جان بولتون کیست؟/ از سیاست خارجی جنگ‌طلبانه تا تصمیم جنجالی ترامپ برای قطع حفاظت فیزیکی

اقتصاد۲۴- جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی ایالات متحده، با مواضع تند و جنگ‌طلبانه خود در عرصه سیاست خارجی شناخته می‌شود. او به ویژه در موضوعاتی مانند ایران، عراق و کره شمالی، همواره خواستار رویکردهای قاطعانه و مداخله‌جویانه بود. امروز دونالد ترامپ در مورد او تصمیمی جنجالی گرفت و چند ساعت پس از حضورش در کاخ سفید به حفاظت فیزیکی از بولتون با ادعای تهدید از سوی ایران خاتمه داد.

جان بولتون کیست؟

جان رابرت بولتون، متولد ۲۰ نوامبر ۱۹۴۸، وکیل و دیپلمات آمریکاییست که به‌عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های محافظه‌کار در سیاست خارجی ایالات متحده شناخته می‌شود. او در دولت‌های مختلف حزب جمهوری‌خواه فعالیت کرده و در دوران ۹ آوریل ۲۰۱۸ تا ۹ سپتامبر ۲۰۱۹ مشاور امنیت ملی ایالات متحده بود. بولتون پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه ییل، با ایفای نقش‌های مهم در عرصه سیاست و دیپلماسی، تأثیرات زیادی در شکل‌دهی به سیاست خارجی آمریکا داشته است.

فعالیت حرفه‌ای و جایگاه در دول گوناگون

بولتون فعالیت سیاسی خود را در دهه ۱۹۸۰ آغاز کرد و در دول گوناگون جمهوری‌خواه به ایفای نقش پرداخت. او از اوت ۲۰۰۵ تا دسامبر ۲۰۰۶ به‌عنوان سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد فعالیت کرد. این انتصاب که توسط جورج بوش در تعطیلات کنگره بدون رأی اعتماد انجام شد، به دلیل مواضع سختگیرانه بولتون در قبال کشورهایی، چون ایران و کره شمالی، بحث‌برانگیز بود. با پایان دوره موقت انتصاب و احتمال رأی نیاوردن در سنا که از ژانویه ۲۰۰۷ در کنترل حزب دموکرات قرار داشت، بولتون استعفا داد.

در سال ۲۰۱۸، بولتون به‌عنوان مشاور امنیت ملی در دولت دونالد ترامپ منصوب شد. در این دوران، او به‌دلیل حمایت از سیاست فشار حداکثری علیه ایران و تلاش برای خروج آمریکا از توافق هسته‌ای (برجام) شناخته شد. بااین‌حال، اختلافات ژرف او با ترامپ بر سر استراتژی‌های دیپلماتیک، به‌ویژه درباره کره شمالی، منجر به کناره‌گیری او از این سمت در سپتامبر ۲۰۱۹ شد.

بولتون؛ جنگ‌طلب و مدافع تغییر رژیم

بولتون به‌عنوان یکی از چهره های جنگ‌طلب در سیاست خارجی آمریکا شناخته می‌شود. او همواره از مداخله نظامی برای پیش‌برد منافع ملی حمایت کرده و بار‌ها خواهان تغییر رژیم در کشور‌هایی مانند کره شمالی بوده است. مواضع سرسختانه او در قبال ایران نیز شامل تأکید بر خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و برخورد قاطعانه با ایران بوده است. بولتون همچنین از طرفداران سازمان مجاهدین خلق ایران است و بار‌ها خواستار بمباران ایران شده است. او از حامیان جنگ عراق بود و همچنان از این تصمیم خود دفاع می‌کند. افزون‌بر این، بولتون از اقدام نظامی و تغییر رژیم در سوریه و لیبی حمایت کرده و همواره طرفدار استفاده از گزینه نظامی در هر زمینه برای پیشبرد اهداف خود بوده است. 

جان بولتون در جنگ ویتنام

جان بولتون، با وجود پشتیبانی قوی از مداخلات نظامی ایالات متحده در سطح جهانی و اعتقاد به استفاده از نیروی نظامی برای پیشبرد اهداف آمریکا، خود از اعزام به جنگ ویتنام اجتناب کرد. در سال ۱۹۶۹، در زمانی که جنگ ویتنام در اوج خود بود، دولت ایالات متحده قرعه‌کشی برای اعزام مردان متولد بین سال‌های ۱۹۴۴ تا ۱۹۵۰ به جنگ برگزار کرد. به هر روز از سال یک شماره خاص تخصیص داده شد و شماره‌های ۱ تا ۱۹۵ برای اعزام انتخاب شدند. شماره بولتون ۱۸۵ بود، اما او تصمیم گرفت برای فرار از اعزام به جنگ، به گارد ملی ایالات متحده بپیوندد.

پیش از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه در سال ۱۹۷۰ و پیش از آن که مشخص شود شماره‌اش فراخوانی خواهد شد یا نه، بولتون به گارد ملی پیوست و ۱۸ هفته آموزشی را در فورت پولک، لوئیزیانا گذراند. سپس او به مدت چهار سال در گارد ملی خدمت کرد. این تصمیم، که بسیاری آن را به‌عنوان راهی برای فرار از جنگ تلقی می‌کردند، تأثیر زیادی بر تصویر او گذاشت و او را به فردی که از جنگ می‌گریزد، شناساند.

بولتون در یادداشتی که به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد فارغ‌التحصیلی خود نوشت، به‌طور صریح اعلام کرد که هیچ علاقه‌ای به کشته‌شدن در جنگ ویتنام نداشته و معتقد بود که ایالات متحده در آن زمان جنگ را باخته است. او به‌روشنی اشاره کرد که «مخالفین جنگ ویتنام اجازه پیروزی را به آمریکا نمی‌دهند» و به هیچ وجه برایش جذابیتی نداشت که در جنگی شرکت کند که تنها برای تصرف زمین‌هایی بود که ممکن بود در نهایت به مردم ویتنام بازگردانده شوند.

بیشتر بخوانید: مارکو روبیو کیست؟| وزیر خارجه دولت ترامپ که طرفدار تحریم ایران است

این موضع جان بولتون درباره جنگ ویتنام، به‌ویژه در دوران فعالیت‌های سیاسی‌اش، تضادی آشکار با دیدگاه‌های تند و جنگ‌طلبانه‌ای که بعد‌ها در زمینه مداخلات نظامی در سطح جهانی اتخاذ کرد، داشت. در حالی که او بعد‌ها از استفاده از نیروی نظامی در سرتاسر جهان دفاع می‌کرد، تجربه شخصی‌اش از جنگ ویتنام باعث شد تا در تصمیم‌گیری‌هایش درباره مداخلات نظامی در مناطق مختلف، دیدگاه متفاوتی نسبت به جنگ‌هایی که خود در آن‌ها درگیر نبود، داشته باشد.

تصمیم ترامپ درباره حفاظت فیزیکی از جان بولتون

یکی از جنجالی‌ترین رخدادهای اخیر مربوط به بولتون، تصمیم ترامپ برای خاتمه دادن به حفاظت فیزیکی از اوست. این حفاظت به‌دلیل تهدیدات ادعایی از سوی ایران برقرار شده بود، اما چند ساعت پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، این حمایت امنیتی قطع شد. بولتون در واکنش به این اقدام گفت: «من ناامید هستم، اما تعجب نمی‌کنم که ترامپ این تصمیم را گرفته است.»

وزارت دادگستری آمریکا در سال ۱۴۰۱ با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که "شهرام پورصفی"، شهروند ایرانی ۴۵ ساله قصد داشته تا برای تلافی شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی در ژانویه ۲۰۲۲، مشاور امنیت ملی دولت ترامپ را ترور کند.

به نوشته شبکه سی ان بی سی، پورصفی قصد داشته تا در اکتبر ۲۰۲۱ (مهر-آبان ۱۴۰۰) با اعطای سیصدهزار دلار به برخی اشخاص در ایالات متحده، آنها را به پیاده کردن نقشه ترور "جان بولتون" یا در واشنگتن و یا در مریلند مجاب کند.

تصمیم تازه ترامپ بار دیگر وجود تنش میان او و بولتون را برسرزبان‌ها انداخت چنان‌که بولتون در کتاب خاطرات خود نیز به تناقض‌های رفتاری و تصمیمات ترامپ اشاره کرده بود و این اقدام اخیر، بخشی از همین اختلافات را نشان می‌دهد.

کتاب خاطرات و تأثیرات آن

بولتون پس از ترک دولت ترامپ، کتاب خاطراتی با عنوان «اتاقی که در آن اتفاق افتاد» منتشر کرد. این کتاب که جزئیاتی از تصمیمات و رفتار‌های ترامپ را افشا می‌کند، جنجال‌های زیادی در محافل سیاسی و رسانه‌ای به‌پا کرد. در این کتاب، بولتون از سیاست‌های ترامپ به‌شدت انتقاد کرده و او را به تصمیم‌گیری‌های غیرمنطقی متهم کرده است.

زندگی شخصی و ازدواج‌های جان بولتون

جان بولتون در زندگی شخصی خود به‌ویژه در زمینه‌های خانواده و ازدواج نیز فعالیت‌هایی داشته است. او در سال ۱۹۷۲ با کترین بولتون (کترین مک‌هیو) ازدواج کرد و این زوج در سال ۱۹۸۳ از یکدیگر جدا شدند. سپس، بولتون در سال ۲۰۰۷ با پتریکس بولتون (پتریکس ریکاردو) ازدواج کرد. پتریکس نیز یک فرد برجسته در زمینه‌های مختلف بوده و در زمینه‌های مختلف اجتماعی و انسانی فعالیت کرده است.

این تغییرات در زندگی شخصی بولتون در کنار حرفه‌اش، به‌ویژه در دوران‌های مختلف سیاسی او نیز تأثیرات خاص خود را داشته‌اند. همچنین در کتاب خاطرات خود، بولتون به برخی از مسائل زندگی شخصی و روابط خود با اطرافیان نیز اشاره کرده است، هرچند این مسائل بیش‌تر به‌طور غیرمستقیم و در قالب تجربیات فردی در دوران سیاست پرداخته شده‌اند.

میراث جان بولتون 

جان بولتون یکی از چهره‌های شناخته‌شده سیاست خارجی آمریکا باقی مانده است. اگرچه او به دلیل مواضع تند و انتقادی خود مورد انتقاد قرار گرفته، اما طرفدارانش او را فردی با اصول ثابت و نگرشی قاطع می‌دانند. تصمیم ترامپ برای خاتمه دادن به حفاظت فیزیکی از بولتون، می‌تواند بار دیگر اختلافات میان این دو را پررنگ کند.