اقتصاد سیاست‌زده

 

اقتصاد۲۴- این انتقادات باعث شد برخی تندرو‌ها عزم خود را برای رد لایحه بودجه و برگشت آن به دولت جزم کنند. از این‌رو به ارسال پیامک‌های تهدیدآمیز روی آوردند تا با ارعاب نمایندگان دست دولت را برای دخل و خرج کشور ببندند. این هجمه‌ها تا جایی بود که سازمان برنامه‌و‌بودجه کشور هم از اتاق جنگ رسانه‌ای بر ضد لایحه بودجه ۹۹ خبر می‌دهد. البته پیش از این هم در رابطه با برجام و FATF این انتقادات وجود داشت و حالا هم تندرو‌ها برای فشار به دولت به رد بودجه از جانب نمایندگان روی می‌آورند تا جایی که در نشست رای به کلیات لایحه بودجه سال ۹۹ در کمیسیون تلفیق به دروغ از سخن نوبخت، رییس سازمان برنامه‌و‌بودجه مبنی بر استعفای رییس‌جمهوری استفاده تبلیغاتی می‌کنند؛ و این داستان‌سرایی برای مقاصد سیاسی و حزبی این جریان در نزدیکی انتخابات همچنان ادامه دارد.

 

البته با وجود این فضاسازی‌ها کمیسیون تلفیق به کلیات بودجه ۹۹ رای داد هر چند بودجه امسال با توجه به شرایط کشور تفاوتی چشمگیر با سال گذشته دارد و علت اصلی‌اش هم عدم فروش نفت و کسری بودجه است. مخالفان همچنین بر غیرواقعی و غیرقابل تحقق بودن این بخش از درآمد‌های دولت تاکید داشتند. اما با این حال با وجود تصویب کلیات بودجه در کمیسیون، بر سر تصویب این لایحه در صحن اختلافات و بگومگو‌های حزبی وجود دارد و این موضوع باعث شد نمایندگان از نرسیدن بودجه ۹۹ به صحن تا پایان سال سخن بگویند. با این اوضاع احتمال تصویب بودجه دودوازدهم برای سال ۹۹ وجود دارد.

 

 

محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در مجلس در گفتگو با «جهان‌صنعت» درباره لایحه بودجه سال ۹۹ گفت: با توجه به شرایط موجود انتظار می‌رفت دولت بر لایحه بودجه سال۹۹ اصلاح ساختاری انجام دهد، اما متاسفانه به هر دلیلی فرصت و شرایط برای انجام این کار برای دولت فراهم نشد و این اصلاح صورت نگرفت.

 

وی ادامه داد: لایحه امسال هم مثل سنوات گذشته است، اینکه بگوییم این لایحه خیلی متفاوت است اشتباه است بنابراین ساختار همان ساختار است، اما درآمد‌ها به دلیل کاهش درآمد‌های نفتی از جا‌هایی دیگر تامین شد، چون ما واقعا با همه بررسی‌هایی که انجام خواهیم داد در بودجه عمومی کشور نمی‌توانیم کمتر از ۴۳۹ میلیارد هزار تومان هزینه‌های کشور را پایین‌تر آوریم یعنی اگر ما همه چیز را در حداقل ببینیم، حقوق و مزایا را پرداخت کنیم و همین روند‌هایی که امروز داریم ادامه دهیم و فقط با یک شیب کمتر از نرخ تورم افزایش حقوق‌ها را داشته باشیم باز هم ۴۳۹ هزار میلیارد تومان میزان هزینه ماست پس طبیعتا درآمدهایمان را باید به این عدد برسانیم.

 

حسینی خاطرنشان کرد: وقتی درآمد نفتی‌مان از ۱۴۵هزار میلیارد به ۴۸ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا می‌کند طبیعتا به عدد قابل توجهی کسری برمی‌خوریم؛ لذا با توجه به رشد هزینه‌های اجتناب‌ناپذیرمان مجبوریم از جا‌هایی دیگر که امکان پذیر است این‌ها را تامین کنیم و عدد و ارقام را بالا ببریم، ولی در کل از منابع دولت که ۴۸۴ هزار میلیارد تومان است باید بگویم بیش از ۳۲۷ میلیارد تومان محقق نخواهد شد. در نتیجه کسری بودجه وجود دارد و خودمان هم به آن اذعان داریم و باید در کمیسیون بودجه و تلفیق روی آن کار کنیم.

 

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در مجلس با بیان اینکه احتمال عدم وصول درآمد‌ها در لایحه بودجه سال ۹۹ بسیار است، ادامه داد: براساس بررسی‌ها دولت با بودجه در نظر گرفته شده برای سال ۹۹ حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان کسری خواهد داشت. وی تاکید کرد:، اما راه اصلی این است که کسری بودجه را از منابع متعددتری تامین کنیم.

 

این نماینده گفت: صرف اینکه بودجه را رد کنیم و به دولت برگردانیم شاید کار خوب و راحت‌تری باشد. مضاف بر آن کوتاه‌ترین راه در شرایط سخت انتخاباتی همین است چرا که بازنگری در ساختار بودجه باید شکل بگیرد. وی تاکید کرد: در این مسیر منابعی را هم که مبارزه با آمریکا نیاز داریم باید پیش‌بینی کنیم؛ بنابراین با توجه به شرایط اخیر این‌ها مواردی نیست که به راحتی از آن بگذریم. اینکه بودجه را به دولت برگردانیم یک مسیر است و از نگاه کارشناسی هم شاید بهتر باشد مجلس وارد لایحه برای بررسی‌ها و کم و زیاد کردن اعداد نشود که خب این یک بحث است، اما موضوع دیگر این است که با دولت در این زمینه همکاری و منابع دیگری را که می‌شود برای سال آینده پیش‌بینی کرد لحاظ کنیم. اکنون باید بیاییم راهکار‌های اینچنینی را در بودجه ۹۹ پیش‌بینی کنیم، حکم‌های مورد نیازش را مصوب کنیم یا منابعی که احساس می‌کنیم در کشور احتمال وصولش نسبت به این‌هایی که دولت پیش‌بینی کرده بیشتر است لحاظ کنیم.

 

حسینی در پاسخ به این سوال که بودجه ۹۹ امسال به صحن می‌آید گفت: با توجه به بررسی‌ای که انجام شده احتمال اینکه بتواند دو سه هفته دیگر لایحه بودجه به صحن بیاید بعید است الان تبصره ۱۴ و بحث درآمدی است که کمیسیون تلفیق باید روی آن کار کند. بعد از آن بحث انتشارش است که ۱۰ روز باید بگذرد. نمایندگان نیز پیشنهادات و اظهارنظر‌های خودشان را باید داشته باشند بنابراین این موضوع به دوم اسفند به بعد برمی‌گردد. باید دید در این فاصله چه اتفاقی می‌افتد و آیا لایحه بودجه در سه شیفت کار تا پایان سال تصویب می‌شود یا نه و مهم‌تر اینکه مشخص نیست شورای نگهبان در مهلت قانونی‌اش آن را تایید کند.

 

وی تاکید کرد: به اعتقاد من اگر بودجه را به بعد از انتخابات موکول کنیم بهتر است. برای آنکه دولت هم بدون بودجه نماند دودوازدهم را تصویب کنیم تا بتواند شرایط آن طرف سال را مدیریت کند و بعد با فراغ بال هم مجلس و شورای نگهبان بودجه را بررسی کنند. حسینی در پایان گفت: راه دیگر این است که در همان روزی که بودجه به صحن آمد به دولت برگردانیم تا دولت شرایط خاص خود را طی کند.

 

 

مهرداد لاهوتی عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه در گفتگو با «جهان‌صنعت» درباره لایحه بودجه سال ۹۹، گفت: بودجه با توجه به شرایط کشور نوشته می‌شود. من خودم منتقد هستم، اما باید پیشنهاد هم در کنار این انتقاد داشته باشم. دولت دو منبع درآمدی مهم دارد؛ یکی مالیات است که ۴۵هزارمیلیارد تومان بیشتر پیش‌بینی شده. دیگری هم نفت است که همه ما می‌گوییم وابستگی به نفت باید کاهش پیدا کند که خود دولت این را کم کرده و گفته که یک میلیون بشکه می‌خواهد صادر کند. وی در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود خیلی کمتر از این مقدار فروش نفت داریم گفت: بله، اما دولت که نمی‌تواند فروش نفت را صفر کند. این مطالبه آمریکاست. ما که نمی‌خواهیم با کلام آن‌ها را همراهی کنیم بنابراین تلاش می‌کنیم در این بازار آشفته نفت‌مان را صادر کنیم. اگر بیش از یک میلیون بشکه هم صادر کنیم موفقیت است.

 

این نماینده ادامه داد: از طرفی بحث هزینه‌های جاری مطرح است، اما دولت کجایش را می‌تواند بزند؟ سال گذشته حقوق ۲۰ درصد افزایش داشت امسال ۱۵ درصد شد، سقف معافیت کارکنان را با احتیاط سال گذشته دو میلیون و ۷۵۰ اعلام کرده بودیم که امسال سه میلیون تومان لحاظ شد. آیا همسان‌سازی را می‌شود اجرا نکرد؟ بازنشستگان مطالبه دارند. مگر می‌شود حق سنوات بازنشتگان را پرداخت نکنیم؟ یا می‌توان رتبه‌بندی معلمان را نادیده گرفت؟ بنابراین یکسری هزینه‌های جاری اجتناب‌ناپذیر وجود دارد. دولت هم تلاش می‌کند بتواند هزینه‌های عمرانی را مدیریت کند.

 

وی تاکید کرد: باید یکسری اصلاحات در مجلس انجام شود که سه تا پنج درصد بیشتر نیست، اما واقعیت آن است که دولت کمبودهایش را از طریق فروش اموال می‌تواند جبران کند. هفت هزار هزار اموال مازاد وجود دارد که اضافه است. می‌توان ۴۹ هزارمیلیارد تومان را این‌گونه جبران کرد؛ بنابراین راهی جز این نمی‌ماند. این نماینده در پاسخ به چگونگی اصلاح ساختار بودجه گفت: اصلاح ساختار بودجه بحثی قابل توجه است، اما در یک برنامه یک ساله باید بررسی شود. الان دولت همه جوره دستش بسته است. ما هم بخواهیم وزنه ببندیم دستش و بگوییم حالا خود را از دریا نجات بده درست نیست.

 

لاهوتی در پاسخ به این سوال که احتمال تصویبش در صحن وجود دارد گفت: بله احتمال تصویبش در صحن با توجه به شرایط کشور و آگاهی نمایندگان وجود دارد، اما زمان آن دقیق مشخص نیست.

 

 

حمیدرضا فولادگر، عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه در گفتگو با «جهان‌صنعت» درباره لایحه بودجه سال ۹۹، گفت: من در کمیسیون تلفیق با بودجه ۹۹ مخالفت کردم، اما دیدیم که بالاخره در کمیسیون تلفیق رای آورد با وجود آنکه رای موافقان و مخالفان نزدیک بود؛ بنابراین اگر در صحن هم رای بیاورد باید مسیر اصلاحی را دنبال کنیم که این مسیر اصلاحی در کمیسیون تلفیق شروع شده. مثلا یک قدم از آن تبصره یک است که برداشت ۱۶ درصد اضافی از صندوق توسعه ملی را به حساب بدهی دولت برده است. همچنین در مرحله واقعی کردن درآمدها، کاهش برخی هزینه‌ها، شفاف‌سازی حساب‌های دولت و اینکه بودجه از کسری بودجه و عدم شفافیتی که عیان است نیازمند اصلاحات هستیم. وی تاکید کرد: اگر در کمیسیون تلفیق رای نمی‌دادیم طبق آیین‌نامه اگر صحن هم تایید می‌کرد دولت دو هفته فرصت برای اصلاح بودجه داشت، اما حالا که تایید شد و اگر در صحن هم رای بیاورد باید این اصلاحات دنبالش باشد. ما در تلفیق تلاش می‌کنیم تا حدی که انتقادات به آن وارد است رفع کنیم.

 

وی افزود: در زمینه اصلاح ساختار دولت خیلی کاری نکرد. دو سه جلسه کارگروه تشکیل شد، اما الان بیشتر امیدمان به جلسات تلفیق است. فولادگر در پاسخ به این سوال که آیا بودجه امسال به صحن می‌آید گفت:، چون سال انتخابات است و اکثر همکاران کاندیدا هستند بعید است قبل از دهه فجر در صحن تصویب شود چرا که همکاران بعد از حوزه انتخابیه نیز باید ایرادات شورای نگهبان را رفع کنند بنابراین پیش‌بینی می‌کنم آمدن آن قبل از دهه فجر در صحن بعید باشد. وی تاکید کرد: اگر تلفیق تا آخر این هفته گزارش خود را بدهد دو هفته بعد در صحن بررسی می‌شود. اگر طبق همین زمان جلو برود امکان بررسی‌اش در صحن این طرف سال وجود دارد.

 

فولادگر در خصوص پیامک‌های تهدیدآمیز به اعضای کمیسیون تلفیق برای رد لایحه بودجه ۹۹ گفت: این پیامک‌ها همیشه هست به هرحال بعضی این پیامک‌ها مشوقانه و ناصحانه است و موکلین به وکلای خودشان پیشنهاد و توصیه‌ای می‌کنند هر چند بعضی از آن‌ها هم لحن خوبی ندارند. در مجموع نمایندگان شرایط کشور را در نظر می‌گیرند. کسانی که مخالفت کردند حرف‌شان را زدند ما هم مخالف بودیم. موافقان هم حرف زدند، اما این پیامک‌ها یا صحبت‌های حضوری اگر جنبه ناصحانه داشته باشد خوب است، اما اگر لحن تهدیدآمیز داشته باشد طبیعتا مناسب نیست.

 

وی در پاسخ به اینکه آیا پیامک‌ها در خصوص عدم تصویب بودجه لحن مشوقانه داشت یا تهدیدآمیز گفت: در این مورد برخی پیامک‌ها متاسفانه لحن خوبی نداشتند.

 

 

کاظم دلخوش عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتگو با «جهان‌صنعت» درباره لایحه بودجه سال ۹۹ گفت: شرایط اقتصاد فعلی کشور با تحریم‌ها و تشدید آن می‌طلبد که مدیریت کشور در مورد بودجه ۹۹ راه‌های مختلفی را پیش‌بینی کند. در بودجه ۹۹ سهم نفت کم شده و طبیعی است که تحریم تشدید شود از طرفی سهم مالیات افزایش پیدا کرده، اما این سهم غیرواقعی نشان داده می‌شود.

 

وی تاکید کرد: وقتی سهم نفت کاهش پیدا می‌کند، درآمد‌ها پایین می‌آید در نتیجه تحقق ۴۰ درصدی افزایش مالیات مشکل است یا اینکه افزایش اوراق اسلامی به ۸۰ هزار میلیارد یا بحث حقوق و دستمزد براساس ۱۵ درصد به‌صورت یکسان آن هم بدون دیدن پلکانی از اشکالات بودجه ۹۹ است، اما محاسنی هم در تبصره ۱۴ و در موارد دیگر دارد مثل کمک به اقشار ضعیف؛ بنابراین تمام معایب و مزایای بودجه را باید دید و بررسی کرد که آیا با قانون برنامه ششم تطبیق دارد یا نه؟

 

دلخوش گفت: در این شرایط نه باید تهدید کرد نه عجله. باید دید این بودجه در شرایط فعلی کشور قابل تحقق است؟ بنابراین باید منطقی و معقولانه عمل کنیم. با این شرایطی که داریم: شروع سال میلادی را داریم و در پایان سال شمسی هستیم ضمن اینکه انتخابات هم پیش روی کشور است. با این وضع احتمال دارد بودجه به دو دوازدهم برسد. وی در پایان خاطرنشان کرد: بعید است مجلس بودجه رد کند هیچ آدم عاقلی کلیات را رد نمی‌کند بنابراین اشکالات باید رفع شود.

 

 

قاسم میرزایی‌نیکو، عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با «جهان‌صنعت» درباره لایحه بودجه سال ۹۹ گفت: جلسات کمیسیون تلفیق در رابطه با بودجه ادامه دارد، اکنون بحث‌های درآمدی بودجه در حال پایان است. تمام موضوعاتی که در موضع کارشناسی و غیرکارشناسی مطرح می‌شود در کمیسیون مورد سوال و بحث و بررسی قرار می‌گیرد. همین پیامک‌های تهدیدآمیز که به اعضای کمیسیون داده شد با نگاه مثبت نگاه شد تا آنچه مورد صلاح کشور است لحاظ شود.

 

این نماینده اصلاح‌طلب مجلس گفت: لذا همه انتقادات و پیشنهادات دغدغه نمایندگان منتخب در کمیسیون تلفیق است، اما جمع‌بندی‌ها این شد که در این شرایط دولت نیازمند بودجه است. داشتن بودجه اولی و اینکه چگونه منابع درآمدی و هزینه‌اش بالانس شود و ترکیبش متناسب شود نیاز به کار کارشناسی دارد که در حال انجام است.

 

وی ادامه داد: باید این اقدامات انجام شود و بعد بودجه به انظار نمایندگان در صحن برسد. در جلسه علنی نیز بودجه چکش‌کاری می‌شود آن وقت اگر نمایندگان صلاح دانستند رد کنند، اما این‌گونه نیست و احتمال تصویب آن وجود دارد چرا که این اولین بار است که بودجه واقعی نگاه می‌شود بودجه شفاف است و این شفافیت قابل توجه است. سوم اینکه بودجه ۹۹ اتکای نفتش کاملا کم شده؛ بنابراین این سه کار در بودجه لحاظ شد. وی تاکید کرد: احتمال تصویب بودجه در صحن وجود دارد و بعید است به سال آینده موکول شود.

 

میرزایی‌نیکو در رابطه با پیامک‌های تهدیدآمیز به اعضای کمیسیون گفت: این پیامک‌ها تهدید نبود بلکه بیشتر پیشنهاد برای رد شدن بودجه بود. اما واقعیت آن است که بودجه رد شود دو ماه دیگر یعنی بعد از انتخابات به صحن می‌آید. از طرفی دولت مجبور می‌شود با بودجه یک دوازدهم کشور را اداره کند که طبیعتا با تزلزل بودجه‌ای و برنامه‌ای مواجه می‌شود.

 

با وجود تصویب بودجه ۹۹ در کمیسیون تلفیق، اما فضاسازی‌های ایجاد شده مخالفان با هدف رد کلیات لایحه بودجه ۹۹ در صحن همچنان ادامه‌دار است؛ تلاشی نسبتا سازمان‌یافته برای ممانعت از تصویب بودجه ۹۹ در مجلس دهم. به نظر می‌رسد تندرو‌ها سناریوی رد کلیات لایحه و در ادامه، تصویب بودجه دو دوازدهم را در دستور کار داشتند تا از این طریق، بودجه سال ۹۹ را در دور جدید مجلس یعنی مجلس یازدهم بررسی و تصویب کنند؛ موضوعی که شائبه مواجهه سیاسی و انتخاباتی مخالفان با لایحه بودجه را که برنامه یک ساله مالی کشور آن هم در شرایط جنگ اقتصادی است، افزایش می‌دهد.