سراج‌الدین حقانی کیست؟/ بررسی زندگی و تأثیرات رهبر شبکه حقانی

اقتصاد۲۴- سراج‌الدین حقانی، یکی از شخصیت‌های شناخته‌شده طالبان و رهبر یکی از خطرناک‌ترین و قدرتمندترین گروه‌های شبه‌نظامی در افغانستان، شبکه حقانی، به شمار می‌آید. او فرزند جلال‌الدین حقانی، بنیان‌گذار اصلی طالبان و رهبر پیشین این شبکه است. سراج‌الدین از هنگامی‌که رهبری شبکه حقانی را بر عهده گرفت، نقشی تعیین‌کننده در تحولات سیاسی و امنیتی افغانستان بازی کرده است. نام او همواره در کانون توجه رسانه‌ها و تحلیل‌گران قرار داشته و اقداماتش تأثیرات گسترده‌ای در سطح منطقه و جهان به دنبال داشته است. 

سراج‌الدین حقانی کیست؟

سراج‌الدین حقانی در حدود سال ۱۹۷۳ یا ۱۹۷۴ در میران‌شاه، در منطقه وزیرستان شمالی پاکستان به دنیا آمد. او فرزند جلال‌الدین حقانی، یک پشتون از قبیله غلجایی و یکی از رهبران شناخته‌شده طالبان، و یک زن عربی از امارات متحده عربی بود. دوران کودکی سراج‌الدین در وزیرستان شمالی گذشت که همراه خانواده‌اش زندگی می‌کرد. وی تحصیلات ابتدایی خود را در مدارس اسلامی پاکستان آغاز کرد و سپس به دارالعلوم حقانیه در اکوره ختک رفت. این مدرسه دینی که در نزدیکی مرز پاکستان با افغانستان قرار دارد، یکی از معتبرترین مراکز آموزشی اسلامی در جهان است. دارالعلوم حقانیه به عنوان مرکزی برای تربیت بسیاری از شخصیت‌های مهم طالبان و شبکه حقانی شناخته می‌شود.

سراج‌الدین حقانی که به‌عنوان یکی از رهبران طالبان شناخته می‌شود، در عین حال برخی از اظهاراتش نشان‌دهنده تمایل برای برقراری روابط دیپلماتیک با کشورهای غربی، به‌ویژه ایالات متحده، است. در یک مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان، او با اشاره به سابقه نه‌چندان مثبت روابط آمریکا با مردم افغانستان، اظهار داشت: «با توجه به عملکرد آمریکا در گذشته، مردم به این کشور مشکوک هستند». با این حال، او همچنان از برقراری روابط با ایالات متحده حمایت کرده و به‌نظر می‌رسد که تمایل دارد تا به‌نوعی این روابط را بهبود بخشد.

بیشتر بخوانید: کریم آقاخان کیست؟/ چهل و نهمین رهبر شیعیان اسماعیلیه را بشناسید

پس از بازپس‌گیری افغانستان توسط طالبان در سال ۲۰۲۱، سراج‌الدین حقانی به سمت وزیر امور داخله در دولت طالبان منصوب شد. این تغییرات سیاسی به وضوح قدرت و نفوذ شبکه حقانی را در ساختار جدید امارت اسلامی افغانستان نشان داد. در این موقعیت جدید، سراج‌الدین مسئولیت‌هایی مهم و حساس مانند نظارت بر مسائل امنیتی داخلی، مقابله با تهدیدات خارجی و همچنین کنترل ناآرامی‌ها و چالش‌های داخلی را بر عهده گرفت. این نقش‌های کلیدی او تأثیر زیادی در شکل‌گیری وضعیت امنیتی و سیاسی افغانستان داشت.

سراج‌الدین حقانی با انتشار مقالات و نظرات خود در رسانه‌های بین‌المللی توجه زیادی را جلب کرده است. یکی از مقالات جنجالی او که در سال ۲۰۲۰ در روزنامه نیویورک تایمز منتشر شد، به‌روشنی دیدگاه‌های او درباره اهداف طالبان و خواسته‌های این گروه از غرب را بیان کرد. این مقاله به دلیل ارائه دیدگاه‌های رادیکال و تأکید بر جنگ جهادی علیه غرب، واکنش‌های گسترده‌ای را در سطح جهانی به‌دنبال داشت. این نوع اظهار نظرها سبب شد که سراج‌الدین بیش از پیش به‌عنوان یک شخصیت تاثیرگذار و جنجالی در محافل بین‌المللی شناخته شود.

در سال ۲۰۱۰، سراج‌الدین حقانی یک کتابچه ۱۴۴ صفحه‌ای به زبان پشتو منتشر کرد که در آن به تحلیل و آموزش اصول نظامی به مجاهدین پرداخته بود. این کتاب، که تحت تأثیر افکار القاعده قرار داشت، به‌طور خاص بر ترویج ایده‌های رادیکال و روش‌های تروریستی متمرکز بود. در این اثر، سراج‌الدین به تشریح تکنیک‌های خطرناکی مانند بمب‌گذاری‌های انتحاری و سر بریدن می‌پرداخت، که هدف آن‌ها ترویج خشونت و ایجاد رعب و وحشت در میان دشمنان طالبان و گروه‌های مخالف بود. این نوع آثار به‌وضوح نشان‌دهنده گرایشات افراطی و متمایل به استفاده از تروریسم به‌عنوان ابزاری برای پیش‌برد اهداف گروهی او بود.

سراج‌الدین حقانی یکی از چهره‌های پیچیده تاریخ معاصر افغانستان به شمار می‌رود. به‌عنوان یکی از رهبران مشهور طالبان و رهبری شبکه‌ای که به‌خاطر حملات تروریستی متعدد شهرت دارد، همواره در عرصه‌های سیاسی و نظامی افغانستان حضوری پررنگ داشته است. در حالی که بسیاری او را به‌عنوان یک تروریست و تهدیدی برای ثبات افغانستان می‌شناسند، در مقابل، شماری از مردم افغانستان، به‌ویژه در مناطق مرزی با پاکستان، او را به‌عنوان یکی از قهرمانان مقاومت در برابر نیروهای خارجی و دولتی می‌بینند. این دوگانگی در دیدگاه‌ها درباره سراج‌الدین حقانی، پیچیدگی‌های زندگی و فعالیت‌های او را به خوبی نشان می‌دهد.

سفر به عربستان و امارات