تاریخ انتشار: ۱۱:۴۲ - ۲۴ مهر ۱۴۰۳

مرز باریک سیاست و جنگ در خاورمیانه

جلال خوش چهره *

جلال خوش‌چهره

اقتصاد۲۴- لنین می‌گوید: «مهم نیست چه کسی جنگ را آغاز کرده، بلکه مهم این است که به وسیله جنگ، کدام سیاست ادامه‌دار می‌شود.» اوضاع منطقه و جنگی که از هفتم اکتبر سال میلادی گذشته میان حماس و اسرائیل آغاز شد، رفته رفته و خاصه در هفته‌ها و روز‌های اخیر شکل و ماهیت تازه‌ای به خود گرفته است. این تصویر با آنچه ابتدا نزد برخی ساده اندیشان گمان زده می‌شد، تفاوت ماهیتی بسیار دارد. مهمترین تفاوت در عقب نشینی دیپلماسی در برابر جنگ و یا تقلیل نقش آن برای حداکثر تلاش در مدیریت آن است. این مدیریت می‌کوشد «جنگ با شدت کم» را جایگزین احتمال قوی «جنگ با شدت بالا» دنبال کند. به عبارت دیگر اگر کارویژه دیپلماسی، تشویق دیگران در قبول گزینه مذاکره و تعامل به جای جنگ است، آنچه اکنون در منطقه نقل مجالس و محافل دیپلماتیک شده؛ پذیرش واقعیت «جنگ اجتناب‌ناپذیر» از یکسو و چگونگی کنترل شدت و دامنه آن تا یک «جنگ گسترده» است.

مهم‌ترین دلیل وضع جاری به دو عامل مربوط است: نخست؛ تلاش اسرائیل (اعم از همه جریان‌ها و طیف‌های سیاسی آن) در القای این اصل به همه طرف‌های منطقه (اعم از دولت‌ها و جریان‌های سیاسی _ نظامی) که «حق با قوی‌تر» است. دوم؛ سیاست ریاکارنه و یکجانبه‌گرای واشنگتن و برخی دولت‌های اروپایی که از یکسو، خود را مخالف ادامه جنگ نمایش می‌دهند. از سوی دیگر بانی تشویق و حمایت از اسرائیل در ادامه ماجراجویی‌هایش به قیمت کشتار، ویرانی و آوارگی میلیون‌ها مردم غیر نظامی و بی‌دفاع در غزه و لبنان هستند. این هر دو عامل سبب شده تا در یک مشارکت "نامقدس" روش «سالامی» و یا "برش‌های گام به گام" در گسترش جنگ از غزه به دیگر نقاط منطقه در دستور کار قرار گیرد. از این رو اگر در ماه‌های نخست شروع جنگ غزه، همه توجهات معطوف به محدودسازی آن در این تکه از سرزمین‌های اشغالی فلسطینیان بود، رفته رفته به سوریه، لبنان گسترش یافته و دیر نیست که به یمن، عراق و ایران هم کشیده شود.

مدت‌هاست که اخبار مربوط به بمباران غزه جای خود را به ویران سازی جنوب و مرکز لبنان داده و حالا بحث روز این است که اسرائیل چه اهدافی را برای حمله به ایران در دستور کار دارد. تشخیص اهداف استراتژیک اسرائیل و به تبع آن واشنگتن در یک تعریف کلی سخت نیست. این اهداف شامل تثبیت موقعیت برتر اسرائیل در منطقه و در این حال پیروزی استراتژیک بر گروه‌های مقاومت و محدودسازی یا محو نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی است.

حال پرسش‌های کلیدی این است که آیا روش «سالامی» که با افزایش تحریم‌های اقتصادی _ تجاری علیه ایران همراه شده، به سمت گزینه نظامی پیش می‌رود؟ هدف از جنگ روانی به راه افتاده چیست و شدت و عمق حمله احتمالی اسرائیل به ایران چه میزان خواهد بود؟ آیا دستور کار، حفظ جنگ «تبلیغاتی _ روانی» برای راهبرد‌های جنگی در آینده است؟ آیا هدف، متوقف کردن جمهوری اسلامی در مسیری است که در دهه‌های گذشته دنبال کرده و منزوی کردن آن به اندازه یک قدرت کوچک منطقه‌ای است؟ آیا هجمه گسترده تبلیغاتی علیه ایران با این هدف صورت می‌گیرد که در آینده هرگونه درگیری با جمهوری اسلامی به هر شکل، به عنوان «جنگی پاک» نزد افکار عمومی فروخته شود؟ سرانجام این که آیا کوشیده می‌شود که در میان ملت‌ها و دولت‌های منطقه چنین القا شود که «شمشیر» دست کیست؟

استراتژی دستگاه دیپلماسی و آنچه "سید عباس عراقچی" در سفر‌های دوره‌ای خود به کشور‌های منطقه دنبال می‌کند، شامل سه سطح از گفت‌وگوهاست؛ نخست، تلاش برای عبور از تنش‌ها با دولت‌های منطقه و عادی‌سازی روابط. دوم؛ محدودسازی هرگونه اقدام ماجراجویانه نظامی اسرائیل. سوم؛ اعلام آمادگی قاطع تهران برای مقابله با تهدید‌های نظامی که بخواهد بنیان‌های کشور را در معرض آسیب قرار دهد. این سه دستور کار، واکنشی است واقع‌گرایانه که با استقبال دولت‌های طرف گفتگو روبرو شده است. اگرچه تحقق عادی سازی روابط و محدود سازی دامنه ماجراجویی اسرائیل به پیش شرط‌هایی نیازمند است، اما یک واقعیت را اسرائیل و پشتیبانان آمریکایی و اروپایی آن نباید از نظر دور بدارند. این واقعیت، توانایی تهران برای پاسخ به هرگونه ماجراجویی کنترل نشده اسرائیل است. حمله پهبادی یکشنبه شب گذشته حزب‌الله به حیفا، زنگ هشدار و پیامی است که هم تل‌آویو و هم واشنگتن باید آن را به درستی دریابند. این هشدار به آن معناست که برخلاف تصورات برنامه‌ریزان اسرائیلی، نه گروه‌های مقاومت و نه تهران در برابر اقدام‌های ماجراجویانه دست بسته نبوده و نخواهند بود.

جنگ غزه پس از یکسال از شروع، تفاوتی متفاوت و ماهیتی دگرگون، یافته است؛ تفاوتی که اخبار غزه را در حاشیه دیگر تحولات قرار داده است. آینده منطقه، آبستن حوادث بسیار است.

* روزنامه نگار

منبع: خبر آنلاین
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۱ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ لباس اجق وجق بهاره رهنما در دیدار با جاری سابقش

عکس/ زنان اصفهانی ۵۸ سال پیش در حال شستن لباس در زاینده رود

عکس/ تیپ دیده نشده محمدرضا شریفی نیا در ۲۵ سالگی با انگشترای عجیب

عکس/ تاج پرنسسی همسر دوم معین در مراسم عروسیشان

تصاویر تکان دهنده از بازداشت قاتلان دانشجوی دانشگاه تهران

عکس/ چهره بامزه علی دایی ۲۳ سال پیش با لباس سربازی

عکس/ پوستر AFC برای بازی بین استقلال و الریان

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

آتش استیضاح زیر پای وزیر اقتصاد

اجساد ‌ ۴ اسیر اسراییلی فردا تحویل داده می‌شود

زلنسکی: ترامپ در دام اطلاعات نادرست گرفتار شده است

یک داور در باشگاه پرسپولیس مدیر شد

فیلم/ فیلمی کم‌تر دیده‌شده از تبدیل سفارت اسرائیل به فلسطین

شوک شبانه به استقلال

نقش بختیاری‌زاده در صعود استقلال

رهبر انقلاب: منتظر اقدام قطر برای بازگرداندن مطالبات ایران هستیم

فیلم/ توضیحات فعال سیاسی آمریکایی در مورد چگونگی شهادت سیدحسن نصرالله

محمد حبیبی آزاد شد

منوچهر والی‌زاده صدای جاودان دوبله ایران کیست؟

عکس/ محمدرضا زنوزی در جلسه با مسعود پزشکیان

بیانیه قطر درباره دیدار امیر این کشور با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور

میزان واردات بنزین امسال به سه میلیارد دلار می‌رسد

فیلم/ واکنش عابدینی به طولانی‌شدن ساخت ماکت ساختمان فدراسیون

عدد سبد معیشت مشخص شد

فیلم/ نشست خبری امیر قطر با پزشکیان

فیلم/ قدردانی وزیر علوم از صاحب سوپرمارکت اطراف دانشگاه شریف

بازگشت کریستیانو رونالدو در آستانه دیدار با استقلال + عکس

اعلام محدودیت ترافیکی جاده‌ای تا چهارم اسفند

علی پروین از خودش رفع اتهام کرد

روزنامه اصولگرا: می‌خواهند با پروژه قتل یک دانشجو، ناآرامی خیابانی را شروع کنند

جویباری: منتظر جواب ماتزاری هستیم

سیدمحمد خاتمی یک پیام صادر کرد

سازمان لیگ برای تعویق دربی همراهی کند

نخستین عکس از دیدار امیر قطر با رهبر انقلاب

قدردانی پزشکیان از تلاش امیر قطر برای برقراری آتش بس در غزه

استراتژی ما، هوشمندسازی فرآیند‌ها و خلق ارزش بر مبنای تحلیل نیاز‌های مشتریان است

ورود برنج ۴۸ هزار تومانی به بازار

همدلی قوا باعث خروج از مشکلات اقتصادی کشور می‌شود/ اقدامات مهم غیرتورمی برای رسیدن به رشد اقتصادی

عزم جدی برای تأمین مالی رشد اقتصادی/ تأمین حدود ۸۰ درصد بودجه دولت از سوی وزارت اقتصاد

لزوم حمایت سازمان پدافند غیرعامل کشور برای مدیریت پیشگیری و توسعه زیرساخت‌های کیش

آمار عجیب از شمار مرگ‌و میر‌های جاده‌ای در ایران

بانک صادرات ایران برترین غرفه اولین نمایشگاه دستاورد‌ها و توانمندی‌های حراست

ادارات این استان تا آخر سال پنج‌شنبه‌ها تعطیل شد

حمایت بانک رفاه کارگران از واحد‌های فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

پزشکیان: قطر جایگاه ویژه‌ای در ایران دارد

شخصی‌سازی بیمه‌نامه‌ها و توسعه خدمات آنلاین چشم‌انداز آینده بیمه نوین

عملکرد مناسب و قابل دفاع شرکت سرمایه‌گذاری دستاورد دی

پاپ فرانسیس رهبر کلیسای کاتولیک کیست؟ / از نگرش‌های نوین در دنیای معاصر تا ترویج هم‌زیستی میان ادیان

60 هزار فروشنده در پیندو تا نیمه بهمن 1403

قیمت حبوبات افزایش یافت

فیلم/ امیر قطر: ما تاکید کردیم که بهترین راه برای حل نزاع‌هایی که در منطقه وجود دارد گفت‌و‌گو‌های سازنده است

اینفوگرافی/ ترفندهای خانه‌تکانی سریع و آسان برای عید

اروپا و خاورمیانه در برابر دو انتخاب

اولین واکنش بازار به استیضاح همتی در بحبوحه فشار‌های خارجی

سالمندان از چه رفتار‌هایی بدشان می‌آید؟

فیلم/ جزئیات کالابرگ قبل از عید از زبان عضو کمیسیون اجتماعی

ارزش سهام عدالت امروز ۱ اسفند ۱۴۰۳+ جدول

منوچهر والی‌زاده دوبلور معروف درگذشت