تاریخ انتشار: ۱۰:۲۸ - ۳۰ دی ۱۳۹۸
هر بشکه نفت خام در کشورهای مختلف جهان چند دلار خلق می‌کند

ارزش‌آفرینی پایین انرژی در ایران

از آنجا که هر نوع فعالیت اقتصادی نیازمند صرف انرژی است، می‌توان انرژی را پایه و مبنای اقتصاد دانست و ارزش افزوده تولیدی هر کشور را نسبت به مصرف انرژی آن مقایسه کرد.

انرژی

اقتصاد۲۴- از آنجا که هر نوع فعالیت اقتصادی نیازمند صرف انرژی است، می‌توان انرژی را پایه و مبنای اقتصاد دانست و ارزش افزوده تولیدی هر کشور را نسبت به مصرف انرژی آن مقایسه کرد. مرکز مطالعات زنجیره ارزش در آخرین گزارش خود با عنوان «بررسی سودآوری موارد مصرف انرژی در ایران و سایر کشورها»، به این موضوع پرداخته که بهره‌وری اقتصادی انرژی در ایران نسبت به کشور‌های دیگر در چه جایگاهی قرار دارد. برای مقایسه، در میان ۹ کشور نخست مصرف‌کننده انرژی نهایی (ایران در جایگاه نهم قرار دارد).
 
براین اساس ایران پس از هند بیشترین سهم از انرژی را به بخش غیر مولد خانگی اختصاص داده است و در عوض، در حالی که کشور آلمان به عنوان بهره‌ورترین اقتصاد (در نسبت با انرژی)، به ازای معادل هر بشکه نفت خام انرژی، ۲۳۷۳ دلار پول خلق می‌کند، ایران تنها ۳۱۹ دلار به دست می‌آورد که البته بخشی از این ۳۱۹ دلار هم به صادرات مستقیم نفت و گاز ایران مربوط می‌شود. این مرکز توصیه می‌کند که سیاست‌گذاری‌ها باید به سمتی پیش بروند که بهره‌وری انرژی به ازای ارزش افزوده فعلی در ایران افزایش یابد و در بلندمدت، ترکیب بهینه صنایع و خدمات در جهت افزایش ارزش‌آفرینی انرژی تعیین شود تا صنایع به سمت آن حرکت کنند.

در گزارش مرکز مطالعات زنجیره ارزش آمده است که موتور اقتصاد کشور‌ها برای تامین سوخت خود، نیاز به حامل‌های مختلف انرژی دارد. اگر این موتور، موتوری بهره‌ور و کارآمد باشد، با سوخت کمتر، ارزش بیشتری خلق می‌کند. اما اگر کارایی پایینی داشته باشد، انرژی زیادی را برای خلق ارزش افزوده کم، هدر می‌دهد. حامل‌های انرژی در اقتصاد عمدتا همان نقش تامین انرژی را ایفا می‌کنند، اما بخش کمی از آن‌ها به عنوان ماده اولیه برای تولید محصولات شیمیایی به کار گرفته می‌شود. البته انرژی، تنها برای تغذیه موتور اقتصاد کشور‌ها به کار نمی‌رود و مصارف رفاهی و آسایشی دارد که عمده مصرف رفاهی مشخصا در بخش خانگی صورت می‌گیرد. البته بخش قابل توجهی از مصرف سوخت در خودرو‌های سبک نیز رفاهی است، اما به‌طور دقیق، قابل اندازه‌گیری نیست.

بر اساس این گزارش، کشور ایران از نظر مصرف انرژی نهایی، رتبه نهم دنیا را به خود اختصاص داده است. رده‌های اول و دوم نیز با اختلاف زیاد، در اختیار چین و امریکاست. در بین این ۱۰ کشور، بیشترین سهم بخش خانگی، مربوط به هند، ایران، روسیه و آلمان است و سهم بخش خانگی در شش کشور دیگر به‌طور واضح کمتر است. البته مصرف بخش خانگی تابع عوامل مختلفی از جمله آب‌وهوا، فرهنگ، معماری، کارایی وسایل و... است، اما چیزی که مشخص است، آن است که مصرف بخش خانگی، تقریبا نقشی در اقتصاد ندارد.

کشور‌ها پس از تامین انرژی بخش خانگی، از حامل‌های انرژی در بخش‌های مولد اقتصاد استفاده می‌کنند. در واقع انرژی مصرف‌شده در بخش‌های غیرخانگی، به گسترش تولید و خدمات کمک کرده و موتور اقتصاد را تغذیه می‌کند. از همین رو می‌توان مقایسه کرد که کشور‌های مختلف به ازای مصرف هر واحد انرژی در بخش‌های مولد اقتصادی، چه مقدار ارزش یا GDP خلق کرده‌اند.

حذف مصرف خانگی از کل مصرف انرژی، کمک می‌کند تا بتوان بهتر ارتباط GDP و مصرف انرژی را نسبت به شاخص شدت انرژی درک کرد. کشور‌های آلمان، ژاپن و امریکا، بهترین استفاده از انرژی را در اقتصاد خود می‌کنند. این کشور‌ها از انرژی معادل هر بشکه نفت به ترتیب ۲۳۷۳، ۲۳۱۵ و ۱۸۴۵ دلار ارزش خلق می‌کنند. در واقع موتور اقتصاد آن‌ها بهره‌ورتر و کاراتر از هفت کشور دیگر است و به ازای انرژی کمتر، ارزش افزوده بیشتری خلق می‌کنند. بر اساس این گزارش، از معادل هر بشکه نفت خام، کره جنوبی ۱۲۰۷ دلار، کانادا ۱۱۹۲ دلار، برزیل ۱۱۱۸ دلار، چین ۹۳۰ دلار، هند ۶۲۸ دلار، روسیه ۴۶۴ دلار و ایران ۳۱۹ دلار ارزش اقتصادی خلق می‌کنند. مرکز مطالعات زنجیره ارزش معتقد است که زنجیره ارزش حامل‌های انرژی در بخش خانگی به تامین آسایش و رفاه ختم می‌شود، اما در بخش‌های دیگر به شکل ماده یا انرژی، به زنجیره ارزش‌های مختلفی سرازیر می‌شود که نتیجه ترکیب آن با عوامل دیگر تولید، یک محصول یا یک خدمت خواهد بود.

طبق این گزارش؛ ایران به ازای مصرف انرژی معادل یک بشکه نفت خام (معادل ۶.۱۲ میلیارد ژول)، تنها ۳۱۹ دلار ارزش خلق می‌کند.

نکته مهم در این خصوص اینجا است که بخش مهمی از این ۳۱۹ دلار هم به خاطر صادرات نفت، میعانات گازی، گاز و فرآورده‌های نفتی است. در واقع ارزش افزوده‌ای که از مصرف بیش از ۱۰۰۰ میلیون بشکه معادل نفت خام انرژی در بخش‌های مولد اقتصاد ایران به دست می‌آید، کمتر از ۳۰۰ دلار به ازای هر بشکه معادل نفت خام است.

بر اساس این گزارش، دو مورد اساسی در افزایش شاخص ارزش افزوده به ازای مصرف هر واحد انرژی موثر است. نخست باید بهره‌وری به ازای ارزش افزوده فعلی افزایش بیاید و دوم، ترکیب بهینه صنایع و خدمات در جهت افزایش ارزش‌آفرینی انرژی در بلندمدت باید تعیین شود.
 
منبع: تعادل
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

قیمت پسته، تخمه، آجیل و خشکبار + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت تبلت اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳ + جدول

تعطیلی گسترده مدارس و ادارات استان‌های کشور در روز سه‌شنبه ۷ اسفند

عکس/ روحانی افغان: افغان‌ها در ایران حق مالکیت دارند!

عکس/ شباهت شوکه کننده امین حیایی به مادرش

اینفوگرافی/ تنها ۴ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس حامی استیضاح همتی

عکس/ استایل متفاوت مازیار لرستانی و خسرو شکیبایی ۳۳ سال پیش با اکسسوری و عینک لاکچری

عکس/ نقشه با جزییات ایران ۲۷۸ سال پیش در زمان سلسله افشاری

عکس/ لامبورگینی میورا ۵۳ سال پیش در خیابان فردوسی تهران

عکس/ استایل گنگ النازشاکردوست و لیلا اوتادی با دستمال سر و کلاه جنگی

عکس/ جولان خودرو‌های خارجی ۷۲ سال پیش در خیابان‌های تهران

عکس/ چشم انداز شگفت انگیز از مقبرۀ کوروش کبیر ۹۷ سال پیش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ ناپدید شدن کوهنورد ۴۷ ساله در توچال

عوامل روشن نشدن موتور سیکلت و روش‌های تعمیر آن

عکس/ بازار آستارا در گیلان حدود ۵۴ سال پیش

گزارش بورس امروز سه شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳

عیدی بازنشستگان ۱۴۰۴ برابر با قیمت یک جفت کفش

تنها غایب قطعی پرسپولیس برای دربی ۱۰۵

عکس/ تغییر باورنکردنی چهره زیبا بروفه با استایل زمستانی

بیمه ابزار کلیدی در مدیریت ریسک مطلوب

صدور حکم نهایی ۴۴ متهم پرونده چای دبش

همسران دردسرساز علیه استقلال و پرسپولیس

فیلم/ حمله تند یک نماینده به جلیلی در صحن مجلس

اعلام شعار دربی ۱۰۵ از سوی سازمان لیگ

زمستان رویایی در آستارا

زیدآبادی: روسوفیل‌های وطنی احساس شرم نمی‌کنند؟

دستگیری عده‌ای در پی فراخوان تجمع ۲۵ بهمن برای رفع حصر

عکس/ نمایی خارق العاده از دروازه شمیران ۹۳ سال پیش در یک روز برفی

واعظی: در جهان امروز سیاست در خدمت اقتصاد است

تهران _ مسکو؛ بزنگاه دوباره برای وزن کشی روابط

خطر جدی فرونشست زمین در تهران

جاده چالوس تا اطلاع بعدی مسدود است

قیمت جدید آپارتمان در مناطق ۴ و ۵ تهران از تهرانپارس تا جنت آباد+ جدول

واکنش تند و صریح پزشکیان به استیضاح همتی

احتمال فروش دوباره دلار به هر ایرانی؛ هر شهروند ۲۱۰۰

پیش‌بینی هولناک از روند افزایش قیمت مسکن در سال ۱۴۰۴

عکس/ موتورسواری داریوش با دخترش ۳۳ سال پیش

مصرف ساعتی ۳.۵ میلیون مترمکعب گاز در تهران

جدیدترین قیمت خانه در شهریار اسفند ۱۴۰۳ + جدول

قیمت نفت بعد از تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران جهشی شد

پشت پرده پتروشیمی تبریز؛ زنگ خطر یا یک نوسان طبیعی؟

معرفی خودرو پژو ۵۰۸ L با جعبه دنده ۸ سرعته اتوماتیک AT + عکس

سایه سهمگین دلار و طلا بر سر مسکن

فیلم/ زن میانسال زورگیر خیابان پیروزی با بخشید

فیلم/ ریزش پل در کره جنوبی قربانی گرفت

عکس/ رستوران گردی شبنم قلی خانی با کت ساتن چندرنگ

١۵ مربی ایرانی استقلال در تاریخ دربی

تیر خلاص مجلس به مستاجران با انفجار قیمت خانه در نوروز ۱۴۰۴

فیلم/ توضیحات قوه قضائیه در مورد پرونده قتل امیر محمد خالقی

فیلم/ سایت‌های غیرمجاز فروش طلا مسدود می‌شوند

توقیف پاسپورت متهم پرونده کوروش کمپانی در امارات

سود سهام عدالت پایان اسفند ۱۴۰۳ واریز می‌شود؟

عکس/ چهرۀ متفاوت الناز شاکردوست در ۱۹ سالگی با چادر گلدار

ادعای وحشتناک قاتل دو زن مسافرکش

بورس همیشه در جاده مه‌آلود است

عکس/ حال و هوای میدان توپخانه تهران ۷۳ سال پیش

نرخ سبد معیشتی از ۲۳ تا ۳۵ میلیون تومان؛ کدام مبنای دستمزد ۱۴۰۴ قرار می‌گیرد؟/ رقم حقوق را از قصد آخر سال اعلام می‌کنند که جای چانه‌زنی باقی نماند

افشای راز قتل پسر سمنانی توسط مهاجران افغان

ادعای قاچاق دختران افغان به ایران برای استفاده جنسی!

معاملات پر رونق بازار طلا در بورس کالا

فیلم/ ادعای یک نماینده مجلس درباره پشت‌پرده افزایش قیمت ارز

فیلم/ تشویق جالب فرهاد مجیدی در امارات