بورس کالا ناجی عرضه سیمان می‌شود؟/ شرکت‌های صوری مشکل‌سازان قیمت‌گذاری محصولات بورسی

به اعتقاد فعالان صنعت سیمان کشور، باید برای مازاد تولید سیمان هرچه سریعتر فکری شود تا از تعطیلی و یا خواب برخی کارخانه‌های تولید سیمان جلوگیری شود.

اقتصاد۲۴- در بازار داخلی، سیمان با پدیده انباشت مازاد عرضه مواجه است، بورس راهکاری مناسب برای خروج از این معضل است، اما این صنعتگران با پدیده عدم شفافیت قیمت محصول نهایی در بورس کالا مواجه اند که مانعی برای توسعه عرضه سیمان در این بازار شده است.

فعالان صنعت سیمان کشور تاکید دارند در صورتی که مسئولان به دنبال شفافیت قیمت برخی از کالا‌ها مانند سیمان هستند، عرضه سیمان در بورس کالا می‌تواند بهترین اقدام در همین راستا باشد. این درحالی است که چند سالی است سیمان به دلایلی همچون رکود ساخت و ساز، کاهش فروش در بازار‌های جهانی و افزایش تولید در کشور دچار ناتعادلی تقاضا شده است.

صادرات از اولویت‌های صنعت سیمان به شمار می‌رود و این صنعت برای بازگشت رونق، نیازمند حمایت از سوی دولت است. تولید سیمان به طور کامل پاسخگوی نیاز داخلی کشور است، بنابراین بهتر است اهداف به سمتی سوق داده شود که علاوه بر توسعه صادرات، تقاضای داخلی نیز افزایش یابد. با توجه به حمایت‌های دولت به ویژه وزارتخانه‌های صمت و راه و شهرسازی از صنعت سیمان و همچنین مکانیسم بورس کالا، به نظر می‌رسد که توسعه صادرات از این بازار شفاف با استقبال مواجه شود، اما دست انداز‌های این بازار مانع از رسیدن به اهداف است.

ضرورت تغییر اقتصاد ارزشی به اقتصاد اثباتی

علی حیدری، کارشناس بازار سرمایه بر اهمیت عرضه محصولات نهایی مانند سیمانی در بورس کالا تاکید و به خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: باید برای عرضه و قیمت شفاف در بورس کالا راه‌هایی جهت تغییر اقتصاد ارزشی به سوی اقتصاد اثباتی اندیشیده شود و با تغییر در رویکرد علم نوین جهت اصلاح شرکت‌ها و زیر ساخت‌ها که در بورس کالا اثرگذار هستند، شاخص قوی‌تر و منسجم تری در اقتصاد کشور در حیطه داخلی و بین المللی ارائه شود. این راه حتی در شرایط فعلی که رکود و تحریم و سایر موانع دست به دست هم داده اند، قابل اجراست به شرط اینکه دولتمردان بخواهند برای بهبود شرایط در این گذر حضور یابند.

وی افزود: بورس نشانگر یا دماسنج اقتصاد هر کشوری است. در بازار ایران و در داخل اقتصاد کنونی چیزی به نام بورس وجود ندارد چراکه انتقاد به ایراد‌های زیرساخت، فنی، دستوری و نرم افزاری در این بازار زیاد است که تاکنون در رابطه با رفع آن اقدام خاصی انجام نگرفته است و اگر هم تغییراتی ایجاد شده بسیار ناچیز و جزئی بوده است.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به برخی مشکلات عرضه محصولات نهایی مانند سیمان در بورس کالا گفت: مهمترین و موثر‌ترین اقدام جهت تسهیل و بهبود در شرایط فعلی بورس کالا، تغییرات عمده در قانون این بازار است که ابتدا این تحول باید از سوی نمایندگانی شروع شود که یا جزو هیات مدیره یا شرکت‌های صوری وابسته به کارخانه‌هایی هستند که در بورس کالا قیمت گذاری می‌کنند.

وی تصریح کرد: در صورت تحقق این برنامه جهت خروج برخی نمایندگان از هیات مدیره یا شرکت‌های صوری، می‌تواند اثرگذار در قیمت بورس شود، چراکه با وجود این نوع دخالت‌ها هیچ گاه به شفاف سازی در قیمت گذاری کالا‌هایی که ضرورت عرضه در بورس دارند دست نمی‌یابیم.

حیدری ادامه داد: تغییرات در قانون بر مبنای اقتصاد اثباتی می‌تواند امیدوار کننده باشد و منجر به رشد و توسعه اقتصادی شود. از اینرو به جای تلاش برای احیای کارخانه‌ها و شرکت‌ها باید به فکر صادرات خدمات، فناوری و توسعه علم نوین صنایع باشیم؛ این به معنی نجات صنایع کشور است و در این صورت مبادله محصولات نهایی صنایع در بورس کالا به عنوان راهکاری در راستای تحقق برنامه‌های توسعه صادرات خواهد شد.

لزوم خروج دولت و شبه دولتی‌ها از شرکت‌های بورسی

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه بر خروج دولت و شبه دولتی‌ها از شرکت‌های بورسی به منظور شفافیت در قیمت گذاری محصولاتی مانند سیمان تاکید کرد و گفت: عمده شرکت‌های موجود که فعالیت دارند و توجیه اقتصادی هم ندارند، همچنان به دلایل معلوم، مورد حمایت دولت هستند. این شرکت‌ها با کارشناسی نادرست قیمت سبب به وجود آوردن شکاف در بخش تولید و غیر شفاف سازی در بدنه مهم اقتصاد هستند.

حیدری ادامه داد: برای رقابت بهتر و تسهیل در شفافیت به ویژه در بورس کالا پیشنهاد می‌شود که عمده شرکت‌ها و کارخانه‌هایی که با فشار افراد خاص در مناطق مختلف تاسیس و توجیه اقتصادی ندارند در یک بازه زمانی کوتاه مدت تعطیل شوند، چراکه این باعث می‌شود سایر شرکت‌هایی که توجیه اقتصادی دارند و توان بالای رقابتی و کیفیت ماندگار دارند در بازار بتوانند بهتر قیمت گذاری کنند.

وی تصریح کرد: تاثیر مبادلات اقتصادی در بیرون از مرز‌ها برای خرید راحت کالای اولیه برای برخی از شرکت‌های بورسی و خدماتی، باعث می‌شود شرکت‌های بورسی راحت‌تر در یک بازه زمانی مشخص خود را با قیمت‌های جهانی همسان و همسو کنند و اینگونه از طریق بورس کالای ایران، کالای خود را به عرصه‌های جهانی به فروش برسانند و سودآوری داشته باشند. این همان مشکلی است که در حال حاضر گریبان صنعت سیمان را نیز گرفته است.

کارشناس بازار سرمایه با اشاره به موقعیت مالی و ارزی برخی شرکت‌های حاضر در بورس کالا به دلیل رکود اقتصادی و همچنین موانع جهانی برای حضور در بازار‌ها پیشنهاد داد: در حیطه پولی، تشکیل بازار متشکل ارزی، می‌تواند تا حدودی از وضعیت تولید و صادرات به نحوی که انضباط مالی برقرار شود حمایت کند که متاسفانه و کماکان این طرح در پیچ و خم‌های بروکراسی گرفتار شده است.

حیدری خاطرنشان کرد: اگر بازار متشکل ارزی با آن اولویت‌های بانک مرکزی که وعده داده است تحقق یابد، کمک می‌کند تا تولید کننده و صادر کننده از فضای نزدیکتری بهم برخوردار شوند تا شفافیت قیمت لحظه‌ای در بازار بورس به راحتی خود را نشان دهد و از سوی دیگر به عنوان سرعت گیر نوسانات ارزی، ابزاری برای رساندن محصولات و کالا‌های تولیدی کارخانه‌ها با دید مناسب تری قیمت گذاری و در بازار شفاف همین محصولات را ارائه کنند.

وی در پایان اظهار کرد: در نهایت آنچه آتش به جان کارخانه‌ها انداخته است خصوصی سازی است. به جای خصوصی سازی آزادسازی فروش کالا‌ها و محصولات کارخانه‌ها در دستور کار قرار گیرد. دولت و یا هر نهاد دیگری می‌تواند با سیاست‌های دستوری نوسان مقطعی و غیر علمی را به بازار تحمیل کنند.