آیا بریتانیای کبیر، صغیر می شود؟

اقتصاد24- دکتر اماندا اسلوت کارشناس موسسه مطالعاتی بروکینگز تازه ترین تحلیل خود را به نتایج انتخابات تاریخی انگلیس با عنوان «بازی پایانی برگزیت؛ پشتیبانی رای دهندگان بریتانیایی از بوریس و برگزیت» اختصاص داده که در ادامه می خوانیم:

«حزب محافظ کار» به رهبری «بوریس جانسون»، با کسب اکثریت نسبتا بالای آرا، بار دیگر به قدرت بازگشت، و این توان را خواهد داشت تا مذاکرات برای خروج از اتحادیه اروپا را، تا ضرب الاجل 31 ژانویه نهایی، و برنامه سیاست داخلی بریتانیا را برای 5 سال آینده و حتی بیشتر، تهیه و تدوین کند. «حزب کار» بدترین شکست خود در تاریخ معاصر را تجربه کرد و بسیاری از افراد، «جرمی کوربین» را به خاطر عدم محبوبیت، مورد شماتت قرار دادند. نتیجه انتخابات مزبور، سوالاتی را پیرامون آینده بریتانیا، به خصوص اسکاتلند و ایرلند شمالی، نیز مطرح کرده است.

نتیجه انتخابات بریتانیا چه بود؟

1. «حزب محافظ کار» - حزب محافظ کار با کسب 365 کرسی از 650 کرسی مجلس عوام، دولت یک پارچه ای را بر پایه ی اکثریتی که در اختیار دارد، تشکیل خواهد داد. این حزب با کسب 44 درصد آرای انتخاباتی، توانست از زمان نخست وزیری «مارگرت تاچر» در سال 1979، بالاترین میزان آرا را کسب کند (البته رای اکثریتی را که محافظ کاران کسب کردند، درقیاس با اکثریتی که تونی بلر در انتخابات سالهای 1997، 2001 و 2005 به دست آورد کمتر است). نتیجه انتخابات بریتانیا این توان را به بوریس جانسون خواهد داد تا خروج از اتحادیه اروپا و برنامه های تقنینی اش برای 5 سال آینده را، بدون هیچگونه مخالفت جدی ای از طرف رقبا اجرایی کند. «حزب محافظ کار» احتمالا در تمام دهه 2020، قدرت را در اختیار خواهد داشت، و بعید است که حزبی بتواند صرفا با برگزاری یک دور انتخابات، بر وضعیت پیش آمده فایق آید. سوالی که در اینجا مطرح است این است که نظر به اینکه جانسون پس از این انتخابات، با جناح های درون حزبی، دیگر مشکلی نخواهد داشت (بر خلاف کامرون که با هوداران تندروی برگزیت، به مشکل برخورد)، چه برنامه ای را برای اداره دولتش در پیش خواهد گرفت و نوع همکاری و اتکایش به سایر احزاب چگونه خواهد بود؟(برای مثال «ترزا می» پس از انتخابات 2017 با «حزب اتحاد دموکراتیک ایرلند شمالی»، و کامرون، در نخستین دور نخست وزیری اش، با «حزب لیبرال دموکرات» همکاری می کردند، و در پیشبرد برنامه هایشان، بر دیگر احزاب اتکا داشتند.)

2. «حزب کار»- برخلاف نتایج موفقیت آمیزی که «حزب محافظ کار» در این انتخابات به دست آورد، مهمترین نتیجه انتخابات کنونی، ریزش حامیان «حزب کار» بود. این حزب توانست تنها 203 کرسی در مجلس عوام را کسب کند که در طول 84 سال گذشته، بدترین نتیجه برای حزب مزبور بود. جانسون در این انتخابات، روی فضای دو قطبی ناشی از برگزیت سرمایه گذاری کرد و کاهش محبوبیت و حمایت ضعیف از «جرمی کوربین» در شمال انگلیس و ولز، دیوار به اصطلاح سرخ حزب کار در شمال بریتانیا را فرو ریخت. کوربین حداقل 15 کرسی را که از زمان جنگ دوم جهانی در اختیار حزب کار بود، و همچنین کرسی هایی را که حزب کار در دوران نخست وزیری «تونی بلر» و «گوردن براون» در اختیار داشت، از دست داد. اگر چه «ترازا می» در سال 2017، اقداماتی را برای تصاحب کرسی های این مناطق انجام داد اما در مبارزات انتخاباتی اش، اشتباهات فراوانی را مرتکب شد، و این جانسون بود که از طریق تعامل با مناطق واقع در شمال انگلیس و تاکید بر نهایی کردن طرح برگزیت، کار ناتمام او را به پایان برد.

کوربین پس از برگزاری انتخابات اعلام کرد که در انتخابات آینده، رهبری حزب را به عهده نخواهد داشت اما برنامه اش این است که تا زمان بررسی دلایل شکست در انتخابات و تدوین طرح آینده حزب، همچنان رهبرحزب باقی بماند. به نظر می رسد به خاطر عصبانیت حزب کار از شکست، و همچنین به این دلیل که عده زیادی - به جای پذیرش این واقعیت که مخالفت حزب با برگزیت دلیل شکست شان بوده - کوربین را مقصر شکست «حزب کار» قلمداد می کنند، رهبری او بر حزب، مدت زیادی ادامه نداشته باشد.

3. «حزب لیبرال دموکرات» - لیبرال دموکرات ها هم شب سختی داشتند. «جو سوئینسون» که شش ماه قبل به رهبری حزب برگزیده شد، نتیجه انتخابات در حوزه انتخابیه اش را با اختلاف 149 رای به «حزب ملی اسکاتلند» واگذار کرد (او از سال 2005، کرسی حوزه انتخابیه اش را در اختیار داشت. البته در سال 2015 این کرسی را به رقیب اش در«حزب ملی اسکاتلند» واگذار کرد و پس از آن، در انتخابات سال 2017 آن را بار دیگر در اختیار گرفت). وی پس از شکست در انتخابات، از رهبری حزب استعفا کرد، و حزب لیبرال دموکرات، باید پنجمین رهبر خود طی پنج سال گذشته را تعیین کند. حزب مزبور در انتخابات کنونی توانست 11 کرسی از مجموع کرسی هایی را که پیشتر در اختیار داشت همچنان حفظ کند که البته این نتیجه، نسبت به نتیجه انتخابات سال 2017، تغییر چندانی نداشته، اما در قیاس با کرسی هایی که در ماههای اخیر در مجلس در اختیار داشته، تعداد کرسی کمتری را- به علت تغییر گرایش حزبی نمایندگان اش در چند ماه گذشته - به دست آورد. هم اکنون در حوزه های انتخابیه ای که طرفدار ماندن در اتحادیه اروپا هستند، «لیبرال دموکرات ها» و «حزب کار»، یکدیگر را متهم به ایجاد شکاف در آرا و بسترسازی برای پیروزی محافظ کاران می کنند. سایرین معتقدند که وعده این حزب برای لغو درخواست بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا - که بر اساس بند 50 معاهده اتحادیه اروپا (Article 50 notification for Brexit) صورت گرفته - اشتباه بوده و موجب سرخوردگی رای دهندگان احتمالی به این حزب گردیده است.

4. «حزب برگزیت» - حزب برگزیت «نایجل فاراژ» تنها 2 درصد آرا را کسب کرد و نتوانست در 273 حوزه انتخابیه ای که رقابت می کرد، کرسی ای را به دست آورد. تصمیم فاراژ برای عدم رقابت در 317 حوزه انتخابیه ای که محافظ کاران در انتخابات پیشین، در آنجا برنده شده بودند، به پیروزی جانسون کمک کرد، هر چند که نتیجه انتخابات در حوزه های انتخابیه ای که حزب برگزیت در آنجا رقابت می کرد، حکایت از آن دارند که اگر این حزب، از رقابت در این حوزه ها انصراف می داد، محافظ کاران می توانستند حتی پیروزی بزرگتری را برای خود رقم بزنند. فاراژ در ادامه فعالیت های سیاسی اش، تصمیم دارد که نام حزب اش را به «حزب اصلاح» تغییر دهد و در انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا به برنامه های انتخاباتی«دونالد ترامپ» کمک کند.

آیا بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد؟

پاسخ به این سوال مثبت است. جانسون در نطق پس از پیروزی در انتخابات گفت : «انتخابات کنونی نشان داد که مردم بریتانیا برای اجرایی شدن برگزیت، تصمیم قطعی، بی چون و چرا و غیر قابل انکار گرفته اند. تصور می کنم که این انتخابات، به تمام تهدیدات مبنی بر برگزاری همه پرسی دوم برای ماندن در اتحادیه اروپا، پایان داد.».

جانسون منتظر نطق ملکه و آغاز به کار رسمی مجلس است و پس از آن، در روز 19 دسامبر، برنامه تقنینی دولتش را به مجلس ارایه خواهد کرد. پس از آن، وی در روز 20 دسامبر، و پیش از آغاز تعطیلات مجلس، نخستین نطق خود در رابطه با برگزیت را در مجلس ایراد خواهد کرد. پس از آغاز به کار مجلس در ماه ژانویه، نمایندگان به احتمال زیاد، طرح خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را که مهلت آن در 31 ژانویه به پایان خواهد رسید، به تصویب خواهند رساند. انتظار می رود که پارلمان اروپا، پس از تصویب طرح خروج توسط مجلس عوام، این مصوبه را در دستور کار خود قرار دهد.

زمانی که طرح خروج از اتحادیه به تصویب نهایی برسد، جانسون می تواند درباره روابط آینده بریتانیا، با اتحادیه اروپا وارد مذاکره شود. اکثریت نسبتا بالای آرا که جانسون در انتخابات کنونی کسب کرد، این قدرت را به وی می دهد تا مذاکرات با اتحادیه اروپا را آن طور که می خواهد پیش ببرد، هر چند که هنوز مشخص نیست که برگزیتی را که او طالب آن است، چه مطالباتی را در بردارد. آیا او به دنبال برگزیت نرمی است که تبعات منفی اقتصادی آن محدود است و یا در پی برگزیت سختی است که دست لندن را برای تدوین سیاست های اقتصادی جدید، بیشتر باز می گذارد؟ وقت تنگ است چرا که ضرب الاجل خروج از اتحادیه اروپا، در دسامبر 2020 پایان می پذیرد و آخرین مهلت درخواست تمدید ضرب الاجل از اتحادیه اروپا، ژوئن 2020 است. هر چند که حزب محافظ کار، در بیانیه های رسمی خود قول داده که زمان خروج از اتحادیه اروپا را تمدید نکند، اما احتمال دارد که جانسون مجبور به درخواست مهلت بیشتری برای خروج از اتحادیه شود چرا که در غیر این صورت، بریتانیا ظرف یک سال آینده با مشکلات دشواری از جمله مسائل مربوط به آینده مناسبات تجاری با اتحادیه اروپا و مقررات سازمان تجارت جهانی مواجه خواهد گرید.

از جمله دیگر اقدامات جانسون پس از پیروزی در انتخابات، این است که او مذاکره بر سر «توافق تجارت آزاد» با ایالات متحده را آغاز خواهد کرد.ترامپ، بلافاصله پس از پیروزی جانسون، در پیامی توییتری، پیروزی او را تبریک گفت و اظهار کرد که پیروزی محافظ کاران، ظرفیت انعقاد توافق های بزرگ تجاری بین دو کشور پس از اجرای شدن برگزیت را، فراهم آورده و شانس اینکه بتوان توافق های بزرگ تر و سودآورتر از توافق های تجاری ای با اتحادیه اروپا را، با بریتانیا منعقد کرد، بیشتر گردیده است.

آیا نتایج انتخابات کنونی، احتمال جدایی اسکاتلند از بریتانیا را افزایش می دهد؟

«حزب ملی اسکاتلند» در انتخابات کنونی، پیروزی چشمگیری به دست آورد. این حزب توانست با احراز 45 درصد آرا، 48 کرسی از 58 کرسی این کشور در مجلس عوام را کسب کند، و نسبت به سال 2017 که فقط 35 کرسی را در انتخابات کسب کرد، رشد 8.1 درصدی در تصاحب کرسی های پارلمان وست مینستر داشته باشد. «نیکولا استرجِن»، رهبر «حزب ملی اسکاتلند» گفت: « پیروزی ما، پیام روشن اسکاتلند به لندن بود. ما دولت محافظ کار بوریس جانسون را نمی خواهیم، و نمی خواهیم که اتحادیه اروپا را ترک کنیم. می خواهیم که آینده اسکاتلند، توسط اسکاتلندی ها رقم بخورد». رهبر حزب مذکور وعده داد تا پیش از کریسمس، در نامه ای که برای بوریس جانسون خواهد نوشت، از او خواهد خواست که مجلس اسکاتلند از اختیارات قانونی بیشتری برای برگزاری همه پرسی مجدد برای استقلال اسکاتلند برخوردار شود. جانسون پیشتر، مخالفت خود با برگزاری همه پرسی مجدد اعلام کرده و گفته است که همه پرسی سال 2014، «همه پرسی اول و آخر برای استقلال اسکاتلند» بوده است. با همه اینها، دشوار است که بتوان که اختلافات «ادینبورگ» و «لندن» را نادیده گرفت، به خصوص اگر «حزب ملی اسکاتلند» در انتخابات پارلمانی در سال 2021، بار دیگر صاحب اکثریت کرسی های مجلس این کشور گردد.

نتیجه انتخابات کنونی، چه حاصلی برای «حزب اتحاد دموکراتیک ایرلند شمالی» خواهد داشت؟

«حزب اتحاد دموکراتیک ایرلند شمالی» شکست قابل توجهی را در ایرلند شمالی تجربه کرد. حزب مذکور که 10 تن از نمایندگانش در مجلس عوام، حامی دولت «ترزا می» بودند، دو کرسی از مجموع کرسی هایش در «وست میسنتر» را از دست داد. این حزب در رقابت با احزاب ملی گرا، دو کرسی را به آنها واگذار کرد. از جمله کرسی های از دست داده، کرسی مربوط به رهبر پارلمانی این حزب بود که به حزب ملی افراطی «شین فین» واگذار شد. نتایج انتخابات کنونی حکایت از تغییر وزنه سیاسی به سمت میانه روها دارد و هر دو حزب «اتحاد دموکراتیک» و «شین فین»، نسبت به انتخابات سال 2017، ریزش رای قابل توجهی داشتند. در مقابل، «حزب اتحاد ایرلند شمالی» با افزایش حامیان مواجه شد و توانست یک کرسی را از آن خود کند. «حزب ملی سوسیال دموکرات» و «حزب کار» توانستند دو کرسی را از چنگ «شین فین» و «حزب اتحاد دموکراتیک» در بیاورند و صاحب دو کرسی از این منطقه در«وست مینستر» شوند. قابل توجه آنکه، اکنون تعداد نمایندگان ملی گرای ایرلند در مجلس عوام (9 نماینده) بیشتر از تعداد نمایندگان «اتحاد دموکرتیک» (8 نمانیده) گردیده، و حال آنکه این نسبت در انتخابات سال 2017، 7 به 11 و به سود اتحاد دموکراتیک بود.

پیروزی قاطع جانسون، طرح او برای خروج از اتحادیه اروپا را با قاطعیت و اطمینان بیشتری پیش خواهد برد. البته طرح برگزیت، پیش از اجرایی شدن، باید مسائلی را در رابطه با ایرلند شمالی، از جمله موضوع «مرز دریایی ایرلند»، حل و فصل کند. همین، موجب مشکلات زیادی برای «حزب اتحاد دموکراتیک ایرلند شمالی» خواهد شد چرا که باید اعتماد مجدد دولت ایرلند و بریتانیا را به دست آورد. به علاوه، اجرای برگزیت ممکن است نگرانی هایی را در رابطه با بی ثباتی سیاسی در ایرلند شمالی و سر و صدای بیشتر «حزب شین فن»، و در خواست همه پرسی برای الحاق به «جمهوری ایرلند» را در پی داشته باشد.

آیا قطبی شدن در بریتانیا همچنان ادامه خواهد یافت؟

نتایج انتخابات، شکاف عمیق بر سر ماندن یا ترک اتحادیه اروپا را، در بریتانیا برجسته کرد. «محافظ کاران» که حامی برگزیت هستند 45 درصد، و طرفداران برگزاری همه پرسی دوم و ماندن در اتحادیه اروپا، 52 درصد آرا را کسب کردند. بر اساس نظر سنجی ای که تحت نظر پرفسور«جان کرتیس» صورت گرفته، چرخش آرا به سمت «حزب محافظ کار» قابل توجه بوده است. در حوزه های انتخابیه ای که بیش از 60 درصد رای دهندگان آن، در همه پرسی برگزیت به خروج از اتحادیه اروپا رای دادند، حمایت از «حزب محافظ کار» حدود 6 درصد افزایش داشته است. البته در حوزه های انتخابیه ای که بیش از 60 درصد رای دهندگان اش در همه پرسی برگزیت، به ماندن در اتحادیه اروپا رای دادند، حمایت از «حزب محافظ کار» 3 درصد کاهش یافته است. آرای «حزب کار» در بیشتر حوزه های انتخابیه ای که طرفدار ترک اتحادیه اروپا هستند، بیش از 10 درصد کاهش داشته، و در مناطقی که طرفدار ماندن در اتحادیه اروپا هستند، با افت بالغ بر 6 درصد مواجه شده است.

معلوم نیست که این فضای دو قطبی ناشی از برگزیت، تا چه زمانی در بریتانیا ادامه خواهد داشت. جانسون متوجه شده که حمایت برخی از رای دهندگان از او محدود است. او پس از پیروزی در انتخابات گفت «برخی از رای دهندگان ممکن است رای خود را به شکل عاریه ای به ما داده باشند، وخود را یک محافظ کار، به معنای مرسوم آن ندانند. ممکن است شما قصد داشته باشید که در دور بعدی به حزب کار رای بدهید. البته اگر رای شما به حزب ما، این گونه که گفتم باشد، باید بگویم که من شرمنده اعتمادی هستم که به من و به حزب ما داشتید. ما هرگز حمایت شما را دست کم نخواهیم گرفت و قدردان آن خواهیم بود.

منبع: بروکینگز 13 دسامبر/مترجم: حامد ضرغامی

منبع: خبرآنلاین