشه لوازم برقی غیر ضروری را خاموش و از پریز برق جدا کنید خالی از لطف نیست. استفاده از لامپهای با بهره نوری بالا یعنی استفاده از لامپهای که دارای شار نوری زیاد و توان مصرفی کمتری دارند مانند لامپهای الای دی.
همیشه کالاها و لوازم برقی دارای نشان استاندارد و برچسب انرژی هستند را خریداری و سعی کنید از وسایلی استفاده کنید که مصرف انرژی آنها در پایینترین سطح و بهره وری آنها در بالاترین سطح باشد. این وضعیت در برچسب انرژی نشان داده شده است.
اگر کنتور برق منزل شما دیجیتال و سه تعرفهای است از لوازم پر مصرف مانند اتو، ماشین لباسشویی، ماشین ظرف شویی، بخار شور، آون و تستر و … در ساعات اوج مصرف یا همان “پیک” استفاده نکنید، بهترین زمان استفاده از آنها در ساعات کم باری یا میان باری است. استفاده از لوازم برقی در زمان کم باری موجب اعمال تخفیف در قبض برق میشود.
اگر از لوازم صوتی و تصویری استفاده نمیکنید آنها را در حالت استندبای (آماده به کار) قرار ندهید و برق آنها را کلاً قطع کنید. لوازم صوتی و تصویری و همه تجهیزاتی که در حالت استندبای قرار دارند، در حال مصرف برق هستند هرچند میزان مصرف در حالت استندبای کم است، ولی همین میزان کم در زمان طولانی موجب افزایش هزینه برق مصرفی خواهند شد. ناگفته نماند که نوسانات احتمالی برق موجب آسیب به لوازم برقی در حالت استندبای نیز خواهد شد.
مشترکان میتوانند با نصب اپلیکیشین "برق من" از میزان مصرف خود و مشاهده تعرفه برق منطقه خودشان مطلع شوند، همچنین نسبت به مدیریت مصارف خود اقدام و از سایر خدماتی که در این برنامه گنجانده شده است، استفاده کنند.