مناطق آزاد یونان چگونه اقتصاد این کشور را نجات دادند؟

بندر پیرائوس یکی از بزرگترین بنادر اروپا است که سالانه 19 میلیون مسافر از آن تردد می‌کنند و همین مسئله این بندر را از نظر حمل و نقل مسافر به سومین بندر در جهان تبدیل کرده و با وجود واگذاری آن به چین در راستای انجام طرح های خصوصی سازی برای نجات اقتصاد یونان در سال 2010 تاکنون نقشی اساسی در اقتصاد این کشور ایفا کرده است.

ساجده رحیمی، اقتصاد24 -اقتصاد یونان ترکیبی از صنعت، خدمات و کشاورزی است به همین علت مهمترین صادرات این کشور را انواع سبزیجات و میوه ها، زیتون و روغن زیتون، روغن های صنعتی، آلومینیوم، تجهیزات مخابراتی و ارتباطی، وسایل برقی و آهن آلات تشکیل می دهد و همچنین می توان به نفت خام، ماشین‌آلات و تجهیزات برقی، قایق و کشتی، انواع خودرو و محصولات پلاستیکی به عنوان مهمترین محصولات وارداتی این کشور اشاره کرد.

کشور یونان در چند سال اخیر یکی از پربازدیدترین کشورهای عضو اتحادیه اروپا به لحاظ جذب گردشگر بوده است. اقتصاد این کشور با توجه به آمارهای مربوط به تولیدات ناخالص داخلی آن، بسیار خوب بوده و این امر موجب شده است در جایگاه چهل و هشتم جهان قرار بگیرد.

بحران مالی یونان

يونان سابقه ای طولاني در دست و پنجه نرم كردن با بحران‌هاي مالي دارد. نخستين ورشكستگي اين كشور 400 سال پيش از ميلاد مسيح اتفاق افتاد، زمانی که ۱۳ دولت‌شهر يونان از معبد دلوس پول قرض گرفته بودند و به علت عدم بازگرداندن بدهی ها، معبد تقريبا ۸۰ درصد از پول خود را در آن زمان از دست داد .

از اواسط سال 2009 میلادی یونان مجددا یک دوره بحران مالی را شروع کرد که در اوایل سال 2012 به اوج خود رسید. میزان بدهی این کشور در آغاز 320 میلیارد دلار بود و به مرور میزان بدهی های خارجی آن باز هم افزایش یافت.

اتحادیه اروپا نگران از آسیب این بحران به کشورهای دیگر و به خصوص کشورهای فقیر جنوب اروپا پیشنهادات مختلفی برای عبور از این بحران می داد که خود موجب اعتراضات مردمی گستره ای می شد چرا که دولت یونان تحت فشار اتحادیه دست به افزایش مالیات ها و قیمت اجناس زده بود.

از تاریخ 20 آگوست 2018 به بعد خبرها حاکی از آن بود که یونان به بازارهای مالی جهانی متصل می شود و دیگر برای حفظ ثبات مالی خود متکی به کمک‌های مالی و وام‌های اتحادیه اروپا نخواهد بود. این نوعی بسته نجات بود که از سال ۲۰۱۵ به اجرا درآمد، بسته نجاتی که بزرگ‌ترین عملیات نجات اقتصادی تاریخ اتحادیه اروپا محسوب می‌شد.

برخی از کشورهای اروپایی نظیر آلمان فرصت بیشتری برای بازپرداخت بدهی به یونان برای تحکیم اقتصادش دادند، اما در جریان همین بدهی ها، فرودگاه یونان در اختیار آلمان، امتیاز بهره برداری از قطارهای باری و مسافری این کشور در اختیار ایتالیا و کنترل بندر " پیرائوس" در اختیار چین قرار گرفت که بخشی از راهکار پرداخت بدهی یونان بود.

در حقیقت بندر پیرائوس که بزرگترین بندر یونان است و یکی از بزرگترین بنادر در دریای مدیترانه و قاره اروپا به شمار می آید در اختیار چین قرار گرفت که برخی معتقدند این تفکر برنامۀ خصوصی سازی این کشور یکی از سودآورترین و موفقیت ترین برنامه های اقتصادی یونان برای مقابله با معضلات مالی به حساب می آید.

میزان رشد تولید ناخالص ملی، میزان بدهی دولت نسبت به تولید ناخالصی، توازن بودجه و میزان بیکاری از عواملی است که مقایسه آن در چند ساله اخیر نشان می دهد که پس از 10 سال اقتصاد یونان نجات یافته است. به عنوان مثال توجه به میزان رشد تولید ناخالص یونان نشان دهنده این است که اقتصاد این کشور با چه سرعتی در حال ترقی است. در سه ماهه اول سال ۲۰۱۰ اقتصاد یونان با رشد ۶.۱- درصد مواجه بود و در سال ۲۰۱۷ به رشد ۱.۴ درصد رسید. همچنین میزان بیکاری سال ۲۰۱۰ یونان ۱۲ درصد بود اما در ماه مه ۲۰۱۸ این رقم به پایین ترین میزان خود رسیده است.

مناطق آزاد تجاری در یونان

به گفته برخی منابع Egaleo اولین منطقه آزاد TTIP در یونان است اما می توان گفت یونان دارای سه منطقه آزاد تجاری است که در مناطق پیرئوس ، تسالونیکی و بندر هراکلیون واقع شده است. کالاهای با منشأ خارجی می توانند بدون پرداخت عوارض گمرکی یا سایر مالیات ها در این مناطق وارد شده و در صورت عدم انتقال یا صادرات مجدد از کلیه عوارض و مالیات ها باقی بمانند.

بندر پیرائوس

بندر پیرائوس، بندری است ٢٥٠٠ ساله در 10 کیلومتری آتن که یکی از ۱۰ بندر برتر اروپا محسوب می‌شود و در بین بنادر اروپا دومین بندری است که در دهۀ اخیر شاهد افزایش میزان جابه جایی های کانتینری بوده است و توان عملیاتیِ کانتینری در آن با رشد 167.7 درصدی در سال 2016 میلادی به سه میلیون و 675 TEU رسید.

افزایش جابه جایی کانتینری در سال گذشتۀ میلادی کسب جایگاه هشتم بزرگترین بنادر کانتیری در اروپا را برای بندر پیرائوس به همراه داشت. پیرائوس در 12 کیلومتری جنوب غربی از مرکز شهر (شهرداری آتن) قرار دارد و در امتداد ساحل شرقی خلیج سارونیک قرار دارد.

پیرائوس دارای سابقه ای طولانی است و قدمت آن به یونان باستان می رسد. این شهر در اوایل قرن 5 قبل از میلاد تأسیس شد ، هنگامی که این منطقه برای تبدیل شدن به بندر جدید آتن کلاسیک انتخاب و به عنوان یک بندر نمونه اولیه ساخته شد و تمام تجارت واردات و ترانزیت آتن را متمرکز کرد.

بنابراین پیرائوس بندرگاه اصلی یونان باستان شد ، اما پس از سده سوم قبل از میلاد به تدریج کاهش یافت و پس از اعلام آتن به عنوان پایتخت یونان ، بار دیگر در قرن 19 رشد کرد. دانشگاه پیرائوس یکی از بزرگترین دانشگاه های یونان است.

منطقه آزاد پیرائوس علاوه بر اینکه بزرگترین مرکز حمل و نقل دریایی مستقر در یونان است ، قطب تجاری حمل و نقل یونان نیز به حساب می آید و بیشتر صاحبان کشتی های یونانی در آن دارای دفاتر هستند و به گفته برخی کارشناسان اصلی‌ترین ترمینال برای شناور‌هایی به حساب می‌آید که از آسیا به اروپا سفر می‌کنند. شرکت کشتیرانی کاسکو چین لنگرگاهی در این بندر ساخت که ایستگاه اصلی اتصال مسیر‌های دریایی و حمل و نقل زمینی به شمار می‌آید.

پیرائوس هنوز هم یک مرکز اصلی حمل و نقل یونان و بین المللی به حساب می آید و سالانه در دو نوبت به عنوان کانون یک کنوانسیون مهم حمل و نقل ، موسوم به Posidonia شناخته می شود و متخصصان صنعت دریانوردی را از سراسر جهان جذب می کند.

این بندر امروز یکی از بزرگترین بنادر اروپا است و تعداد سالانه 19 میلیون مسافر آن را از نظر حمل و نقل مسافر به عنوان سومین کشور در جهان تبدیل کرده و با وجود واگذاری آن به چین در راستای اجرای طرح خصوصی سازی برای نجات اقتصاد در سال 2010 تاکنون نقشی اساسی در اقتصاد این کشور داشته است و علی رغم نگرانی‌های دولت یونان در خصوص در دست گرفتن سهم کلی بازار به واسطه سرمایه گذاری‌های کلان از سوی چین، توانسته در مجموع پنج میلیارد یورو برای این کشور سودآوری داشته باشد.

اقتصاد۲۴ پیشتر نقش مناطق آزاد در اقتصاد آلمان، چین، ترکیه و امارات، هند، سنگاپور، اسپانیا ،کره جنوبی ، کاستاریکارا و مناطق ویژه اقتصادی روسیه نیز بررسی کرده بود که گزارش آن را می‌توانید مطالعه کنید.