تاریخ انتشار: ۰۹:۱۵ - ۱۳ فروردين ۱۴۰۴
اقتصاد۲۴ گزارش می‌دهد:

سیزده بدر چیست و چه رسم و رسوماتی دارد؟

نوروز برای ما ایرانی‌ها یکی از جشن‌های بسیار مهم است که در درازای تاریخ هم‌چنان مانده و توانسته خود را هم‌چنان از پی گزندهای گوناگون سرپا نگه دارد. آخرین روز از تعطیلات نوروزی در تقویم ایرانی سیزده‌بدر است که اهمیت ویژه‌ای برای مردم دارد و آن‌ها در این روز خود را به طبیعت می‌رسانند و این روز را جشن می‌گیرند.

سیزده بدر چیست و چه رسم و رسوماتی دارد؟

اقتصاد۲۴- سیزدهمین روز فروردین، که با نام «سیزده‌بدر» شناخته می‌شود، یکی از آیین‌های کهن ایرانی به شمار می‌رود و بخشی از جشن‌های نوروزی محسوب می‌شود. در تقویم رسمی کشور، این روز را «روز طبیعت» نام‌گذاری کرده‌اند و تعطیل رسمی است. ایرانیان از دیرباز در این روز به دل طبیعت می‌روند تا آخرین روز تعطیلات نوروزی را در فضایی پرنشاط و صمیمی سپری کنند. این سنت، که ریشه‌ای عمیق در فرهنگ ایران دارد، فرصتی برای تجدید روحیه، تقویت روابط خانوادگی و گرامی‌داشت پیوند میان انسان و طبیعت فراهم می‌آورد.

ریشه‌ها و فلسفه سیزده‌بدر

سیزده‌بدر یکی از آیین‌هایی است که ریشه‌اش به‌طور مستقیم در منابع کهن مشخص نمی‌شود، اما برخی از پژوهشگران آن را به باورهای اسطوره‌ای و آیین‌های زرتشتی ارتباط می‌دهند. در باور ایرانیان باستان، بعد از دوازده روز جشن نوروزی که نماد دوازده ماه سال بود، روز سیزدهم به‌عنوان روزی شاد و خوش برای رفتن به دل طبیعت در نظر گرفته می‌شد. به علاوه، برخی منابع این روز را به ایزد تیر یا تیشتر، ایزد باران، نسبت می‌دهند و آن را نمادی از باروری و رحمت الهی می‌دانند. زرتشتیان هنوز هم در این روز، سفره نوروزی خود را جمع کرده و باقی‌مانده خوراکی‌های نوروز را به دل طبیعت می‌برند.

واژه‌شناسی سیزده‌بدر

تعبیر رایجی که از واژه «سیزده‌بدر» مطرح شده، به معنای «دفع نحسی سیزده» است. در بسیاری از فرهنگ‌ها و آیین‌ها، عدد سیزده به‌عنوان عددی نحس یا شوم شناخته می‌شود. این باور به‌ویژه در فرهنگ ایرانی و در برخی از فرهنگ‌های دیگر وجود دارد. برخی براین باورند که روز سیزده فروردین باید با انجام مراسمی خاص این نحسی را از خود دور کرد. در نتیجه، «سیزده‌بدر» به معنای بیرون رفتن از خانه در روز سیزده فروردین است تا این روز نحس از زندگی مردم دور شود.

با این حال، نظریه‌ای دیگر وجود دارد که «در» در این واژه به معنای «دشت» یا «دره» است. در این صورت، «سیزده‌بدر» به معنای «سیزدهم به‌سوی دشت رفتن» خواهد بود. این تفسیر با سنت‌هایی که در آن روز مردم به دل طبیعت می‌زنند، ارتباط بیشتری دارد. از آنجا که در بسیاری از فرهنگ‌های ایرانی، روز سیزده فروردین فرصتی برای گذراندن وقت در طبیعت و بیرون رفتن از خانه است، این تعبیر کاملاً منطبق بر مراسم و آیین‌های خاص این روز می‌شود. مردم در این روز به دل دشت‌ها، باغ‌ها، و مناطق سبز می‌روند تا از زیبایی‌های طبیعت بهره‌مند شوند و به نوعی به بازسازی روحی و جسمی خود بپردازند.

هر دو تعبیر به نوعی به مراسم و سنت‌های این روز مرتبط هستند، اما هر کدام از دیدگاه متفاوتی به این روز نگاه می‌کنند. در هر صورت، حتا اگر سیزده‌بدر و شومی این عدد را خرافه بدانیم اما رفتن به دامان طبیعت آن‌قدر فرصت ارزنده‌ایست که باید آن را به فال نیک گرفت و از این مراسم استقبال کرد.

سیزده بدر چیست و چه رسم و رسوماتی دارد؟

پیشینه تاریخی سیزده‌بدر

در منابع تاریخی کهن، اشاره مستقیمی به این جشن نشده است، اما برخی گزارش‌ها از دوران صفویه و قاجار حاکی از برگزاری مراسمی مشابه سیزده‌بدر در این دوره‌ها است. به‌عنوان نمونه، مهرداد بهار در کتاب خود «از اسطوره تا تاریخ» به مراسم جشن و شادی مردم در معابر عمومی در دوران صفویه اشاره کرده که شباهت‌هایی به سیزده‌بدر دارد. همچنین، عبدالله مستوفی در کتاب «شرح زندگانی من» توصیف دقیقی از آیین‌های این روز در دوران قاجار ارائه داده است. ادوارد یاکوب پولاک، جهانگرد اروپایی، نیز از رسم ترک خانه‌ها و حضور در باغ‌ها در روز سیزدهم فروردین در ایران یاد کرده است.

آیین‌های سیزده‌بدر

سیزده‌بدر مجموعه‌ای از آیین‌ها و سنت‌های کهن است که در طول زمان شکل گرفته و به نسل‌های بعدی منتقل شده‌اند. برخی از این آیین‌ها عبارت‌اند از:

گره زدن سبزه: یکی از معروف‌ترین سنت‌های این روز، گره زدن سبزه است که عمدتاً توسط دختران و پسران جوان انجام می‌شود. این عمل نمادی از پیوند با طبیعت و آرزوی خوشبختی در زندگی است. ریشه این رسم به افسانه‌های ایرانی برمی‌گردد که در آن، اولین زوج بشری، مشیه و مشیانه، در روز سیزدهم فروردین با گره زدن شاخه‌های گیاه مورد، پیوند زناشویی خود را پایه‌گذاری کردند.


بیشتر بخوانید: بهترین مکان‌های گردشگری ایران برای عید نوروز ۱۴۰۴


سپردن سبزه به آب: بسیاری از مردم در این روز سبزه‌های نوروزی خود را به رودخانه‌ها و جویبارها می‌سپارند. این عمل نمادی از بازگرداندن زندگی به طبیعت و آرزوی سالی پربرکت است.

پختن غذاهای سنتی: در این روز، غذاهای خاصی تهیه می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به آش رشته اشاره کرد. علاوه بر آن، خوردن کاهو و سکنجبین نیز جزو آیین‌های مرسوم این روز است.

پرتاب سنگ: در برخی مناطق، مردم ۱۳ سنگ را به نشانه دور کردن بلاها و بدی‌ها پرتاب می‌کنند و در حین آن، آرزوهای نیکو می‌کنند.

بازی‌های سنتی و تفریحات گروهی: بازی‌های گروهی، رقص، موسیقی و سرگرمی‌های متنوع بخش جدایی‌ناپذیر این روز هستند که فضای شادی و نشاط را در دل طبیعت زنده می‌کنند.

سیزده بدر چیست و چه رسم و رسوماتی دارد؟

چهارده‌بدر، ادامه‌ای بر سنت سیزده‌بدر

در برخی مناطق ایران، مراسمی به نام «چهارده‌بدر» نیز برگزار می‌شود که به نوعی ادامه جشن سیزده‌بدر محسوب می‌شود. در این روز، افرادی که نتوانسته‌اند در روز سیزدهم از خانه خارج شوند، به طبیعت می‌روند و جشن سیزده‌بدر را با تأخیر برگزار می‌کنند. این روز فرصتی است تا از فضای طبیعی بهره‌مند شوند و به آداب و رسوم ویژه این جشن ادامه دهند.

سیزده‌بدر یکی از کهن‌ترین آیین‌های ایرانیست که افزون بر جنبه‌های تفریحی، بازتابی از باورها و اسطوره‌های ایرانی درباره طبیعت، باران و برکت به شمار می‌رود. این جشن، فرصتی برای پیوند دوباره با طبیعت، تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی و پایان‌بخش رسمی تعطیلات نوروزی است. با وجود گذشت سده‌ها، سیزده‌بدر همچنان جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ ایرانی دارد و هر ساله با شور و هیجان خاصی برگزار می‌شود. این روز، نمادی از اتصال انسان به طبیعت و اعتقاد به برکت‌های آن است که در هر نسل احیا و ادامه پیدا می‌کند.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع موتورسیکلت در بازار امروز + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت روز لپ تاپ اپل + جدول

قیمت انواع زعفران + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

عکس / رونمایی از لیست خرید استقلال

عکس/ تغییر شوکه کننده چهره حمید گودرزی پس از مدت‌ها

عکس/ چهره متفاوت بهداد و گلزار در یک قاب خاطره‌انگیز

اینفوگرافی/ پیامدهای آلودگی هوا بر سلامت

عکس/ روزگار جوانی اندی و کوروس در خیابان‌های لس‌آنجلس

عکس/ رونمایی آقای بازیگر از چهره همسرش در یک مراسم

عکس/ پوستر زیبای ذوب‌آهن برای بازی با نساجی

عکس/ علی ضیا و شایع در کنسرت سیروان

عکس دیده نشده از پسر بروسلی ۴۶ سال پیش در حال انجام حرکات رزمی در آمریکا

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

میانگین سن اولین فرزندآوری والدین ایرانی اعلام شد

طرز تهیه کوفته قبرسی جدید و خوشمزه

پرسپولیس به دنبال ستاره سابق؛ کارتال مهاجم سرزن می‌خواهد

زنگنه: امیر قطر گفت به پارس جنوبی غبطه می‌خورم

ترامپ به مسجد شیخ زائد در امارات رفت

پیام فرمانده کل سپاه خطاب به دونالد ترامپ

سجاد کرده دستگیر شد

رایزنی مارکو روبیو با وزرای خارجه ناتو درباره ایران

هوش مصنوعی پاسخ پزشکیان را داد

بیانیه وزارت خارجه به مناسبت روز نکبت

النصری‌ها علیه رونالدو: دیگر تو را نمی‌خواهیم!

انتقاد زیدآبادی از اظهارات پزشکیان درباره ترامپ

تصویر حال‌خوب‌کنی که از تالاب انزلی منتشر شد

واکنش توجه‌برانگیز ترامپ به مصاحبه شمخانی

عکس/ چهره خندان ملک خالد پادشاه چهارم عربستان ۴۷ سال پیش در کنار صدام

عکس آتلیه‌ای دو زن جوان در عهد قاجار با لباس مجلسی و مو‌های بافته

عکس/ ژست بامزه لورل و هاردی ۹۸ سال پیش در حال رانندگی

عکس/ قابی ماندگار از رفسنجانی و رهبری ۴۶ سال پیش در حال مطالعه مجله سروش

عکس/ استایل متفاوت امین حیایی در یک مراسم با ساعت چند میلیونی

تصویب پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ میراث همتی برای اقتصاد ایران!

اینفوگرافی/ قیمت مسکن در شهر‌های بزرگ ایران چقدر است؟

با کمتر از ۳۵۰ میلیون تومان در این منطقه تهران خانه رهن کنید+ جدول اردیبهشت ۱۴۰۴

فیلم/ ترامپ قطر را ترک کرد و عازم امارات شد

بمناسبت ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی

قیمت روز لپ تاپ اپل + جدول

قیمت روز زعفران + جدول

قیمت انواع موتور سیکلت در بازار + جدول

اینفوگرافی/ سیر تکامل هواپیما‌های جنگی

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

فیلم/ رقص معروف ترامپ برای سربازان پایگاه العدید

عکس/ چهره شهید باهنر درحال صرف غذا ۴۵ سال پیش در وزارت آموزش و پرورش

پزشکیان: فرصت ندارم صحبت‌های ترامپ را بشنوم

عکس/ استایل خاص نیکول کیدمن ۳۵ سال پیش در کنار همسر سابق اش

فیلم/ فروش مواد مخدر توسط برخی دستفروشان تجریش

عکس/ قابی احساسی از فخرالتاج نوه ناصرالدین شاه ۱۲۰ سال پیش با همسرش در مزرعه

فیلم/ توقف کامل خودرو‌ها در پی طوفان شدید در اتوبان قم

عکس/ صحنه هولناک از طوفان تهران بر فراز آسمان

فیلم/ اعتراض مردم اسلام‌آباد غرب به خانم وزیر

عکس/ استقبال پادشاه عربستان از ملکه الیزابت ۴۷ سال پیش با لباس سنتی

عکس/ شکسته شدن درخت بر اثر طوفان در کرج

فیلم/ پزشکیان: رئیس جمهور آمریکا گفته که ما دزدیم

فیلم/ ورود زلنسکی به ترکیه برای مذاکرات صلح

فیلم/ طوفان و گرد و خاک به تهران رسید

فیلم/ حرکت متفاوت امین حیایی برای آزادی تتلو

عکس کمیاب از رهبری ۳۹ سال پیش بر سر مزار شهید بهشتی

فیلم/ انتقاد اژه‌ای از وکلایی که همزمان چندین پرونده دارند

عکس/ چهره بامزه چارلی چاپلین ۱۱۹ سال پیش با کت و شلوار و کلاه رسمی

فیلم/ شوخی جالب رئیس جمهور با محدودیت‌هایش

عکس/ ژست عجیب سردار سلیمانی ۴۴ سال پیش در حال بررسی نقشه عملیات